Οι ιδιαίτερες σχέσεις νύφης και πεθερικών

Ο σεβασμός των νέων στους γεροντότερους επικρατούσε σε μεγάλο βαθμό στα θεμέλια της οικογένειας, στον Πόντο! Υπήρχε μάλιστα μια ιδιαιτερότητα στις σχέσεις της νύφης και των πεθερικών της. Παράδοξη βέβαια στις μέρες μας, αλλά καθόλου απίθανη για εκείνη την εποχή, η οποία απαιτούσε υπακοή της νύφης, υποταγή, δουλεία, περιορισμένη ελευθερία, παίδευση ψυχής και σώματος γενικά!

Εκείνη την εποχή λοιπόν, στον Πόντο και κυρίως στον Ανατολικό, η νιόπαντρη γυναίκα κρατούσε «Μας» στα πεθερικά της, έως και 7 χρόνια! Δεν της επιτρεπόταν δηλαδή να μιλάει στον πεθερό – στην πεθερά και σε άλλα μέλη της οικογένειας του συζύγου της, που ήταν μεγαλύτερα απ’ αυτήν, λόγω τήρησης σεβασμού και υπακοής.

Σε πολλές δε περιπτώσεις δεν επιτρεπόταν κυρίως να αντικρίσει τον πεθερό της! Χαρακτηριστική είναι η φράση: «Η νύφε κρατεί μάχ‘»

Η νύφη πάντοτε στεκόταν στο πόδι, μακρυά από τζάκι και ποτέ μπροστά στα πεθερικά της. Ότι ήθελε να πει το έλεγε στον ‘’διερμηνέα’’ (τον άντρα της) και αυτός το μετέφερε στους γονείς του. Αυτό το Ποντιακό έθιμο στόχευε στο να δείξει τον μεγάλο σεβασμό της νύφης απέναντι στα μέλη της οικογένειας του αντρός της, ενώ παράλληλα ήταν και ένας τρόπος αποφυγής αντιγνωμιών, ιδιοτροπιών ή και καβγάδων με τις άλλες νύφες, οι οποίες ζούσαν όλες στο ίδιο σπίτι.

Υπήρχε περίπτωση μετά από πολλά χρόνια και αφού είχε αποκτήσει δυο τρία παιδιά (στην πρώτη μόνο νύφη), να της επιτραπεί να μιλήσει στα πεθερικά της. Επίσης, το τέλος του «Μας» μπορούσε να έρθει έπειτα από χρόνια… μόνο αν θα το ζητούσαν τα πεθερικά της νύφης.

Τότε η νύφη φιλούσε το χέρι του πεθερού και της πεθεράς, ενώ εκείνοι με τη σειρά τους, της δώριζαν ένα φόρεμα. Από τη μέρα που η νύφη αποκτούσε το δικαίωμα να μιλάει με τα πεθερικά της, τον πεθερό της τον αποκαλούσε «πατέρα», την πεθερά της «μητέρα», τους κουνιάδους της «αφέντα», τις κουνιάδες της «κυρά», τον παππού «πάππο» και τη γιαγιά «καλομάνα».

Κάποτε όμως συνέβη το εξής παράδοξο, που ανέτρεψε τούτο το «κατεστημένο» στις νύφες του Πόντου…

Μια πεθερά είπε στη νύφη της να πάει να κάνει τσουχαβέλια, σκούπες δηλαδή. Η νύφη σχημάτισε με τα δάχτυλά της το σημάδι του Σταυρού και τον φίλησε. Αυτό σήμαινε πως ήταν γιορτή και δεν ήθελε να πάει να κάνει σκούπες. Συγκεκριμένα ήταν η γιορτή του Αγίου Γεωργίου και η παράδοση έλεγε πως όποιος έκανε την Άγια τούτη μέρα δουλειές, θα πάθαινε σίγουρα κακό.

Η πεθερά μάλωσε τη νύφη της και την πίεσε να πάει. Η νύφη όμως δεν υπάκουσε και η πεθερά έφυγε θυμωμένη. Ήταν εξαφανισμένη από προσώπου γης, επί μια εβδομάδα. Την έβδομη ημέρα της εξαφάνισης της, ένας τσομπάνος που έβοσκε τα πρόβατα του στο βουνό, έκατσε σε μια πέτρα να ξεκουραστεί και ενώ άρχισε να παίζει τη φλογέρα του, κοίταξε άθελα του κάτω στην πέτρα και είδε ένα ζευγάρι παπούτσια και τον τόπο γεμάτο από αίματα. Διαπίστωσε τότε πως κάτω από την πέτρα βρισκόταν λιωμένο ένα γυναικείο κεφάλι, που αμέσως το αναγνώρισε. Φαινόταν μόνο λίγο από το σώμα και τα πόδια κι όπως ήταν φυσικό, ο βοσκός τρόμαξε και ειδοποίησε τους συγγενείς της νεκρής πεθεράς, οι οποίοι έτρεξαν και την ανέσυραν από κει.

Η άμοιρη νύφη της τότε μοιρολόγησε βλέποντας την και έλεγε:

«Αχ, μάνα μου, έχασα κι εσένα! Δεν γνώρισα μάνα! Εσένα γνώρισα για μάνα… Αχ, τι θ’ απογίνω! Θα υποφέρω πάλι».

Εκείνο το γεγονός, λοιπόν, στάθηκε η αφορμή κι επικράτησε από τότε να μη κρατούν οι νύφες «Μας» στα πεθερικά τους.