Παραθέτουμε το δελτίο τύπου της Γερμανικής αποστολής για την 4η συνάντηση του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Comenius που έγινε στο σχολείο μας και είχε θέμα “Εθνικές Εορτές”. Είναι ένα εγκώμιο για την επιτυχημένη συνάντηση αλλά και για την χώρα μας, λέγοντας ότι η Ελλάδα και ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός είναι ένας πυλώνας πάνω στον οποίο χτίστηκε η Ευρώπη. Ακολουθεί το δελτίο τύπου.
04.11.2012 Comenius, volle Cafes und kultige Kunstschätze
Die Comenius-Gruppe auf einem der Hügel, auf denen Europa gebaut wurde: Die Partner aus Griechenland, Litauen, der Slowakei und von der deutschen Hessenwaldschule waren begeistert von der Akropolis in Athen. Foto Roland Lörzer
Weiterstadt/Chalkis (Lör) In der Antike galt das Orakel von Delphi als die Mitte der Welt und Altbundespräsident Theodor Heuss bezeichnete die Athener Akropolis als einen der Hügel, auf denen Europa gebaut wurde. Wohin sonst als zu diesen magischen Orten Griechenlands sollte ein Comenius-Austausch führen! Lehrerin Katerina Pishina hatte für die Projektwoche in Chalkis ein ebenso arbeits- wie erlebnisreiches Programm organisiert, das die Gäste zu überwältigend schönen Kunstschätzen der Antike führte. Kein Wunder also, dass die Austauschpartner aus der Slowakei, Litauen und Ungarn ebenso beeindruckt waren wie Comenius-Projektleiterin Petra Stiller, Rektorin an der Hessenwaldschule, und ihre Kollegen Eva Papadaki, Renate Schneider und Roland Lörzer. Das Thema des einwöchigen Treffens war ebenso spannungsgeladen wie typisch für Europa: Alles drehte sich um nationale Helden und Nationalfeste.
Chalkis liegt an der Nahtstelle zwischen Peleponnes und Euböa (Evia), der nach Kreta zweitgrößten Insel Griechenlands. Hier wurde 322 vor Christus nicht nur der berühmte Philosoph Aristoteles, Begründer zahlreicher Wissenschaften und Lehrer Alexanders des Großen, zu Grabe getragen. Hier finden sich auch die Festung Karababa, eine Synagoge, eine Moschee, die wunderschöne mittelalterliche Kirche Agia Paraskevi und das Euripos-Phänomen.
Durch die Anziehungskraft von Sonne und Mond entsteht in der acht Kilometer langen und an manchen Stellen nur 40 Meter breiten Meerenge zwischen Attika und Euböa ein Gezeitenwechsel. Deshalb fließt das Meerwasser alle sechs Stunden in die entgegengesetzte Richtung. Ein Phänomen, das schon Aristoteles Rätsel aufgab.
Wenn sich Besucher im Namen der Europäischen Union angesagt haben, gehört in Griechenland ein Empfang im Rathaus einfach dazu. Schon der Saal war ein Ereignis, der Blick auf das Meer nichts Geringeres. Projektkoordinatorin Petra Stiller überreichte ein Gastgeschenk an den Vertreter der Bürgermeisterin.
Nach der Präsentation des griechischen Schulsystems und einem lebensnahen Spiel, an dem auch die sechs Hessenwaldschüler Pia Baumgarten, Melina Wesp, Julia Frey, Lisa Jungblut, Patrick Remmel und Paul Schwuchow begeistert teilnahmen, ging es zur belebten Uferpromenade mit gefüllten Cafes und Restaurants, in denen vornehmlich junge Griechen ihren Lebensstil pflegen.
Auf der Akropolis über den Dächern von Athen suchen die Menschen weniger Geselligkeit und Zerstreuung. Wer hierher kommt, begibt sich direkt in die Wiege der demokratischen und europäischen Kultur. Das hochmoderne Museum gibt mit seinem Glasboden die Sicht zu den Ausgrabungen nach unten frei und lädt durch seine Glasfassade zum Blick auf das aktuelle Athen ein. Es schafft so die Verbindung von Vergangenheit und Gegenwart, von Antike und Moderne.
Auch wenn der Parthenon-Tempel, in dem die Hellenen die Athene verehrten, neu errichtet wurde, verstrahlt er doch die Schönheit, Erhabenheit und Größe der antiken Polis, die Perikles und Phidias nach der Zerstörung Athens durch die Perser ab 448 vor Christus begründeten. Das Erechteion und der Nike-Tempel tun das Ihre dazu.
Bis heute dürfen die Griechen stolz auf die Leistungen ihrer Kultur sein, gefeiert werden aber andere Helden und Entscheidungen – zum Beispiel das Nein der Griechen am 28. Oktober 1940 zum Ultimatum Mussolinis. Der Verbündete Hitlers hatte – ohne Rücksprache mit den Deutschen – die griechische Regierung aufgefordert, italienischen Truppen „freien Durchmarsch“ zu gewähren. Nur Stunden nach der Ablehnung drangen Mussolinis Soldaten von Albanien aus in Griechenland ein, konnten das Land aber nicht erobern. Erst als die Deutschen Anfang April 1941 ihren Balkanfeldzug starteten, besiegten und besetzten die Faschisten das Land. Die Parade in Chalkis und in den anderen griechischen Städten erinnert Jahr für Jahr an das mutige Nein der Regierung im Zweiten Weltkrieg.
Die Verantwortung Deutschlands dafür und für diese grausame Epoche der Weltgeschichte war bei den Präsentationen der Projektarbeit unübersehbar. Alle Austauschpartner waren vom nationalsozialistischen Kriegsterror betroffen. Und auch die deutschen Schüler stellten mit Sophie Scholl, der Weißen Rose und dem Hitler-Attentat Stauffenbergs am 20. Juli 1944 die dunkelste Epoche der deutschen Geschichte ins Zentrum. Im Gegensatz dazu stimmten hoffnungsfrohere Tage wie der 17. Juni 1953, der Prager Frühling 1968 unter Dubcek, das Ende der griechischen Diktatur 1973, der Tag der deutschen Einheit am 3. Oktober und die Unabhängigkeit Ungarns und Litauens nach dem Fall des Eisernen Vorhangs sowie der Eintritt dieser Staaten in die Europäische Union zuversichtlich.
Spätestens da wurde klar, dass Europa die Zukunft ist – ein Gedanke, der auf der antiken griechischen Kultur gründet und heute trotz Krise ohne sinnvolle Alternative ist. Wenn alle Staaten die Weisheiten des Orakels von Delphi ernst nehmen, ist der Erfolg Europas unausweichlich. Am Eingang zu dieser Kultstätte lasen die Ratsuchenden einst „Erkenne dich selbst“ und „Nichts im Übermaß“.
Beim Feiern fällt gerade Letzteres häufig schwer. Katerina Pishina und das Kollegium der Schule in Chalkis brachten das Kunststück fertig, trotz fehlender finanzieller Mittel eine ebenso niveauvolle wie ausgelassene Abschlussfeier auf die Beine zu stellen. Sponsoren halfen dabei, Kollegen, Verwandte, Bekannte, die Eltern und die Schüler ebenfalls. Eine munter aufspielende Band sorgte im Zusammenspiel mit griechischer Gastfreundschaft und landestypischen Köstlichkeiten für einen unvergesslichen Abend dieser erkenntnisreichen Comenius-Projektwoche in der Mitte der zurzeit größten europäischen Herausforderung.
Ακολουθεί η μετάφραση του κειμένου:
Στην Αρχαία Ελλάδα θεωρείτο το μαντείο των Δελφών το κέντρο του κόσμου και ο τέως πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας Τέοντορ Χόις χαρακτήρισε την Ακρόπολη των Αθηνών έναν από τους λόφους πάνω στον οποίο χτίστηκε η Ευρώπη. Που αλλού λοιπόν, πέρα από αυτά τα μαγικά μέρη της Ελλάδας θα οδηγούσε μία ανταλλαγή – Comenius! Η καθηγήτρια Κατερίνα Πίσχινα οργάνωσε για την συνάντηση Comenius στην Χαλκίδα ένα πρόγραμμα εξίσου πλούσιο σε εργασία και εμπειρία, και οδήγησε τους φιλοξενούμενους σε εκπληκτικά όμορφα έργα τέχνης της Αρχαίας Ελλάδας. Δεν είναι παράξενο λοιπόν που οι συνεργάτες από την Σλοβακία, Λιθουανία και Ουγγαρία εντυπωσιάστηκαν τόσο, όσο και η συντονίστρια του Comenius προγράμματος Πέτρα Στίλερ, διευθύντρια στο Εσσενβαλντσούλε, και οι συνάδελφοι της Παπαδάκη Εύα, Ρενάτε Σνάιντερ και Ρόλαντ Λέρτζερ. Το θέμα της βδομαδιάτικης συνάντησης ήταν όπως και η Ευρώπη φορτισμένο με ένταση: Όλα περιστρέφονταν γύρω από εθνικούς Ήρωες και Εθνικές Εορτές.
Η Χαλκίδα βρίσκεται στην Εύβοια, το δεύτερο μεγαλύτερο νησί της Ελλάδας μετά από την Κρήτη. Εδώ, εκτός από το ότι πέθανε το 322 π.Χ. ο περίφημος φιλόσοφος Αριστοτέλης, ιδρυτής πολυάριθμων επιστημών και δάσκαλος του Αλεξάνδρου του Μεγάλου, βρίσκει κανείς το κάστρο του Καράμπαμπα, μία συναγωγή, ένα τζαμί, την πανέμορφη μεσαιωνική εκκλησία Αγία Παρασκευή και το φαινόμενο του Ευρίπου.
Μέσω της έλξης του ηλίου και της σελήνης δημιουργείται στον πορθμό του Ευρίπου που έχει πλάτος περίπου 40 μέτρα μια αλλαγή μεταξύ πλημμυρίδας και άμπωτης. Γι αυτό το λόγο ρέει το νερό της θάλασσας κάθε έξι ώρες προς την αντίθετη κατεύθυνση. Ένα φαινόμενο που υπήρξε ακόμα και για τον Αριστοτέλη ένας γρίφος.
Όταν αναγγέλλεται επίσκεψη σχολείων στο όνομα της Ευρωπαϊκής Ένωσης είθισται στην Ελλάδα μια υποδοχή στο Δημαρχείο. Μόνο η αίθουσα ήταν ένα γεγονός, η δε θέα προς την θάλασσα εκπληκτική. Η συντονίστρια του προγράμματος Πέτρα Στίλερ παρέδωσε ένα δώρο στον αντιδήμαρχο.
Μετά από την παρουσίαση του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος και ένα ζωντανό παιχνίδι, στο οποίο συμμετείχαν με ενθουσιασμό οι έξι μαθητές του Έσσενβάλντσούλε Πία Μπάουμκγάρτεν, Μελίνα Βέσπ, Γιούλια Φρέι, Λίζα Γιούνκγμπλούτ, Πάτρικ Ρέμελ και Πάουλ Σβούκοβ, συνεχίσαμε την βόλτα μας στην πολυσύχναστη παραλία με τις γεμάτες καφετέριες και εστιατόρια, στα οποία κυρίως νέοι Έλληνες διατηρούν το στυλ ζωής τους.
Στην Ακρόπολη πάνω από τις στέγες της Αθήνας οι άνθρωποι δεν έρχονται για συντροφιά και διασκέδαση. Όποιος βρεθεί εδώ μεταφέρεται άμεσα στην γενέτειρα του δημοκρατικού ευρωπαϊκού πολιτισμού. Το υπερσύγχρονο μουσείο μέσα από το γυάλινο δάπεδο αφήνει ελεύθερη τη θέα προς τις εκσκαφές κάτω από το έδαφος και προσκαλεί μέσα από την γυάλινη πρόσοψη να στρέψεις το βλέμμα σου προς την σημερινή Αθήνα. Με αυτό τον τρόπο δημιουργεί την σύνδεση παρελθόντος και παρόντος, αρχαιότητας και σύγχρονης εποχής.
Ακόμα και αν ο ναός του Παρθενώνα, στον οποίο οι Έλληνες λάτρευαν την Αθηνά, ανοικοδομείται, ακτινοβολεί ακόμα την ομορφιά, τη μεγαλοπρέπεια και το μεγαλείο της αρχαίας Πόλις, που ίδρυσαν ο Περικλής και ο Φειδίας μετά την καταστροφή της Αθήνας από τους Πέρσες από το 448 π.Χ. Το Ερέχθειο και ο ναός της Νίκης συμπληρώνουν όλη αυτή την ομορφιά.
Μέχρι σήμερα μπορούν να είναι περήφανοι οι Έλληνες για τα επιτεύγματα του πολιτισμού τους, ωστόσο γιορτάζουν άλλους Ήρωες και άλλες αποφάσεις – για παράδειγμα το «Όχι» των Ελλήνων την 28η Οκτωβρίου 1940 στο τελεσίγραφο του Μουσολίνι. Ο σύμμαχος του Χίτλερ ζήτησε από την ελληνική κυβέρνηση να επιτρέψει στις ιταλικές στρατιές « ελεύθερη προέλαση» – χωρίς την συγκατάθεση των Γερμανών – . Μερικές ώρες μετά την άρνηση εισχώρησαν οι στρατιώτες του Μουσολίνι από την Αλβανία στην Ελλάδα, χωρίς όμως να καταφέρουν να κατακτήσουν την χώρα. Παρά μόνον όταν οι Γερμανοί αρχές Απρίλη του 1941 ξεκίνησαν την εκστρατεία τους στα Βαλκάνια, νίκησαν και κατέλαβαν οι φασίστες την χώρα. Η παρέλαση στην Χαλκίδα και στις άλλες ελληνικές πόλεις θυμίζει κάθε χρόνο αυτό το θαρραλέο «Όχι» της κυβέρνησης στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο.
Η ευθύνη της Γερμανίας σε όλο αυτό, όπως και γι αυτήν την απάνθρωπη εποχή της παγκόσμιας ιστορίας ήταν ευδιάκριτη στις παρουσιάσεις των εργασιών του προγράμματος. Όλοι οι συμμετέχοντες ήταν συγκλονισμένοι από τον εθνικοσοσιαλιστικό πολεμικό τρόμο. Ακόμα και οι γερμανοί μαθητές επικέντρωσαν το ενδιαφέρον της παρουσίασής τους στην σκοτεινότερη εποχή της γερμανικής ιστορίας με την Σόφι Σόλ, το βάισε ρόζε και την απόπειρα δολοφονίας κατά του Χίτλερ στις 20 Ιουλίου 1944. Αντίθετα φάνηκαν πιο αισιόδοξες, ελπιδοφόρες και χαρούμενες ημέρες, η 17η Ιουνίου 1953, η άνοιξη της Πράγας το 1968 υπό τον Ντούμπζεκ, το τέλος της ελληνικής δικτατορίας το 1973, η ημέρα της Γερμανικής Επανένωσης στις 3 Οκτώβρη και η ανεξαρτησία της Ουγγαρίας και της Λιθουανίας μετά την πτώση του σιδηρού παραπετάσματος, όπως και η είσοδος αυτών των χωρών στην Ευρωπαϊκή Ένωση,
Εδώ έγινε φανερό, ότι η Ευρώπη είναι το μέλλον – μία σκέψη, που δημιουργήθηκε στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό και σήμερα παρά την κρίση παραμένει η μόνη εναλλακτική. Εάν όλα τα κράτη λάβουν σοβαρά υπόψη τη σοφία του μαντείου των Δελφών, θα είναι αναπόφευκτη η επιτυχία της Ευρώπης. Στην είσοδο αυτών των ιερών τόπων διάβαζε κάποτε όποιος έρχονταν να πάρει χρησμό «Γνώθι σ΄ αυτόν» και « παν μέτρον άριστον».
Στο γλέντι ο αποχαιρετισμός είναι συνήθως δύσκολος. Η Κατερίνα Πίσχινα και ο σύλλογος καθηγητών του σχολείου στην Χαλκίδα κατάφεραν παρά τα ελλιπή οικονομικά μέσα να προσφέρουν μια εξίσου ποιοτική και κεφάτη αποχαιρετιστήρια γιορτή. Βοήθησαν σπόνσορες, συνάδελφοι, συγγενείς, γνωστοί, όπως και οι γονείς των μαθητών. Ένα εύθυμο παραδοσιακό συγκρότημα φρόντισε σε συνδυασμό με την ελληνική φιλοξενία και τις παραδοσιακές νοστιμιές για ένα αξέχαστο βράδυ αυτής της πλούσιας σε γνώσεις Comenius – εβδομάδας στο μέσον – προς το παρόν – της μεγαλύτερης ευρωπαϊκής πρόκλησης.
(Ρόλαντ Λέρτζερ, καθηγητής, Γερμανία, Έσσεβάλντσούλε
