Στοχασμοί του ποιητή

1. Εφάρμοσε εις την πνευματική μορφή την ιστορία του φυτού, το οποίον αρχινάει από το σπόρο και γυρίζει εις αυτόν, αφού περιέλθει, ως βαθμούς ξετυλιγμού, όλες τες φυτικές μορφές, δηλαδή τη ρίζα, τον κορμό, τα φύλλα, τ’ άνθη και τους καρπούς. Εφάρμοσέ την και σκέψου βαθιά την υπόσταση του υποκειμένου και τη μορφή της τέχνης. Πρόσεξε ώστε τούτο το έργο να γένεται δίχως ποσώς να διακόπτεται.

2. Σκέψου βαθιά και σταθερά (μία φορά για πάντα) τη φύση της Ιδέας, πριν πραγματοποιήσεις το ποίημα. Εις αυτό θα ενσαρκωθεί το ουσιαστικότερο και υψηλότερο περιεχόμενο της αληθινής ανθρώπινης φύσης, η Πατρίδα και η Πίστις.

3. Ο θεμελιώδης ρυθμός ας στυλωθεί εις το κέντρο της Εθνικότητος και ας υψώνεται κάθετα, ενώ το νόημα, από το οποίο πηγάζει η Ποίηση, και το οποίο αυτή υπηρετεί, απλώνει βαθμηδόν τους κύκλους του.

4. Εις το ποίημα του Χρέους² μακρινή πρέπει να είναι η φριχτή αγωνία μέσα εις τη δυστυχία και εις τους πόνους, όπως εκείθε φανερωθεί απείραχτη και άγια η διανοητική και ηθική Παράδεισος.

5. Κοίταξε να σχηματίσεις βαθμηδόν ωσάν μίαν αναβάθρα από δυσκολίες, τες οποίες θα υπερβούν εκείνοι οι Μεγάλοι, με όσα οι αίσθησες απορουφούν από τα εξωτερικά, τα οποία ή τους τραβούν με τα κάλλη τους ή τους βιάζουν με την ανάγκη και με τον πόνο, έως εις τη βεβαιότητα του θανάτου, αλλά εξαιρέτως με την ενθύμηση της περασμένης δόξας. Όλα αυτά, όσο μεγαλύτερα είναι και πλέον διάφορα, εις τόσο υψηλότερο στυλοπόδι σταίνουν την Ελευθερία, μεστήν από το Χρέος, δηλαδή απ’ όσα περιέχει η Ηθική, η Θρησκεία, η Πατρίδα, η Πολιτική κ.ά.

6. Κάμε ώστε ο μικρός Κύκλος, μέσα εις τον οποίον κινιέται η πολιορκημένη πόλη, να ξεσκεπάζει εις την ατμόσφαιρα του τα μεγαλύτερα συμφέροντα της Ελλάδας, για την υλική θέση, οπού αξίζει τόσο για εκείνους οπού θέλουν να τη βαστάξουν, όσο για εκείνους οπού θέλουν να την αρπάξουν, – και για την ηθική θέση, τα μεγαλύτερα συμφέροντα της Ανθρωπότητας. Τοιουτοτρόπως η υπόθεση δένεται με το παγκόσμιο σύστημα. – Ιδές τον Προμηθέα και εν γένει τα συγγράμματα του Αισχύλου. – Ας φανεί καθαρά η μικρότης του τόπου και ο σιδερένιος και ασύντριφτος κύκλος οπού την έχει κλεισμένη. Τοιουτοτρόπως από τη μικρότητα του τόπου, ο οποίος παλεύει με μεγάλες ενάντιες δύναμες, θέλει έβγουν οι Μεγάλες Ουσίες.

7. Μείνε στθερός εις τούτη την υψηλή θέση. Η θλίψη τους στέκεται εις το να θυμούνται την ευτυχισμένην κατάστασή τους, όθεν έπρεπε να βλαστήσει το καλό της πατρίδας. Τώρα αισθάνονται ότι θα χάσουν τα πάντα· το αισθάνονται βαθμηδόν, και επομένως ολικώς. Η πείνα δεν μπαίνει εις αυτόν τον κύκλον, ειμημόνον ως εξωτερική δύναμη, την οποίαν υπερνικούν καθώς όλες τες άλλες.

8. Σκέψου την ισοζυγία των δυνάμεων, μεταξύ ανδρών και γυναικών. Εκείνοι ας αισθάνονται όλα, και ας νικάνε όλα, με την ουσίαν έξυπνη· τούτες ας νικάνε και αυτές, αλλ’ ωσάν γυναίκες.

(ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ –ΣΧΟΛΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΚΝΛ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ)

Σολωμός Διονύσιος	(99  Παραθέματα)
ΓΕΝΝΗΣΗ: Zάκυνθος 1798 ΘΑΝΑΤΟΣ: Kέρκυρα 1857

	Πρέπει πρώτα με δύναμη να συλλάβει ο νους, κι έπειτα η καρδιά θερμά να αισθανθεί ό,τι ο νους εσυνέλαβε.
	[Στοχασμός του ποιητή. Προλεγόμενα Ιάκωβου Πολυλά], II. Ποιήματα. Ίκαρος, 1961. 12.

 

	Ανάμεσα εις τα τρομερά ή λυπηρά πράγματα, σφιχτά δεμένα, μία απλούστατη μικρή κοντυλιά τερπνή (ή αντίστροφα), καθώς η εικόνα του μικρού χλωρού βάτου εις τους άπειρους άμμους της Αφρικής.
	[Στοχασμός του ποιητή. Προλεγόμενα Ιάκωβου Πολυλά], IV. Ποιήματα. Ίκαρος, 1961. 18.

 

	[Εβάφτιζε τις φράσεις του λαού] εις τη διπλή κολυμπήθρα του αισθήματος και της φαντασίας.
	[Στοχασμός του ποιητή. Προλεγόμενα Ιάκωβου Πολυλά], X. Ποιήματα. Ίκαρος, 1961. 28.

 

	Κλείσε μέσα στην ψυχή σου την Ελλάδα [ή άλλο πράγμα], και θα αισθανθείς μέσα σου να λαχταρίζει κάθε είδος μεγαλείου.
	[Στοχασμός του ποιητή. Προλεγόμενα Ιάκωβου Πολυλά], XI. Ποιήματα. Ίκαρος, 1961. 30.  Παράθεμα από τα Παραθέματα του Σπουδαστηρίου Νέου Ελληνισμού. Για να μελετήσετε τα υπόλοιπα παραθέματα , πατήστε εδώ

 

 

 

1. Στο κείμενο που ακολουθεί άλλες προτάσεις μπαίνουν η μία δίπλα στην άλλη χωρίς σύνδεσμο (ασύνδετο σχήμα), άλλες συνδέονται παρατακτικά και άλλες συνδέονται υποτακτικά. Να βρείτε το είδος της σύνδεσης.

Μεγάλωσα με τη γιαγιά μου στο Μάλι. Όταν ήμουν ακόμη κοριτσάκι, μια γυναίκα ήρθε στο σπίτι και ζήτησε να με πάρει στο Παρίσι, για να προσέχω τα παιδιά της. Είπε στη γιαγιά μου πως θα μ” έβαζε στο σχολείο να μάθω γαλλικά. Μα στο Παρίσι δεν πήγα ποτέ στο σχολείο. Δούλευα. Ολημερίς σκούπιζα το σπίτι, μαγείρευα, πρόσεχα τα παιδιά, έπλενα και τάιζα το μωρό. Δούλευα από τις επτά το πρωί μέχρι τις έντεκα τη νύχτα. Η κυρά μου δεν έκανε τίποτα». Στα οκτώ της χρόνια η Σέμπα έγινε δούλα. Την έδερναν, την κλείδωναν, τη βασάνιζαν. Το μαρτύριο της πήρε τέλος, όταν κάποιοι γείτονες το κατάλαβαν και κάλεσαν την αστυνομία. Ήταν πια είκοσι ενός χρόνων.
Η ιστορία της Σέμπα θα ήταν συγκλονιστική, αν ήταν μοναδική. Όμως υπάρχουν άλλες δύο χιλιάδες σαν αυτήν σήμερα στο Παρίσι. Σε 27 εκατομμύρια υπολογίζονται οι σύγχρονοι δούλοι σε όλον τον κόσμο.
από εφημερίδα

2. Να συνδέσετε παρατακτικά ή υποτακτικά τις προτάσεις που σας δίνονται, σημειώνοντας δίπλα το είδος της σύνδεσης.(παρατκτική, υποτακτική)

1. Διάβασα πολύ ………………….δεν έγραψα καλά. ……………….
2. Λυπάμαι ………………….σε στενοχώρησα. ………………………….
3. Ήταν τόσο μεγάλη η χαρά του ………………….έφυγε χοροπηδώντας. ………………………………….
4. Θέλεις ………………….του μιλήσω   εγώ ……………. Προτιμάς ………………….του μιλήσεις ο ίδιος; ………………………………….
5. Έσκυψε πάνω του ………………….του ψιθύρισε κάτι στο αυτί. ………………………………….
6…………………..μπες μέσα ………………….βγες έξω. …………….
7. Υποσχέθηκε ………………….θα με βοηθήσει. ……………………….
8. Τα είπε αυτά ………………….με δοκιμάσει. ……………………….
9. Θέλουν ………………….δεν μπορούν …………………. λησμονήσουν . ………………………………….
10. Νιώθω μεγάλη συγκίνηση …………………..πηγαίνω στο χωριό ……………………

 

3. Επιλέξτε από το πλαίσιο και συμπληρώστε τις παρακάτω προτάσεις. Φροντίστε να χρησιμοποιήσετε έναν κατάλληλο σύνδεσμο και να κρατήσετε το είδος της σύνδεσης που σημειώνεται . κάτω από τα παραδείγματα.

1. Αγαπά τον αδελφό της…………………… παρατακτική

2. Ποτέ δεν ήταν φίλοι μας……………….. παρατακτική

3. Ομολόγησε………………………………… υποτακτική

4. Πόνεσα πολύ……………………………… παρατακτική

5. Τον είχε κυριεύσει ο φόβος……………… υποτακτική

6. Πήγαινε γρήγορα σπίτι………………… παρατακτική

7. Είμαι βέβαιος για την επιτυχία μου. ……………….υποτακτική

 

(Από το βιβλίο  Νεοελληνική Γλώσσα για το Γυμνάσιο -Γλωσσικές ασκήσεις, ΟΕΔΒ)

4. Να εντοπίσετε το είδος της σύνδεσης μεταξύ των παρακάτω  προτάσεων (πηγή : Ελληνικός πολιτισμός)

5.Να εντοπίσετε το είδος της σύνδεσης μεταξύ των παρακάτω  προτάσεων 2  (πηγή : Ελληνικός πολιτισμός)