Οι παροιμίες είναι το απόσταγμα της σοφίας του λαού μας. Η χρήση τους τις περισσότερες φορές είναι περιγραφική. Κουβαλούν στις λέξεις τους ιστορία και δίνουν μια άλλη διάσταση σε καθημερινά γεγονότα, από μια απλή είδηση που μαθαίνουμε και που χωρά σχολιασμό, μέχρι ένα σημαντικό γεγονός που θέλουμε απλά να διακωμωδήσουμε.
Ορισμένες κυπριακές παροιμίες
«Ο γάρος ο οκνιάρης εν τζαι βαρυγομαρκάρης»
Εξήγηση: «Ο γάιδαρος ο τεμπέλης πάντοτε βαρυφορτώνεται»
«Απόν ακούει του γονιού, παρα γονιάς τζιμάτε»
Εξήγηση: «Όταν δεν ακούς τούς γονείς, κοιμάσαι παράμερα»
«Από σιει μούγια, μουγιάζεται»
Εξήγηση: «Κάποιος προσπαθεί να διώξει την μύγα μόνο αν αυτή κάθεται επάνω του»
“Πόθεν είσαι θκιέ; Κουτσιά εμαήρεψα”
Εξήγηση: «Όταν ρωτάς κάτι κάποιον και παίρνεις άσχετη απάντηση»
“Σσύλλον πλύννεις, σσύλλον λούσεις, πάλε σσυλιές μυρίζει»
Εξήγηση: «Όσο και να λούζεις ένα σκύλο, πάλι θα μυρίζει σαν σκύλος»
“Σταφύλιν φάε τζι αμπέλιν μεν ρωτάς»
Εξήγηση: «Όταν κάποιος σου προσφέρει κάτι να το δέχεσαι χωρίς παραξενιές και διαμαρτυρίες»
«Τον Μάρτη ξύλα φύλαε, μεν κάψεις τα παλλούτζια»
Εξήγηση: «Τον Μάρτη κάνει κρύο και φρόντισε να φυλάξεις ξύλα, αλλιώς θα χρειαστεί να κάψεις τα παλούκια για να ζεσταθείς»
«Απο ‘ν ακούει, τερκάζει»
Εξήγηση: «Όποιος δεν έχει ακούσει ολόκληρη την κουβέντα βγάζει λάθος συμπέρασμα»
“Δώκε σιινίν του χωρκάτη, να μπει με τες ποΐνες μεσ‘ το κρεβάτι»
Εξήγηση: «Όταν δώσεις πολύ ελευθερία σε κάποιον, αυτός θα την χρησιμοποιήσει για το δικό του συμφέρον»
“Ο κάττος τζι αν εγέρασεν τα νύσια που ‘σιεν έσιει»
Εξήγηση: «Ο γάτος, έστω κι αν έχει γεράσει, έχει τα ίδια νύχια όπως πριν»
«Ψουμιά έν είχαμε τζαι ρεπάνια εγυρεύκαμε»
Εξήγηση: « Δεν είχαμε τα βασικά και γυρεύαμε την πολυτέλεια»
«Χωρεί τον η τρύπα του βελονιού»
Εξήγηση: «Όταν θέλει κάτι θα βρει τον τρόπο να το πετύχει»
«Η μάνα εν μάννα»
Εξήγηση: « Η μητέρα είναι σαν δώρο από τον Θεό»
“Απου πονεί πάει στον γιατρόν τζιαι απού διψά πάει στην βρύσιν»
Εξήγηση: «Αυτός που έχει το πρόβλημα πρέπει να ψάξει για την λύση»
Η Κυπριακή διάλεκτος είναι διάλεκτος της Ελληνικής γλώσσας.
Eκτός όμως από την γλώσσα, Ελλάδα και Κύπρος μοιράζονται πολλά κοινά χαρακτηριστικά, όπως ήθη, έθιμα, ιστορία, θρησκεία.
Έτσι μπορούμε να συναντήσουμε και πολλές κοινές Παροιμίες.
“Απ’ αγκάθιν φκαίνει ρόδον.»
“Βουνό με βουνό εν σμίει.»
“Δείξε μου το φίλο σου να σου πω ποιος είσαι.ι»
“Έφκαλεν η γλώσσα μου μαλλιά.»
“Με τον συγγενή σου φάε πιε τζιαι αλίσβερίσιι μεν κάμεις.»
“Ο κλέφτης τζιαι ο ψέφτης τον πρώτο γρόνο σιαίρουνται.»
“Άλλαξεν ο Μανωλιός τζι έβαλεν τα ρούχα του αλλοιώς.»
«Από ‘ν αππέξω του χορού, πολλά τραούθκια ξέρει.»
“Από ‘ν ‘θέλει να πάει στον μύλον, 5 μέρες κοσσινίζει.»
“Η Γλώσσα κόκκαλα δεν έσσιη τζιέ κόκκαλα τσακκίζει.»
“Όπου λαλούν πολλοί πετεινοί, αρκεί να ξημερώσει.»
«Άλλα λόγια θκιε παπα.»
«΄Ακουε μεγάλο αμπέλι τζαι πέρνε μιτσί καλάθι.»
«Τα πολλά λόγια εν φτώσεια.»
Πηγή: http://www.diakonima.gr
Αναστασία Θεοδωρακοπούλου Α΄Γυμνασίου Σχ. Έτος 2019-2020
Επίβλεψη: Θεοδώρα Λιάλιου
