Η 6η Μαρτίου έχει καθιερωθεί από το Υπουργείο Παιδείας ως Πανελλήνια Ημέρα κατά της σχολικής βίας και του εκφοβισμού. Ο όρος «εκφοβισμός και βία στο σχολείο» (school bullying) είναι ένα φαινόμενο νεανικής παραβατικότητας που εμφανίζεται σε πολλές χώρες του κόσμου.
Η επιθετική συμπεριφορά μεταξύ μαθητών εκδηλώνεται, με μορφές ήπιας βίας (λεκτικό εκφοβισμό, πειράγματα, βρίσιμο, ειρωνική συμπεριφορά, απειλές, διάδοση φημών) και με περιστατικά ακραίας βίας (συγκρούσεις µε ρατσιστικά ή άλλα χαρακτηριστικά, χτυπήματα, σπρώξιμο, σεξουαλική παρενόχληση, χειρονομίες). Διαφορετικοί επιστημονικοί χώροι και πεδία έχουν αναγνωρίσει, αναδείξει και μελετήσει το πρόβλημα του σχολικού εκφοβισμού και της βίας, στις πολλαπλές μορφές και διαστάσεις του. Η ενδοσχολική βία είναι ομαδικό φαινόμενο, καθώς δεν αφορά μόνο τον θύτη και το θύμα, αλλά και όσους είναι παρόντες ή γνωρίζουν την ύπαρξή του, δηλαδή τους παρατηρητές, οι οποίοι μπορεί να είναι είτε μαθητές είτε ενήλικες. Ο σχολικός εκφοβισμός έχει αρνητικές συνέπειες στο κλίμα του σχολείου, στην κοινωνικοποίηση των παιδιών, στην επικοινωνία στην εκπαιδευτική κοινότητα, αλλά και στην μετέπειτα ομαλή ενσωμάτωση στην κοινωνία.
Ο Σύλλογος Διδασκόντων αποφάσισε και υλοποιήθηκαν οι παρακάτω δράσεις:
Οι μαθητές της Α΄ και Γ΄ τάξης παρακολούθησαν σχετικά βίντεο και διάβασαν ή άκουσαν τα παραμύθια “Η περιπέτεια του Λάκη Λαγουδάκη” και “Η δυστυχία του να είναι κανείς μαθητής”, συζήτησαν και δημιούργησαν αφίσες.
Οι μαθητές της Β΄ τάξης παρακολούθησαν βίντεο και συζήτησαν για το θέμα.
Οι μαθητές της Δ΄ και Ε΄ τάξης συμμετείχαν σε δράση φιλαναγνωσίας με το βιβλίο “Το Σπηλιανθρωπάκι” και παρακολούθησαν της ταινία “Τα παιδιά της χορωδίας”.
Οι μαθητές της ΣΤ΄ τάξης παρακολούθησαν την ταινία “Το καναρινί ποδήλατο”.
Η πρόληψη και η αντιμετώπιση της σχολικής βίας και του εκφοβισμού απαιτεί την ενημέρωση, ευαισθητοποίηση, αξιοποίηση και ανάπτυξη κοινών δράσεων από το σύνολο όλων των εμπλεκομένων, δηλαδή του σχολείου, της οικογένειας και της τοπικής κοινωνίας. Κάθε μέλος της σχολικής κοινότητας έχει ρόλο και ευθύνη για την πρόληψη και την αντιμετώπιση του σχολικού εκφοβισμού. Ο βαθμός εμπλοκής κάθε μέλους, σχετίζεται τόσο με την ιδιότητά του, όσο και με τη σοβαρότητα, τη συχνότητα και την ένταση του περιστατικού εκφοβισμού. Άλλος είναι ο ρόλος και η ευθύνη του διευθυντή του σχολείου, άλλος του εκπαιδευτικού, άλλος των συμμαθητών, άλλος των γονιών. Ωστόσο, θα πρέπει όλοι να συνεργαστούν σε ένα πλαίσιο μιας ολιστικής αντιμετώπισης.
Πιο συγκεκριμένα:
Οι γονείς οφείλουν να αποτελούν παράδειγμα και να μαθαίνουν στα παιδιά την έννοια της διαφορετικότητας και της ισότητας. Όλοι είμαστε ίσοι αλλά όχι ίδιοι. Αν εντοπίσουν κάποιο σύμπτωμα και υποψιάζονται ότι το παιδί τους έχει πέσει θύμα εκφοβισμού κρίνεται αναγκαίο να προσεγγίσουν το παιδί και να αντιδράσουν απευθυνόμενοι αρχικά στους εκπαιδευτικούς και στη Διεύθυνση του σχολείου. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό το παιδί να αισθανθεί ότι έχει στήριγμα τους γονείς του και το σχολείο.
Στο σχολείο αφιερώνουμε διδακτικές ώρες για να ενημερώσουμε τα παιδιά, είμαστε κοντά τους για να νιώθουν ασφάλεια να μιλήσουν για οτιδήποτε και αναπτύσσουμε συνεργασία με τις κοινωνικές υπηρεσίες της χώρας.
Τα ΜΜΕ και το διαδίκτυο αφού έχουν εισχωρήσει στη ζωή μας και αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας ας χρησιμοποιούνται για καλό για να προβάλουν ιστορίες εκφοβισμού, να παρέχουν συμβουλές και υποστήριξη.
Σε επίπεδο κοινωνίας θα πρέπει να γίνουν συστηματικές προσπάθειες για την ενδυνάμωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την ενίσχυση των αξιών του σεβασμού, της ισότητας και της αλληλεγγύης. Ενώ θα ήταν βοηθητικό να έχουν όλοι πρόσβαση για συμβουλές από δημόσιους κοινωνικούς λειτουργούς και ψυχολόγους.
Τέλος, οι ειδικοί επιμένουν ότι τα παιδιά πρέπει να μη φοβούνται, να έχουν το θάρρος της γνώμης και να μάθουν να «αντιδρούν».
Τα παιδιά δικαιούνται να ζουν και να εργάζονται σε ένα σχολικό περιβάλλον που τους παρέχει ασφάλεια, ηρεμία και σεβασμό, γιατί η παραβίαση των δικαιωμάτων ακόμη κι όταν γίνεται από συνομηλίκους, προκαλεί μεγάλη ψυχική οδύνη. Είναι σημαντικό να στοχεύσουμε στη δημιουργία μιας κοινωνίας όπου η ποικιλομορφία και η διαφορετικότητα είναι σεβαστές και η αξιοπρέπεια του ανθρώπου εκτιμάται και ενθαρρύνεται. Να γνωρίζουμε μόνο τα θέματα δεν είναι αρκετό. Πρέπει επιπλέον να προσπαθήσουμε να είμαστε συνεπείς στις στάσεις και τις πράξεις μας.
Περισσότερη ενημέρωση, πληροφορίες και χρήσιμες οδηγίες στις παρακάτω ιστοσελίδες:
Δίκτυο Πρόληψης και Αντιμετώπισης των φαινομένων Σχολικής Βίας και Εκφοβισμού
Διαδραστικό Εκπαιδευτικό Εργαλείο για την αντιμετώπιση του Σχολικού Εκφοβισμού
Ξένια-στη τάξη