Σκοπός της ζωής μας, έλεγε ο ποιητής, είναι η λυσιτελής παραδοχή της, η ατελεύτητη μάζα μας και το σεσημασμένο δέρας της ύπαρξής μας! Προφανώς ο ποιητής δεν φανταζόταν ότι θα απαιτούνταν συνέδρια και δαπανηρές διασκέψεις για να διασφαλιστεί η ατελεύτητη μάζα και το σεσημασμένο δέρας.

Οι σκέψεις αυτές επανέρχονται στο προσκήνιο, τη στιγμή που κορυφώνεται η Διάσκεψη της Κοπεγχάγης για το Κλίμα και μάλιστα αναμένεται μετ’ επαίνων ο πρόεδρος Ομπάμα, μετά ή άνευ κλάδου ελαίας.

Δεν μπορώ να προβλέψω το περιεχόμενο του τελικού ανακοινωθέντος της Κοπεγχάγης. Μπορώ όμως να υποθέσω ότι θα υπάρξει ένα έξυπνo κείμενο ευχολογίων, κατευναστικό του θυμού των χωρών του Τρίτου Κόσμου, το οποίο θα δίνει βαρύτητα στην ευρηματική ιδέα της εμπορίας ρύπων (cap and trade), στην αγκαλιά της οποίας σήμερα «σφάζονται» οι δυτικές κυβερνήσεις. Ο λαός λέει ότι τα πισωγυρίσματα λειτουργούν ανασταλτικά. Αφαιρούν από τον άνθρωπο την ώθηση προς τα εμπρός. Ναι, αλλά καμιά φορά κάποιες ματιές στο ανθρώπινο αποτύπωμα που αφήνουμε πίσω μας, ξεκαθαρίζει την εικόνα του σήμερα και θέτει βάσεις για το μέλλον. Με πρόσχημα αυτήν τη δικαιολογία διακτινίστηκα στην περίοδο λίγο πριν από τη Διάσκεψη του Ρίο για το κλίμα, το 1992. Τότε που η Δύση «πρασίνιζε», συνθήματα όπως «Σώστε τον Αμαζόνιο» ή «Σώστε τις φάλαινες» είχαν γίνει της μόδας και ο πολίτης πάσχιζε να καταλάβει ποιο απ’ όλα τα κεκτημένα του όφειλε να απεμπολήσει για να κάνει ανάλαφρο το αποτύπωμά του στη Γη.

Εκείνη την περίοδο, αξιωματούχοι του ΟΗΕ αποφάσισαν να πειραματιστούν πάνω σε τέσσερα άγνωστα παιδιά, τα οποία έπρεπε να έχουν γεννηθεί σε χώρες του Τρίτου Κόσμου, το 1992, έτος διεξαγωγής της Διάσκεψης του Ρίο. Ο Ερόντο, η Κάι Και, ο Βισούμτζι και η Πάντζι ήταν τα «τυχερά» νεογέννητα, τα οποία τέθηκαν στο μικροσκόπιο του ΟΗΕ για μια δεκαετία, με στόχο να διαπιστωθεί ότι οι αποφάσεις της συνόδου του Ρίο θα επηρέαζαν τη ζωή τους. Τα αποτελέσματα της έρευνας, φορτισμένα με συμβολισμό, ανακοινώθηκαν στη Σύνοδο του Γιοχάνεσμπουργκ για το Περιβάλλον, το 2002. Ιδού τι είδαν οι παρατηρητές: Ο γεννημένος στην Κένυα Ερόντο ένιωθε ευτυχής μόνον ταν κρατούσε στα χέρια του μια χούφτα καλαμπόκι. Η Πάντζι από τη Σρι Λάνκα στα δέκα της δούλευε σε εργοστάσιο παραγωγής πυροτεχνημάτων. Η Κάι Κάι από την Κίνα ζούσε χωριστά από τους γονείς της και ο Βισούμτζι καλλιεργούσε γενετικά τροποποιημένο καλαμπόκι, ενώ τις ώρες της αναδουλειάς έπαιζε με τα πρώτα ηλεκτρονικά απόβλητα της Δύσης. Η πρόοδος; Ανεπαίσθητη, παρ’ ότι επί μέρους «θαύματα» έχουν συντελεστεί. Σχεδόν στο ίδιο συμπέρασμα με παρόμοιους συμβολισμούς θα κατέληγαν σήμερα αντίστοιχες έρευνες του ΟΗΕ.

Και είναι αλήθεια ότι τα χρόνια που μεσολάβησαν από το Ρίο ώς το Κιότο, το Γιοχάνεσμπουργκ και την Κοπεγχάγη μάς θυμίζουν ότι θα συνεχίσουμε να παρατηρούμε τον κόσμο από αποστάσεις ασφαλείας, θα καταγγέλλουμε την αδικία και την ανισότητα, αλλά την ώρα της αναγκαίας συμμετοχής θα προφασιζόμαστε φόρτο εργασίας. Ισως γιατί πιστεύουμε ότι το δικό μας δέρας είναι πολυτιμότερο από εκείνο του διπλανού.

Tης Ριτσας Μασουρα