ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΜΕΤΑΘΕΣΕΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ 2014-2015

http://edu.klimaka.gr/

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΑΙ ΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ .Για να δείτε το αφιέρωμα , πατήστε εδώ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ “ΕΠΤΑ ΗΜΕΡΕΣ ” ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ ..Για να διαβάσετε το αφιερωμα , πατήστε εδώ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΤΗΣ ΕΡΤ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΗΡΩΕΣ  ΤΟΥ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ.

ΤΟ ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΦΙΛΟΞΕΝΕΙ ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΤΗ ΝΟΥΒΕΛΑ ΤΗΣ ΦΟΝΙΣΣΑΣ .ΓΙΑ ΝΑ ΤΗ ΔΙΑΒΑΣΕΤΕ , ΕΠΙΛΕΞΤΕ ΤΟ ΛΗΜΜΑ ΦΟΝΙΣΣΑ.

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΤΗΣ ΤΗΛΕΤΑΙΝΙΑΣ Η ΦΟΝΙΣΣΑ

[dailymotion xgr9yz nolink]

ΜΙΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑ ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ, πατήστε :εδώ

ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ  ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ, ΘΑ ΒΡΕΙΤΕ ΣΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΘΗΣΑΥΡΟΓΙΑ ΤΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ..

http://www.potheg.gr/WriterDetails.aspx?id=7711141&lan=1

Μουλλάς Παναγιώτης, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης Αυτοβιογραφούμενος, Εκδόσεις Ερμής, Αθήνα 1974, Σσ.ξγ΄- ξδ΄

«Τι απομένει λοιπόν από το έργο τούτο σήμερα; Ασφαλώς, η εποχή του άκριτου θαυμασμού και του λαϊκισμού, των γλωσσικών φανατισμών και των μεταφυσικών δογματισμών, των μεγάλων ναι και των μεγάλων όχι, μοιάζει κι όλας αρκετά μακρινή και, οπωσδήποτε, δεν είναι πια η δική μας. Σιγά-σιγά, με τα χρόνια και με τη συμβολή μιας απαιτητικότερης κριτικής, ο συγγραφέας μας έχασε την πρώτη λάμψη του θρύλου του και αντιμετωπίστηκε με πιο νηφάλιο τρόπο. Σήμερα ξέρουμε πως το έργο του δεν διαθέτει όλες εκείνες τις εγγυήσεις που εξασφαλίζουν ένα απρόσκοπτο ταξίδι μέσα στο χρόνο: ούτε η προχειρογραφία, ούτε η στατικότητα, ούτε η αφέλεια αποτελούν αξίες ικανές να προστατέψουν από τις φουρτούνες, αν όχι από το ναυάγιο. […].Κι όμως, παρόλα τα ολοφάνερα ελαττώματά του, το έργο του Παπαδιαμάντη δεν παύει ν’ ασκεί επάνω μας μιαν ιδιότυπη γοητεία. Πολλές φορές, κάτι από το ρίγος που μας δίνουν οι μεγάλοι ποιητές αναδύεται πίσω από τη νοσταλγία του και την ακαταμέτρητη, αρχαϊκή του θλίψη. […] Γιατί εδώ, σ’ αυτήν την ποιητική και λυρική διάσταση, τη διαποτισμένη με πολλή βυζαντινή υμνογραφία και με ακόμη περισσότερο ανθρώπινο πόνο, μπορούμε, θαρρώ, ν’ αναζητήσουμε το μυστικό της γοητείας του Παπαδιαμάντη, ή, με άλλα λόγια, την ειδοποιό διαφορά του από μιαν ηθογραφία τύπου Δροσίνη και Χρήστου Χρηστοβασίλη. Αν υπάρχει ένα μέρος του παπαδιαμαντικού έργου που ν’ αποτελεί πραγματικά ένα ποιοτικό άλμα —ας πούμε: καμιά εικοσαριά διηγήματα, εκτός από τη Φόνισσα— είναι ακριβώς το μέρος αυτό που φορτίζεται, περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο, με το ποιητικό δυναμικό του δημιουργού του. […) Είναι οι στιγμές όπου το αυτοβιογραφικό στοιχείο εισβάλλει με όλη την αμεσότητα του και η ποιητική ένταση ταυτίζει την ποιότητα με τη μαρτυρία.»

Η ΦΟΝΙΣΣΑ ΤΟΥ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ ” ΜΙΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΙΝΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ”

ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΦΟΝΙΣΣΑΣ (ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΒΡΑΔΙΑ ΕΡΤ)

Highslide JS

 

 

Λογοτεχνία SΟS
Κώστας Ακρίβος, συγγραφεας
Φωτογραφία
Ο νειρεύομαι τη μέρα που στα γυμνάσια και στα λύκεια θα αρχίσει να διδάσκεται ένα καινούργιο μάθημα, το μάθημα της Λογοτεχνίας. Οι μαθητές θα έρχονται σε επαφή με έργα της ελληνικής και της παγκόσμιας λογοτεχνίας, που με τη σωστή διδακτική προσέγγιση θα τους βοηθούν να πλουτίσουν τον συναισθηματικό τους κόσμο και να οξύνουν ακόμη περισσότερο την κοινωνική ευαισθησία τους. Μέσα από την ανάγνωση και την προσπέλαση των κειμένων οι έφηβοι θα ανιχνεύουν τις αγωνίες και τους προβληματισμούς των δημιουργών, θα σχολιάζουν τις αξίες και τη δράση των λογοτεχνικών προσώπων και θα έχουν την ευκαιρία να δουν πώς καθρεφτίζεται η δική τους προσωπικότητα στους ήρωες, θετικούς ή μη, των βιβλίων.
«Μα», ακούω την ένσταση, «αυτό το μάθημα ήδη υπάρχει στα σχολεία και διδάσκεται εδώ και χρόνια!».
Πικρή διαπίστωση: όσοι με τον έναν ή τον άλλον τρόπο εμπλέκονται στη διδασκαλία του συγκεκριμένου μαθήματος στον χώρο της μέσης εκπαίδευσης, κυρίως όσοι το διδάσκουμε στην τάξη και δεν τρεφόμαστε με μεγαλοϊδεατισμούς ή από καθέδρας θεωρίες, όλοι λίγο- πολύ έχουμε καταλήξει στο οδυνηρό συμπέρασμα ότι τέτοιο μάθημα δεν υφίσταται. Εκτός αν θεωρούμε μάθημα Λογοτεχνίας τα δεκάδες αποσπάσματα από ευρύτερες αφηγηματικές ή ποιητικές συνθέσεις που ένας μαθητής «διδάσκεται» τα έξι χρόνια της φοίτησής του, την πληθώρα γραμματολογικών-φιλολογικών πληροφοριών με τις οποίες βομβαρδίζεται, την ύπαρξη διδακτικού στόχου σε κάθε ανάλυση κειμένου (λες και το κείμενο είναι κυνηγετικό θήραμα), την ισοπεδωτική εισβολή της αφηγηματολογίας (δεκατριάχρονα παιδιά πρέπει να μάθουν για τις οπτικές αφήγησης…), τις κατευθυνόμενες ερωτήσεις-ασκήσεις για το ξεκλείδωμα του εκάστοτε αποσπάσματος (πολλές από τις οποίες ανήκουν σε άλλο γνωστικό αντικείμενο, π.χ. ο χωρισμός σε παραγράφους και η εύρεση πλαγιότιτλων) ή τον τραγέλαφο των εξετάσεων.
Αποτέλεσμα; Ενας μαθητής Γυμνασίου ή Λυκείου λίγο καιρό μετά δεν θυμάται το παραμικρό απ΄ όσα διδάχθηκε σε όλη τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς (το πολύ πολύ να έχει συγκρατήσει το κείμενο που «έπεσε» στις εξετάσεις του Ιουνίου). Και το χειρότερο, δεν του έχει δοθεί η ευκαιρία να αγαπήσει στο ελάχιστο τη λογοτεχνία. Για το αν έγινε βιβλιόφιλος
ή επαρκής αναγνώστης, καλύτερα ας μην το συζητήσουμε.
Εκείνο λοιπόν που πρέπει να γίνει το ταχύτερο δυνατόν είναι το μάθημα της Λογοτεχνίας να επανιδρυθεί- κι ας μην είναι πολιτικό κόμμα. Σε μια τέτοια διαδικασία το πρώτο που πρέπει να αλλάξει είναι η φιλοσοφία του μαθήματος. Να συνειδητοποιήσουμε μια και καλή ότι πέρασαν οι εποχές όπου χρησιμοποιούσαμε τη Λογοτεχνία στο σχολείο για να μεταβιβάσουμε την πολιτιστική μας κληρονομιά. Το μοντέλο αυτό έχει πια ξεπεραστεί. Τη μετάδοση του λογοτεχνικού Κανόνα από γενιά σε γενιά την έχει επισκιάσει σήμερα- καλώς!- η ανάγκη των μαθητών να έρθουν σε επαφή με κείμενα που τους προκαλούν πολλαπλώς το ενδιαφέρον και τους βοηθούν στην αυτοέκφραση. Με μια τέτοια αλλαγή πλεύσης και προσανατολισμού η σχολική τάξη θα μπορέσει να λειτουργήσει σαν μικρή λέσχη ανάγνωσης, με τον εκπαιδευτικό στον ρόλο του κατηρτισμένου και έξυπνου συντονιστή, και εν συνεχεία σαν ένα μικρό εργαστήρι δημιουργικής γραφής. Οσοι από εμάς παίρνουμε κατά καιρούς μέρος στο πρόγραμμα του ΕΚΕΒΙ «Συγγραφείς στα σχολεία» γνωρίζουμε από πρώτο χέρι με πόση επιτυχία οι μαθητές προσεγγίζουν το λογοτεχνικό έργο όταν δεν έχουν στα πόδια τους τα βαρίδια της γραμματολογίας, αλλά τους δίδεται η ευκαιρία να γίνουν οι ίδιοι συν-δημιουργοί επεμβαίνοντας δημιουργικά στο κείμενο και παράγοντας λόγο, προφορικό ή γραπτό.
Φωτογραφία

Βιβλιοθήκη Cottbus,Γερμανία, των Ηerzog & de Μeuron
Και επιτέλους να καθιερωθεί και στη χώρα μας η διδασκαλία ολόκληρου λογοτεχνικού έργου- διαδικασία αυτονόητη και δοκιμασμένη στα σχολεία της Ευρώπης εδώ και πολλά χρόνια. Ας αναλογιστούμε τι μεγάλο κέρδος θα είναι για έναν έφηβο αν, τελειώνοντας το σχολείο, έχει διαβάσει κάποια από τα παρακάτω έργα (ενδεικτικός ο κατάλογος, μα όχι τυχαίος, ούτε βέβαια εξαντλητικός): Ηλιος ο Πρώτος, Ο Βασίλης ο Αρβανίτης,Η φόνισσα,Ο μικρός πρίγκιπας, Ο γέρος και η θάλασσα,Το τέλος της μικρής μας πόλης,Στροφή,Ο φύλακας στη σίκαλη, Ιστορία ενός αιχμαλώτου, Το λίγο του κόσμου, Τέταρτη διάσταση, Το ημερολόγιο της Αννας Φρανκ, Η τιμή και το χρήμα, Ασκητική, Για ένα φιλότιμο, Το πλατύ ποτάμι,Λεωνής,Σύγνεφο με παντελόνια,Μοσκώβ Σελήμ,Τα ρω του έρωτα… Να έχει πάρει μια καλή και ποικίλη γεύση από την ελληνική και την παγκόσμια λογοτεχνία, παλαιότερη και σύγχρονη, από το μυθιστόρημα και το διήγημα, από την πρόζα και την ποίηση. Αποφοιτώντας δηλαδή να έχει στο δισάκι της βιβλιοφιλίας του 5- 10 έργα που ίσως του αλλάξουν τον τρόπο να βλέπει τον κόσμο. Αν μάλιστα σ΄ αυτή τη διαδικασία προστεθούν ο εμπλουτισμός και η στήριξη των
σχολικών βιβλιοθηκών, η εισαγωγή των νέων τεχνολογιών για τη διδασκαλία του μαθήματος, καθώς και η συνδρομή της Εταιρείας Συγγραφέων- συνάδελφοι, δεν είμαστε μόνο συνδικαλιστικό όργανο-, τότε μπορούμε να μιλάμε για ένα νέο δυναμικό ξεκίνημα. Να, λοιπόν, πεδίο σύγκλισης και συνεργασίας για τα υπουργεία Παιδείας και Πολιτισμού.
Από ένα τέτοιο (καινούργιο) μάθημα κερδισμένοι θα βγούμε όλοι, ιδίως οι νέοι. Και το σημαντικότερο: από τη στιγμή που θα έχει πλαστεί ένα ποιοτικό αναγνωστικό κοινόεικοσάρηδες να περνούν το κατώφλι του βιβλιοπωλείου-, αυτόματα διασφαλίζεται το μέλλον της ανάγνωσης. Με λίγα λόγια, η ίδια η λογοτεχνία.
*ΒΗΜΑ ΙΔΕΩΝ – Τεύχος 01/1/2010

Κάτω από τον μέσο όρο των 65 χωρών μελών του ΟΟΣΑ στον τομέα της αποτελεσματικότητας του εκπαιδευτικού συστήματος συνεχίζει να βρίσκεται η Ελλάδα σύμφωνα με τις μετρήσεις PISA (Program for International Student Assesment) του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ).

Με βάση τα νέα στοιχεία, η Ελλάδα πέφτει στη 42η θέση από την 25η που είχε το 2009.
Από το 2000 και κάθε τρία χρόνια ο ΟΟΣΑ εκτιμά το επίπεδο των 15χρονων μαθητών σε τρεις τομείς : Μαθηματικά, Ανάγνωση- κατανόηση, και Επιστήμες. Κάθε φορά δίνεται ιδιαίτερη σημασία σ’ έναν τομέα ώστε με το πέρασμα των χρόνων να υπάρχει δυνατότητα σύγκρισης για την εξέλιξη.
H έρευνα που δόθηκε στη δημοσιότητα σήμερα, έγινε το 2012, με προέχοντα τομέα τα μαθηματικά όπως το 2003.

Με μέσον όρο τις 500 μονάδες, η Ελλάδα συγκεντρώνει 453 μονάδες στα μαθηματικά, 477 στην Ανάγνωση-Κατανόηση και 467 στις Επιστήμες.

Με μέσον όρο τις 500 μονάδες, η Ελλάδα συγκεντρώνει 453 μονάδες στα μαθηματικά, 477 στην Ανάγνωση-Κατανόηση και 467 στις Επιστήμες.

Στις τρείς προηγούμενες μετρήσεις -2003, 2006 και 2009- με τον ίδιο μέσο όρο των 500 μονάδων, τα αντίστοιχα νούμερα της Ελλάδας ήταν :

Για τα μαθηματικά ήταν: 445, 459, 466.

Για την Ανάγνωση-κατανόηση: 472, 460, 483.

Για τις επιστήμες οι μετρήσεις για το 2006 ήταν 473 και 470 για το 2009.

Συγκριτικά επομένως η Ελλάδα δεν κατόρθωσε να φθάσει τουλάχιστον τον μέσο όρο, σε ότι αφορά την αποτελεσματικότητα της διδασκαλίας του εκπαιδευτικού συστήματος.

Το σημαντικό στοιχείο της έρευνας Pisa 2012 είναι ότι οι ασιατικές χώρες έχουν ξεπεράσει κατά πολύ τις χώρες της Δύσης.

Την πρώτη θέση κέρδισε πλέον η Σανγκάη (Κίνα) ξεπερνώντας το “σκορ” των 600 μονάδων φθάνοντας στις 613 μονάδες στα μαθηματικά, 570 στην Ανάγνωση-κατανόηση και 580 στις Επιστήμες. Ακολουθούν η Σιγκαπούρη, το Χονγκ Κογκ, η Ταϊπέι και η Κορέα που κατέβηκε στην 5η θέση, ενώ ήταν πρώτη στη μέτρηση 2009.Η Φιλανδία που ήταν δεύτερη το 2009 υποχώρησε και αυτή στη 12 θέση. Η Γαλλία δεν τα κατάφερε καλύτερα αφού από τη 19η θέση το 2009 έπεσε πλέον στην 25η.

 

Οι στίχοι του Κ. Π. Καβάφη κυκλοφορούν με λεωφορεία, τρένα, τραμ και μετρό “συνομιλώντας” με τους Αθηναίους του σήμερα. Η πρωτοβουλία ανήκει στο Αρχείο Καβάφη του Ιδρύματος Ωνάση και οι στίχοι που επιλέχθηκαν να ταξιδέψουν στη σύγχρονη Αθήνα είναι οι εξής: «Εδώ που έφθασες, λίγο δεν είναι» (Το πρώτο σκαλί) «είν’ επικίνδυνον πράγμα η βία» (Εν μεγάλη Eλληνική αποικία, 200 π.X.) «Ξένος εγώ ξένος πολύ» (Μύρης· Αλεξάνδρεια του 340 μ.Χ.) «Δεν έχω σήμερα κεφάλι για δουλειά.» (Συμεών) «Το σώμα μου στες ηδονές θα δώσω» (Τα επικίνδυνα) «Επέστρεφε συχνά και παίρνε με, αγαπημένη αίσθησις» (Επέστρεφε) «Και τέλος πάντων, να, τραβούμ’ εμπρός» (Εν μεγάλη Eλληνική αποικία, 200 π.X.) «Όπως μπορείς πια δούλεψε, μυαλό» (Ένας νέος, της τέχνης του λόγου – στο 24ον έτος του) «Τα μεγαλεία να φοβάσαι, ω ψυχή» (Μάρτιαι Ειδοί) Πηγή: www.lifo.gr

Ο μεγάλος ποιητής πιο επίκαιρος από ποτέ στους δρόμους της πρωτεύουσας Πηγή: www.lifo.gr

Έντυπη Έκδοση

Πλατφόρμα ανταλλαγής σχολικών βιβλίων

Συνέντευξη με την ΚΑΣΣΗ ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ

 

 

Επιθυμείτε να ανταλλάξετε βιβλία; Το book4book.gr είναι μία πλατφόρμα δικτύωσης ανθρώπων που θα σας βοηθήσει. Φέρνει σε επαφή αυτούς που προσφέρουν και ζητούν και τους παρέχει τα εργαλεία να οργανώσουν μία συνάντηση, όπου όλοι μαζί πλέον θα μετατρέψουν την ανταλλαγή βιβλίων σε ένα μεγάλο κοινωνικό γεγονός.

 

Ιστοχώρος ανοιχτός για μαζική προσφορά βιβλίων. Οικονομία και σεβασμός στους φυσικούς πόρους Ιστοχώρος ανοιχτός για μαζική προσφορά βιβλίων. Οικονομία και σεβασμός στους φυσικούς πόρους Στον ενάμιση χρόνο λειτουργίας της, η διαδικτυακή πύλη διακρίθηκε και βραβεύτηκε διεθνώς και στον παγκόσμιο διαγωνισμό καινοτομίας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, που συγκεντρώνει νέους προγραμματιστές και επιχειρηματίες του Διαδικτύου -κάτω των 30 ετών- οι οποίοι χρησιμοποιούν τις νέες τεχνολογίες για την καταπολέμηση της πείνας, την προστασία του περιβάλλοντος, την εκπαίδευση για όλους κ.λπ. Μας μιλάει η Κάσση Παπασωτηρίου, μαθήτρια Α’ Λυκείου, ιδρύτρια του book4book.gr, η οποία σε λίγες μέρες θα ταξιδέψει στη μακρινή Σρι Λάνκα για να τιμηθεί στο πλαίσιο του παγκόσμιου διαγωνισμού WSYA.

 

– Σπουδαία διάκριση…

 

«Πρόκειται για μία εξαιρετική τιμή για εμάς αλλά και για τη χώρα μας πιστεύω! Η πλατφόρμα διακρίθηκε ανάμεσα σε 2.000 συμμετέχοντες νέους από 147 κράτη-μέλη του ΟΗΕ που υπέβαλαν φέτος τα έργα τους ως υποψήφια για τα βραβεία».

 

– Book4book σημαίνει;

 

«Είναι μία δράση κοινωνικού περιεχομένου, η οποία υποστηρίζεται και από τη διαδικτυακή πλατφόρμα www.book4book.gr. Ξεκινήσαμε με σκοπό την κινητοποίηση των νέων -κατ’ αρχάς φίλων και συμμαθητών- για ένα θέμα που αφορά όλους μας και το οποίο έχει μία πρακτική λύση: την ανακύκλωση βιβλίων και ειδικά σχολικών βιβλίων».

 

– Ανακύκλωση βιβλίων;

 

«Οχι ακριβώς! Ανακύκλωση με την έννοια της ανταλλαγής! Κάθε σχολική χρονιά υπάρχουν καθυστερήσεις στην παράδοση των βιβλίων και αυτό δεν είναι το μόνο πρόβλημα! Η επανέκδοση των ίδιων βιβλίων κάθε χρόνο έχει επιπτώσεις στο περιβάλλον και στην οικονομία. Κάποια στοιχεία δείχνουν ένα κόστος 26.000.000 ευρώ για 45 εκατομμύρια νέα σχολικά βιβλία, που αντιστοιχούν σε 270.000 κομμένα δέντρα! Και αν το σκεφτείτε, τα περισσότερα βιβλία καταλήγουν στα ράφια σε αχρησία ή στα σκουπίδια».Για να διαβάσετε το υπόλοιπο άρθρο , πατήστε εδώ

Γ.Π. ΣΑΒΒΙΔΗΣ, «O ΔΡΑΣΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ ΤΟΥ KΑΒΑΦΗ» (1972) ΆΡΘΡΑ

 

«ΕΛΕΥΘΕΡΙΗΣ ΦΑΟΣ ΙΡΟΝ…»

δεν έχει πλοίο για σε, δεν έχει οδό

ΚΑΒΑΦΗΣ

– Πια δεν μπορώ! Θα φύγω φτερωτός

στον «ελεύθερον κόσμο του φωτός»!

(Όχι Άφρικα κι Ασία! Καθημερνά

φωτιά κι ατσάλι ο Αθάνατος κερνά.)

 

Θα γεννηθώ ξανά, όπως θέλω, κι όσο

μπορώ και θέλω εγώ να μεγαλώσω!

(Ιδού στάδιον δόξης σου λαμπρόν,

αθάνατη λεξούλα του Καμπρόν!)

 

– Αν απ’ εδώ σ’ αφήσουν κι αν εκεί

σε δεχτούνε, θ’ αλλάξεις φυλακή.

Ανάσα πουθενά του δουλευτή

που προσκυνά, ο φτωχός, να βολευτεί.

 

Χιλιάδες μίλια πέρα, αιώνες πίσω,

φτηνά το κρέας πουλιέται τ’ ανθρωπίσο.

Ξέν’ οι λαοί στον τόπο τους και δούλοι,

δεν έχουνε πατρίδα, οχτροί και μούλοι!

 

Όπου να πας, ξένος και δούλος, κι όπου

σταθείς, θα χάνεις κάθε αξία τ’ ανθρώπου.

Αλλού να γεννηθείς κι αλλού να πας,

παντού θα σε χτυπούν, αν δε χτυπάς!

 

Πουθενά δε θα μείνεις. Κάθε λίγο

θα παίρνεις το δισάκι σου: «Θα φύγω!»

Οι αλυσίδες σου στο ’να το σακί,

στ’ άλλο ο τάφος σου – κι ώρα σου κακή!

 

Τι τα θέλεις φτερά και πλοία κι οδό;

Ο «ελεύθερός σου κόσμος» είν’ εδώ.

Κόσμος θανάτου, απάτης και φαλλού!

Όλα τα ’χεις, γιατί να πας αλλού;

 

(ψιθυριστά)

 

Αν ζητάς ανθρωπιά και δίκιο νόμο,

δεν είν’ εκεί που πας. Ν’ αλλάξεις δρόμο!

 

ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΡΝΑΛΗΣ

Το καινούργιο αυτό ποίημα, πρόσφατο και πολύτιμο δώρο του πολεμάρχου-ποιητή προς τον γράφοντα,1 μαρτυρεί (κοντά σε άλλα, ίσως πιο αυτονόητα) την συνεχιζόμενη γόνιμη επίδραση του Καβάφη στην ποίησή μας, τριανταεννιά χρόνια μετά τον θάνατό του.Δεν είναι, ασφαλώς, ποίημα που ο Αλεξανδρινός θα έγραφε ποτέ· ούτε, πάλι, θυμίζει κατά τίποτε (πέρα από την διαλεκτική δομή) τον καβαφικό τόνο και τρόπο – γι’ αυτό, άλλωστε, μίλησα για επίδραση και όχι διόλου για μίμηση. Με άλλα λόγια, παραφράζοντας την κατάθεση ενός άλλου ποιητή, κάποτε «στρατευμένου» όσο και ο κ. Βάρναλης, του W. H. Auden,2 μπορούμε να ισχυριστούμε ότι το ποίημα τούτο, οργανική μεν συνέχεια της συλλογής Ελεύθερος Κόσμος (1965)3 και του Άτταλος ο Τρίτος, θα είχε μολαταύτα γραφεί πολύ διαφορετικά, ίσως και να μην είχε γραφεί διόλου, αν ο ποιητής του δεν είχε διαβάσει την «Πόλι» του Καβάφη.4

Ανάλογα θα μπορούσε να παρατηρήσει κανείς και σε άλλους ποιητές μας, νεότερους από τον κ. Βάρναλη. Για να περιοριστώ σε πρόσφατα, λίγο-πολύ χτυπητά παραδείγματα, αρκεί να μνημονεύσω το «Επί ασπαλάθων» του Σεφέρη, τα επτά ποιήματα της «Μυστικής σύνδεσης» της Ζωής Καρέλλη,5 ολόκληρη σχεδόν την σειρά των «Επαναλήψεων» του Γιάννη Ρίτσου,6 τα δέκα ποιήματα που αποτελούν το δεύτερο μέρος της Εκατονήσου του Πάνου Θασίτη – και, βέβαια, τα Κατά Σαδδουκαίων του Μιχάλη Κατσαρού, που επιτέλους «αποκαταστάθηκαν» στην συνείδηση του πλατύτερου αναγνωστικού κοινού, σχεδόν είκοσι χρόνια μετά την πρώτη τους έκδοση. Ακόμη, συλλογίζομαι το καίριο εκείνο τραγούδι των Μουσικών του Γιώργου Σκούρτη, «Μπήκαν στην πόλη οι οχτροί»: θα είχε τάχα γραφεί με τόση μυθικήν ενάργεια, δίχως την προϋπόθεση του «Περιμένοντας τους Βαρβάρους»;

Θα ήταν ενδιαφέρον, χωρίς άλλο, να επιχειρούσε κανείς μιαν αναλυτικήν εξέταση του βαθμού και των τρόπων με τους οποίους η καβαφική επίδραση έχει αφομοιωθεί σε τούτα τα ποιήματα, καθώς και της ιδιάζουσας προσωπικής διαφοράς που παρουσιάζουν σε σύγκριση με τα καβαφικά τους πρότυπα αφ’ ενός και αφ’ ετέρου με άλλες συνθέσεις των ίδιων ποιητών. Όμως ο χώρος και ο χρόνος μιας επιφυλλιδογραφικής περιδιάβασης δεν επιτρέπει παρά νύξεις και προτάσεις.

Να είναι σύμπτωση ότι όλα σχεδόν τα παραπάνω ποιήματα (ώς και η «Κυνίσκα» της κ. Καρέλλη)7 έχουν μια κόψη ή μιαν αιχμή πολιτική; Δεν το πιστεύω. Πρώτα-πρώτα γιατί δεν πιστεύω στις «λογοτεχνικές συμπτώσεις»·8 μέχρις αποδείξεως του εναντίου για κάθε περίπτωση, προτιμώ να τις θεωρώ συμπτώματα, τελείως διαφορετικά λ.χ. από το τυχαίο γεγονός ότι ο Καβάφης γεννήθηκε και πέθανε την ίδια ημερομηνία: 17/29 Απριλίου 1863 και 29 Απριλίου 1933. Αλλά επίσης γιατί όσοι από μας δεν παραδέχονται «παρθενογένεση στην τέχνη»,9 γνωρίζουν καλά πως κάθε νέο έργο τέχνης οφείλει εν μέρει την γένεσή του (θετικά είτε αρνητικά) και σε ένα άλλο, προγενέστερο έργο άλλου τεχνίτη. Όσο για εκείνους που επαίρονται ως αυτοδίδακτοι, ο «πρωτόγονος» Hemingway τους έχει βάλει μια για πάντα στην θέση τους, παρατηρώντας: «Δεν βλέπω γιατί καμαρώνουν που είχαν τόσο κακό δάσκαλο…».

Ωστόσο, το αξιοσημείωτο, εδώ, είναι πως τα ποιήματα αυτά δηλώνουν, κατά το πλείστον, για πατέρα τους τον «πολιτικό» Καβάφη –όπως μας έπεισε να τον ονομάζουμε ο Στρατής Τσίρκας– ενώ, ομολογουμένως, ο πρωτεϊκός Γέρος έχει πλήθος άλλες όψεις, από τις οποίες, σε πιο σεμνότυφα χρόνια, επικρατέστερη φαινόταν η ηδονική. Αξιοσημείωτο, όχι αξιοπερίεργο. Το βιβλίο, μας έχουν πει, είναι ένας καθρέφτης παράξενος: καθρεφτίζει όχι μονάχα τον συγγραφέα και την εποχή του, μα και τον εκάστοτε αναγνώστη και την δική του εποχή. Έτσι, σε εποχές αναστολής των φυσικών πολιτικών λειτουργιών, επόμενο είναι να διαπιστώνεται μια υπερτροφία της πολιτικής ευαισθησίας, ως αντιστάθμισμα. Εύλογα, λοιπόν, στα χρόνια μας, αντικρίζουμε κάπως αποκλειστικά τον «πολιτικό» Καβάφη – ο οποίος, εξ άλλου, ταυτίζεται με τον «ιστορικό», πάντως για όσους αναγνωρίζουν «πως η ιστορία είναι η πολιτική του παρελθόντος και η πολιτική η ιστορία του μέλλοντος».

Σχετικός με τον «ιστορικό», αλλά διόλου ταυτόσημος, είναι ο «κοινωνικός» Καβάφης. Αγκαλά και η ποίησή του, ως κοινωνικό φαινόμενο, έχει κατά κόρον συζητηθεί (και κάποτε κωμικοτραγικά παρερμηνευθεί από αδρανείς κριτικούς), πολύ λιγότερο έχει προσεχτεί ως κρυστάλλωμα κοινωνικής παρατήρησης και ενέργειας (στο σημείο αυτό χρωστώ να μνημονεύσω, ανάμεσα στις λιγοστές οξυδερκείς και θαρρετές εξαιρέσεις, τον ψευδώνυμο Μανόλη Λαμπρίδη).10

Ξεχνούμε, π.χ., ότι από το 1909 ως το 1918 ο ποιητής συνεργαζόταν αποκλειστικά στα δυο αλεξανδρινά περιοδικά, τα Γράμματα και την Νέα Ζωή, που είχαν για κύριο ιδεολογικό συνεργάτη τους τον Γ. Σκληρό11 (Το κοινωνικόν μας ζήτημα, 1907 – Τα σύγχρονα προβλήματα του Ελληνισμού, 1919). Διαξιφιζόμαστε ατέρμονα μπρος στα «Τείχη» ή απαγγέλλουμε δημοσία το «Ας φρόντιζαν», αλλά ένα ποίημα σαν το «Μέρες του 1909, ’10 και ’11», βαρύ από την διαπίστωση της ανθρώπινης σπατάλης (άλλοι θα την ονόμαζαν «αλλοτρίωση»), το προσπερνούμε είτε το κατατάσσουμε μηχανικώς στα «ηδονικά»:

ΜΕΡΕΣ ΤΟΥ 1909, ’10 ΚΑΙ ’11

Ενός τυραννισμένου, πτωχοτάτου ναυτικού

(από νησί του Αιγαίου Πελάγους) ήταν υιός.

Εργάζονταν σε σιδερά. Παληόρουχα φορούσε.

Σχισμένα τα ποδήματά του της δουλειάς κ’ ελεεινά.

Τα χέρια του ήσαν λερωμένα από σκουριές και λάδια.

 

Το βραδυνό, σαν έκλειε το μαγαζί,

αν ήταν τίποτε να επιθυμεί πολύ,

καμιά κραβάτα κάπως ακριβή,

καμιά κραβάτα για την Κυριακή,

ή σε βιτρίνα αν είχε δει και λαχταρούσε

κανένα ωραίο πουκάμισο μαβί,

το σώμα του για ένα τάλληρο ή δυο πουλούσε.

Διερωτώμαι αν στους αρχαίους καιρούς

είχεν η ένδοξη Αλεξάνδρεια νέον πιο περικαλλή,

πιο τέλειο αγόρι από αυτόν – που πήε χαμένος:

δεν έγινε, εννοείται, άγαλμά του ή ζωγραφιά·

στο παληομάγαζο ενός σιδερά ριχμένος,

γρήγορ’ απ’ την επίπονη δουλειά,

κι από λαϊκή κραιπάλη, ταλαιπωρημένη, είχε φθαρεί.

Και όμως, τούτο το ποίημα είναι που έδωσε αφορμή στον Σεφέρη να σημειώσει για τον Καβάφη: «Δεν ξέρει κανείς, διαβάζοντάς τον, αν ένας νέος που δουλεύει σ’ ένα φτωχό σιδεράδικο της σημερινής Αλεξάνδρειας δεν πρόκειται να πάει το βράδυ στα χαμαιτυπεία όπου διασκεδάζουν οι υπήκοοι του Πτολεμαίου Λαθύρου».12 Και η έμφαση δεν είναι τόσο στα χαμαιτυπεία, όσο στο παρατσούκλι του άθλιου Πτολεμαίου: Λάθυρος, δηλ. Φάβας.

Ιδίως για όσους θα είχαν την διάθεση να εμβαθύνουν το θέμα του «κοινωνικού» Καβάφη, δημοσιεύω παρακάτω δυο άγνωστα σημειώματά του, από το αρχείο του, τα οποία είχα παλαιότερα ανακοινώσει προφορικώς.13

Το πρώτο σημείωμα, ρίχνει έναν κοινωνικό φωτισμό, απροσδόκητα βίαιο, στον τάχα απλώς αισθησιακό λαϊκισμό ορισμένων όψιμων ποιημάτων του Καβάφη, αλλά και στον δήθεν αποκλειστικά «αισθητικόν» αριστοκρατισμό πολλών ιστορικοφανών συνθέσεών του:

 

Με αρέσει και με συγκινεί η εμορφιά του λαού, των πτωχών νέων. Δούλοι, εργάται, μικροϋπάλληλοι του εμπορίου, υπάλληλοι των μαγαζιών. Είναι η αμοιβή, θαρρείς, για τες υστερήσεις των. Η πολλή δουλειά και η πολλή κίνησις τους κάμνουν λεπτά και συμμετρικά τα σώματα. Είναι σχεδόν πάντα λιγνοί. Τα πρόσωπά τους, ή άσπρα όταν η εργασία τους είναι μες σε μαγαζιά, ή ηλιοκαμένα όταν είναι έξω, έχουν ένα συμπαθητικό, ποιητικό χρώμα. Είναι μια αντίθεσις στους πλουσίους νέους που είναι ή αρρωστιάρηδες και φυσιολογικώς βρώμικοι, ή με πάχητα και με λίγδες απ’ τα πολλά φαγιά και τα πιοτά και τα παπλώματα· θαρρείς που στα πρησμένα ή στα ζουρωμένα μούτρα τους φανερώνεται η ασχημία της κλεψιάς και της ληστείας των κληρονομιών και των τόκων των.

29.6.’08

Το δεύτερο σημείωμα φανερώνει σαφέστατα και την μετρημένη αυτοσυνείδηση του Καβάφη και την κοινωνική του εγρήγορση, μα ιδίως την παραδειγματική αντίληψή του για την δραστικότητα του λόγου, ακόμη και του προφορικού:

Συχνά παρατηρώ τι λίγη σπουδαιότητα που δίδουν οι άνθρωποι στα λόγια. Ας εξηγηθώ. Ένας απλούς άνθρωπος (με απλούς δεν εννοώ βλαξ: αλλά όχι διακεκριμένος) έχει μιαν ιδέα, κατακρίνει έναν θεσμόν ή μιαν γενικήν γνώμην· ξεύρει ότι η μεγάλη πλειοψηφία σκέπτεται αντιθέτως προς αυτή, ως εκ τούτου σιωπά, θαρρώντας πως δεν ωφελεί να ομιλήση, στέκοντας που με την ομιλία του δεν θ’ αλλάξει τίποτε. Είναι ένα μεγάλο λάθος. Εγώ πράττω αλλέως. Κατακρίνω λ.χ. την θανατικήν ποινήν. Μόλις τύχει ευκαιρία, το κηρύττω, όχι διότι νομίζω ότι επειδή θα το πω εγώ θα την καταργήσουν αύριον τα κράτη, αλλά διότι είμαι πεπεισμένος ότι λέγοντάς το συντείνω εις τον θρίαμβον της γνώμης μου. Αδιάφορον εάν δεν συμφωνεί κανένας μαζί μου. Ο λόγος μου δεν πάγει χαμένος. Θα τον επαναλάβει ίσως κανείς και μπορεί να πάγη σε αυτιά που να τον ακούσουν και να ενθαρρυνθούν. Μπορεί από τους μη συμφωνούντας τώρα, να το θυμηθή κανένας – εις ευνοϊκήν περίστασιν – εις το μέλλον, και, με την συγκυρίαν άλλων περιπτώσεων, να πεισθή, ή να κλονισθή η εναντία του πεποίθησις. – Έτσι και εις διάφορα άλλα κοινωνικά ζητήματα, και εις μερικά που κυρίως απαιτείται Πράξις. Γνωρίζω που είμαι δειλός και δεν μπορώ να πράξω. Γι’ αυτό, λέγω μόνον. Αλλά δεν νομίζω που τα λόγια μου είναι περιττά. Θα πράξει άλλος. Αλλά τα πολλά μου τα λόγια – εμού του δειλού – θα τον ευκολύνουν την ενέργειαν. Καθαρίζουν το έδαφος.

19.10.1902

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1. Βλ. Κώστα Βάρναλη, Οργή Λαού, 1975, σ. 26-27.

2. Βλ. Επιθεώρηση Τέχνης, Αφιέρωμα, σ. 634.

3. Η δεύτερη έκδοση τούτης της συλλογής (Κέδρος, 1966) περιέχει σημαντικές προσθήκες στο τρίτο μέρος της («Μικρογραφίες», «Στον Ελληνικό Λαό», «Το ‘Ναι’ της Ιστορίας») καθώς και στο τελευταίο («Τα συνηθισμένα», «Στο Στρατή Τσίρκα», «Ο Ακαδημαϊκός Καραμπουζούκης»).

4. Οι λογοτεχνικές σχέσεις Καβάφη-Βάρναλη χρονολογούνται τουλάχιστον από το 1911· βλ. Σαββίδης, Εκδόσεις, σ. 220. Είναι γνωστό, εξ άλλου, ότι το 1925 ο Καβάφης υπέγραψε διαμαρτυρία για την παύση του Βάρναλη· βλ. Γ.Κ. Κατσίμπαλη, Βιβλιογραφία Κ.Π. Καβάφη, 1943, αρ. 163.

Από πλευράς Βάρναλη, πέρα από τα γνωστά δοκίμια και άρθρα για τον Αλεξανδρινό (βλ. Άνθρωποι, Κέδρος, 1958, σ. 71-78, και Αισθητικά-Κριτικά, Β΄, Κέδρος, 1958, σ. 191-194), σώζονται, από την βιβλιοθήκη του Καβάφη, στην κατοχή μου, αφιερωμένα αντίτυπα του Η αληθινή απολογία του Σωκράτη, 1931, και της δεύτερης έκδοσης του Το φως που καίει, 1933.

Δεν ξέρω αν έχει προσεχτεί αρκετά το κοινό κλίμα αισθητισμού και ηδονισμού των δύο ποιητών (ιδίως στα χρόνια 1910-1920) καθώς και η παράλληλη σατιρική τους διάθεση. Και υποπτεύομαι πως ο «Συμεών» του Καβάφη (Ανέκδοτα Ποιήματα, σ. 175-177) δεν δημοσιεύτηκε από τον ποιητή, γιατί στο μεταξύ είδε το φως ο «Στυλίτης» του Βάρναλη (1918;). Κάποτε θα πρέπει να γραφεί ένα δοκίμιο με τίτλο «Καβάφης-Βάρναλης· παράλληλοι».

5. Η «σύνθεση» αυτή της κ. Καρέλλη δημοσιεύτηκε στην Νέα Πορεία, ΙΖ΄, σ. 197-200, Ιούλιος-Οκτώβριος 1971, σ. 100-105. [Τα επτά ποιήματα της σύνθεσης («Η Μετάφραση των Εβδομήκοντα», «Η Καλλιξένα», «Απισιοδοξία», «Κυνίσκα…», «Φόβος εν ηδονή», «Η αντοχή του κυττάρου», «Τούτη η επίμονη μουσική…») περιλαμβάνονται σε τελείως διαφορετική κατάταξη στις συλλογές Το Σταυροδρόμι (1973) και Ημερολόγιο 1955-1973 που αποτελούν τα δύο τελευταία μέρη της συγκεντρωτικής έκδοσης Τα Ποιήματα, Β΄, 1973.]

6. Γιάννης Ρίτσος, Πέτρες-Επαναλήψεις-Κιγκλίδωμα, Κέδρος, 1972. Υπενθυμίζω πως στα 1963 ο κ. Ρίτσος είχε εκδώσει τα 12 ποιήματα για τον Καβάφη· ξαναδιαβάζοντάς τα τώρα, βρίσκω πως η καβαφική επίδραση, ανεξάρτητα από το θέμα, είναι ολότελα εξωτερική σε σύγκριση μετα ποιήματα των Επαναλήψεων. [Το θέμα Καβάφης-Ρίτσος εξετάζεται διεξοδικά από τα μελετήματα του Γιώργου Βελουδή (σ. 173-194) και του Massimo Peri (σ. 258-275) στον συλλογικό τόμο Αφιέρωμα στον Γιάννη Ρίτσο, 1981.]

7. Ολόκληρος ο τίτλος του ποιήματος είναι «Κυνίσκα η Σπαρτιάτις και η εκ Μακεδονίας Βελεστίχη: ιπποτρόφοι». Η πολιτική αιχμή νομίζω πως υπάρχει στους τρεις τελευταίους στίχους:

Τότε, νίκησε στην Ολυμπία.

Τ’ όνομά της στην ιστορία έμεινε,

πρώτη Ολυμπιονίκις, η μοναδική,

γιατί πολύ αργότερα ενίκησαν οι πώλοι

της Βελεστίχης,

ερωμένης Πτολεμαίου του Φιλάδελφου.

Οι στίχοι αυτοί, πιστεύω, προεκτείνουν τις αρμονικές του «Εύνοια του Αλεξάνδρου Βάλα» (1921) που και αυτό προϋποθέτει το «Δημητρίου Σωτήρος» (1919).

 

8. Βλ. Σαββίδης, Εκδόσεις, σ. 105.

9. Βλ. Σεφέρης, Δοκιμές, Β΄, σ. 19.

10. Βλ. το μελέτημά του «Il gran rifiuto (Καβάφης-Βάρναλης-Καρυωτάκης και η παρακμή)», Επιθεώρηση Τέχνης, Β΄, 7, Ιούλιος 1955, σ. 29-42 [=Μανόλης Λαμπρίδης, Il gran rifiuto, 1979, σ. 31-69.]

11. Για τις σχέσεις Καβάφη-Σκληρού, βλ. Σαββίδης, Εκδόσεις, σ. 196, σημ. 8, και σ. 223, 226. [Για δημόσια αναφορά του Καβάφη στον Σκληρό, βλ. Πεζά, σ. 142· επίσης βλ. Γ.Π. Σαββίδης, «Ο Καβάφης συντάκτης μαθητικής ανθολογίας δημοτικών τραγουδιών» (1982), Μικρά Καβαφικά, Β΄, Ερμής, 1987, σ. 207-246 και «Νεοαλεξανδρινές εντυπώσεις» (1984), ό.π., σ. 335-340.

12. Σεφέρης, Δοκιμές, Β΄, σ. 76.

13. Τα σημειώματα αυτά, μαζί με άλλα 25, αποτελούν μια ομοειδή σειρά που, στο μεγαλύτερο μέρος της παραμένει ανέκδοτη, μολονότι επανειλημμένα ανακοινώθηκε ολόκληρη δημόσια: στην Αθήνα, στην Θεσσαλονίκη, στην Καβάλα, στα Γιάννενα, στο Ηράκλειο κλπ. [Βλ. τώρα Γ.Π. Σαββίδης, «Ανέκδοτα σημειώματα ποιητικής και ηθικής» (1963), Μικρά Καβαφικά, Β΄, Ερμής, 1987, σ. 89-146.

 

Η ανάπτυξη μαζικών διαδικτυακών ακαδημαϊκών μαθημάτων ανοίγει νέους δρόμους και προκαλεί αμφισβητήσεις.

Ένα νέο εκπαιδευτικό μονοπάτι γίνεται ψηφιακή λεωφόρος και το Coursera πρωτοπορεί στην ανάπτυξη των MOOCs (Massive Οnline Οpen Courses), παρά τις ενστάσεις ακαδημαϊκών. Ο διαδικτυακός τόπος του coursera.org παρέχει, μεταξύ άλλων, θεματικές για την Ψυχολογία, τον Προγραμματισμό, την Ιστορία, τη Φιλοσοφία, την Άλγεβρα και την Ψηφιακή Επεξεργασία του Ηχου χωρίς κόστος αλλά και χωρίς αναγνώριση. Συνεργάζεται με 87 πανεπιστήμια και κολέγια από όλο τον κόσμο, τα εγγεγραμμένα μέλη έχουν ξεπεράσει τα 4.800.000 και οι θεματικές του είναι λίγες παραπάνω από τις 440. Πρωτοστατώντας στο φαινόμενο των μαζικών διαδικτυακών ανοικτών μαθημάτων, ανακοίνωσε πρόσφατα ότι συγκέντρωσε 1.000.000 δολάρια από την παροχή επικυρωμένων πιστοποιητικών, στοχεύοντας στην αγορά της αναγνωρισμένης ανώτατης εκπαίδευσης. Άλλωστε, αυτό προσδοκούν και τα επενδυτικά κεφάλαια που χρηματοδότησαν το εγχείρημα με 65 εκατομμύρια δολάρια: ένα βιώσιμο οικονομικό μοντέλο.

Επί του παρόντος, οι δημιουργοί της ψηφιακής πλατφόρμας, οι καθηγητές Daphne Koller και Andrew Ng, επιδιώκουν «ένα μέλλον όπου όλοι θα έχουν πρόσβαση σε μια εκπαίδευση παγκοσμίου επιπέδου, η οποία μέχρι πρόσφατα ήταν διαθέσιμη σε λίγους εκλεκτούς». Ένας από τους πιο φημισμένους καθηγητής του Coursera, o Μάικλ Ροθ, πρόεδρος του αμερικανικού Πανεπιστημίου Wesleyan και διδάσκων της ενότητας «Μοντερνισμός και μεταμοντερνισμός», εξηγεί τους λόγους της συμμετοχής του: «Θέλαμε να κατανοήσουμε καλύτερα πώς διδάσκονται οι μαθητές σε αυτό το περιβάλλον, ακριβώς επειδή είναι τόσο διαφορετικό από το δικό μας». Για να διαβάσετε τη συνέχεια του άρθρου , πατήστε εδώ.

Στις 18 Ιουνίου 1815 ο γαλλικός στρατός του Ναπολέοντα Βοναπάρτη ηττήθηκε από τις συμμαχικές δυνάμεις του Δούκα του Ουέλινγκτον και του Γκέμπχαρντ φον Μπλύχερ, σηματοδοτώντας το τέλος των Ναπολεοντείων Πολέμων.198 χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την καθοριστική για την ευρωπαϊκή ιστορία μάχη του Βατερλώ και την τελική ήττα του Ναπολέοντα Βοναπάρτη. Η μάχη, που έμελλε να μείνει στην ιστορία ως όρος- συνώνυμο της ήττας, έλαβε χώρα στις 18 Ιουνίου 1815 στο Βατερλώ του σημερινού Βελγίου. Η τελευταία μάχη του Ναπολέοντα, εκατό ημέρες μετά την επιστροφή του από την εξορία, σηματοδότησε το τέλος των Ναπολεοντείων Πολέμων, που είχαν ξεκινήσει το 1803, και οδήγησε στο τέλος της Πρώτης Γαλλικής Αυτοκρατορίας.

Η επάνοδος του Ναπολέοντα στην εξουσία του 1815 είχε αποτέλεσμα το σχηματισμό του Έβδομου Συνασπισμού με σκοπό την αντιμετώπισή του. Δύο στρατοί, ένας αποτελούμενος από βρετανικές και συμμαχικές δυνάμεις, υπό τον Άρθουρ Γουέλσλι, Πρώτο Δούκα του Ουέλινγκτον και ένας πρωσικός υπό τον Μπλύχερ, συγκεντρώθηκαν κοντά στα βορειοανατολικά σύνορα της Γαλλίας. Ο Ναπολέων επέλεξε να επιτεθεί, επιδιώκοντας την καταστροφή τους πριν ενωθούν με τους υπόλοιπους στρατούς του Συνασπισμού. Η αποφασιστική μάχη έλαβε χώρα στο Βατερλώ, με τον Ουέλινγκτον να τη χαρακτηρίζει ως «the nearest-run thing you ever saw in your life» («το πιο αμφίρροπο πράγμα που έχεις δει στη ζωή σου»).

Η δύναμη του γαλλικού στρατού ανερχόταν στους 72.000 άνδρες, ενώ των συμμαχικών δυνάμεων στους 118.000. Η μάχη ξεκίνησε με επίθεση του γαλλικού στρατού το μεσημέρι, καθώς ο Ναπολέων καθυστέρησε προκειμένου να στεγνώσει το έδαφος από τη βροχή της προηγούμενης νύχτας, ώστε να είναι ευκολότερη η μετακίνηση των πυροβόλων του. Τμήμα του γαλλικού στρατού, υπό τον Γκρουσί, επιτηρούσε τους Πρώσους, οι οποίοι βρίσκονταν ακόμα σε μεγάλη απόσταση, ενώ ο Ναπολέων επιτέθηκε εναντίον της δύναμης  του Ουέλλλιγκτον. Για να διαβάσετε το άρθρο πατήστε εδώ.