Μέσω της Europeana, της ψηφιακής βιβλιοθήκης της Ευρώπης, όλοι μπορούν να έχουν πρόσβαση σε πάνω από 14 εκατομμύρια ψηφιοποιημένα βιβλία, χάρτες, φωτογραφίες, πίνακες ζωγραφικής και αποσπάσματα από κινηματογραφικές ταινίες και μουσικά κομμάτια προερχόμενα από πολιτιστικά ιδρύματα ανά την Ευρώπη.
Η Europeana, που εγκαινιάστηκε το 2008 με δύο εκατομμύρια αντικείμενα, έχει ήδη υπερβεί τον αρχικό στόχο του 2010 που ήταν 10 εκατομμύρια αντικείμενα. Σήμερα, η Επιτροπή Σοφών (απαρτιζόμενη από τους Maurice Lévy, Elisabeth Niggemann, και Jacques de Decker), την οποία συνέστησε η Επιτροπή για να διερευνήσει τρόπους διαδικτυακής διάθεσης της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρώπης (IP/10/456), παρουσιάζει τα αποτελέσματα των εργασιών της στο Συμβούλιο των Υπουργών Πολιτισμού και στην Επιτροπή Πολιτισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Η έκθεση της Επιτροπής Σοφών προβλέπεται να δημοσιευθεί στις αρχές 2011.
Η αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Neelie Kroes, αρμόδια για το Ψηφιακό Θεματολόγιο, έκανε την εξής δήλωση: «Η Europeana αποτελεί υπέροχο παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο η συνεργασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο μπορεί να εμπλουτίσει τις ζωές όλων μας. Τα 14 εκατομμύρια έργα που διατίθενται διαδικτυακά αποτελούν πολύ καλά νέα για όλους τους χρήστες του διαδικτύου, οι οποίοι θέλουν να έχουν πρόσβαση στο πολιτιστικό υλικό που υπάρχει στις βιβλιοθήκες, τα μουσεία και τα αρχεία της Ευρώπης. Η Europeana θα μπορούσε όμως να είναι ακόμη καλύτερη αν περισσότερα πολιτιστικά ιδρύματα ψηφιοποιούσαν τις συλλογές τους και τις καθιστούσαν προσβάσιμες μέσω αυτής της ευρωπαϊκής πύλης. Πιστεύω ότι η Επιτροπή Σοφών θα μας υποβάλλει σύντομα φιλόδοξες συστάσεις για την επιτάχυνση της εν λόγω διαδικασίας.»
Η Europeana εγκαινιάστηκε ως πρωτότυπο τον Νοέμβριο 2008 υπό μορφή ευρωπαϊκής πύλης που επιτρέπει στους χρήστες του διαδικτύου να διερευνήσουν και να έχουν άμεση πρόσβαση σε ψηφιοποιημένα βιβλία, χάρτες, πίνακες ζωγραφικής, εφημερίδες, φωτογραφίες, κομμάτια από ταινίες και κάθε είδους οπτικοακουστικά έγραφα από τα πολιτιστικά ιδρύματα της Ευρώπης. Πάνω από 14 εκατ. από τα εν λόγω αντικείμενα, μαζί με αποσπάσματα από μουσικά έργα, διατίθενται σήμερα μέσω της διεύθυνσης www.Europeana.eu, πολύ περισσότερα από τον αρχικό στόχο των 10 εκατ. έργων που είχε θέσει η Επιτροπή για το 2010.
Τα νέα αντικείμενα που προστέθηκαν εφέτος περιλαμβάνουν μία βουλγαρική χειρόγραφη περγαμηνή του 1221 που μαρτυρεί την ιστορία της βουλγαρικής γλώσσας· το «Catechismusa prasty szadei», το πρώτο λιθουανικό βιβλίο, που δημοσιεύθηκε το 1547· ένα αντίγραφο του βιβλίου του Αριστοτέλη «Τέχνη Ρητορική» του 1588 σε αρχαία ελληνικά και λατινικά· ζωγραφικούς πίνακες από τον ολλανδό ζωγράφο του 17ου αιώνα Jan Steen· τα άπαντα των γερμανών συγγραφέων Γκαίτε και Σίλερ· κινηματογραφικές σκηνές του 1907 από τον εορτασμό της ημέρας του συντάγματος στη Δανία· και μια σειρά φωτογραφιών, πριν από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, της μονής Glendalough στην Ιρλανδία (περισσότερα παραδείγματα υπάρχουν στο MEMO/10/586).
Οι συλλογές της Europeana περιλαμβάνουν κατά 64% ψηφιοποιημένες φωτογραφίες, χάρτες, ζωγραφικούς πίνακες, μουσειακά αντικείμενα και άλλες εικόνες. Το 34 των συλλογών καλύπτει ψηφιοποιημένα κείμενα, που περιλαμβάνουν πάνω από 1,2 εκατομμύρια πλήρη βιβλία, τα οποία οι χρήστες μπορούν να δουν ή/και να καταφορτώσουν διαδικτυακά. Τα κείμενα καλύπτουν χιλιάδες σπάνια χειρόγραφα και τα αρχαιότερα τυπωμένα βιβλία (incunabula) πριν από το 1500.
Το οπτικό και ηχητικό υλικό αντιπροσωπεύει λιγότερο από το 2% των συλλογών. Μεγάλο μέρος του υλικού που διατίθεται μέσω της Europeana είναι παλαιότερο δηλ. αντικείμενα που δεν καλύπτονται από πνευματικά δικαιώματα, κυρίως λόγω της δυσκολίας και της δαπάνης για την απόκτηση των δικαιωμάτων για ψηφιοποίηση και πρόσβαση σε υλικό που καλύπτεται από πνευματικά δικαιώματα (ακόμη και για υλικό που δεν διατίθεται πλέον στο εμπόριο ή έχει εξαντληθεί) ή υλικό του οποίου οι πιθανοί κάτοχοι των πνευματικών δικαιωμάτων είναι άγνωστοι (ορφανά έργα).
Όλα τα κράτη μέλη συμμετέχουν με αντικείμενα στην Europeana αλλά η τροφοδότηση παραμένει άνιση. Η Γαλλία συνεχίζει να έχει την μεγαλύτερη συνεισφορά (18% από το σύνολο των αντικειμένων). Το μερίδιο της Γερμανίας έχει αυξηθεί στο 17%. Για να εξασφαλιστεί ότι η Europeana είναι ένα πραγματικά αντιπροσωπευτικό δείγμα της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρώπης, απαιτείται περαιτέρω ποιοτικό υλικό από όλα τα κράτη μέλη.
Το δυναμικό χρήσης της Europeana στα σχολεία αποδείχθηκε από τους συμμετέχοντες στα πρόσφατα βραβεία ηλε-μάθησης που οργάνωσε το ευρωπαϊκό δίκτυο σχολείων (Schoolnet). Στο βραβευθέν έργο από το σχολείο της Κοινότητας Portmarnock στην Ιρλανδία συμμετείχαν μαθητές που δημιούργησαν ατομικά ιστολόγια σχετικά με ιστορικές μορφές χρησιμοποιώντας ψηφιακές πηγές.
Του χρόνου, η Europeana σκοπεύει να πειραματιστεί με περιεχόμενο που θα παράγουν οι χρήστες, και θα καλέσει χρήστες να συνεισφέρουν υλικά στην Europeana σχετικά με τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Σήμερα λειτουργούν στην Europeana δύο εικονικές εκθέσεις. Η «Reading Europe» παρουσιάζει πλούσια επιλογή από σπάνια ευρωπαϊκά βιβλία και λογοτεχνικά έργα. Η έκθεση για την «Art Nouveau» παρουσιάζει τις δυνατότητες που δημιουργούνται από τη συγκέντρωση πολιτιστικού υλικού προερχόμενου από διάφορες χώρες.
Ιστορικό
Η Europeana www.europeana.eu αποτελεί κοινή προσπάθεια πολιτιστικών ιδρυμάτων της Ευρώπης. Πάνω από 1500 πολιτιστικά ιδρύματα ανά την Ευρώπη διαθέτουν ψηφιοποιημένο υλικό. Εγκαινιάστηκε ως πρωτότυπο τον Νοέμβριο του 2008 και αρχικά διέθετε διαδικτυακά 2 εκατ. πολιτιστικά αντικείμενα (IP/08/1747).
Το γραφείο της Europeana φιλοξενείται στην εθνική βιβλιοθήκη των Κάτω Χωρών στη Χάγη. Η λειτουργία της εξασφαλίζεται από το Ίδρυμα Europeana και χρηματοδοτείται κατά 80% από την ΕΕ. Μετά τα εγκαίνιά της το 2008, κατακλύστηκε από το απροσδόκητο ενδιαφέρον των χρηστών και αναγκάστηκε να κλείσει για ένα μήνα.
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την Europeana διατίθενται στο MEMO/10/586.
Περιεχόμενο της Europeana ανά χώρα
(ποσοστό του συνολικού αριθμού αντικειμένων στην Europeana που προέρχονται από τις διάφορες χώρες)
Χώρα ποσοστό
Κράτη Μέλη της ΕΕ Ποσοστό
Γαλλία 17,98%
Γερμανία 17,10%
Σουηδία 9,69%
Ισπανία 8,85%
Κάτω Χώρες 7,89%
Ιταλία 7,03%
Ιρλανδία 6,47%
Ηνωμένο Βασίλειο 6,14%
Πολωνία 2,81%
Βέλγιο 1,45%
Ελλάδα 1,40%
Φινλανδία 1,31%
Σλοβενία 0,98%
Αυστρία 0,32%
Εσθονία 0,27%
Ρουμανία 0,17%
Σλοβακία 0,15%
Δανία 0,11%
Πορτογαλία 0,11%
Βουλγαρία 0,08%
Τσεχική Δημοκρατία 0,08%
Ουγγαρία 0,07%
Λιθουανία 0,05%
Λουξεμβούργο 0,04%
Λετονία 0,01%
Κύπρος <0,01%
Μάλτα <0,01%
Ευρωπαϊκές συλλογές που δεν αντιστοιχούν σε ΚΜ, π.χ. από ευρωπαϊκά έργα 2,91%
Χώρες εκτός ΕΕ
Νορβηγία 5,76%
Λοιπές
