πείραμα του Ερατοσθένη

ΠΕΙΡΑΜΑ ΤΟΥ ΕΡΑΤΟΣΘΕΝΗ

poster

Την ημέρα της Εαρινής Ισημερίας κάθε χρόνο, μαθητές κάθε εκπαιδευτικής βαθμίδας, χωρίς να χρειαστεί να μετακινηθούν ή να ταξιδέψουν, από τα προαύλια των σχολείων τους, κατορθώνουν να υπολογίσουν την περιφέρεια και την ακτίνα της Γης!
Για να πετύχουν τον στόχο τους, ακολουθούν προσεκτικά τα «βήματα» του Πανεπιστήμονα Ερατοσθένη του Κυρηναίου.
Εκείνος, με τη διάνοια, τη γνώση και τα μέσα της εποχής του, κατόρθωσε το …ακατόρθωτο. Οι σύγχρονοι μαθητές του, με τη βοήθεια των Νέων Τεχνολογιών, (Google Earth, SunCalc κ.ά.) αξιο-ποιούν κατάλληλα λογισμικά, μετρούν, παρατηρούν, υπολογίζουν, σχολιάζουν, σκέφτονται επιστημονικά και καταλήγουν σε συμπεράσματα σημαντικά και διδακτικά!
Με ευρηματικότητα και επιδεξιότητα, τα παιδιά στερεώνουν ράβδους ή άλλα κατάλληλα αντικείμενα, μετρούν τα μήκη τους και τα μήκη των σκιών τους και επαναλαμβάνουν προσεκτικά το ιστορικό αυτό πείραμα, το φωτισμένο από το μεγαλείο της αρχαίας ελληνικής σκέψης!Η «προστιθέμενη αξία» του πειράματος του Ερατοσθένη:
Εκτελώντας το ιστορικό αυτό πείραμα, τα παιδιά:
• συμμετέχουν με ενδιαφέρον σε ένα πλούσιο σε γνώσεις και διδάγματα μάθημα, όχι στην τάξη, αλλά στο προαύλιο του σχολείου τους, μια ευχάριστη ανοιξιάτικη μέρα
• μαθαίνουν βιωματικά ότι με απλές μετρήσεις φυσικών μεγεθών, με την παρατήρηση, την υπόθεση, τους κατάλληλους συλλογισμούς, και κυρίως με τη θέλησή τους, μπορούν να οδηγηθούν. στη μέτρηση της περιφέρειας ακόμα και ενός ουράνιου σώματος, της Γης.
• κατανοούν ανακαλυπτικά διαδικασίες, φαινόμενα και έννοιες όπως: μετρήσεις, ακρίβεια, σφάλματα, ορολογία Γεωγραφίας και Αστρονομίας (π.χ. συντεταγμένες, ηλιοστάσια, ισημερίες κ.ά.) αλλά και Ιστορία της Επιστήμης και του κόσμου ολόκληρου, μέσα από την αδιαμφισβήτητη αξία της συνεισφοράς προγόνων μας όπως ο Ερατοσθένης, στο επιστημονικό γίγνεσθαι.
• διδάσκονται με τον πιο παραστατικό τρόπο την ακλόνητη ισχύ της τεκμηριωμένης επιστημονικής γνώσης και τη διαχρονική και ανυπέρβλητη συνεισφορά των Θετικών Επιστημών για την κατανόηση του σύμπαντος κόσμου.
• συνειδητοποιούν την ανεκτίμητη αξία της συνεργασίας, αφού στη δράση αυτή συνεργάζονται υποδειγματικά, γόνιμα και δημιουργικά:
– μαθητές κατά τη λήψη μετρήσεων και αποφάσεων στην κάθε σχολική τάξη
– εκπαιδευτικοί από σχολεία απομακρυσμένων περιοχών, που ανταλλάσσουν τα δεδομένα των μετρήσεών τους και εκτελούν κοινούς υπολογισμούς
– σημαντικές και λειτουργικές δομές της εκπαίδευσης, όπως τα Ε.Κ.Φ.Ε.
– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –
Λίγα λόγια για την ιστορία του πειράματος
Ο Ερατοσθένης (3ος π.Χ. αιώνας) ήταν Διευθυντής της μεγάλης Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, όπου σε έναν πάπυρο διάβασε ότι το μεσημέρι της 21ης Ιουνίου (θερινό ηλιοστάσιο), στη Συήνη (Ασσουάν), οι κατακόρυφοι στύλοι δεν έριχναν καθόλου σκιά και ο Ήλιος καθρεφτιζόταν ακριβώς στον πυθμένα ενός πηγαδιού. Παρατήρησε όμως ότι στην Αλεξάνδρεια, κατά την ίδια μέρα, οι κατακόρυφοι στύλοι έριχναν σκιά. Σκέφτηκε πως αν η Γη ήταν επίπεδη, οι κατακόρυφοι στύλοι στις δυο πόλεις θα ήταν παράλληλοι και θα έπρεπε και οι δυο να ρίχνουν σκιά. Αφού, λοιπόν, αυτό δεν είναι αλήθεια, τι μπορεί να συμβαίνει; Την απάντηση έδωσε ο Ερατοσθένης υποστηρίζοντας ότι η επιφάνεια της Γης δεν είναι επίπεδη όπως νόμιζαν τότε αλλά σφαιρική. Ο υπολογισμός της ακτίνας της Γης μπορεί να γίνει, αν είναι γνωστή η απόσταση Συήνης-Αλεξάνδρειας -την οποία σύμφωνα με μαρτυρίες, ο Ερατοσθένης για να τη μετρήσει προσέλαβε βηματιστές- και η διαφορά των γεωγραφικών πλατών των δύο πόλεων, η οποία -από το μήκος της σκιάς ενός οβελίσκου- υπολογίστηκε ίση με περίπου 7 μοίρες.
Η περιφέρεια της Γης υπολογίστηκε ίση με περίπου 40.000 Km, μια απάντηση που ο Ερατοσθένης έδωσε χρησιμοποιώντας ως μόνα εργαλεία ράβδους, μάτια, πόδια, μυαλό με απλότητα σκέψης και επινοητικότητα. Το λάθος στον υπολογισμό ήταν μόνο 2%, ένα πραγματικά αξιοσημείωτο επίτευγμα για περίπου πριν από 2,5 χιλιετίες. Επομένως, ο Ερατοσθένης ήταν ο πρώτος άνθρωπος που μέτρησε τις διαστάσεις του πλανήτη Γη, γι’ αυτό και θεωρείται δημιουργός της μαθηματικής Γεωγραφίας.

κλικ εδώ για τον χάρτη με τα σχολεία που πήραν μέρος στο πείραμα του Ερατοσθένη

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ 18 ΜΑΡΤΗ

Η σημερινή μέρα αφιερωμένη στην προετοιμασία του πειράματος του Ερατοσθένη

.

Μετά τη συζήτηση τα παιδιά ζωγράφισαν το πείραμα του Ερατοσθένη (οι ιδέες του σχετικά με τον τρόπο που φαίνεται πως οι αχτίνες του ήλιου πέφτουν στην γη και η εμπειρική μέτρηση  γωνιών ( ακτίνες ήλιου, προέκταση ράβδου στην Αλεξάνδρεια, προέκταση πηγαδιού στο κέντρο της γης)  και η ισότητα τους

                                               

τα έργα των παιδιών

                  

ομαδικό κολλάζ

              

με πλαστελίνη

                

ένα βίντεο μας με την δραστηριότητα

Με την ρόδα

κάναμε ένα μικρό πείραμα για να δούμε σε κλειστό χώρο το πηγάδι του Ερατοσθένη , τη σκιά της ράβδου στην Συήνη , τη μεταβολή του μεγέθους της σκιάς του κονταριού και την μετακίνηση της ανάλογα με τη κίνηση του φακού

.   

      

19 ΜΑΡΤΗ -ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ

προετοιμαστήκαμε σήμερα για το αυριανό μας πείραμα

δημιουργία τριγώνων με κορδόνι

  

δημιουργία τριγώνων με τρία σημεία του χώρου

    

μετρήσεις ύψους  διαφόρων αντικειμένων και μήκη σκιών , καταγραφή αυτών

                           

κατασκευή τριγωνομετρικού κύκλου με τα κουκλάκια της τάξης μας

              

δημιουργία τριγώνων από το κέντρο του κύκλου με καθορισμένες δύο πλευρές  και να σχηματίσουν την τρίτη πλευρά

προεκτάσεις της σκιάς ως στην περιφέρεια του κύκλου με κορδόνι

 

μετρήσεις μήκους σκιάς σε διαφορετικές ώρες και καταγραφή αυτών

                                

Μετρήσαμε τμήμα ράβδου 35 εκατοστών  που προεξέχει από ράβδο 70 εκατοστών στερεωμένη σε ορθογώνιο πάσαλο:

1η μέτρηση, ώρα:9:10 , μήκος σκιάς πρεξοχής ράβδου 53 εκατοστά 

2η μέτρηση, ώρα 10:00, μήκος σκιάς προεξοχής ράβδου 41 εκατοστά

3η μέτρηση, ώρα 10:50, μήκος σκιάς προεξοχής ράβδου 32 εκατοστά

4η μέτρηση, ώρα 11:22, μήκος σκιάς προεξοχής ράβδου 26 εκατοστά

5η μέτρηση, ώρα 12:00, μήκος σκιάς προεξοχής ράβδου 25 εκατοστά

6η μέτρηση, ώρα 12:34 , μήκος σκιάς προεξοχής ράβδου 23 εκατοστά 

7η μέτρηση, ώρα 12:40 , μήκος σκιάς προεξοχής ράβδου 25 εκατοστά 

Σημείωση διευκρίνηση

Σήμερα Μετρήσαμε το μήκος της σκιάς που προεξέχει από το πασαλάκι που στερεώσαμε το κοντάρι και όχι την σκιά όλου του κονταριού

 

Αφού σήμερα τα παιδιά κατανόησαν την αλλαγή θέσης της σκιάς, την πορεία της προς μία συγκεκριμένη κατεύθυνση και την μείωση του μήκους της σκιάς αλλά και την σταδιακή αύξηση του μετά το μεσουράνημα αύριο είμαστε έτοιμοι για το πείραμα του Ερατοσθένη που πρέπει να γίνει στις 20 Μαρτίου

παιχνίδια στο learning apps

ταίριαξε την εικόνα με το κείμενο

Σταυρόλεξο

ΚΑΛΗ ΜΑΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΠΑΙΔΙΑ

 

ΠΕΙΡΑΜΑ ΤΟΥ ΕΡΑΤΟΣΘΕΝΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 

 

Λόγω συννεφιάς στις 20 Μάρτη,  το πείραμα του Ερατοσθένη πραγματοποιήθηκε στις 21 Μάρτη,

Μετρήσαμε ένα ρολό από χαρτί κουζίνας. Το ύψος του 22,5.

 

πήγαμε στο γηπεδάκι της γειτονιάς, στερεώσαμε το ρολό , και κάναμε τις μετρήσεις μας        

Μετρήσαμε το μήκος της σκιάς στους εξής χρόνους 12:33 , 12:35, 12:39, 12:43

και βρήκαμε το μήκος της σκιάς σε κάθε μέτρηση

 

 

Στον χρόνο 12:35, βρήκαμε το μικρότερο μήκος σκιάς, που ήταν 19 εκατοστά. Από πρόγραμμα του υπολογιστή βάλαμε τα στοιχεία του ύψους του αντικειμένου , του μικρότερου μήκους σκιάς που βρήκαμε, την απόσταση μας από τον Ισημερινό  και το σύστημα έβγαλε μόνο του τα υπόλοιπα στοιχεία. Έτσι βρήκαμε 

γωνία 40,17

ακτίνα 6196,62 (διαφορά ακτίνας 4,15)

παρατήρηση :σύμφωνα με το σύστημα θα έπρεπε να είχαμε υπολογίσει μήκος σκιάς 18 εκατοστά για να είμαστε απόλυτα ακριβείς. Ως νηπιαγωγείο και για πρώτη μας φορά νομίζουμε τα πήγαμε θαυμάσια.

 

Συνέχεια μετρήσεων κλικ στους κάτωθι συνδέσμους

https://blogs.sch.gr/29nipchalk/2019/06/13/apo-to-peirama-toy-eratostheni-2/

https://blogs.sch.gr/29nipchalk/2019/06/20/i-teleytaia-mas-metrisi-gia-to-peirama-toy-eratostheni/

ο έπαινος του σχολείου μας για το πείραμα του Ερατοσθένη

ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ