3ο Εργαστήρι Δεξιοτήτων – Ζω καλύτερα / Ευ ζην
“Δε μαλώνω, δε μαλώνω, αγκαλιά μεγάλη απλώνω.”
Φεβρουάριος-Μάρτιος 2025
Β’ Πρωινό Τμήμα (κα Πέρσα )
Το πρώτο μας εργαστήριο ξεκίνησε με μία εισαγωγή στα συναισθήματα. Αρχικά είδαμε κάποιες κάρτες με συναισθήματα και παρακολουθήσαμε το βίντεο ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ κατά το οποίο τα παιδιά είχαν την ευκαιρία να εκφράσουν καταστάσεις που τους δημιουργούν τα αντίστοιχα συναισθήματα και να γίνει μία ωραία συζήτηση.

Στη συνέχεια, διαβάσαμε ένα παραμύθι που παρουσιάζει με πολύ ωραίο τρόπο κάποια από τα βασικά συναισθήματα και δίνει και συμβουλές αντιμετώπισης για κάποια από αυτά. Τα παιδιά προσπαθούσαν σε κάθε σελίδα να μπουν στη θέση της ηρωίδας και να μας περιγράψουν πως ένιωθε κι αν τα ίδια έχουν νιώσει έτσι κάποιο στιγμή.

Κλείσαμε προσθέτοντας στην καθημερινή μας ρουτίνα τον τροχό των συναισθημάτων (βασισμένο στο βιβλίο) όπου κάθε μέρα το παιδί που μας λέει την ημερομηνία θα μας εκφράζει και το συναίσθημά του.

Η επόμενη εισαγωγική δραστηριότητα ήταν να χωριστούν τα παιδιά σε ζευγάρια. Ο διαχωρισμός έγινε από τα ίδια τα παιδιά με την μόνη οδηγία να επιλέξουν ένα παιδί με το οποίο έχουν παίξει ελάχιστα ή καθόλου μαζί.

Έπειτα, τους δόθηκε ένα χαρτί το οποίο έπρεπε να μοιραστούν και να ζωγραφίσουν ο ένας τον άλλο. Ύστερα έκοψε ο καθένας τον εαυτό του.

Στο επόμενο στάδιο, τα ζευγάρια θα έπρεπε να γίνουν τετράδες. Μια μικρή ομαδούλα. Στην δική μας περίπτωση λόγω απουσιών κάναμε και μία εξάδα. Εφόσον λοιπόν ο καθένας είχε τον εαυτό του στο χέρι, δόθηκε στην κάθε ομάδα ένα χαρτί στο οποίο έπρεπε να κολλήσουν τα αντίστοιχα μέλη της ομάδας, να βρούνε ένα όνομα για την ομάδα τους και τέλος, να καταγράψουμε κάποιες πληροφορίες που το κάθε παιδί της ομάδας έλεγε για κάποιο άλλο μέλος.

Μέσω της δράσης αυτής προσπαθήσαμε να φέρουμε σε επαφή παιδιά που από μόνα τους δεν θα επέλεγαν να γίνουν ομάδα με κάποιο από άλλο παιδί, να δουλέψουν συνεργατικά ώστε να βρουν όνομα για την ομάδα τους, να εντοπίσουν καλά χαρακτηριστικά και στοιχεία των υπολοίπων παιδιών και να τα εκφράσουν. Είναι μία εισαγωγή τόσο στην ομαδικότητα όσο και στην εκφραστικότητα που επιδιώκουμε να αποκτήσουν τα παιδιά σε αυτές τις ηλικίες μέσω του συγκεκριμένου εργαστηρίου.
Τελευταία δραστηριότητα του πρώτου εργαστηρίου ήταν η καταγραφή των προϋπαρχουσών γνώσεων των παιδιών για την βία και τον εκφοβισμό.

Αυτό που μας εντυπωσίασε στο σημείο αυτό είναι πως τα παιδιά είτε δεν είχαν καμία γνώση πάνω στο θέμα είτε είχαν λανθασμένες απόψεις όπως μπορείτε να δείτε από την παραπάνω εικόνα.
Κλείσαμε διαβάζοντας ένα από τα παραμύθια του σχολείου μας με τίτλο “Μην κάνεις αγριάδες, γιατί θα βρεις μπελάδες!”. Από την ιστορία αυτή κρατήσαμε το σύνθημα “ΑΝ ΚΑΝΕΙΣ ΑΓΡΙΑΔΕΣ, ΠΑΝΤΑ ΘΑ ΒΡΕΙΣ ΜΠΕΛΑΔΕΣ”.

Στο δεύτερο εργαστήριο μας ξεκινήσαμε με ένα παραμύθι από τη βιβλιοθήκη του σχολείου με τίτλο : “Μια στάλα θάρρος” που εκφράζει τις περιπέτειες ενός κουνελιού στο δάσος όπου αν και αρχικά ήταν πολύ φοβισμένο, βρήκε το θάρρος να αντιμετωπίσει τα εμπόδια. Από εδώ κρατήσαμε το σύνθημα : “ΣΤΟ ΔΕΝ ΜΠΟΡΩ, ΠΡΟΣΠΑΘΩ!”.

Επόμενη μας δραστηριότητα ήταν η επεξεργασία ενός παραμυθιού με κεντρικό θέμα τον σχολικό εκφοβισμό. Είδαμε την ιστορία Η μέρα που έγινα κι εγώ λύκος και συζητήσαμε αρκετά τις συνθήκες, τους ήρωες, τις αντιδράσεις τους.

Αποφασίσαμε να ζωγραφίσουμε την ηρωίδα, τη Σάρλοτ, και για εξασκήσουμε την ενσυναίσθηση μας προσπαθήσαμε να μπούμε στην θέση της και να εκφράσουμε το πως μπορεί να νιώθει. Αφού καταγράψαμε πάνω στο κοριτσάκι τα δικά της συναισθήματα, ζητήθηκε από τα παιδιά να μας πουν πως κατέληξε να νιώθει έτσι η Σάρλοτ. Τι άκουγε να τις λένε οι φίλοι στο σχολείο; Εδώ παρατηρήσαμε μία διστακτικότητα των παιδιών να εκφράστουν με “άσχημα” λόγια. λόγια που πονάνε. Αντλήσαμε βέβαια αρκετά από αυτά και στο τέλος τέθηκε η ερώτηση από την κα Πέρσα: “Μόνο άσχημα πράγματα ακούει αυτό το κοριτσάκι στο σχολείο;” και τότε ειπώθηκαν και κάποιες άλλες απόψεις όπως “Στοπ, δεν είναι ωραίο αυτό που της κάνετε” και διάφορα άλλα που μπορείτε να δείτε στην παρακάτω φωτογραφία.

Στο τέλος, καταγράψαμε τις απόψεις των παιδιών σχετικά με το τι θα έκαναν τα ίδια αν βρισκόταν στην θέση της Σάρλοτ.

Αυτό το εργαστήρι συνέπεσε με την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου, ήμερα που μοιραζόμαστε την αγάπη μας. Με αφορμή το τραγούδι Όπου υπάρχει αγάπη τονίσαμε πως η αγάπη είναι αυτή που μπορεί να διώξει μακριά τον φόβο, τον τρόμο, την στεναχώρια. Είναι ωραίο να μοιραζόμαστε πράξεις αγάπης, αγκαλιές, φιλιά, ζωγραφιές! Αποφασίσαμε λοιπόν να χαρίσουμε καρδίες ο ένας στον άλλο. Μοναδικός κανόνας να μην μείνει κανείς χωρίς καρδιά. Αφού χρωμάτισαν και έκοψαν τις καρδίες τους, τις μοίρασαν σε όποιον ήθελαν διαδοχικά.

Mία άλλη ιστορία που παρακολουθήσαμε ήταν Το Αόρατο Αγόρι. Το οποίο αναφέρεται σε μία άλλη μορφή bullying όπου κάποιος νιώθει πως κανείς δεν ενδιαφέρεται μαζί του και νιώθει αόρατος από όλους. Με τα παιδιά συζητήσαμε για τον εάν κάποιος στην τάξη μας νιώθει έτσι ή αν πιστεύουν πως κάποιος ίσως νιώθει έτσι και τρόπους με τους οποίους μπορούμε να χειριστούμε τέτοιες καταστάσεις αν τις εντοπίσουμε. Στο τέλος τα παιδιά συμπλήρωσαν κι ένα φύλλο εργασίας το οποίο είχε ως στόχο την καλύτερη επεξεργασία της ιστορίας που μόλις είχαμε ακούσει.

Στο τρίτο εργαστήριο προσπαθήσαμε να κάνουμε έναν διαχωρισμό στα χαρακτηριστικά ενός φίλου κι ενός νταή. Αφού διαχωρίσαμε τις συμπεριφορές που διακρίνουν αυτούς τους ρόλους τονίσαμε στα παιδιά πως κάποιος που ίσως έχει υπάρξει φίλος μας είναι πιθανό να αρχίσει να μας ασκεί κάποιου είδους βία και εκεί θα πρέπει να συζητήσουμε μαζί τους, με τους ενήλικες που εμπιστευόμαστε και αν χρειαστεί ακόμη και να απομακρυνθούμε. Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να μας ασκεί οποιασδήποτε μορφής βία. Στα παιδιά δόθηκε και φύλλο εργασίας όπου τους ζητήθηκε να ζωγραφίσουν τους φίλους τους στο σχολείο αλλά και τον νταή του σχολείου αν πιστεύουν ότι υπάρχει.

Στο τέταρτο εργαστήριο είχαμε η δημιουργία μίας αφίσας κατά του σχολικού εκφοβισμού με αφορμή την παγκόσμια ημέρα. Από τα παιδιά ζήτησα να μου πουν λέξεις ή φράσεις που τους έρχονται στο μυαλό όταν ακούνε τη λέξη βία και αντίστοιχα όταν ακούνε τη λέξη αγάπη. Με τις λέξεις αυτές φτιάξαμε τις δύο φατσούλες που εκτυπώσαμε και κολλήσαμε στην αφίσα μας. Αποφασίσαμε να γράψουμε το σύνθημα ΜΙΛΑ ΤΩΡΑ, τονίζοντας για μία ακόμη φορά πως όταν κάτι με στενοχωρεί πρέπει να το λέμε και να μην το κρατάμε μέσα μας. Η αφίσα κοσμεί τον πίνακα ανακοινώσεων που βρίσκεται έξω από την τάξη μας για να μπορούν να τη βλέπουν όλοι.

Στις 6 Μαρτίου που ήταν η παγκόσμια ημέρα κατά του σχολικού εκφοβισμού με τα παιδιά μιλήσαμε για τα πέντε βήματα που πρέπει να ακολουθεί όποιος νιώθει ότι του ασκείται οποιασδήποτε μορφής βία και αυτά είναι :
- ΑΓΝΟΩ
- ΖΗΤΩ ΕΥΓΕΝΙΚΑ ΝΑ ΣΤΑΜΑΤΗΣΕΙ
- ΦΩΝΑΖΩ ΔΥΝΑΤΑ: “ΣΤΑΜΑΤΑ”
- ΦΕΥΓΩ ΜΑΚΡΙΑ
- ΤΟ ΛΕΩ ΣΤΗ ΔΑΣΚΑΛΑ ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΜΟΥ

Τα χεράκια αυτά κολλήθηκαν σε χαρτόνι και τα παιδιά τα έκοψαν και τα κόλλησαν σε γλωσσοπίεστρο για να μεταφέρουν τα βήματα και στο σπίτι ώστε να ανοίξει μία συζήτηση πάνω σε αυτά που συζητάμε και με τους γονείς.

Σε αυτό το εργαστήριο συμπεριλάβαμε και την Δράση Ενεργού Πολίτη. Τον σχεδιασμό και την παραγωγή δηλαδή, ενός βίντεο από τα παιδιά και τις εκπαιδευτικούς της τάξης κατά του σχολικού εκφοβισμού το οποίο εκτός από τους γονείς το προωθήσαμε και στον δήμο Κηφισιάς και το χαμόγελο του παιδιού από όπου περιμένουμε μία αλληλεπίδραση με κάποια ψυχολόγο του φορέα. Αυτό θα αναρτηθεί μόλις ολοκληρωθεί, σε επόμενο άρθρο σχετικό με τη Δράση Ενεργού Πολίτη.
Στο πέμπτο και τελευταίο εργαστήριο μας, θελήσαμε να κλείσουμε με έναν ευχάριστο τρόπο αυτό το “δύσκολο” θέμα. Έτσι τα παιδιά στην ολομέλεια επέλεγαν έναν συμμαθητή τους και του έλεγαν τρία θετικά του στοιχεία. Μοναδικός περιορισμός να μην μείνει κανείς που δεν θα επιλεγεί. Τα παιδιά στο σημείο αυτό είπαν :
- Έχεις ωραία ρούχα
- Κάνεις ωραίες ζωγραφιές
- Παίζουμε ωραία
- Έχεις ωραία παπούτσια
- Σ’ αγαπώ
- Είσαι καλός φίλος

Διαβάσαμε το παραμύθι, τα χέρια δεν είναι για να χτυπάμε. Που αναφέρει μέσα όσα όμορφα μπορούμε να κάνουμε με τα χεράκια μας αντί να χτυπάμε.

Το τραγούδι που μας συντρόφευε αυτές τις μέρες ήταν το Χέρια σαν κι αυτά . Και είδαμε και αυτό το σύντομο βιντεάκι το οποίο σχολιάσαμε και εντοπίσαμε τις καλές και κακές συμπεριφορές.
Κλείσαμε όπως κάθε εργαστήρι μας με τον καταιγισμό ιδεών των παιδιών σχετικά με το τι έμαθαν για το σχολικό εκφοβισμό.

Στη διάρκεια όλου του εργαστηρίου οι εκπαιδευτικοί παρατηρούσαν συμπεριφορές των παιδιών καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας και όπου έκριναν έβαζαν και το αντίστοιχο αυτοκόλλητο στα παιδιά. Τα αυτοκόλλητα περιείχαν συμπεριφορές προς μίμηση , που πολλά παιδιά αυτής της ηλικίας θέλουν μία ώθηση για να τις καταστήσουν. Αυτή η διαδικασία έγινε ύστερά από επεξεργασία και συζήτηση της κάθε συμπεριφοράς.

Στόχος της επιλογής αυτού του εργαστηρίου ήταν η ευαισθητοποίηση των παιδιών απέναντι σε τέτοια περιστατικά. Ελπίζουμε σαν εκπαιδευτικοί να βάλαμε ένα λιθαράκι ώστε να επιτευχθεί επιτέλους η εξάλειψη του σχολικού εκφοβισμού και τα παιδιά να μεγαλώνουν σε ένα πιο ασφαλές περιβάλλον!