Δημοσίευση: 18-4-2021
Σταυροπηγιακή Μονή αποκαλείται το μοναστήρι που δεν υπάγεται στην οικεία Αρχιεπισκοπή, αλλά απευθείας στο Πατριαρχείο. Η λέξη Σταυροπηγιακήπροέρχεται από τα συνθετικά σταυρός και πήγνυμι και σχετίζεται με παράδοση της Εκκλησίας, σύμφωνα με την οποία, όταν χτίζεται ο Ναός της Μονής, ο Πατριάρχης στέλνει σταυρό που τοποθετείται στα θεμέλιά του. Η ενέργεια αυτή προσδίδει στη Μονή όλα τα σταυροπηγιακά προνόμια, βάσει των οποίων αποδεσμεύεται από την ανάμειξη της τοπικής Εκκλησίας στα θέματα που την αφορούν. Ως προς το Πατριαρχείο, η Μονή αποκτά την υποχρέωση να καταβάλει κάθε χρόνο ένα χρηματικό ποσό στο Φανάρι και να μνημονεύει τον Πατριάρχη αντί του τοπικού επισκόπου.
Σταυροπηγιακές Μονές υπάρχουν στην Κύπρο, στην Ελλάδα ( Μονή Τοπλού στην Κρήτη) και στην Ανατολική Ευρώπη ( Βουλγαρία, Ρωσία, Ουκρανία).
Οι Σταυροπηγιακές Μονές της Κύπρου:
- Η Ιερά Βασιλική και Σταυροπηγιακή Μονή Παναγίας του Κύκκου
- Η Ιερά Βασιλική και Σταυροπηγιακή Μονή Παναγίας του Μαχαιρά
- Η Ιερά Βασιλική και Σταυροπηγιακή Μονή του Αγίου Νεοφύτου
- Η Ιερά και Σταυροπηγιακή Μονή του Αποστόλου Βαρνάβα στη Σαλαμίνα
Βασιλικές χαρακτηρίζονται γιατί η ανοικοδόμησή τους στηρίχθηκε σε αυτοκρατορικές χορηγίες.
Πηγές:
Οικοσελίδα-Εκκλησία της Κύπρου
Βικιπαίδεια: Σταυροπηγιακή Μονή
Καλαϊτζίδης Ιωάννης, Β1, Σχολ. Έτος 2020-2021
Επίβλεψη: Παπαδοπούλου Ελένη
