pantsouka's blog

ΟΠΟΙΟΣ ΒΑΡΙΕΤΑΙ να διαβάσει το σεντόνι που ακολουθεί , μπορεί να περιοριστεί στις πρώτες γραμμές, όπου βρίσκεται η κεντρική ιδέα:
Η μεγάλη ή μεσαία παραγωγή λόγου στο γλωσσικό μάθημα (το Δ) έχει αποτύχει.

Οσο χρήσιμη είναι για να διαπιστώσει κανείς το γλωσσικό επίπεδο ενός ανθρώπου , τόσο καταργεί τον ύψιστο στόχο: την ελεύθερη κριτική σκέψη.

Είναι παραγωγή ψευδο-σκέψης και ψευδο-λόγου, πεδίο ιδεολογικής χειραγώγησης, εθισμού στην υποκρισία και την ακρισία.

Πιο καλά να καταργηθεί ως ιδιώνυμη και διακριτή σταθερά συνιστώσα της εξέτασης του μαθήματος.

Μπορεί να διατηρηθεί αφενός ως σταθερή πρακτική στη διδασκαλία και αφετέρου ως απλή εναλλακτική στην εξέταση (αν και καλό είναι να αποφευχθεί για καμιά πενταετία τουλάχιστον)

Αναλυτικότερα, πιο συγκεκριμένα κι αρχικά:
ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΔΥΣΑΡΕΣΤΟ να διαπιστώνεις ότι νέοι άνθρωποι 18 χρονών δεν έχουν το θάρρος της γνώμης τους.
Παραδείγματος χαριν δεν είναι πολύ λογικό -φυσικό να συντονίζεται ομόφωνα η νεολαία πάνω στην άποψη: η νέα γενιά θα μπορούσε να συμβάλει έμπρακτα στην εξίσωση των δύο φύλων. Καλώς ή κακώς δεν μπορεί να το πιστεύουν όλοι αυτό (όχι ότι πρέπει να συμβάλει, αλλά ότι μπορεί να συμβάλει)
ή δεν είναι πολύ λογικό – φυσικό να συντονίζεται όλη η νεολαία στην ενοχική και ταυτόχρονα αποενοχοποιητική άποψη : η γνώση της Ιστορίας έχει σπουδαία αξία, μην κοιτάτε που εγώ δεν τη διαβάζω , φταίει που είναι βαρετός ο τρόπος διδασκαλίας της στο σχολείο
ή δεν είναι πολύ λογικό – φυσικό να πιστεύει όλη η νεολαία ότι το «διαβάζειν» (χα) λογοτεχνία και ποίηση είναι πολύ ωραίο και ωφέλιμο για χίλιους λόγους και ότι η διακοπή αυτής της σχέσης στη ζωή τους είναι προσωρινή λόγω υποχρεώσεων κι απο καλοκαίρι θα πέσουν με το μούτρα στο διαβασμα
Σας κούρασα με τα παραδείγματα αλλά κάπως έτσι γράφτηκε και το άρθρο της κ.Ηλέκτρας Χατζηδημητρίου , η αξία «του ταξιδεύειν» .Μόλις είχε δώσει πανελλήνιες ή πανελλαδικές εκείνο τον καιρό ,κι είπε να γράψει ένα άρθρο για την αξία του ταξιδιού (ή μπορεί να το είχε γράψει και προετοιμαζόμενη για τις εξετάσεις της ως μαθήτρια).
Καθείς βέβαια μπορεί να σκεφτεί ότι όσα υποστηρίζει για τη σύνδεση του ταξιδιού με τις πνευματικές κατακτήσεις, τη σωματική υγεία , τη γνήσια ψυχαγωγία, την μέθεξη και την πεμπτουσία, δεν ήταν ακριβώς αυτό που επιζητούσε και βίωσε στην «πενταήμερη» ή στην παραδοσιακή εξόρμηση με την παρέα της λίγο μετά το τέλος των εξετάσεων.
ΛΟΙΠΟΝ, το ίδιο συμβαίνει και φέτος: πολλοί εξεταζόμενοι έχουν τις ενστάσεις τους για το εύρος της άποψης με την οποία καλούνται να συμφωνήσουν ή να διαφωνήσουν.
Πάρα πολλοί βέβαια βάζουν μπρος τη μηχανή και μιλούν για την αξία των ταξιδιών , του τουρισμού, της γνησιας ψυχαγωγίας, του ποιοτικού ελέυθερου χρόνου, ό,τι τέλος πάντων σκεφτούν από τις θεματικές ενότητες στις οποίες έχουν εντρυφήσει (και απο το άνευ περιεχομένου κλισε λεξιλόγιο στο οποίο έχουν ασκηθεί). Απαντούν σαν την κειμενογράφο : ερήμην της πραγματικής ζωής.
Ομως , πολλοί νιώθουν ότι δεν μπορεί το ταξίδι να είναι ο πιο ενδεδειγμένος τρόπος ψυχικής εκτόνωσης και αναζωογόνησης του κάθε ανθρώπου.
Ο πιο;
ενδεδειγμένος;
κάθε;
Το λένε: οι καιροί είναι δύσκολοι , υπάρχει ανέχεια, δεν μπορεί ο καθένας να την κοπανάει κάθε λίγο και λιγάκι από τη δουλειά του (θα πάρει πόδι) , δεν μπορεί να είναι ο πιο ενδεδειγμένος για έναν άνθρωπο με σοβαρά κινητικά προβλήματα λχ.
Υπάρχουν κι αλλοι τρόποι, προσθέτουν, ωραίοι και τσίφτικοι, απλοί. Εχω κι άλλους τρόπους να ηρεμώ: μια βόλτα στην παραλία στο βουνό στη φύση, τον εθελοντισμό, μια κουβέντα με τους φίλους ή τις φίλες, με την οικογένεια, να λέμε αστεία, να κάνουμε χαβαλέ, να αραζουμε με κανα ποτάκι, να συζητάμε για τα σοβαρά , τοναθλητισμό, το μπασκετ, το τένις, την ιππασία, τη ζωγραφική, τη λογοτεχνία ( να διαβάζουν και κάποιοι να γράφουν στίχους, ίσως να ραπάρουν), τη μουσική, το ζωάκι μου, τη γουρούνα μου (για μηχανάκι μιλάει), τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και τα σόσιαλ (αυτοί είναι μετρημένοι στα δάχτυλα του ενός χεριού, λάθος εντύπωση έχετε, σαν να λένε – πάλι πολύ ενοχικά το βλέπουν)
Όμως η διαφωνία τους κρατάει μια γραμμή. Το νιώθεις ότι συμφωνούν διαφωνώντας. Με το στανιό στη σέιφ ζόουν.
Εκτός από λίγους: κάποιος μπορεί να πει στο πρώτο ζητούμενο ότι δεν συμφωνεί, γιατί τα ταξίδια είναι πολυτέλεια και χλιδή στην εποχή μας και να προσγειωθεί στο δεύτερο λέγοντας ότι ο ίδιος περνά πολύ καλά με κάτι πολύ φτηνό και αποτελεσματικό : γράφει στίχους και τραγουδάει σόουλ και τζαζ (αλήθεια ψέματα , δεν με ενδιαφέρει)
Άλλος μπορεί να πει το σπουδαίο : αν νομίζεις ότι τα ταξίδια θα σου αλλάξουν τη ζωή , πρέπει να είσαι πολύ βαρετός άνθρωπος.
Ισως να μην βρεθεί κανείς να αναρωτηθεί για την ίδια την έννοια που μελετά: για ποιο ταξίδι μιλάμε; πχ ταξίδι στο πεντάστερο με ξύδια και ξενύχτια ή με σλιπιγκ μπαγκ και με καρπούζι; ταξίδια στην Ανω Αιγυπτο με τάφους και ανάγλυφα ή στο Αμστερνταμ τη μέρα στα μουσεία και το βράδυ στις γειτονιές με τις βιτρίνες της σάρκας; ταξίδι στη Μύκονο ή σε μέρη με πλατιά ερημιά και γυναίκα καμία;
Κι αυτό είναι πολύ σοβαρό θέμα (να μην ορίζεις αυτό για το οποιο εκφέρεις άποψη). Αλλά τι να κάνουμε, αυτή είναι η αλήθεια.
Επανέρχομαι:
είναι πολύ δυσάρεστο να το βλέπεις από κοντά ότι νέοι άνθρωποι δεν έχουν το θάρρος της γνώμης τους , όμως μπορείς να το κατανοήσεις αν σκεφτείς ότι την εκφράζουν στο πλαίσιο ενός διαγωνισμού , κρίσιμου (καλώς ή κακώς που λέει κι η κειμενογράφος , κι ο θεματοθέτης θεώρησε ότι είναι ένα πολύ ωραίο σημείο να δει αν ξέρουν οι υποψήφιοι τη λέξη «διάζευξη») κρίσιμου λέω, για τη ζωή τους, στον οποίο δεν γνωρίζουν τι πιστεύει ο κριτής τους και προσπαθούν να προβλέψουν τις επιθυμίες του και τις νόρμες του, ώστε να μην κινδυνέψουν.
Και μπορείς ίσως να μην ανησυχείς, αν πιστέψεις ότι η συμμόρφωση τους είναι πρόσκαιρη , εξεταστική λογική και μόνο και μετά θα δείξουν στη ζωή τους ότι έχουν και κρίση και θάρρος.
Ίσως να ακούν και τις συμβουλές κάποιων προγυμναστών ή γονιών ή φίλων , που τους λένε πως πιο καλά είναι να γράφουν ότι συμφωνούν , είναι πιο safe αυτό .
Φαίνεται λοιπόν ότι η γνώμη που έχουν για μας τους δασκάλους κριτές τους είναι ότι δεν είμαστε καθόλου δεκτικοί στη διαφορετική άποψη (και στο διαφορετικο ύφος και στη διαφορετική οργάνωση του λόγου , πάει μακριά αυτή η αλυσίδα, κι είναι σφιχτά δεμένη γύρω από το λαιμό), είμαστε φερέφωνα του καθωσπρεπισμού και της ορθότητας , κι ας είμαστε, κατά δήλωσή μας πολλοί, ατιθασοι και ασυμβίβαστοι κι αιρετικοί ή απλώς προοδευτικοί, δεξιόθεν ή αριστερόθεν δεν έχει σημασία .
Δεν έχουν άδικο, πάντως.
Διότι οι ερωτήσεις του Δ (παραγωγής λόγου) του 2020, του 2022, του 2023 και του 2024 καλλιεργούν ενοχές στους ερωτώμενους και τους χειραγωγούν προς την αποδοχή ενός δοσμένου σκεπτικού, καλού ή κακού.
Η πιο τρανή απόδειξη είναι που και τις τρεις προηγούμενες χρονιές (20,22,23) δεν δόθηκαν ενδεικτικές για την αντίθετη άποψη. Κι ακόμη πιο τρανή απόδειξη είναι που φέτος η ΚΕΕ δεν έδωσε καθόλου ενδεικτικές στο Δ .
Αντί να ψάξει να βρει πώς πρέπει να δίνονται οι ενδεικτικές, ώστε να ταιριάζουν με τη ρουμπρίκα και όχι με την έκθεση ιδεών, τις κατήργησε, ασκώντας το δικαίωμα της σιωπής, όπως κάθε πονηρός κατηγορούμενος.
Εχουμε δε αποτύχει και στη β ι ω μ α τ ι κ ό τ η τ α. Επικρατεί μια σύγχυση: κατά τη γνώμη μου, δεν είναι η κατάλληλη ηλικία και περίσταση να ρωτήσουμε έναν 18αρη: διαβάζεις λογοτεχνία; ποια θέση έχει η ποίηση στη ζωή σου; τι γνώμη εχεις για την ιστορία; για τα ταξίδια; τι θα το έκανες εσύ το ταγάρι;
Θυμίζει κάπως ερωτήματα ανακριτή, του καλογιάννη και του κακογιάννη, της κυρίας του κατηχητικού, νομίζω.
Βιωματικότητα θα πει , πάλι κατά τη γνώμη μου, να πείσεις το μαθητή να μιλήσει βάσει των εμπειριών του και των βιωμάτων του , άμεσων κι έμμεσων, κι όχι να γράφει ερήμην της ζωής του και της ζωής γενικά.
Να τον πείσεις ότι θα αποδώσει χειρότερα αν καταντήσει το κείμενο του παιχνιδι συνδυασμού ιδεών σε λίστα, συγκολλημένων με ποικίλες διαρθρωτικές λέξεις. Κι ότι θα αποδώσει καλύτερα , αν το κείμενό του έχει αυθεντικότητα, παραδείγματα, περιγραφές, χρώμα και συγκίνηση, «βιωματικό χαρακτήρα» (νέο σουξέ βρήκαμε).
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ, επιλογικά, εν κατακλείδι, in conclusion και to sum up
Η μεγάλη ή μεσαία παραγωγή λόγου στο γλωσσικό μάθημα (το Δ) έχει αποτύχει. Οσο χρήσιμη είναι για να διαπιστώσει κανείς το γλωσσικό επίπεδο ενός ανθρώπου , τόσο καταργεί τον ύψιστο στόχο: την ελεύθερη κριτική σκέψη.
Είναι παραγωγή ψευδο-σκέψης και ψευδο-λόγου, πεδίο ιδεολογικής χειραγώγησης, εθισμού στην υποκρισία και την ακρισία.
Πιο καλά να καταργηθεί ως ιδιώνυμη και διακριτή σταθερά συνιστώσα της εξέτασης του μαθήματος. Μπορεί να διατηρηθεί αφενός ως σταθερή πρακτική στη διδασκαλία και αφετέρου ως απλή εναλλακτική στην εξέταση (αν και καλό είναι να αποφευχθεί για καμιά πενταετία τουλάχιστον)