Στο πλαίσιο της επιλογής τμημάτων ΑΕΙ- ΤΕΙ και συμπλήρωσης των μηχανογραφικών συνοψίζουμε επτά βασικές συμβουλές-προτροπές για τους υποψηφίους και τους γονείς τους.
1. Ανεξάρτητα από τον βαθμό πρόσβασης που έχουν οι υποψήφιοι, είναι συνετό να «σταυρώσουν» όλα τα τμήματα που ανήκουν στα επιστημονικά πεδία που έχουν επιλέξει.
Να σημειώσουμε στο σημείο αυτό ότι τόσο το 2000 όσο και το 2001 αρκετοί υποψήφιοι δεν πέτυχαν την εισαγωγή τους στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση εξαιτίας κακών εκτιμήσεων τόσο για τους βαθμούς πρόσβασής τους όσο και για τις βάσεις εισαγωγής των τμημάτων. Μάλιστα το 2000, με τον πληθωρισμό των αριστούχων, από τη μια η υπερεκτίμηση του βαθμού πρόσβασης και από την άλλη η υποτίμηση των βάσεων εισαγωγής των τμημάτων οδήγησαν αρκετούς υποψηφίους στο να σταυρώσουν ελάχιστα τμήματα στο μηχανογραφικό τους, με αποτέλεσμα να αποκλειστούν από την εισαγωγή τους, όταν οι βάσεις εισαγωγής, στο γιγάντωμά τους, ξεπέρασαν τα μόρια των υποψηφίων.
2. Να μην παρασυρθούν οι υποψήφιοι από τις στερεότυπες και παραδοσιακές αντιλήψεις για σχολές που οδηγούν σε επαγγέλματα «κύρους και γοήτρου» (π.χ. Νομικές, Ιατρικές κ.λπ.), γιατί η πραγματικότητα στην αγορά εργασίας είναι διαφορετική. Η «ανεργία των πτυχίων» αφορά, εδώ και αρκετά χρόνια, και τους «χρυσούς» πτυχιούχους της Ιατρικής, της Νομικής κ.λπ. και μάλιστα όλο και σε μεγαλύτερη έκταση και μεγαλύτερη ένταση.
3. Να έχουν υπόψη τους οι υποψήφιοι ότι κανένα τμήμα δεν μπορεί να εγγυηθεί πλέον με σιγουριά την πλήρη και άμεση απορρόφηση των πτυχιούχων του. Στους επίσημους και ανεπίσημους καταλόγους ανεργίας και ετεροαπασχόλησης συμμετέχουν με μικρότερα ή μεγαλύτερα ποσοστά όλες ανεξαιρέτως οι ειδικότητες στις οποίες παραπέμπουν οι σπουδές όλων των τμημάτων ΑΕΙ- ΤΕΙ. Η έρευνα και η εμπειρία από τους χώρους απασχόλησης κάνει σαφές ότι χρειάζεται μεγάλη προσοχή στην επιλογή του επαγγέλματος. Συγκεκριμένα επισημαίνουμε ότι σε πολλές περιπτώσεις η επιλογή σπουδών με βάση στενά τις προοπτικές επαγγελματικής αποκατάστασης δεν αποτελεί ιδιαίτερα ασφαλές κριτήριο, καθ΄ ότι η αγορά εργασίας είναι υπό συνεχή αναμόρφωση. Τι συνιστούμε; Να αποφεύγουν να επιλέγουν τις σπουδές τους με βάση τις «στενές» ανάγκες της αγοράς εργασίας. Όσο παράδοξη και αν φαίνεται η παραπάνω πρόταση, οφείλουμε να πάρουμε υπόψη μας ότι για έναν νέο/μια νέα ηλικίας 18 ετών, από την ώρα που θα πετύχει την είσοδό του στο πανεπιστήμιο μέχρι την ώρα που θα «βγει» στην αγορά εργασίας, θα έχουν περάσει επτά έως και δέκα χρόνια (πτυχίο- μεταπτυχιακό και στρατός για τους άντρες). Το δεκαετές αυτό χρονικό διάστημα έχει ως συνέπεια το ότι η επιλογή σπουδών απέχει χρονικά τόσο πολύ από την είσοδο στον επαγγελματικό χώρο, που μπορεί να αποδειχτεί εντελώς εσφαλμένη. Παραδείγματος χάριν, αυτή την εποχή υπάρχει μεγάλη ζήτηση για νέους ανθρώπους με γνώση προγραμματισμού. Η προσφορά είναι ακόμα μικρή. Γιατί; Διότι όσοι είναι έτοιμοι να εισέλθουν στον επαγγελματικό χώρο το 2008 ή το 2007 επέλεξαν αντικείμενο σπουδών πριν από το 2003 δηλαδή, πριν από μια αιωνιότητα.
4. Στο πλαίσιο αυτό συμβουλεύουμε τους υποψηφίους να σημειώνουν πρώτα στα μηχανογραφικά τους δελτία τα τμήματα που πραγματικά προτιμούν, ανεξάρτητα από τις εκτιμήσεις για τις βάσεις εισαγωγής τους. Είναι καλύτερο ο υποψήφιος να σπουδάζει στο τμήμα για το οποίο ενδιαφέρεται, καθώς έχει διαπιστωθεί ότι οι 3 στους 4 φοιτητές που διακόπτουν τις σπουδές τους δηλώνουν ότι οι προσδοκίες και τα ενδιαφέροντά τους βρέθηκαν σε διάσταση με το αντικείμενο σπουδών και τα μαθήματα των τμημάτων στα οποία πέτυχαν την εισαγωγή τους. Να σημειώσουμε εδώ ότι δεκάδες αριστούχοι του 2000 και του 2001 που σπρώχτηκαν από γονείς και «κοινή γνώμη» σε τμήματα ΑΕΙ με αποκλειστικό κριτήριο την υψηλή τους βαθμολογία (π.χ. Ιατρική ή Η/Υ), χωρίς πραγματικά να τους ενδιαφέρει το αντικείμενο σπουδών, βρέθηκαν την επόμενη χρονιά στους καταλόγους της κατηγορίας του 10%, επιδιώκοντας εξαρχής την πρόσβασή τους σε τμήμα που πραγματικά τους ενδιαφέρει.
5. Επειδή η Τριτοβάθμια Εκπαίδευση δεν αποτελεί πλέον την οροφή των σπουδών, καθώς έχει ήδη δημιουργηθεί κι ένας παραπάνω όροφος μεταπτυχιακών σπουδών και εξειδίκευσης, ας επιλέγουν οι υποψήφιοι τμήματα με γερή και πλατιά γνωστική βάση, έτσι ώστε αργότερα με το τέλος των προπτυχιακών σπουδών τους να μπορούν να συνεχίσουν για μεταπτυχιακές σπουδές. Π.χ. ένας υποψήφιος που θέλει να σπουδάσει νέες τεχνολογίες μπορεί να το πετύχει με την εισαγωγή του σε ένα χαμηλόβαθμο τμήμα Μαθηματικών και στη συνέχεια να προχωρήσει σε μεταπτυχιακές σπουδές Η/Υ.
6. ΑΕΙ εκτός τόπου μόνιμης κατοικίας ή ΤΕΙ κοντά στην περιοχή του υποψηφίου; Να ένα δίλημμα χιλιάδων υποψηφίων, που με τα μόριά τους πετυχαίνουν π.χ. στο Τμήμα Μηχανολογίας του ΤΕΙ Πειραιά και στο Τμήμα ΑΕΙ Μηχανικών Διαχείρισης Ενεργειακών Πόρων Θεσσαλονίκης (Κοζάνη) ή στο Τμήμα Πληροφορικής Ιωαννίνων (ΑΕΙ) και στο Τμήμα Πληροφορικής του ΤΕΙ Αθήνας. Εδώ οι υποψήφιοι πρέπει να συνυπολογίσουν τόσο τον παράγοντα «κόστος σπουδών», καθώς η φοίτηση σε τμήμα εκτός τόπου μόνιμης κατοικίας επιβαρύνει την οικογένεια του υποψηφίου συνολικά πάνω από 30.000 ευρώ (για τα 4-5 χρόνια σπουδών) και το γεγονός ότι π.χ. τόσο από το Τμήμα Μηχανολογίας του ΤΕΙ Πειραιά όσο και από το Τμήμα Πληροφορικής του ΤΕΙ Αθήνας οι υποψήφιοι μπορούν είτε να περάσουν με κατατακτήριες μετά το τέλος των σπουδών τους σε αντίστοιχα πανεπιστημιακά τμήματα (π.χ. ο πτυχιούχος του ΤΕΙ Μηχανολογίας στο τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών του ΕΜΠ) είτε να συνεχίσουν σε μεταπτυχιακές σπουδές.
7. Αν κάποιος/α έχει τη δυνατότητα να πάρει μετεγγραφή, τότε οι επιλογές του στο μηχανογραφικό δελτίο πρέπει να σημειωθούν με «διαφορετική λογική», καθώς μπορεί με λιγότερα μόρια να πετύχει τελικά την είσοδό του στο τμήμα που επιθυμεί. Στο πλαίσιο αυτό είναι απαραίτητη η γνώση της εγκυκλίου των μετεγγραφών.
Οκτώβριος 8, 2008
ΕΡΕΥΝΑ Χρήστου Κάτσικα
