Ο Αριστοτέλης στο έργο του «Των περί τα ζώα ιστοριών» γραμμένο περί το 345 π.Χ., μεταξύ των άλλων, περιγράφει με μεγάλη ακρίβεια τη βιολογία και την οικολογία των θαλάσσιων οργανισμών.«Δεν θα μπορέσουμε να γνωρίσουμε τον άνθρωπο και στη συνέχεια ν’ ασχοληθούμε με τα υψηλά ιδανικά, αν δεν κατανοήσουμε πως λειτουργεί η φύση, μέρος της οποίας είναι ο ίδιος ο άνθρωπος».Κάπως έτσι απάντησε ο Αριστοτέλης όταν κάποιοι σύγχρονοί του σχολίασαν, μάλλον ειρωνικά, το ενδιαφέρον του για την παρατήρηση και μελέτη των ζώων και των φυτών. Οι παρατηρήσεις και οι περιγραφές του Αριστοτέλη για τους θαλάσσιους οργανισμούς, όχι μόνο τα ψάρια, δεν είναι μόνο αποδεκτές ως σωστές και ακριβείς, αλλά αποτελούν τη βάση για τις σύγχρονες μελέτες της βιολογίας των υδρόβιων οργανισμών.Η οικολογία και η επιστημονική παρατήρηση της φύσης γεννιέται στην Ελλάδα το 4ο π.Χ. αιώναΕίκοσι πέντε αιώνες αργότερα, οι σύγχρονοι ερευνητές και παρατηρητές της υποβρύχιας ζωής, εξοπλισμένοι με υψηλής τεχνολογίας καταδυτικές συσκευές, καταναλώνουμε χιλιάδες λίτρα «εμφιαλωμένου αέρα» και αμέτρητες ώρες κατάδυσης για να καταγράψουμε και να παρατηρήσουμε μέρος των θαλάσσιων οργανισμών που έχει παρατηρήσει ο Αριστοτέλης, το 345 π.Χ.
Μήπως για κάποιους αντίστοιχους λόγους, στην εποχή του Αριστοτέλη, μπορούσαν να παρατηρήσουν πιο εύκολα τα ψάρια; Μπορούμε να φανταστούμε ότι εκείνα τα χρόνια τα ψάρια θα κολυμπούσαν στα ρηχά με περισσότερη ασφάλεια απ’ ότι σήμερα. Περισσότερα ψάρια σε μικρό βάθος, σημαίνει ευκολότερη παρατήρηση. Σήμερα για να βρούμε μια τσιπούρα ή ένα ροφό θα πρέπει να κατέβουμε μέχρι τα 20 – 25 μέτρα και πάλι άν είμαστε τυχεροί. Φανταστείτε να κολυμπάτε στα 2 μέτρα νερό και δίπλα σας να τριγυρίζουν οι τσιπούρες, οι σαργοί και οι συναγρίδες! Και να μην υπάρχουν, λέει, ψαροντουφεκάδες, εξωλέμβια και δυναμιτιστές! Και να μη πέφτουν στην θάλασσα, πετρέλαια, εντομοκτόνα , βιομηχανικά απόβλητα και κουτιά αναψυκτικών! Και να μην ακούγονται ραδιόφωνα, μαγνητόφωνα και ελεύθερες εξατμίσεις αυτοκινήτων και μοτοσυκλετών! Και ένας τεράστιος ήλιος, κατακόκκινος από την ντροπή του να βυθίζεται αργά στην επίσης κατακόκκινη απο την ντροπή της θάλασσα! Και εσύ να κάθεσαι σε ένα βραχάκι και να γράφεις: «Κα? τ?ν θαλαττίων τ? μ?ν πελάγια, τ? δ’ α?γιαλώδη, τ? δ? πετρα?α? ?τι τ? μ?ν ?μυντικ? τ? δ? φυλακτικά. ?στι δ’ ?μυντικ? μ?ν ?σα ? ?πιτίθεται ? ?δικούμενα ?μύνεται, φυλακτικ? δ’ ?σα πρ?ς τ? μ? παθε?ν τί ?χει ?ν α?το?ς ?λεωρήν».

Σε ελεύθερη απόδοση: «Από τα θαλάσσια ζώα, μερικά ζούν ανοιχτά στο πέλαγος, άλλα κοντά στο γιαλό κι άλλα στα βράχια. Μερικά αμύνονται κι άλλα απλώς φυλάγονται. Τα πρώτα είναι εκείνα που επιτίθενται ή αμύνονται όταν κινδυνεύουν, τα δεύτερα διαθέτουν κάποια αμυντικά μέσα για να υπερασπιστούν τον εαυτόν τους από πιθανή απειλή».

Τέτοια έγραφε ο Αριστοτέλης και οι σύγχρονοί του κριτικοί και φιλόσοφοι απορούσαν πώς ένα μαθητής του Πλάτωνα, μέγας στις υψηλές έννοιες και στα σπουδαία φιλοσοφικά ζητήματα ασχολείται με το πού ζούν τα ψάρια και πως αμύνονται. Όμως, ο μεγάλος Σταγειρίτης φιλόσοφος είχε καταλάβει πολύ νωρίτερα από όλους το μεγαλείο της φύσης. Είχε καταλάβει πως αν δεν κατανοήσουμε και σεβαστούμε τη ζωή των κατώτερων όντων, δεν θα είμαστε σε θέση να πλησιάσουμε τις άπειρες δυνατότητες του υπέρτατου όντος της φύσης. Δεν θα μπορέσουμε να κατανοήσουμε τον ίδιο τον άνθρωπο, που σαν μέλλος του ίδιου οικοσυστήματος διέπεται από τους ίδιους φυσικούς νόμους. Τώρα, το τι έχουμε καταλάβει εμείς, 2.500 χρόνια μετά τον Αριστοτέλη θα φανεί όταν η θερμοκρασία της γήινης ατμόσφαιρας «χτυπήσει κόκκινο», όταν ερημοποιηθούν οι κάμποι, όταν η στάθμη της θάλασσας, από το λιώσιμο των πάγων, καλύψει τη λίμνη Βιστωνίδα και τα γύρω οικόπεδα και εμείς ασχολούμαστε με το αν ήταν νόμιμη ή παράνομη η μεταβίβαση. Μέχρι τότε, μπορούμε να κοιμώμαστε ήσυχοι και όταν έλθει αυτή η ώρα θα θα αναθέσουμε σε μια επιτροπή εμπειρογνωμόνων να αποδώσει ευθύνες!

Διαβάστε όλο το άρθρο… εδώ…