Αρχείο για "Φεβρουάριος, 2014"

η κατάρα

Νόαμ Τσόμσκι: Mπορούμε να ξεφύγουμε από την κατάρα της οικονομικής εκμετάλλευσης;

Ο κλασικός λιμπεραλισμός ναυάγησε στις ξέρες του καπιταλισμού, όμως οι ανθρωπιστικές δεσμεύσεις και φιλοδοξίες του δεν πέθαναν…

Οι άνθρωποι είναι κοινωνικά όντα και το τι είδους άνθρωπος γίνεται κανείς εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις κοινωνικές, πολιτισμικές και θεσμικές συνθήκες της ζωής του.

Οι κοινωνικές συνθήκες που ευνοούν την ευημερία των ανθρώπων, την εκπλήρωση των δίκαιων προσδοκιών τους -εν συντομία, το κοινό καλό- αποτελούν θέμα προς εξέταση.
Για να δώσω το υπόβαθρο, θα επικαλεστώ κάποιες -για μένα- κοινοτοπίες. Έχουν να κάνουν με μια ενδιαφέρουσα κατηγορία ηθικών αρχών: εκείνες που δεν είναι μόνο καθολικές επειδή σχεδόν πάντα τις επικαλούμαστε, αλλά είναι διπλά καθολικές, γιατί σχεδόν καθολικά απορρίπτονται στην πράξη.

Ποικίλλουν από τις πολύ γενικές αρχές, όπως το ότι θα πρέπει να θέτουμε στους εαυτούς μας τα ίδια στάνταρ που θέτουμε στους άλλους (αν όχι αυστηρότερα), σε πιο συγκεκριμένα πράγματα, όπως η αφοσίωση στην προώθηση της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διακηρύσσεται σχεδόν καθολικά, ακόμη και από τα χειρότερα τέρατα.

Ένα καλό σημείο εκκίνησης είναι με το “Περί Ελευθερίας” του Τζον Στιούαρτ Μιλ, ο οποίος γράφει: «Η μεγάλη, προεξάρχουσα αρχή, προς την οποία κάθε προηγούμενο επιχείρημα συγκλίνει, αφορά την απόλυτη και ουσιαστική σημασία της ανθρώπινης ανάπτυξης σε όλη την ποικιλομορφία της». (…)

Το κοινό καλό

Το ενδιαφέρον (λοιπόν) για το κοινό καλό θα πρέπει να μας ωθεί να βρούμε τρόπους ώστε να καλλιεργήσουμε την ανθρώπινη ανάπτυξη σε όλη την ποικιλομορφία της.

Ο Άνταμ Σμιθ, άλλος διανοητής του Διαφωτισμού με παρόμοιες ιδέες, θεωρούσε πως δεν είναι πολύ δύσκολο να θεσμοθετήσει κανείς ανθρώπινες πολιτικές. Στη “Θεωρία Ηθικών Συναισθημάτων” παρατήρησε: «Όσο εγωιστής κι αν είναι ο άνθρωπος, υπάρχουν προφανώς κάποιες αρχές στη φύση του, τον ενδιαφέρει η τύχη των άλλων, καθιστώντας την ευτυχία τους αναγκαία για τον ίδιο, αν και δεν κερδίζει τίποτα, εκτός από την ευχαρίστησή του βλέποντάς την”.

Ο Σμιθ αναγνωρίζει τη δύναμη αυτού που αποκαλεί «χυδαίο αξίωμα των κυρίαρχων”: “Όλα για μας, τίποτα για τους άλλους”. Αλλά τα πιο καλοήθη “πάθη της ανθρώπινης φύσης” θα μπορούσαν να αντισταθμίσουν αυτή την παθογένεια.

Ο κλασικός λιμπεραλισμός ναυάγησε στις ξέρες του καπιταλισμού, όμως οι ανθρωπιστικές δεσμεύσεις και φιλοδοξίες του δεν πέθαναν. Ο Ρούντολφ Ρόκερ, αναρχικός διανοητής του 20ού αιώνα και ακτιβιστής, επανέλαβε παρόμοιες ιδέες. Ο Ρόκερ περιέγραψε αυτό που αποκαλεί “μια σαφή τάση στην ιστορική εξέλιξη της ανθρωπότητας» καθώς αγωνίζεται για «την ελεύθερη, απρόσκοπτη ανάδειξη όλων των ατομικών και κοινωνικών δυνάμεων στη ζωή”.

Προς τα ιδεώδη του Διαφωτισμού

Ο Ρόκερ συνόψιζε στις θέσεις του μια αναρχική παράδοση, βασική στον αναρχοσυνδικαλισμό, μια ποικιλία «ελευθεριακού σοσιαλισμού.” Αυτό το είδος σοσιαλισμού, θεωρούσε, δεν απεικονίζει «ένα σταθερό, περίκλειστο κοινωνικό σύστημα» με μια σαφή απάντηση σε όλα τα ερωτήματα και τα προβλήματα της ανθρώπινης ζωής, αλλά μάλλον μια τάση στην ανθρώπινη ανάπτυξη που προσπαθεί να ολοκληρώσει τα ιδεώδη του Διαφωτισμού. (…)

Αυτή η ευρεία τάση επιδιώκει να εντοπίσει τις δομές της ιεραρχίας και της εξουσίας που περιορίζουν την ανθρώπινη ανάπτυξη, και στη συνέχεια να τις υποβάλει σε μια πολύ λογική πρόκληση: Να δικαιολογήσουν την ύπαρξη τους. (…)

Για τον Ρόκερ, “το πρόβλημα που τίθεται στον καιρό μας είναι το να απελευθερωθεί ο άνθρωπος από την κατάρα της οικονομικής εκμετάλλευσης και της πολιτικής και κοινωνικής υποδούλωσης”.

Να σημειωθεί πως το αμερικανικό είδος της ελευθεριότητας διαφέρει σημαντικά από την ελευθεριακή παράδοση, αφού αποδέχεται και μάλιστα υποστηρίζει την υποταγή των ανθρώπων που εργάζονται στους εξουσιαστές της οικονομίας και την υπαγωγή όλων στην περιοριστική πειθαρχία και στα καταστροφικά στοιχεία των αγορών. (…)

Ο αναρχισμός είναι, ως γνωστόν, αντίθετος στην ιδέα του κράτους, ενώ υπερασπίζεται τη “σχεδιασμένη διαχείριση των πραγμάτων προς το συμφέρον της κοινωνίας», σύμφωνα με τα λόγια του Rocker, και, πέρα από αυτό, τις ευρείες ομοσπονδίες αυτοδιοικούμενων κοινοτήτων και χώρων εργασίας. (…)

Το κλουβί των καταναγκαστικών θεσμών

Σήμερα, οι αναρχικοί που είναι αφοσιωμένοι στους στόχους αυτούς συχνά υποστηρίζουν την κρατική εξουσία για να προστατεύει τον κόσμο, την κοινωνία και τη γη από το συγκεντρωμένο ιδιωτικό κεφάλαιο. Δεν είναι αντίφαση. Οι άνθρωποι ζουν, υποφέρουν, υπομένουν την υπάρχουσα κοινωνία. Στο κίνημα των ακτημόνων της Βραζιλίας, μιλούν για “διεύρυνση του πατώματος του κλουβιού” – το κλουβί των υφιστάμενων καταναγκαστικών θεσμών που μπορεί να διευρυνθεί χάρη στη λαϊκή πάλη.

Μπορούμε να επεκτείνουμε την εικόνα αυτή και να θεωρήσουμε το “κλουβί” των κρατικών θεσμών ως προστασία από τα άγρια θηρία που τριγυρνούν απ’ έξω: τους αρπακτικούς, κρατικά υποστηριζόμενους καπιταλιστικούς θεσμούς που επί της αρχής στοχεύουν στο κέρδος, την εξουσία και την κυριαρχία, ενώ η κοινωνία και τα συμφέροντα των ανθρώπων δεν είναι παρά υποσημείωση, σεβαστή μεν στα λόγια, απορριπτέα όμως στην πράξη.

Μεγάλο μέρος της πιο αξιόλογης ακαδημαϊκής δουλειάς στην πολιτική επιστήμη αφορά στη σύγκριση μεταξύ όσων λέγονται δημοσίως με τις κυβερνητικές πολιτικές. Στο “Ευημερία και επιρροή: οικονομική ανισότητα και πολιτική εξουσία στην Αμερική” ο Martin Gilens του (πανεπιστημίου) Princeton αποκαλύπτει ότι η πλειοψηφία του πληθυσμού των ΗΠΑ ουσιαστικά στερείται πολιτικών δικαιωμάτων .

Περίπου το 70% του πληθυσμού, στο χαμηλότερο άκρο της κλίμακας πλούτου/εισόδηματος, δεν έχει καμία επιρροή στην πολιτική, καταλήγει ο Gilens. Ανεβαίνοντας την κλίμακα, η επιρροή αυξάνει σιγά-σιγά. Στην κορυφή είναι εκείνοι που καθορίζουν λίγο – πολύ την πολιτική, με μέσα που ωστόσο δεν είναι σκοτεινά. Το σύστημα που προκύπτει δεν είναι δημοκρατία, αλλά πλουτοκρατία.

Ιδιοκτησία και συλλογική ιδιοκτησία

Αυτές οι ιδέες οδηγούν πολύ φυσικά σε μια εικόνα της κοινωνίας που βασίζεται στον έλεγχο των εργαζομένων πάνω στην παραγωγή, όπως την είδαν στοχαστές του 19ου αιώνα, κυρίως ο Καρλ Μαρξ, αλλά και λιγότερο εξοικειωμένοι, όπως ο John Stuart Mill.

Ο Mill έγραφε: “Άν η ανθρωπότητα συνεχίσει να βελτιώνεται, η μορφή τού συνεταιρίζεσθαι πρέπει να αναμένεται ότι θα επικρατήσει, η ένωση των ίδιων των εργατών με όρους ισότητας, συλλογικής ιδιοκτησίας του κεφαλαίου με το οποίο δουλεύουν και με εκλεγόμενη και ανακλητή διεύθυνση”.

Οι ιδρυτές των Ηνωμένων Πολιτειών γνώριζαν πολύ καλά τους κινδύνους της δημοκρατίας. Κατά τις εργασίες της Συντακτικής Συνέλευσης, ο ιθύνων νους, ο James Madison, προειδοποίησε για τους κινδύνους αυτούς. (…)

Εκλαμβάνοντας φυσικά την Αγγλία ως το μοντέλο του, ο Mάντισον παρατήρησε πως “στην Αγγλία, σήμερα, αν οι εκλογές ήταν ανοιχτές για όλες τις τάξεις, η περιουσία των ιδιοκτητών θα ήταν ανασφαλής. Ένας αγροτικός νόμος θα εφαρμοζόταν σύντομα” υπονομεύοντας το δικαίωμα στην ιδιοκτησία. Το βασικό πρόβλημα που προέβλεπε ο Μάντισον στη “θεσμοθέτηση ενός συστήματος που επιθυμούμε να διαρκέσει εις τους αιώνες” ήταν η διασφάλιση πως οι εξουσιαστές θα είναι η πλούσια μειοψηφία που θα “διασφαλίζει τα δικαίωμα στην ιδιοκτησία απέναντι στον κίνδυνο της ισότητας και της οικουμενικότητας της ψήφου, δίνοντας την απόλυτη εξουσία επί της ιδιοκτησίας στα χέρια εκείνων που δεν τους ανήκει”.

Οι “κίνδυνοι” της Δημοκρατίας

Οι επιστήμονες γενικά συμφωνούν με τον Gordon S. Wood, ερευνητή του Πανεπιστημίου Brown, πως το (αμερικανικό) Σύνταγμα ήταν “ένα εγγενώς αριστοκρατικό έγγραφο σχεδιασμένο για να ελέγχει τις δημοκρατικές τάσεις της περιόδου”.

Πολύ πριν τον Μadison, o Αριστοτέλης, στα “Πολιτικά”, αναγνώριζε το ίδιο πρόβλημα με τη δημοκρατία.(…) Εξετάζοντας διάφορα πολιτικά συστήματα, ο Αριστοτέλης κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το σύστημα αυτό ήταν η καλύτερη -ή ίσως η λιγότερο κακή- μορφή διακυβέρνησης. Αλλά αναγνώρισε ένα ελάττωμα: Η μεγάλη μάζα των φτωχών θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τη δύναμη της ψήφου της για να καταλάβει την ιδιοκτησία των πλουσίων, πράγμα άδικο.

Ο Μάντισον και ο Αριστοτέλης κατέληξαν σε αντίθετες λύσεις: Ο Aριστοτέλης συμβούλεψε να μειωθούν οι ανισότητες μέσω του κράτους πρόνοιας. Ο Μάντισον θεώρησε πως η απάντηση ήταν η λιγότερη δημοκρατία.

Στα τελευταία του, ο Τόμας Τζέφερσον, ο άνδρας που συνέταξε τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ, αποτύπωσε την ουσιαστική φύση της σύγκρουσης, η οποία κάθε άλλο παρά έχει τελειώσει. Ο Τζέφερσον είχε σοβαρές ανησυχίες σχετικά με την ποιότητα και την τύχη του δημοκρατικού πειράματος. Διέκρινε τον κόσμο σε “αριστοκράτες και δημοκράτες”.

Πολιτική κηδεμονία και ελευθεριακή παράδοση

Οι αριστοκράτες είναι «εκείνοι που φοβούνται και δεν εμπιστεύονται τον λαό και θα ήθελαν να συγκεντρώσουν όλες τις εξουσίες στα χέρια των ανώτερων τάξεων.” Οι δημοκράτες, αντίθετα, «θα ταυτιστούν με τον λαό, έχουν εμπιστοσύνη σε αυτόν, τον αγαπούν και τον θεωρούν ως τον πιο ειλικρινή και ασφαλή, αλλά όχι τον πιο σοφό θεματοφύλακα του δημοσίου συμφέροντος.”

Είναι (λοιπόν) αυτή η πολιτική κηδεμονία που η γνήσια ελευθεριακή παράδοση επιδιώκει να διαλύσει και να ξαναχτίσει από τα κάτω, ενώ αλλάζει επίσης τη βιομηχανία ή, όπως το έθεσε ο Ντιούι, «από μία φεουδαρχική σε μια δημοκρατική κοινωνική τάξη”, υπό τον έλεγχο των εργαζομένων, με σεβασμό της αξιοπρέπειας του παραγωγού ως γνήσιου προσώπου, και όχι σαν εργαλείου στα χέρια των άλλων.

Όπως ο Τυφλοπόντικας του Καρλ Μάρξ, “ο παλιόφιλος ο τυφλοπόντικας μας που ξέρει να σκάβει υπόγεια, για να αναδυθεί”- η ελευθεριακή παράδοση είναι πάντα κοντά στην επιφάνεια, πάντα έτοιμη να κάνει την εμφάνισή της, μερικές φορές με μη αναμενόμενους τρόπους που εκπλήσσουν, επιδιώκοντας αυτό που θεωρώ ότι είναι μια λογική προσέγγιση για το κοινό καλό.

* Μετάφραση: Αναστασία Γιάμαλη

– See more at: http://left.gr/news/noam-tsomski-mporoyme-na-xefygoyme-apo-tin-katara-tis-oikonomikis-ekmetalleysis#sthash.Cwx6RPVx.dpuf

 

Pete Seeger

Πέθανε ο Pete Seeger

Πέθανε σε ηλικία 94 ετών ένας από τους μεγαλύτερους τραγουδιστές και στιχουργούς της αμερικανικής φολκ μουσικής, ο Πιτ Σίγκερ

O τραγουδιστής και συνθέτης Pete Seeger είναι ένας από τους καλλιτέχνες που συνέβαλαν σε μεγάλο βαθμό στην διάσωση και αναβίωση της λαϊκής μουσικής της Αμερικής.Ακολουθώντας τα χνάρια του μουσικολόγου πατέρα του, από νεαρή ηλικία ασχολήθηκε με την καταγραφή και ανάδειξη των λαϊκών τραγουδιών του αμερικάνικου Νότου. Με το τρίο “The Almanac Singers” που δημιούργησε το 1940 και στη συνέχεια με το συγκρότημα “Weavers” που σχημάτισε το 1948, ηχογράφησε και παρουσίασε τραγούδια με πολιτικά και αντιπολεμικά μηνύματα.

Η Επιτροπή Αντιαμερικανικών Ενεργειών του γερουσιαστή Μακάρθι, έβαλε τους “Weavers” στην μαύρη λίστα, με αποτέλεσμα η δισκογραφική εταιρία Decca, με την οποία συνεργαζόταν να σπάσει το συμβόλαιο τους. O ίδιος ο Seeger , τον Αύγουστο του 1955 κλήθηκε σε ακρόαση από την επιτροπή αυτή,την οποία αντιμετώπισε με αξιοπρέπεια και θάρρος λέγοντας ότι αρνείται να απαντήσει σε οποιαδήποτε ερώτηση έχει σχέση με τις προσωπικές του επαφές, τις φιλοσοφικές και θρησκευτικές του πεποιθήσεις ή τις πολιτικές του επιλογές.Αν και φυλακίστηκε για λίγο, ο Seeger συνέχισε την καριέρα του με μεγάλη επιτυχία.

Οπως έγραψαν οι New York Times, η καριέρα του Σίγκερ τον έφερε από τις διαδηλώσεις για τα δικαιώματα των εργατών της δεκαετίας του ’50 στο Top 10 των επιτυχιών, από τη συμμετοχή στα φοιτητικά κινήματα σε φεστιβάλ της φολκ μουσικής και από την καταδίκη του για ασέβεια απέναντι στο Κογκρέσο – όταν αρνήθηκε να συνεργαστεί με την περιβόητη Επιτροπή Αντιαμερικανικών Ενεργειών – στην εμφάνισή του τον Ιανουάριο του 2009 στο Μνημείο Λίνκολν όπου τραγούδησε για την τελετή ορκωμοσίας του 44ου προέδρου των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα.

Ο Pete Seeger και η Μισιρλού

Στις 8 Ιουνίου 1963, ο Pete Seeger βρίσκεται στη σκηνή του κατάμεστου “Κάρνεγκι Χολ” της Νέας Υόρκης, στο μέσο μιας συναυλίας του.

-«Υπάρχει ακόμα μια μελωδία… Δεν ξέρω τα λόγια, αλλά…» ακούγεται ο Seeger ενώ ταυτόχρονα ξεκινά η μελωδία της Μισιρλούς με τον τραγουδιστή να την συνοδεύει με “μμμμμ” και “λαλαλαλά”.

Η συναυλία εκείνη ηχογραφήθηκε και κυκλοφόρησε σε δίσκο. Έτσι μπορούμε και σήμερα να ακούσουμε την Μισιρλού από τον Seeger, σ’εκείνη την μακρινή στιγμή του 1963.

– See more at: http://left.gr/news/pethane-o-pete-seeger#sthash.uzgCdCp7.dpuf

…το “SOLIDARITY FOR EVER” είναι ο ύμνος των βιομηχανικών εργατών του κόσμου (IWW).

 

Μάλκολμ Χ

Μάλκολμ Χ: Από την οργή στην εξέγερση…

Με αφορμή σαν σήμερα το 1865 την κατάργηση της δουλείας από το Αμερικανικό Κογκρέσο, λίγα λόγια για τον Μάλκολμ Χ.

Το έργο του, σε αντίθεση ίσως με κάποια βιογραφικά του στοιχεία, είναι σχετικά άγνωστο στην Ελλάδα, αν και από το 2005 κυκλοφορεί (εκδ. Κουκκίδα) η βιογραφία που έγραψε ο Άλεξ Χάλεϊ και πρωτοεκδόθηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1960. Το κενό αυτό έρχεται να συμπληρώσει εν μέρει η πρόσφατη έκδοση στα ελληνικά μιας από τις πιο σημαντικές συλλογές κειμένων του Μάλκολμ Χ, με τίτλο Ο Μάλκολμ Χ μιλάει στους νέους (εκδ. Διεθνές Βήμα).

Γκέτο, έγκλημα, θρησκεία

Ο Μάλκολμ Χ γεννήθηκε στις 19 Μαΐου 1925, στη Νεμπράσκα, με το όνομα Μάλκολμ Λιτλ. Ο πατέρας του, αιδεσιμότατος Ερλ Λιτλ, αναγκάστηκε να πάρει την οικογένειά του και να φύγει, κυνηγημένος από την Κου Κλουξ Κλαν. Κατέληξαν στο Μίσιγκαν, όπου ο Ερλ Λιτλ δολοφονήθηκε. Το 1941 ο Μάλκολμ Χ πάει στη Νέα Υόρκη, στο Χάρλεμ. Εκεί, εκείνη την εποχή, ο Μάλκολμ Χ (όπως και κάθε άλλος Μαύρος) έχει μπροστά του δύο επιλογές: υποταγή και προσπάθεια για «ένταξη», με αντάλλαγμα κάποια κακοπληρωμένη δουλειά, ή παρανομία. Ο Μάλκολμ επιλέγει τον δεύτερο δρόμο, ο οποίος το 1946 τον οδηγεί στην καταδίκη σε επτάχρονη φυλάκιση για κλοπή και διάρρηξη.
Στη φυλακή ο Μάλκολμ έρχεται σε επαφή με την οργάνωση Μαύρων μουσουλμάνων «Έθνος του Ισλάμ» και θεωρεί πως αυτό προσφέρει έναν (τον) δρόμο για την απελευθέρωση των Μαύρων στις ΗΠΑ. Το 1952 βγαίνει από τη φυλακή, ενώ την ίδια χρονιά παίρνει το χαρακτηριστικό και συμβολικό επώνυμο Χ· όπως λέει ο ίδιος, «το Χ του μουσουλμάνου συμβόλιζε το αληθινό αφρικανικό οικογενειακό [μου] όνομα […]. Για μένα, το Χ μου αντικατέστησε το όνομα που κάποιος γαλανομάτης διάβολος είχε επιβάλει στους προγόνους μου». Στο πλαίσιο του Έθνους του Ισλάμ, πολλές από τις θέσεις που υποστηρίζει εκείνη την εποχή ο Μάλκολμ Χ είναι αμφιλεγόμενες ή και προβληματικές, ωστόσο σύντομα αναδεικνύεται σε ένα από τα πιο κεντρικά και μαχητικά στελέχη του.
Το 1959 κάνει το πρώτο του ταξίδι στην Αφρική και τη Μέση Ανατολή και τον Σεπτέμβριο του 1960 γίνεται η περίφημη συνάντηση με τον Φιντέλ Κάστρο, στο ξενοδοχείο Τερέσα του Χάρλεμ. Καθώς προχωράει η δεκαετία του ’60, ο Μάλκολμ Χ προσανατολίζεται σε όλο και πιο ριζοσπαστικές θέσεις, που δεν χωράνε εύκολα στην ιδεολογικοπολιτική ακαμψία του Έθνους του Ισλάμ. Αρχίζει να αναπτύσσει έναν αντιιμπεριαλιστικό-αντιαποικιακό λόγο, καταγγέλλοντας τη λεηλασία και την καταπίεση των λαών της Αφρικής, της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής. Όπως θυμάται ο Τζακ Μπαρνς, «ο Μάλκολμ μίλησε εκτενώς για τον ιμπεριαλισμό και είχε μια γραμμή που, με μαρξιστικούς όρους, θα αποκαλούσαμε λουξεμπουργκιανή — εξηγούσε ότι η Δύση αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα επειδή η επανάσταση στις αποικιοκρατούμενες χώρες περιορίζει τις περιοχές της Γης όπου ο ιμπεριαλισμός μπορεί να επεκταθεί».

Η πολιτική, ο «Μαύρος εθνικισμός», η βία

Τον Μάρτιο του 1964 ο Μάλκολμ Χ αποχωρεί από το Έθνος του Ισλάμ, τον Απρίλιο και τον Μάιο ταξιδεύει για δεύτερη φορά στην Αφρική και τη Μέση Ανατολή και τον Ιούνιο της ίδιας χρονιάς αρχίζει να συγκροτεί την Οργάνωση Αφρο-Αμερικανικής Ενότητας, η οποία είναι εμφανώς επηρεασμένη από τους απελευθερωτικούς-αντιαποικιακούς αγώνες στην Αφρική εκείνη την εποχή. Σύμφωνα με τα λόγια του, «η ΟΑΑΕ είναι μια μη θρησκευτική ομάδα Μαύρων» (υπογράμμιση Κ.Α.), ενώ σύμφωνα με το πρόγραμμά της «η ΟΑΑΕ απευθύνεται σε όλους τους ανθρώπους αφρικανικής καταγωγής». Ταυτόχρονα, όμως, ο Μάλκολμ Χ αρχίζει να είναι πιο ανοιχτός στις συμμαχίες με τα κινήματα των λευκών και να διατυπώνει κάποιον σκεπτικισμό για τα όρια του «Μαύρου εθνικισμού».
Λέει: «Συνήθιζα να ορίζω τον Μαύρο εθνικισμό ως την ιδέα σύμφωνα με την οποία ο Μαύρος πρέπει να ελέγχει την οικονομία και τα πολιτικά πράγματα της κοινότητάς του. Αλλά όταν τον Μάη βρέθηκα στην Αφρική, στην Γκάνα, συζητούσα με τον πρέσβη της Αλγερίας, έναν επαναστάτη με την κυριολεκτική σημασία της λέξης. Όταν του είπα ότι η οικονομική, κοινωνική και πολιτική μου φιλοσοφία ήταν ο Μαύρος εθνικισμός, με ρώτησε με κάθε ειλικρίνεια: “Μάλιστα. Κι εμένα πού με τοποθετείς;”. Γιατί αυτός ήταν λευκός. Μου είπε ότι, αν εγώ όριζα τον αντικειμενικό σκοπό μου ως τη νίκη του Μαύρου εθνικισμού, τότε, “πού χωρούσε εκείνος;”. Αυτό με υποχρέωσε να σκεφτώ και να επαναξιολογήσω σε μεγάλο βαθμό τον ορισμό που έδινα στον Μαύρο εθνικισμό. […] Και, αν έχετε προσέξει, δεν έχω χρησιμοποιήσει αυτό τον όρο εδώ και αρκετούς μήνες».
Ο Μάλκολμ περιγράφει τον εαυτό του όχι ως Αμερικανό, αλλά «ως ένα από τα θύματα της Αμερικής, ένα από τα θύματα του αμερικανισμού». Έτσι κι αλλιώς, όμως, «για τα 22 εκατομμύρια Μαύρων αφρικανικής καταγωγής που ζουν στην Αμερική, δεν πρόκειται για αμερικανικό όνειρο, αλλά για αμερικανικό εφιάλτη». Υποστηρίζει ότι «δεν μπορεί να υπάρχει καπιταλισμός χωρίς ρατσισμό», ενώ ταυτόχρονα αρχίζει να μιλάει για τη θρησκεία με πολύ διαφορετικά λόγια απ’ ό,τι στο παρελθόν: «Καμία θρησκεία δεν θα με κάνει ποτέ να ξεχάσω τις συνθήκες στις οποίες ζει ο λαός μας σε τούτη τη χώρα. Κανένας θεός, καμία θρησκεία, τίποτα απολύτως δεν θα με κάνει να τις ξεχάσω, μέχρι να εξαλειφθούν».
Τον κατηγορούν για υποκινητή της βίας· ο Μάλκολμ Χ απαντάει λέγοντας πράγματα τόσο σύγχρονα και τόσο διαχρονικά: «Πού ακούστηκε μια κοινωνική έκρηξη να γίνεται ευγενικά; Προσπαθείτε να περιορίσετε τον Μαύρο μέσα σε ένα γκέτο και να τον υποβάλετε σε όλες τις άδικες συνθήκες που χωράει ο νους. Όταν όμως φτάσει στο μη παρέκει, θέλετε να ξεσπάσει ευγενικά! Θέλετε να εξεγερθεί σύμφωνα με τους κανόνες του παιχνιδιού που κάποιος άλλος έχει επινοήσει». Και αλλού: «Κάθε φορά που κάποιος υποδουλώνεται ή του στερείται η ελευθερία με οποιονδήποτε τρόπο, τότε αυτός ο άνθρωπος έχει δικαίωμα να καταφύγει σε οποιαδήποτε μέθοδο είναι απαραίτητη ώστε να επανακτήσει την ελευθερία του». Ή, πάλι: «Έρχεται κάποιος σπίτι σου και αν είναι λευκός και θέλει να είναι βάναυσος μαζί σου, εσύ είσαι μη βίαιος, σου βάζει τη θηλιά στο λαιμό κι εσύ είσαι μη βίαιος […] Θα δεχόμουν τη μη βία, αν ήταν συνεπής και λογική. Αν όλοι και πάντα ήμασταν μη βίαιοι. […] Ποτέ όμως δεν θα δεχτώ κανενός είδους μη βία, εκτός κι αν όλος ο κόσμος είναι μη βίαιος. Αν κάνουν την Κου Κλουξ Κλαν να είναι μη βίαιη, θα είμαι μη βίαιος. […] Οι μοναδικοί σε αυτή τη χώρα στους οποίους ζητείται να είναι μη βίαιοι είναι οι Μαύροι».

Το τέλος και η κληρονομιά

Ο Μάλκολμ Χ βρισκόταν υπό τη στενή παρακολούθηση του FBI από το 1953. Η συνεχής ριζοσπαστικοποίηση του λόγου και της πράξης του, η αντιπαράθεση με ολόκληρο το πολιτικό σύστημα των ΗΠΑ (συμπεριλαμβανομένου του Δημοκρατικού Κόμματος), η αμφισβήτηση του αμερικανισμού, ο αντιιμπεριαλισμός του, η οργή του, τον καθιστούσαν επικίνδυνο. Εξίσου επικίνδυνος ήταν και για το «σχέδιο» του Έθνους του Ισλάμ για μια μαύρη αστική τάξη. Ο Μάλκολμ Χ δολοφονήθηκε καθώς ανέβαινε στο βήμα του Οντιμπόν Μπόλρουμ για να μιλήσει, στις 21 Φεβρουαρίου 1965. Η δολοφονία γίνεται σε μια στιγμή που αποτελεί τομή για τον ίδιο και για το κίνημα. Δράστες, μέλη του Έθνους του Ισλάμ. Από τον θάνατό του όμως ωφελήθηκαν πολλοί. Ο συγγραφέας Τζέιμς Μπάλντουιν δείχνει τους λευκούς δημοσιογράφους και λέει «εσείς το κάνατε».
Ωστόσο, αυτό που άφησε πίσω του ο Μάλκολμ δεν ήταν λιγότερο επικίνδυνο για την καθεστηκυία τάξη. Η οργή ως πολιτική κινητήρια δύναμη, ο αγώνας για αξιοπρέπεια και δικαιοσύνη, η ασυμβίβαστη αντίσταση, η αυτοοργάνωση, η αυτοάμυνα απέναντι στους καταπιεστές, υπήρξαν προτάγματα που σημάδεψαν τους αγώνες των Αφροαμερικανών τις επόμενες δεκαετίες. Άλλωστε, μόλις λίγους μήνες μετά τη δολοφονία του Μάλκολμ, ιδρύθηκε το Κόμμα των Μαύρων Πανθήρων.

– See more at: http://left.gr/news/malkolm-h-apo-tin-orgi-stin-exegersi#sthash.rVeDiWS7.dpuf

…αυτοαξιολόγηση

 

Γιώργος Καββαδίας

Η ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΧΩΡΙΣ ΨΕΥΔΑΙΣΘΗΣΕΙΣ

Του Γιώργου Κ. Καββαδία*

Εμείς  «αξιολογούμε»

Εσείς «αξιολογείτε»

Αυτοί αποφασίζουν, διατάζουν, απολύουν, κατηγοριοποιούν

εκπαιδευτικούς και σχολεία

Με την 190089/Γ1 εγκύκλιο στις 10- 12 – 2013  προωθείται η διαδικασία αυτοαξιολόγησης για το 2013 – 14. Αν πιστέψει κανείς τα όσα αναφέρονται στην ΥΑ, τότε θα διαπιστώσει ότι η αυτοαξιολόγηση είναι το μαγικό ραβδί «δια πάσαν νόσον» που θεραπεύει με αυτόματο τρόπο όλα τα προβλήματα της εκπαίδευσης. Η αυτοαξιολόγηση δεν είναι «αθώα», όπως εκ του πονηρού διαδίδουν οι πρόθυμοι υποτακτικοί της κυβέρνησης, αλλά συνδέεται άρρηκτα με την αξιολόγηση. Πίσω από χίλιες δυο «αθώες» έννοιες κρύβεται ένα ασφυκτικό σύστημα αξιολόγησης που αποτελεί κεντρικό μηχανισμό ανατροπής εργασιακών σχέσεων, ιδεολογικής χειραγώγησης και κατηγοριοποίησης σχολείων εκπαιδευτικών και μαθητών, εργαλείο απολύσεων και βαθμολογικής-μισθολογικής καθήλωσης.

Ειδικότερα με την εγκύκλιο στις 10 – 12 – 2013  προβλέπεται υποβολή  Ετήσιας Έκθεσης Αξιολόγησης από τον Διευθυντή τον Ιούνιο του 2014.  Επίσης «οι διαδικασίες της ΑΕΕ εμπλουτίζουν χωρίς να ανατρέπουν το σχολικό πρόγραμμα και τη λειτουργία του σχολείου». Αυτό  σημαίνει για του εκπαιδευτικούς πρόσθετη εργασία, σπάσιμο του ωραρίου εργασίας και μετατροπή του εκπαιδευτικού σε υποτακτικό – όμηρο του κάθε Διευθυντή, Σχολικού Συμβούλου και Στελέχους του διοικητικού μηχανισμού της εκπαίδευσης. Μάλιστα στην εγκύκλιο προβλέπεται ο καθορισμός «ομάδων εργασία» που θα συνεδριάζουν «εκτός ωραρίου εργασίας». Και βέβαια η υπερεργασία δεν αφορά την πρόοδο των μαθητών μας, αλλά κάθε είδους  γραφειοκρατική ή πνευματοκτόνα «καινοτομία» των γραφειοκρατών του Υπουργείου. Δεν ενδιαφέρονται για το εκπαιδευτικό έργο και τη μόρφωση των παιδιών, για αυτό και «αγνοούν» ουσιαστικά μια σειρά κοινωνικούς (ανισότητες – φτώχεια – απομακρυσμένες – υποβαθμισμένες περιοχές κ.α) και εκπαιδευτικούς (χρηματοδότηση – υλικοτεχνική υποδομή – διορισμοί εκαιδευτικών – Α. Π. – μέθοδοι διδασκαλίας κ.α.) παράγοντες που το καθορίζουν, αλλά αναφέρονται σε τεχνοκρατικά – γραφειοκρατικά θέματα, όπως: «η δημιουργία, βελτίωση και επικαιροποίηση της ιστοσελίδας του σχολείου,  η διαμόρφωση ή ο εκσυγχρονισμός του εσωτερικού κανονισμού του σχολείου, η οργάνωση της λειτουργίας του συλλόγου διδασκόντων και η βελτίωση των σχέσεων με το σύλλογο γονέων και την μαθητική κοινότητα.»

Το «αδειανό» πουκάμισο της συμμετοχής και ο νεοεπιθεωρητισμός

Από το όλο εγχείρημα της μοντέρνας αξιολόγησης – αυτοαξιολόγησης απουσιάζουν δύο βασικά στοιχεία προβληματισμού: ότι το σχολείο δε λειτουργεί για το «κοινό καλό», αλλά στον καπιταλισμό έχει μια έντονη επιλεκτική λειτουργία, άρα εκ των προτέρων γνωρίζουμε ότι δεν μπορούν «να πάνε όλοι καλά στο σχολείο» και ότι η σχολική γνώση δεν είναι «ουδέτερη», καθώς εγγράφει συγκεκριμένες ιδεολογικές επιλογές των πολιτικά κυριάρχων ομάδων και τάξεων. Από τη συζήτηση της αυτοαξιολόγησης εξοβελίζεται το ερώτημα «ποιος έχει την εξουσία» στην εκπαίδευση και την κοινωνία, ποιος καθορίζει τα αναλυτικά προγράμματα και τα βιβλία, ποιος οργανώνει τις εξετάσεις, ποιος φτιάχνει την εκπαιδευτική νομοθεσία, ποια είναι η συμμετοχή των εκπαιδευτικών σε όλα αυτά. Ουσιαστικά η αυτοαξιολόγηση δημιουργεί την εντύπωση ότι η κυβέρνηση δε γνωρίζει τα προβλήματα της εκπαίδευσης και οι καθηγητές θα τις τα γνωστοποιήσουν μέσα από τις φόρμες που θα συμπληρώσουν.

Η ψευδαίσθηση πολλών εκπαιδευτικών, ότι η αυτοαξιολόγηση θα αναδείξει όψεις της δουλειάς τους και θα τις επιβραβεύσει (με τι άραγε σε μια εποχή άγριων περικοπών;), δηλαδή το πόσα προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης κάνουν στο σχολείο, πόσα θεατρικά έργα, τι εκδηλώσεις, αν βγάζουν ή όχι εφημερίδα, χωρίς να υπολογίζεται η επίδοση των μαθητών τους σε εθνικές εξετάσεις ή σταθμισμένα τεστ, διαλύεται από τους ίδιους τους θεωρητικούς της αυτοαξιολόγησης. Όλη αυτή η ρητορική περί αποτίμησης και ανάδειξης της προσπάθειας των εκπαιδευτικών και πώς μπορούν να τα πάνε καλύτερα ήταν μέχρι να γίνει αποδεκτή στη συνείδηση τους η ανάγκη της αυτοαξιολόγησης.
Πώς θα κινηθεί η αυτοαξιολόγηση με ανθρώπους που διαφωνούν με τους κεντρικούς αξιακούς προσανατολισμούς του αναλυτικού προγράμματος και επιδιώκουν την ανατροπή του;
Η απάντηση του δείχνει με σαφήνεια που πάνε τα πράγματα στο «ανοικτό» και «μεταμοντέρνο» σχολείο: στην πειθάρχηση του εκπαιδευτικού που διαφωνεί με την κυρίαρχη ιδεολογία και στη συμμόρφωσή του, όχι αυτή τη φορά από τον επιθεωρητή, αλλά από. το σύλλογο διδασκόντων που «αυτοαξιαλογείται» εκτελώντας χρέη «συλλογικού επιθεωρητή». Έτσι, λοιπόν, η «αυτοαξιολόγηση» της σχολικής μονάδας είναι μια καρικατούρα συμμετοχής των εκπαιδευτικών και των άλλων φορέων στη λειτουργία του ταξικού σχολείου και των μηχανισμών αξιολόγησης. Ένα «αδειανό πουκάμισο», μια ψευδαίσθηση συμμετοχής που νομιμοποιεί την κρατική εξουσία και τον έλεγχο. H κλασική συνταγή της σοσιαλδημοκρατίας για τη συνδιοίκηση των κοινωνικών και εκπαιδευτικών θεσμών, που συμπυκνώνουν την κυριαρχία των κυρίαρχων τάξεων και στρωμάτων, χρησιμοποιείται και αξιοποιείται απ’ τη νεοφιλελεύθερη πολιτική και τους «αριστερούς» εκσυγχρονιστές – υποστηρικτές της στην κοινωνία και την εκπαίδευση.

Δείκτες και κριτήρια αξιολόγησης

«Το εκπαιδευτικό έργο αποτιμάται με δείκτες ποιότητας του εκπαιδευτικού έργου» (άρθρο 3) επιμένουν οι πάσχοντες από ποσοτικοφρένεια  αν-εγκέφαλοι του Υ.ΠΑΙ.Θ.Π.Α. Δέσμιοι μιας παραγωγίστικης και ακραίας νεοφιλελεύθερης αντίληψης θεωρούν  το σχολείο ως επιχείρηση, όπου εφαρμόζονται μοντέλα αξιολόγησης και ελέγχου με «πιστοποιητικά ποιότητας» (ISO 9000), σύμφωνα με τα πρότυπα της βιομηχανίας και του εμπορίου. Οι επιδόσεις των υποκειμένων της εκπαιδευτικής διαδικασίας και των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων χρησιμοποιούνται ως μονάδες μέτρησης της παραγωγικότητας και αποδοτικότητας, ως δείκτες προαγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας. Μια τέτοια θεώρηση απορρέει από τη γενικότερη αντίληψη περί εμπορευματοποίησης των πάντων στα πλαίσια της καπιταλιστικής κοινωνίας, όπου όλα εμπορευματοποιούνται και κάθε εμπόρευμα έχει και την τιμή του.

Οι αναλυτικές – ερμηνευτικές κατηγορίες που θα αξιολογούνται κάθε χρόνο από τον Σύλλογο και τον Διευθυντή του σχολείου είναι:

Δεδομένα του σχολείου

Εκπαιδευτικές Διαδικασίες

Εκπαιδευτικά Αποτελέσματα

Ειδικότερα  η Αξιολόγηση  του εκπαιδευτικού έργου (ΑΕΕ) περιλαμβάνει:

Την αποτίμηση του εκπαιδευτικού έργου

Τον προγραμματισμό δράσεων βελτίωσης

Την υλοποίηση, παρακολούθηση και αξιολόγηση των δράσεων

Την αξιολόγηση και αξιοποίηση των αποτελεσμάτων των δράσεων.

 

Η πρώτη γενική παρατήρηση είναι ότι με αυτό τον τρόπο κατακερματίζεται και ποσοτικοποιείται η εκπαιδευτική διαδικασία. Και ακόμα χειρότερα επιχειρείται η ποσοτικοποίηση και μέτρηση χαρακτηριστικών της προσωπικότητας μαθητών και εκπαιδευτικών. Επιδιώκεται να επικυρωθούν ως αντικειμενικά μετρήσιμα στοιχεία της προσωπικότητας και νοητικές λειτουργίες των υποκειμένων της εκπαιδευτικής διαδικασίας, όπως η διδακτική ή μαθησιακή ικανότητα, η πνευματική και επιστημονική συγκρότηση, η ικανότητα επικοινωνίας και ο τρόπος συμπεριφοράς, οι διαπροσωπικές σχέσεις, οι ιδέες, η φαντασία, η πρωτοβουλία κ.ά. Τα πάντα θα μπαίνουν σε «κουτάκια» και θα πολλαπλασιάζονται με συντελεστές.

H εκπαιδευτική διαδικασία και η προσωπικότητα μαθητών και εκπαιδευτικών δεν μπορούν να διασπαστούν σε επιμέρους αξιολογούμενα στοιχεία και να μετρηθούν. H εκπαιδευτική διαδικασία έχει χαρακτήρα δυναμικό και όχι στατικό, επηρεάζεται από πλείστους όσους κοινωνικούς και εκπαιδευτικούς παράγοντες και άρα δεν μπορεί να διασπαστεί και να μετρηθεί. Είναι  σαφές, ότι δεν υπάρχουν απόλυτοι κανόνες παιδαγωγικής και συμπεριφορών.

Στην Ελλάδα η . ευφροσύνη της αξιολόγησης οδηγεί σε απόλυση εκπαιδευτικού, ακόμα και γιατί αφαιρεί το σκονάκι από τους βλαστούς των πολιτικών μας ταγών που λιπαίνουν τις μηχανές του κράτους της ρεμούλας, της διαφθοράς, της κομματικοκρατίας και της φελλο- κρατίας. Σε συνθήκες «αξιολογικής δικτατορίας» το παιδαγωγικό και διδακτικό έργο των εκπαιδευτικών μετατρέπεται σε ένα στεγνό διοικητικό μηχανισμό, συμπλήρωσης αριθμών και φορμών, το σημαντικότερο είναι ότι οι «αντικειμενικές» μετρήσεις θα παράγουν ενοχοποιήσεις, κατάταξη και ανταγωνισμό. Η σχολική κοινότητα από χώρος συνεργασίας και συμβιωτικής προσπάθειας θα γίνει βαθμιαία χώρος απόκρυψης, προσωπικής προβολής και διαρκούς ανταγωνισμού.

Μέσα πόροι – υλικοτεχνική υποδομή και μαθητική διαρροή

Οι δαπάνες στα σχολεία έχουν μειωθεί κατά 33% (2009 – 2013) και κατά 47% μέχρι το 2016, όπου το σύνολο των δαπανών για τη δημόσια εκαπαίδευση θα συρρικνωθεί στο 2,15% του ΑΕΠ. Σχολεία κλείνουν, το σχολικό δίκτυο συρρικνώνεται στο όνομα του «μνημονιακού εξορθολογισμού» και η υλικοτεχνική υποδομή υποβαθμίζεται. Την ίδια στιγμή  ζητείται στα πλαίσια της αυτοαξιολόγησης, η αναζήτηση πόρων και αποτιμάται η χορηγία των γονέων και άλλων φορέων.

Άμεσος στόχος, που αποκρύπτεται επιμελώς, είναι καταρχήν η εξεύρεση πόρων για την εκπαίδευση έξω από τον κρατικό προϋπολογισμό. Αυτό οδηγεί στην προσαρμογή του επιπέδου της παρεχόμενης εκπαίδευσης, στις οικονομικές δυνατότητες της τοπικής κοινωνίας, ενώ ταυτόχρονα μειώνει ακόμη πιο πολύ την κρατική επιχορήγηση και καταργεί σταδιακά τον όποιο ενιαίο και δωρεάν χαρακτήρα της εκπαίδευσης. Δηλαδή, ανοίγει διάπλατα τις πόρτες για ένα πιο φτωχό και  διαφοροποιημένο περιεχόμενο σπουδών και αναλυτικό πρόγραμμα (ιδιωτικοποίηση – κατηγοριοποίηση σχολείων και εκπαιδευτικών).

Ό,τι μετριέται στον τομέα «εκπαιδευτικά αποτελέσματα», όπως η «φοίτηση και διαρροή των μαθητών» η κυβερνητική πολιτική απορρίπτεται. Οι εκπαιδευτικοί δείκτες αποτυπώνουν το φαινόμενο της πρόωρης σχολικής εγκατάλειψης δείχνοντας το βαθύ χάσμα  ανάμεσα σε αυτούς που διαβαίνουν επιτυχώς τα σκαλοπάτια της εκπαιδευτικής σταδιοδρομίας και εκείνους για τους οποίους οι πόρτες του εκπαιδευτικού συστήματος κλείνουν οριστικά. Ο ευρωπαϊκός μέσος όρος της πρόωρης σχολικής εγκατάλειψης βρίσκεται στο 14,8%. Αν ρίξουμε μια ματιά στα ελληνικά στοιχεία με βάση την ετήσια έκθεση του ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ για την εκπαίδευση την περίοδο 2002-2007, θα διαπιστώσουμε ότι από την πρωτοβάθμια εκπαίδευση διέκοψαν τη φοίτησή τους περίπου 24.588 μαθητές, ενώ από τα Γυμνάσια 82.719 μαθητές αντίστοιχα. Με άλλα λόγια, η διαρροή την ίδια περίοδο από την υποχρεωτική εκπαίδευση ξεπέρασε τους 100.000 μαθητές. Ταυτόχρονα, στη βαθμίδα της τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης εμφανίζεται ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα, αφού η διαρροή την ίδια περίοδο έφτασε στους 101.744 μαθητές -όση δηλαδή η διαρροή σε ολόκληρη την υποχρεωτική εκπαίδευση- αποδεικνύοντας την απαξίωση της Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης. Όμως αυτά είναι στοιχεί πριν ενσκήψει η μνημονιακή καταιγίδα. Σαν εξετάσουμε την περίοδο 2008 – 1013 τα ποσοστά εγκατάλειψης έχουν εκτοξευτεί στα ύψη. Άραγε η κυβέρνηση χρειάζεται την αυτοαξιολόγηση για να τα καταγράψει ή μήπως μέσα από αυτή θα αποτινάξει από πάνω της τις ευθύνες και τις ενοχές και θα τις φορτώσει στις πλάτες των εκπαιδευτικών;

Η ιστορία της εκπαίδευσης και η συγκριτική παιδαγωγική καταδεικνύουν ότι όπου εφαρμόστηκε η αξιολόγηση οδήγησε στην εξωτερική αξιολόγηση των μαθητών, δηλαδή σε εξετάσεις. Η γενίκευση της και η μετατροπή της σε βασική πηγή αξιολόγησης για τον εκπαιδευτικό (όπως συμβαίνει στις παραπάνω χώρες) θα μετατρέψει τα σχολεία σε φροντιστήρια εκγύμνασης εν όψει εξετάσεων και θα καταστρέψει όποια μορφωτική αξία έχει διατηρήσει το σχολείο. Ήδη στην Υπουργική απόφαση στον τομέα 7 τα «Αποτελέσματα του Σχολείου» συνδέονται με την «επίτευξη των στόχων του σχολείου» Έτσι μέσα από την αλυσίδα των ωφελιμοθηρικών αντιλήψεων, το «μαθαίνω» μεταφράζεται σε «αποστηθίζω», η παιδεία συρρικνώνεται σε καταναγκαστικό βαθμοθηρικό μηχανισμό και στο τέλος δε σώζεται ένα κομματάκι ψυχής και πνεύματος για να τρυπώσουν η απόλαυση της ανάγνωσης, η χαρά της αναζήτησης και της εύρεσης, η τέρψη της γνώσης.

Η λεγόμενη αυτοαξιολόγηση των σχολείων συνδέεται με την εξωτερική αξιολόγησή τους και την ατομική αξιολόγηση του εκπαιδευτικού. Όπως αναφέρεται στην έκθεση ΟΟΣΑ (σελ. 67), «η αυτοαξιολόγηση πρέπει να οργανωθεί, με τρόπο ώστε να είναι συγκρίσιμη μεταξύ σχολικών μονάδων και ώστε να μπορεί να επικυρώνεται και να συμπληρώνεται από εξωτερική αξιολόγηση».

Η «αξιολόγηση» της σχολικής μονάδας, η οποία στην πιο ακραία έκφραση της θα συνδέεται με τις εξεταστικές επιδόσεις των μαθητών εκτός του ισοπεδωτικού της χαρακτήρα, θα χωρίζει τα σχολεία σε κατηγορίες, θα οξύνει τον μεταξύ τους ανταγωνισμό, δηλητηριάζοντας εκπαιδευτικές και κοινωνικές σχέσεις, διαφοροποιώντας τους τρόπους χρηματοδότησης, βάζοντας τους χορηγούς από το παράθυρο και τους γονείς να στηρίζουν οικονομικά τη λειτουργία, οδηγώντας πολλά σχολεία στο μαρασμό και τελικά στο κλείσιμο.

Οι επιδόσεις των μαθητών θα συνυπολογίζονται για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, αλλά και την παραμονή τους στο σχολείο!

Διαπιστώνεται, λοιπόν, ότι η αυτοαξιολόγηση δεν είναι μόνο «ένα πουκάμισο άδειανό», αλλά ο προθάλαμος του Λαβύρινθου, ενός πολυδαίδαλου αυταρχικού συστήματος αξιολόγησης που οδηγεί στον Μινώταυρο δηλαδή στον εξανδραποδισμό των εκπαιδευτικών και στη διάλυση του δημόσιου χαρακτήρα της εκπαίδευσης.

 

 

Συλλογικότητα – Αντίσταση

 

Παραφράζοντας τον Δ. Γληνό θα χαρακτηρίζαμε την αξιολόγηση ως τον «άταφο νεκρό» της εκπαίδευσης. Αν η κυβέρνηση, η Ε.Ε. και το κεφάλαιο θέλουν να πιστεύουν στη νεκρανάσταση για να οικοδομήσουν το φθηνό, ευέλικτο, πειθαρχημένο σχολείο υποταγμένο στους νόμους της αγοράς πάνω στα ερείπια του δημόσιου σχολείου, εμείς έχουμε κάθε λόγο να την θάψουμε όσο πιο βαθιά γίνεται.

Χωρίς ψευδαισθήσεις για το ρόλο της αξιολόγησης οικοδομούμε μέτωπο αντίστασης – απόρριψης της αξιολόγησης. Οι εκπαιδευτικοί έχουν δικαίωμα και υποχρέωση να αντισταθούν στον ασφυκτικό έλεγχο της αξιολόγησης. Γιατί «ο δάσκαλος που θα υποχρεωθεί να καταπνίξει τη σκέψη του θα γίνει διπλά σκλάβος ή θα καταντήσει ένας ψυχικά ανάπηρος άνθρωπος, ανίκανος να μορφώσει άλλους» (Δ.Γληνός). Καμιά συμμετοχή σε διαβουλεύσεις και άλλες διαδικασίες που εξωραΐζουν το αυταρχικό πρόσωπο μιας αδίστακτης εξουσίας που δια πυρός και σιδήρου υλοποιεί μια πολιτική εξαθλίωσης του λαού και κονιορτοποίησης δικαιωμάτων και κατακτήσεων ολόκληρου αιώνα. Η μάχη δεν μπορεί να αποφευχθεί.

Να πάρουμε συλλογικές αποφάσεις κάλυψης, ώστε με αποφάσεις του συλλόγου διδασκόντων κανένα σχολείο να μη συμμετέχει σε προγράμματα αυτοαξιολόγησης και αξιολόγησης. Παράλληλα μπορούμε και πρέπει να συμβάλουμε σε ένα παλλαϊκό μέτωπο αντίστασης και ανατροπής της κυβερνητικής πολιτικής. Να συμβάλουμε στη διαμόρφωση ενός μορφωτικού κοινωνικού κινήματος που θα διεκδικεί έναν «άλλο» ρόλο για τον εκπαιδευτικό και την εκπαίδευση. Έχουμε πρόταση – όχι για να εξωραϊσουμε την αξιολόγηση – και όραμα για ένα άλλο σχολείο που να χωρά όλα τα παιδιά χωρίς φραγμούς και διακρίσεις και αυτό δεν μπορεί παρά να συνδέεται με αιτήματα που δεν ενσωματώνονται και δεν εξωραϊζουν το καπιταλιστικό σύστημα, αλλά συνδέονται άρρηκτα με τον αγώνα για μια «άλλη» κοινωνία.

 

* O Γιώργος Κ. Καββαδίας είναι φιλόλογος, αντιπρόεδρος της ΕΛΜΕ Πειραιά, μέλος της Σ.Ε. του περιοδικού«Αντιτετράδια της Εκπαίδευσης».

ΠΗΓΗ: alfavita

Δίπλα σου τ΄όνειρο…

Πέρασαν πέντε χρόνια από τότε που ο Π..Τ. βάδισε το δρόμο που δεν περιλαμβάνει το συλλογικό όνειρο, παρόλο ότι έκανε τα πάντα για να γίνει το όνειρο ζωή.

Kyr Pantelis – Magic De Spell (P. Tzavelas)

Στίχοι: Πάνος Τζαβέλας
Μουσική: Πάνος Τζαβέλας
Αλμπουμ: Οκ Πατερα (2009)

Έντιμε άνθρωπε κυρ Παντελή
Έχεις κατάστημα κάπου στην γη
Πουλάς εμπόρευμα
Βγάζεις λεφτά, πολλά λεφτά, πολλά λεφτά

Έντιμε άνθρωπε κυρ Παντελή
Έχεις και σύζυγο, κόρη, παιδί
Μοντέρνα έπιπλα, πλάσμα TV
Και τρως τροφή πνευματική

Δίπλα σου τ’ όνειρο, η ζωή και το φως
Μα εσύ στο κουφάρι σου, κλεισμένος εντός
Δίπλα σου τ’ όνειρο, η ζωή και το φως
Μα εσύ στο κουφάρι σου, κλεισμένος εντός

Έντιμε άνθρωπε κυρ Παντελή
Τι και αν πεθαίνουνε πάνω στην γη
Χιλιάδες άνθρωποι χωρίς ψωμί
Μαύροι, λευκοί και κίτρινοι

Έντιμε άνθρωπε κυρ Παντελή
Σκέβρωσες, σάπισες στο μαγαζί
Τη νιότη ξόδεψες και την ορμή
Για την δραχμή, για το πετσί

Δίπλα σου τ’ όνειρο, η ζωή και το φως
Μα εσύ στο κουφάρι σου, κλεισμένος εντός
Δίπλα σου τ’ όνειρο, η ζωή και το φως
Μα εσύ στο κουφάρι σου, κλεισμένος εντός

Ξέρεις πως δώσανε κυρ Παντελή
άλλοι τα νιάτα τους και τη ζωή
Να γίνει τ’ όνειρο φέτα ψωμί
Να φας και εσύ κυρ Παντελή

Δίπλα σου τ’ όνειρο, η ζωή και το φως
Μα εσύ στο κουφάρι σου, κλεισμένος εντός
Δίπλα σου τ’ όνειρο, η ζωή και το φως
Μα εσύ στο κουφάρι σου, κλεισμένος εντός

(Τις Κυριακές πρωί στην εκκλησιά σταυροκοπιέσαι στην Παναγιά)
(Μακριά από κόμματα μην βρεις μπελά, πατρίς, θρησκεία και φαμελιά)
(Ο γιος σου μονάχα να ‘ναι καλά, ν’ αφήσεις τ’ όνομα και τον παρά)

Κι εσύ τι έδωσες κυρ Παντελή
Πες μας τι έκανες σ’ αυτή την γη
Πες μας τι άφησες κληρονομιά
Που να εμπνέει τη νέα γενιά

Έντιμε άνθρωπε κυρ Παντελή
Έντρομε, άβουλε, συ, φασουλή
Βρόμισες τ’ όνειρο και την ψυχή
Άδειο πετσί, χωρίς πνοή
Δίπλα σου τ’ όνειρο, η ζωή και το φως
Μα εσύ στο κουφάρι σου, κλεισμένος εντός
Δίπλα σου τ’ όνειρο, η ζωή και το φως
Μα εσύ στο κουφάρι σου, κλεισμένος εντός

Έντιμοι άνθρωποι, νέα γενιά
Θάψτε τους έντιμους μεσ’ στα σκατά
Και αυτούς που φτιάξανε τον Παντελή
Σκουλήκι άχρηστο σ’ αυτή την γη

Αλλαγή μεγέθους γραμματοσειράς
Αντίθεση