pantsouka's blog

Just another Blogs.sch.gr site

Η αξιολόγηση του γλωσσικού μαθήματος στην Αυστραλία (Βικτώρια)

Συγγραφέας: pantsouka στις 22 Αυγούστου, 2025

ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ , ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΒΙΚΤΩΡΙΑ (ΜΕΛΒΟΥΡΝΗ)

Οι εξετάσεις βαρύτητας για την απόκτηση του Victorian Certificate of Education (VCE) – του Απολυτηρίου ας πούμε, περιλαμβάνουν τρία διαφορετικά φύλλα εξέτασης ανάλογα με το μάθημα που παρακολουθεί ο μαθητής

English

English Language (ένα γλωσσολογικής φύσεως μάθημα, για υποψήφιους εκπαιδευτικούς, δημοσιογράφους , πολιτικούς επιστήμονες κτο)

Literature

Ας δούμε την πρώτη επιλογή, τη δημοφιλέστερη:

English (περιλαμβάνει Α. λογοτεχνία Β. παραγωγή λόγου Γ. ανάλυση της επιχειρηματολογίας κειμένου)

Το Φύλλο εξέτασης αποτελείται από 20 σελίδες! Εχει διαμορφωθεί πριν από τις εξετάσεις και φυλάσσεται ώστε να διασφαλιστεί το αδιάβλητο.

Ο μαθητής καλείται να επιλέξει ένα θέμα από το Section A κι ένα από το Section B. Το Section C αποτελείται από ένα και μόνο ερώτημα στο οποιο πρέπει να απαντήσει. (μονάδες 20+20+20).

Εχει στη διάθεση του 15 λεπτά για να διαβάσει τα θέματα και 3 ώρες για να απαντήσει.

Διδάγματα επί της αρχής (και όχι μόνο από την Αυστραλία)

– Η θεματοθεσία είναι μια πολύ σοβαρή εργασία που χρειάζεται χρόνο και ηρεμία. Δεν επιτρέπεται να γίνεται όπως στην Ελλάδα.

-Ο μαθητής πρέπει να έχει πληθώρα επιλογών σε κάθε θέμα. Αφενός για να μπορεί κάθε σχολείο να διδάσκει διαφορετικά βιβλία και αφετέρου για να έχει ο μαθητής ένα μέρος της ευθύνης (και να μην κατηγορεί τους άλλους για τα θέματα)

-Είναι προτιμότερο κάθε τμήμα της εξέτασης να έχει τα δικά του κείμενα. Το δίκτυο που διαμορφώνουμε εμείς για να καλύψουμε όλα τα ζητούμενα είναι μια τεράστια παγίδα.

ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ , ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΒΙΚΤΩΡΙΑ (ΜΕΛΒΟΥΡΝΗ) 2

Στην Αυστραλία (Βικτώρια) , σε εύλογο χρόνο, δημοσιεύεται επισήμως μια αναλυτική έκθεση των αποτελεσμάτων που περιλαμβάνει

Α) την ποσόστωση και τον μέσο όρο βαθμολογίας ανά θέμα

Β) τους παράγοντες που καθόρισαν μια επιτυχή απάντηση

Γ) τους παράγοντες που επηρέασαν τις αποτυχημένες απαντήσεις

Δ) δείγματα αυθεντικών μαθητικών απαντήσεων μέσης και υψηλής βαθμολογίας (με επισήμανση των δεικτών επιτυχούς απόκρισης)

Τα αυτονόητα δηλαδή …

Οποιος επιθυμεί μπορεί να δεί την έκθεση του 2024 : https://docs.google.com/document/d/1PR2ZxjNLZaoZDlzVy2OixXSCTlVHRwLU/edit?usp=sharing&ouid=111056929977679612324&rtpof=true&sd=true

ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ 3. Section A

Στη Λογοτεχνία αφιερώνεται το πρώτο μέρος της εξέτασης (1/3 της βαθμολογίας)

Από την αρχή της χρονιάς ανακοινώνεται θεσμικά ο κατάλογος των λογοτεχνικών βιβλίων από τον οποίο μπορεί το σχολείο να επιλέξει τι θα διδαχθεί στην τάξη.

Στο φύλλο εξέτασης περιλαμβάνονται ερωτήσεις για όλα τα βιβλία και ο μαθητής καλείται να απαντήσει σε μία ερώτηση από τις δύο προτεινόμενες (για κάθε βιβλίο).

Ο κατάλογος το 2024 περιλάμβανε 20 έργα κάθε είδους, ποίηση, μυθιστόρημα, θέατρο , διηγήματα, πολυτροπικά έργα, κινηματογραφικά φιλμ . Παραδείγματος χάριν

Οιδίπους Τύραννος του Σοφοκλή,

Πολύ κακό για το τίποτα του Σαίξπηρ,

Το χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου του Μάρκες,

Περηφάνια και προκατάληψη της Ώστεν

Ανθολογία ποιημάτων του William Wordsworth

Runaway της Alice Munro

Go, Went, Gone της Jenny Erpenbeck

Η αστυνομία της μνήμης της Yōko Ogawa

Requiem for a Beast multi-modal work του Matt Ottley, incorporating a graphic novel and musical composition

Η λεωφόρος της Δύσης του Μπίλι Γουάιλντερ (ταινία)

Παράδειγμα από την εξέταση

Οιδίπους Τύραννος του Σοφοκλή

i. «Μπορείς να με εμπιστευτείς. Είμαι έτοιμος να βοηθήσω…»

Στο έργο, η επιθυμία για τίμια και ηθική συμπεριφορά προκαλεί οδύνη.

Σε ποιον βαθμό συμφωνείτε με αυτή την άποψη;

Ή

ii. Στον Οιδίποδα Τύραννο, όλοι όσοι το αξίζουν τιμωρούνται δίκαια.

Συμφωνείτε;

Υπερηφάνεια και Προκατάληψη της Τζέιν Όστεν

i. Στο Υπερηφάνεια και Προκατάληψη, η ζωή είναι ευκολότερη όταν τα άτομα συμμορφώνονται με τις κοινωνικές συμβάσεις.

Σε ποιον βαθμό συμφωνείτε;

Ή

ii. Η Όστεν υποστηρίζει ότι η υπερηφάνεια αποτελεί περισσότερο θετικό γνώρισμα παρά ελάττωμα.

Συμφωνείτε;

The Memory Police της Yoko Ogawa

i. «Αλλά κανείς δεν παραπονιέται ποτέ.»

Στο The Memory Police, η Ogawa υποστηρίζει ότι η παθητικότητα αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή για την επιβίωση της ανθρωπότητας.

Συζητήστε. (discuss – δηλαδή ισορροπημένη εξέταση επιχειρηματων υπερ και κατά της προτεινόμενης θέσης – κατάληξη)

Ή

ii. Το The Memory Police αφορά εξίσου την απόκτηση όσο και την απώλεια.

Συζητήστε.

Χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου του Gabriel García Márquez

i. Η παράδοση είναι αναπόδραστη.

Σε ποιον βαθμό δείχνει το Chronicle of a Death Foretold ότι αυτό ισχύει;

Ή

ii. «Η πρώτη μου σκέψη ήταν πως δεν ήταν δική μου υπόθεση, αλλά κάτι που αφορούσε τις πολιτικές αρχές…»

Στο Chronicle of a Death Foretold, οι κάτοικοι της πόλης είναι εξίσου ένοχοι με τους δράστες.

Συμφωνείτε;

Η Λεωφόρος της Δύσης – Sunset Boulevard, σκηνοθεσία Billy Wilder

i. Το Sunset Boulevard ταυτόχρονα αμφισβητεί και ενισχύει τις παραδοσιακές προσδοκίες ως προς τα φύλα.

Συζητήστε.

Ή

ii. «Δεν υπάρχει τίποτα τραγικό στο να είσαι 50, εκτός αν προσπαθείς να φαίνεσαι 25.»

Στο Sunset Boulevard, πώς παρουσιάζει ο Wilder τη γοητεία που ασκεί η νεότητα στο Χόλιγουντ;

ΤΕΛΟΣ στο φύλλο εξέτασης ο μαθητής διαβάζει και τα κριτήρια με τα οποία θα βαθμολογηθεί

Assessment criteria

Section A will be assessed against the following criteria:

knowledge and understanding of the text, its structure, and the ideas, concerns and values it explores

development of a coherent analysis in response to the topic

use of evidence from the text to support the analysis

use of fluent expression through appropriate use of vocabulary and conventions of Standard Australian English

ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ στην αναλυτική έκθεση μαθαίνουμε ότι τα πιο δημοφιλή «κείμενα» της εξέτασης ήταν η Λεωφόρος της Δύσης και Ο Οιδιπους Τύραννος.

ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ 4 section B ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ

Για να εμπλακεί με τη συγγραφή (creating texts) ο μαθητής, το πρόγραμμα σπουδών προβλέπει 4 Θεματικές Ενότητες (framework of ideas):

Country – Protest – Play – Personal journeys

Ας δούμε το περιεχόμενο της ενότητας του προσωπικού ταξιδιού, που μας δείχνει ότι το μάθημα δεν περιορίζεται στην επιχειρηματολογία της εξήγησης και της πειθούς (explain – argue) αλλα εκτεινεται στην έκφραση και τον αναστοχασμό:

Ένας μαθητής που επιδιώκει να εκφραστεί μπορεί να αξιοποιήσει αφηγήσεις, διηγήσεις προσωπικών εμπειριών ή/και δημιουργικές ιστορίες της φαντασίας του, προκειμένου να εμπλακεί ενεργά με πράξεις, γεγονότα, εμπειρίες ή/και ιδέες.

Ένας μαθητής που επιδιώκει να στοχαστεί εξερευνά εμπειρίες προσωπικής ανακάλυψης, μέσα από τις οποίες διαμορφώνει βαθύτερη κατανόηση πράξεων, γεγονότων, εμπειριών ή/και ιδεών:

ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΤΑΞΙΔΙΑ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ

«Εξερευνήσεις της «ζωής» ή βιογραφικές αναζητήσεις – η αφήγηση της δικής μας ιστορίας, η αφήγηση των ιστοριών των άλλων, το πρόβλημα της αφήγησης, η ιδιοποίηση-προσαρμογή ιστοριών, το ποιος αφηγείται τις ιστορίες και την ιστορία μας, οι ιστορίες που λείπουν, οι περιθωριοποιημένες και οι προβεβλημένες ιστορίες.

Οι μαθητές μπορούν να εξερευνήσουν προσωπικά ορόσημα, τις συνέπειες σημαντικών γεγονότων στη ζωή τους ή να προσεγγίσουν αυτές τις ιδέες μέσα από τη ματιά των άλλων.

Όσοι μαθητές έχουν βιώσει τη μετανάστευση μπορούν να εστιάσουν στις ιστορίες τους γύρω από τη μετακίνηση και τη ρήξη. Μπορούν να εξερευνήσουν τις προσδοκίες της αλλαγής, αλλά και τη γλώσσα ενός νέου τόπου και μιας νέας κουλτούρας.»

ΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΡΟΤΥΠΑ (mentor texts – Τα κείμενα πρότυπα προσφέρουν στους εκπαιδευτικούς τη δυνατότητα να διερευνήσουν με τους μαθητές τι σημαίνει αποτελεσματικός και συνεκτικός λόγος, μέσα από το λεξιλόγιο, τις δομές κειμένου και τα γλωσσικά χαρακτηριστικά. Παράλληλα, επιτρέπουν να εξεταστεί ο σκοπός, το πλαίσιο και το κοινό στο οποίο απευθύνεται το κάθε κείμενο.

Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να αξιοποιήσουν ολόκληρο το κείμενο πρότυπο για να αναδείξουν τη συνολική πρόθεση και τη συνοχή του, ή να χρησιμοποιήσουν επιλεγμένα αποσπάσματα για να αναλύσουν τη δομή, τα γλωσσικά μέσα και το λεξιλόγιο που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας, και να διερευνήσουν πώς αυτά συνδέονται με τις ιδέες και τους στόχους του κειμένου.)

ΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΤΑΞΙΔΙΩΝ

‘The Dangers of a Single Story’ (Ted Talk) by Chimamanda Ngozu Adichie

Προσωπική αφήγηση και στοχαστικό δοκίμιο, όπου η Adichie περιγράφει εμπειρίες μετανάστευσης και αναδεικνύει την καταστροφική δύναμη των στερεοτύπων. Μέσα από επεισόδια στην Αμερική δείχνει πώς οι «μονοδιάστατες» αφηγήσεις περιορίζουν την κατανόηση των ανθρώπων. Αναφέρεται σε Αφρικανούς συγγραφείς που αντιστάθηκαν στην αποικιοκρατική οπτική και ασκεί κριτική στο πατριαρχικό σύστημα που καταπιέζει τις γυναίκες. Το κείμενο συνδυάζει προσωπική εμπειρία με κοινωνική και πολιτισμική κριτική.

‘Bidngen’ by Maya Hodge

Μέσα από οκτώ σύντομα αφηγηματικά στιγμιότυπα (vignettes), η Hodge αφηγείται εμπειρίες Λαρντίλ γυναικών, φωτίζοντας τις πληγές που αφήνει ο διαγενεακός ρατσισμός. Ως Λαρντίλ που μεγάλωσε στα περίχωρα του Mildura, περιγράφει προσωπικές εμπειρίες αποκλεισμού και στερεοτυπικής αντιμετώπισης. Όπως και η Adichie, τονίζει την ανάγκη να αναγνωριστεί η αξία των πολλαπλών αφηγήσεων. Με επίκεντρο το ταξίδι μιας περιθωριοποιημένης ιθαγενούς κοπέλας, αναδεικνύει τη σημασία της μνήμης, της πολιτισμικής συνέχειας και της ανθεκτικότητας, με τη φωνή της γιαγιάς και της μητέρας να ενθαρρύνει την καταγραφή και τον επαναπροσδιορισμό της ταυτότητας.

‘The Red Plastic Chair is a Vietnamese Cultural Institution and My Anchor’ by Amy Duong

Η Amy Duong, κόρη Βιετναμέζων μεταναστών, χρησιμοποιεί την κόκκινη πλαστική καρέκλα ως εκτεταμένη μεταφορά για να δομήσει τον στοχασμό της γύρω από τη μεταναστευτική εμπειρία και τη σχέση της με τις πολιτισμικές ρίζες της. Μέσα από προσωπικά ορόσημα και την απώλεια της θείας της, εξετάζει την απόσταση ανάμεσα στις γενιές, το αίσθημα ντροπής και γλωσσικής αδυναμίας, αλλά και την επανεύρεση νοήματος μέσα από τη συλλογική μνήμη και την αγάπη. Το κείμενο υπογραμμίζει πώς αντικείμενα με πολιτισμική ή συναισθηματική αξία μπορούν να γίνουν αφετηρία για στοχασμούς πάνω στην ταυτότητα, την ευγνωμοσύνη και την οικογενειακή σύνδεση.

‘Walter’s speech’ (part 1, The Inheritance) by Matthew Lopez

Το θεατρικό απόσπασμα παρουσιάζει τον στοχαστικό μονόλογο του Walter, ο οποίος ανατρέχει στις τραυματικές εμπειρίες της LGBTQI+ κοινότητας κατά την επιδημία του AIDS. Ο λόγος του φωτίζει την απώλεια, την ανθεκτικότητα και την ιστορική αδικία που βίωσαν τα ομόφυλα ζευγάρια. Ο Lopez αναδεικνύει πώς η αποδοχή της ταυτότητας συνοδεύεται συχνά από θλίψη και πένθος, ενώ παράλληλα μεταφέρει ελπίδα: η νέα γενιά μπορεί να μάθει από τις ιστορίες των προηγούμενων και να διεκδικήσει ένα μέλλον ελευθερίας και αυτοπραγμάτωσης.

ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ 5 η εξέταση στην Παραγωγή λόγου

περιλαμβάνει θέματα για κάθε θεματική ενότητα και ο μαθητής μπορει να επιλέξει οποιο επιθυμεί.

Πρέπει λοιπόν να γράψει ένα κείμενο

οποιασδήποτε μορφής (εκτός από ποίηση, στίχο ή τραγούδι)

με σαφή σκοπό (να εκφραστεί, να εξηγήσει, να στοχαστεί ή να πείσει – επιχειρηματολογήσει)

και στόχο να δείξει την ικανότητά του στο λεξιλόγιο και στα δομικά και γλωσσικά χαρακτηριστικά του είδους.

Ο μαθητής πρέπει να προσαρμόσει το κείμενο του

στη θεματική ενότητα (exploring ideas about personal journeys)

στον τίτλο που του δίδεται

και σε τουλάχιστον ένα από τα ερεθίσματα που του παρέχονται (stimuli)

Ας δούμε το παράδειγμα του θέματος για τις προσωπικές διαδρομές

Τίτλος: Βρίσκοντας τον δικό μου δρόμο

Ερέθισμα 1

«… αλλά δεν έχει νόημα να γυρίσω πίσω στο χθες, γιατί τότε ήμουν διαφορετικό άτομο.»

Ερέθισμα 2

(Φωτογραφία που παρουσιάζει την οπτική γωνία ενός ανθρώπου που κοιτά προς τα πόδια του και το έδαφος. Το φόντο είναι σκούρο, με υφή ασφάλτου, και πάνω του είναι ζωγραφισμένα πολλά λευκά βέλη, στραμμένα σε διαφορετικές κατευθύνσεις. Το μεγαλύτερο βέλος βρίσκεται ακριβώς μπροστά στα πόδια και δείχνει προς τα εμπρός, ενώ τα υπόλοιπα είναι διάσπαρτα, σχηματίζοντας ένα φαινομενικά χαοτικό μοτίβο. Η ματιά προς τη γη, αντί προς τον ορίζοντα, περιορίζει το οπτικό πεδίο και επικεντρώνει την προσοχή μόνο στα σύμβολα των πιθανών κατευθύνσεων, όχι στο ίδιο το τοπίο ή στο μέλλον που αυτές οδηγούν. Η εικόνα λειτουργεί ως μεταφορά της στιγμής που κάποιος βρίσκεται μπροστά σε πολλές επιλογές, νιώθει αβεβαιότητα, και αναγκάζεται να αποφασίσει με βάση τα άμεσα σημάδια, χωρίς πλήρη εικόνα του τι ακολουθεί. )

Ερέθισμα 3

«Η κάμπια μεταμορφώνεται χωρίς να το σκεφτεί.

Το ταξίδι της προς την όμορφη πεταλούδα είναι αναπόφευκτο.

Γιατί η δική μου μεταμόρφωση

Να διαμορφώνεται από τόσες πολλές επιλογές;»

ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ 6 ΕΝΑ ΑΥΘΕΝΤΙΚΟ ΜΑΘΗΤΙΚΟ ΓΡΑΠΤΟ

Τα μαθητικά γραπτά που δημοσιεύει ο Οργανισμός Εξετάσεων (με την άδεια του μαθητή-της μαθήτριας) ανήκουν στην κατηγορία της μεσαίας ή υψηλής βαθμολογίας. Κακά ή μέτρια γραπτά δεν δημοσιεύονται. Οι αρνητικοί παράγοντες καταγράφονται χωρίς παραδείγματα μαθητικών κειμένων.

Εϊναι γραπτά που

– θεματικά προσαρμόζονται στη Θεματική Ενότητα , στον δοσμένο τίτλο και σε ένα από τα τρία ερεθίσματα (stimulus 3 εδώ) – δεν είναι προετοιμασμένα κείμενα

– έχουν συνοχή και συνεκτικότητα (κι ο οργανισμός σημειώνει τα μοτίβα που διαμορφώνουν αυτά τα χαρακτηριστικά)

– έχουν σαφή αισθηση σκοπού – purpose ( μάλλον reflect) και γράφονται με στόχευση στον αναγνώστη και όχι στον συγγραφικό εαυτό

– ακολουθούν τα χαρακτηριστικά του στοχαστικού – αφηγηματικού είδους που κυριαρχεί σε αυτή τη θεματική ενότητα (σκηνικό, εκφραστικά μέσα, αφηγηματικοί τρόποι, ρηματικοί χρόνοι, πρόσωπο αφηγητή , επιλογή λεξιλογίου ) – ο Οργανισμός τα σημειώνει στα κατάλληλα σημεία

– προσαρμόζουν τον λόγο όχι μόνο στον σκοπό αλλά και α) στις απαιτήσεις του αναγνώστη βαθμολογητή β) στην πιθανότητα να δημοσιευτεί το κείμενο στην ιστοσελίδα του Οργανσισμού εξετάσεων

– ιδεολογικά δεν είναι απαραίτητο να υιοθετούνται από τον Οργανισμό.

(ο Τσακ κι εγώ ζητάμε κατανόηση για την απόδοση στα ελληνικά)

Finding my way

Χαμαιλέοντας

Στη μελαγχολία της αυλής του δημοτικού, ξεχώριζε σαν ορχιδέα σ’ ένα λιβάδι μαργαρίτες. Το γέλιο των ανοιχτόχρωμων προσώπων αντηχούσε γύρω της, κι η καστανή της επιδερμίδα έμοιαζε να ξεθωριάζει σαν σκιά μέσα στο φως του ήλιου. Καθώς οι ατίθασες μπούκλες της χόρευαν στον άνεμο, παρατηρούσε τους συμμαθητές της να παίζουν, τα ξανθά, ίσια τα μαλλιά τους να κυματίζουν σε κάθε τους κίνηση. Δεν μπορούσε να μην αναρωτηθεί: «Γιατί να μην είναι και τα δικά μου μαλλιά έτσι;»

Με τον καιρό άρχισε να αλλάζει και το φαγητό που έφερνε στο σχολείο, ανταλλάσσοντας τα σπιτικά της γεύματα —ρύζι και κάρι με αυγό— με ένα σάντουιτς βετζεμάιτ, που μισούσε τη γεύση του. Το καλαθάκι του φαγητού της, κάποτε σύμβολο της πολιτισμικής της κληρονομιάς, έγινε πεδίο μάχης όπου θυσίαζε την αυθεντικότητα για μια φευγαλέα αποδοχή.

Στην τάξη παρατηρούσε πώς επικοινωνούσαν οι συμμαθητές της, πόσο άνετα μιλούσαν, πόσα κοινά μοιράζονταν. Άκουγε προσεκτικά, σημειώνοντας τον ιδιαίτερο τόνο με τον οποίο κυλούσαν οι λέξεις τους. Αντάλλασσαν εύθυμα ένα «G’day» και ρωτούσαν «how ya going?» Άρχισε να τους μιμείται, εξασκώντας την προφορά κάθε λέξης μπροστά στον καθρέφτη κάθε βράδυ. Όμως σκόνταφτε σε ήχους και λέξεις που δεν είχε ποτέ ακούσει στο σπίτι. Ένιωθε σαν ηθοποιός, σαν μαριονετίστας που χειρίζεται μια φωνή σε μια ατέλειωτη παράσταση. Στα διαλείμματα έπαιζαν νετμπολ και φούτι και τραγουδούσαν παιδικά τραγούδια που δεν ήξερε. Λαχταρούσε να συμμετάσχει, να γίνει μέρος αυτού του κόσμου, αλλά αισθανόταν ξένη, χωρίς θέση. Σ’ αυτή την αθώα φάση της ζωής της, φυτεύτηκαν χωρίς να το καταλάβει οι πρώτοι σπόροι της αφομοίωσης, κι οι αγώνες της ταυτότητας άρχισαν να ριζώνουν.

Μεταμόρφωση

Διασχίζοντας τους γεμάτους διαδρόμους του λυκείου, ένιωσε αμέσως τη διαφορά ανάμεσα σε εκείνη και τους άλλους μαθητές. Στον ωκεανό της ομοιομορφίας, η καραμελένια της επιδερμίδα και τα πλούσια μαλλιά της ξεχώριζαν, τραβώντας ανεπιθύμητα βλέμματα. Αποφασισμένη να χαράξει μια θέση στο ανάγλυφο του σχολείου, ξεκίνησε μια πορεία μεταμόρφωσης. Το ισιωτικό μαλλιών έγινε εργαλείο συμμόρφωσης. Αντάλλαξε τα σεμνά ρούχα της με πιο αποκαλυπτικά, και το μακιγιάζ της γινόταν κάθε μέρα πιο έντονο. Υιοθέτησε ακόμη και την απερίσκεπτη, ανέμελη στάση των φίλων της, παραμελώντας τη σκληρή δουλειά, τη μόρφωση και τις υπόλοιπες αξίες της, μόνο και μόνο για να ταιριάξει. Οι ταινίες που έβλεπε, το φαγητό που έτρωγε, τα τραγούδια που άκουγε, άρχισαν να ευθυγραμμίζονται όλο και περισσότερο με τον αυστραλιανό τρόπο ζωής.

Γιατί το έκανα αυτό; Θα με έκανε ευτυχισμένη;

Τα ερωτήματα αυτά έμεναν να αιωρούνται στις ήσυχες στιγμές, όταν η μάσκα ράγιζε κι έβγαινε στην επιφάνεια η ευάλωτη πλευρά της. Κι όμως, η λαχτάρα για αποδοχή και ο φόβος της κριτικής έπνιγαν τη φωνή της λογικής μέσα της. Δεν ήξερε πως όσο άλλαζε εξωτερικά, τόσο περισσότερο θα ένιωθε ξένη στο ίδιο της το δέρμα — ένα κομμάτι παζλ που δεν ταίριαζε πουθενά.

Κάθε βράδυ επέστρεφε σ’ ένα σπίτι γεμάτο μυρωδιές μπαχαρικών και ήχους από τις προσευχές της μητέρας της. Έβγαζε τη μάσκα της σαν δεύτερο δέρμα, βρίσκοντας καταφύγιο στην αγκαλιά της κουλτούρας της. Κι όμως, ακόμη και στην ασφάλεια του σπιτιού, δεν την εγκατέλειπε το αίσθημα του ξεριζωμού, η πληγή του να είναι μοιρασμένη σε δύο κόσμους. Ανάμεσα στην ινδική της οικογένεια, η αλλαγμένη της εμφάνιση φάνταζε πρόκληση, μια απόπειρα να χαθεί μέσα στην πλειοψηφία εις βάρος της αληθινής της φύσης. Η αδυναμία της να μιλήσει άπταιστα τη μητρική γλώσσα έγινε πηγή ντροπής και απογοήτευσης. Λαχταρούσε να επικοινωνήσει ουσιαστικά με την οικογένεια, να καταλαβαίνει τα αστεία και τις ιστορίες στο τραπέζι. Η μητέρα της την περίμενε, έτοιμη να της δείξει παραδοσιακές συνταγές που είχε κι εκείνη μάθει μικρή. Όμως, συχνά την απέρριπτε, προτιμώντας να κλειστεί στο δωμάτιό της και να μιλήσει με φίλους. Η στάση αυτή δημιουργούσε ένταση στο οικογενειακό περιβάλλον, και οι συγγενείς συχνά την πείραζαν για τα «δυτικά» της γούστα. Την αποκαλούσαν «whitewashed» και αμφισβητούσαν την αυθεντικότητά της ως Ινδής.

Το χάσμα ανάμεσα στην ανάγκη να γίνει αποδεκτή κι από τις δύο πλευρές βάθαινε, καλλιεργώντας το αίσθημα ότι δεν ήταν αρκετή για καμία. Αυτό το αδιάκοπο τράβηγμα την άφηνε μετέωρη — υπερβολικά «μελαμψή» για τον έναν κόσμο, υπερβολικά «λευκή» για τον άλλο.

Ψηφιδωτό

Με τα χρόνια άρχισε να διακρίνει μια αλλαγή στο πολιτισμικό τοπίο — μια σταδιακή εξέλιξη του τι σήμαινε να είσαι Αυστραλός. Έβλεπε την πόλη της να αγκαλιάζει τη διαφορετικότητα, να γιορτάζει φεστιβάλ απ’ όλο τον κόσμο, να προβάλλει την πολυπολιτισμικότητα ως θεμέλιο της εθνικής ταυτότητας. Στο πανεπιστήμιο, για πρώτη φορά, αντίκρισε ανθρώπους κάθε χρώματος, σωματότυπου και στυλ, όπως δεν είχε ξαναδεί. Τότε συνειδητοποίησε ότι είχε την ελευθερία να διαλέξει τον δικό της δρόμο, να γίνει ό,τι ήθελε.

Στεκόμενη μπροστά στον καθρέφτη, ένιωσε το βάρος της μάσκας να φτάνει στο όριό του. Έβλεπε ένα κορίτσι που αγωνιζόταν απεγνωσμένα να ταιριάξει, να γίνει κάποια που δεν ήταν. Με μια ανάσα απελευθέρωσης, έκλεισε το ισιωτικό μαλλιών, αφήνοντας τις μπούκλες της να ξαναβρούν τη φυσική τους δόξα. Ψάχνοντας στην ντουλάπα, διάλεξε ρούχα που την ανέδειξαν, αρνούμενη πια να κρύψει τον εαυτό της. Στάθηκε χωρίς απολογία, όχι σαν ξένη αλλά σαν γνήσια εικόνα του εαυτού της. Άρχισε να καταλαβαίνει ότι η ταυτότητά της ήταν ένα πλούσιο ψηφιδωτό που περιλάμβανε και τους δύο κόσμους. Δεν ένιωθε πια ξένη, αλλά γέφυρα ανάμεσά τους, ζωντανή απόδειξη της ομορφιάς της πολιτισμικής ποικιλίας.

Αναπόληση

Καθώς κοιτάζεται στον καθρέφτη, ένας στρόβιλος αναμνήσεων την κατακλύζει, ακολουθώντας το περίπλοκο μονοπάτι που την έφερε ως εδώ. Αναμνήσεις αβεβαιότητας και ταραχής, όταν οι οικογενειακές προσδοκίες συγκρούονταν βίαια με την επίμονη φωνή της ατομικότητας. Μα τώρα, καθώς αντικρίζει την αντανάκλασή της, ένα κύμα νεοαποκτημένης αυτοπεποίθησης διαπερνά την ύπαρξή της. Κάθε βήμα του ταξιδιού της τη σμίλεψε στη μορφή που στέκει μπροστά στο γυαλιστερό γυαλί. Ο καθρέφτης δεν είναι πια ένα όργανο που αντανακλά εξωτερικές όψεις· είναι μάρτυρας της βαθιάς εσωτερικής μεταμόρφωσης.

(ο μέσος όρος επιτυχίας στο συγκεκριμένο θέμα ήταν 54% – 3% έγραψε πάνω από 80%)

ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ 6Β το δεύτερο αυθεντικό μαθητικό γραπτό που δημοσιεύει ο Οργανισμός Εξετάσεων με τίτλο Finding my way θέτει στο επίκεντρο μια αλλη προσωπική μετάβαση: την εφηβεία.

Βρίσκοντας τον δρόμο μου

Σκοτάδι πάλι. Το φως του ήλιου έχει σβήσει, ξεθωριασμένο από το χειμωνιάτικο φεγγάρι που μόλις ξεπροβάλλει μέσα από τις κουρτίνες. Έξω, το ανοιχτό γκρι τσιμέντο σκοτεινιάζει από τη βροχή. Το γραφείο μου είναι και πάλι ακατάστατο. Τυχαία χαρτιά κολλημένα εδώ κι εκεί, που δεν μπορώ να τα πετάξω μέχρι τουλάχιστον του χρόνου. Υπάρχει μια μουντή μυρωδιά, σαν να έχει ξεθωριάσει αυτό το σπίτι, χωρίς ίχνος ζωής. Δεν είναι υγιές να μένω εδώ, έτσι δεν είναι; Η κάμερα ασφαλείας παρακολουθεί μια ασήμαντη φιγούρα που κάνει καθημερινά μικροδουλειές, ενώ το χέρι μου, αργό και αμίλητο, απλώνεται προς τον διακόπτη . Τα πάντα ξυπνούν ξαφνικά μετά από μια μακρά περίοδο ύπνου. Η επανάληψη με κάνει να νιώθω ναυτία.

«Τελικά ξύπνησες;» Η μαμά μου χαμήλωσε τον ήδη σιγασμένο ήχο της τηλεόρασης.

«Είχα μάθημα χτες,» απάντησα. Δεν ξέρω τι θέλει να ακούσει πια.

«Πώς ήταν;» Χαμογέλασε.

«Κατάλαβα τα μισά,» είπα. Δεν μπορούσα να συγκεντρωθώ καθόλου.

«Άρα δεν κατάλαβες τα μισά,» γύρισε απότομα και ο σιγασμένος ήχος της τηλεόρασης επέστρεψε.

Υπήρχε αυτό το ενοχλητικό βούισμα στο αυτί μου, που μου έλεγε ακατανόητα πράγματα. Γιατί να πρέπει να τα ακούω; Σε αυτήν την εφηβική ηλικία, γιατί ένοιωθα πως πνίγομαι με κάθε σχόλιο; Ψιθύρισα με μια νότα απογοήτευσης, «…Η μάθηση είναι έτσι.»

«Πώς είναι οι φίλοι σου;»

«… Είναι καλά.»

«Αυτό είναι καλό.»

Κάνε καλύτερα. Είναι καλά. Και εγώ πρέπει να είμαι καλά. Νόμιζα πως αυτά τα εφηβικά χρόνια θα ήταν εύκολα, όμως οι αρνητικές σκέψεις συνέχιζαν να τρέχουν στο μυαλό μου.

Τα μάτια της μαμάς μου ήταν θολά καθώς παρακολουθούσε άλλη μια εκδοχή της ίδιας κινεζικής σειράς – μια γυναικεία πρωταγωνίστρια με τέλεια εμφάνιση, συμπεριφορά και ευφυΐα, που ζει την ιδανική της ζωή. Πίσω της κρέμεται ένα επαγγελματικό πορτραίτο μου από τότε που ήμουν μικρότερη, το χαμόγελό μου φωτεινό όσο των ηθοποιών. Η μαμά αναστέναξε, απογοητευμένη αλλά ψύχραιμη.

Όταν της είπα πως κόπηκα στις εξετάσεις, πως δεν θα καταφέρω τίποτα στη ζωή, εκείνη απλά έγνεψε λέγοντας πως ήδη είχε κανονίσει να με στείλει σε ιδιωτικό σχολείο. Αυτό με πλήγωσε. Σαν μητέρα μου, ένιωσα πως ήδη περίμενε την αποτυχία μου. Αλλά είναι εντάξει, το έχω αποδεχτεί. Οι γονείς πάντα προετοιμάζονται για το χειρότερο.

«Ήσουν τόσο έξυπνο παιδί,» θυμόταν η μαμά με τρυφερό χαμόγελο, «Ποτέ δεν έκλαιγες, αλλά πάντα έπαιρνες αυτό που ήθελες… Μου άρεσε να σε ακούω να παίζεις πιάνο.» Το πιάνο μου στέκει ένοχο και αχρησιμοποίητο, και παρόλο που παίζω ακόμα, τα κομμάτια μου δεν φτάνουν πια στ’ αυτιά των γονιών μου. Τα δάχτυλά μου είναι ακόμα κολλημένα στην τελειότητα και στο να αποδώσω το κομμάτι ακριβώς όπως μου είπαν πως έπαιζα παλιά. Για να είμαι ειλικρινής, δεν θυμάμαι πώς ήταν ο μικρότερος εαυτός μου, ήξερα μόνο όσα μου έλεγαν οι γονείς και οι συγγενείς. Μου ήταν δύσκολο να πιστέψω πως κάποιος τόσο ανεξήγητα τέλειος είχε υπάρξει κάποτε μέσα μου.

Έπεφτε πάλι το σκοτάδι. Ένιωθα χαμένη. Μόνο αχνά διέκρινα μερικές ράχες βιβλίων στο ράφι. Και εκεί, καθόταν επιβλητικό. Ένα βιβλίο, ή μάλλον ένα ημερολόγιο που δεν είχα προσέξει εδώ και πολύ καιρό. Ήταν όπως το θυμόμουν, με μεγάλα, ασταθή γράμματα και σχέδια που έδειχναν ανθρώπινες φιγούρες μέχρι τη μέση στο εξώφυλλο. Οι σελίδες άνοιξαν μπροστά μου.

«Σήμερα, έκρυψα το τεστ στο δωμάτιο της γιαγιάς γιατί φοβόμουν.» Ενοχή. Μοναξιά. Άγχος. «… Η μαμά μου έκοψε ένα πιάτο φρούτα, αλλά ένιωθα τύψεις και άφησα τον αδερφό μου να τα φάει.» Α, ναι, το πιάτο με το φρεσκοκομμένο πεπόνι. Η αγάπη και η εκτίμηση της μαμάς προσεκτικά σμιλεμένη σε κάθε φέτα. Μου θύμισε τις δυσκολίες των πρώτων σχολικών χρόνων, με το φως του γραφείου να πέφτει στα δάχτυλά μου καθώς οι ώρες περνούσαν και κατέγραφα αυτά τα έντονα συναισθήματα, με το φόβο μην μου ξεφύγουν.

Άρα και εσύ υπέφερες.

Η καρδιά μου χτύπησε δυνατά με αυτή τη σκέψη, πως ίσως, ό,τι κι αν συνέβαινε, πάντα θα συνεχίζαμε να μεγαλώνουμε για να φαινόμαστε όμορφοι. Ότι ακόμα κι όταν ο μικρός μου εαυτός και εγώ υποφέραμε, πάντα μόνοι, γεμάτοι ελπίδα αλλά και πικρία για τον κόσμο, κάποιοι άνθρωποι θα θυμούνται την αληθινή, ευγενική μας φύση. Κάθε σελίδα που γύριζα το επιβεβαίωνε, και μπορούσα να νιώσω την παγωμένη καρδιά μου να ξαναζωντανεύει μέσα στα λόγια. Ήταν τόσα πολλά τα λάθη στη γραμματική που ήταν δύσκολο να το διαβάσω ξανά, αλλά έλεγα στον εαυτό μου πως ήταν απαραίτητο. Σημαντικό. Σιγά σιγά, τα δάκρυά μου πότισαν τις λευκές σελίδες κι έκλεισα το βιβλίο με το δικό μου χέρι . Άναψα ξανά τα φώτα, και όλα ξύπνησαν πάλι, αλλά πολύ πιο ήπια. Ένας μακρινός ήχος από το κόψιμο λαχανικών και το νερό που βράζει ξεχώριζε.

«Μαμά.»

Η μητέρα μου γύρισε αμέσως, «Είσαι καλά; Φαίνεσαι χλωμή.»

«Είμαι καλά, αλλά νομίζεις πως τα καταφέρνω;»

Η μαμά μου χαμογέλασε τρυφερά και έκανε μια παύση.

«Πάντα.»

Αν δεν το ήξερα, ίσως να είχα μεγαλώσει κυνηγώντας ατελείωτα τον παλιό μου εαυτό. Το ταξίδι προς την ενηλικίωση ήταν αναπόφευκτο, ήμουν πάντα προορισμένη να αλλάζω, οπότε δεν χρειαζόταν να πιέζω τόσο πολύ τον εαυτό μου να γίνω καλύτερη. Η αλλαγή δεν ήταν το να πιέζεις τον εαυτό σου να γίνεις μια καλύτερη εκδοχή, αλλά μια ασυνείδητη ωρίμανση και σμίλευση της μοναδικής μας ταυτότητας. Από κάμπια σε πεταλούδα μοναδική.

«Θα συνεχίσω εκείνο το μάθημα.»

«Εντάξει,» Η μαμά γύρισε να χαμηλώσει τη φωτιά στη βρασμένη σούπα, «Το δείπνο θα είναι έτοιμο σε δεκαπέντε λεπτά.»

Έκανα μια παύση, κοίταξα την κουρασμένη μαμά μου πριν καθίσω στο πιάνο. Αφαίρεσα το κάλυμμα, και τα καθαρά πλήκτρα λάμψαν κάτω από το φως, σαν να μου έλεγαν πως αυτή είναι η σωστή πορεία: Η μαμά μου δεν είχε ξεχάσει ποτέ πως έπαιζα, και το θέαμα των πεντακάθαρων πλήκτρων το απέδειξε. Άφησα το κομμάτι μου να αντηχήσει ξανά μέσα στο σπίτι, εκφράζοντας τα αληθινά, ευάλωτα συναισθήματά μου για να τα ακούσει.

Στον σύνδεσμο μπορεί κανείς να δει το πρωτότυπο κείμενο και τα θετικά σχόλια του οργανισμού σε διάφορα σημεία.

ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ 7 Η παραγωγή λόγου – δημιουργία κειμένων

δεν αφορά μόνο την αφήγηση. Παραδείγματος χάριν , στην Θεματική Ενότητα Protest οι μαθητές κλήθηκαν να γράψουν ένα κείμενο οποιασδήποτε μορφής με τίτλο Resist and Persist (και αξιοποιώντας 3 stimuli) . Ο Οργανισμός Εξετάσεων παραθέτει τρία αυθεντικά μαθητικά κείμενα.

Το ένα εχει τη μορφή μιας αλληγορικής συνταγής μαγειρικής (το φαγητό είναι : Stoppage Stew),

Το αλλο είναι ένας λόγος προς τους συγκεντρωμένους στην Μελβούρνη νέους που διαμαρτύρονται υπέρ των δικαιωμάτων των Αβορίγινων (και προτρέπει προς έναν μάλλον τολμηρό ακτιβισμό)

Το τρίτο είναι ένα άρθρο γνώμης ενός Μαύρου Αμερικανού που προσπαθει να πείσει τους αμέτοχους – αδιάφορους λευκούς συμπολίτες του για την επικαιρότητα και το δίκαιο του Black Lives Matter.

ΑΣ ΔΟΥΜΕ την ομιλία (ο μαθητής ως πρόλογο κι επίλογο έγραψε δύο τετράστιχα)

Resist and Persist: a scathing tirade into how protest can be used as a weapon of change

Στήθηκε στο μάρμαρο, και στέκει στην πλατεία,

ένας ντροπιασμένος καπετάνιος που χαιρετά, τα χέρια υψωμένα με ψεύτικη λεβεντιά.

Κι εμείς, οι νέοι, που τόσο ανάγκη έχεις να αντισταθούν,

θα εμποδίσουμε την κυβέρνηση να αφήσει τα προβλήματα των Αυτοχθόνων να συνεχιστούν.

Καλημέρα, παιδιά της Generation Z. Κι εγώ, όπως κι εσείς, βρίσκομαι σήμερα εδώ, στην κεντρική πλατεία της Μελβούρνης, εξαιτίας μιας ανάγκης. Της ανάγκης να διασφαλίσουμε πως οι αυτόχθονες αδελφοί και αδελφές μας δεν θα συνεχίσουν να γίνονται θύματα της κυβέρνησης. Της ανάγκης να τελειώσουν τα συνεχιζόμενα προβλήματά τους και να μη διαιωνίζονται.

Γιατί νομίζετε ότι ξεσπούν ακόμη διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα, αν η κυβέρνησή μας έχει πραγματικά ακούσει τους αυτόχθονες λαούς της Αυστραλίας; Να γιατί: οι κυβερνήσεις δεν άκουσαν, κι αυτός είναι ο λόγος που κύματα αντίστασης ξεπηδούν παντού. Για αυτό είμαστε σήμερα εδώ· για να αντισταθούμε στην κυβέρνηση και να επιμείνουμε στο αίτημά μας για μια συνθήκη. Όταν το 2008 εκφράστηκε η «συγγνώμη», όλοι νομίσαμε πως θα ήταν ένα βήμα μπροστά για το έθνος μας. Όμως τίποτα δεν ακολούθησε, κι έτσι τα θεμελιώδη αυτά προβλήματα εξακολουθούν να υπάρχουν. Θα μείνουμε άραγε άπραγοι, σιωπηλοί και συνένοχοι στα ψέματα της κυβέρνησης; Όχι! Σήμερα είναι η μέρα που θα κάνουμε τη διαφορά. Σήμερα θα σπάσουμε τον φαύλο κύκλο της απάθειας, πριν αυτή η αλυσίδα ντόμινο φέρει ανεξέλεγκτες συνέπειες.

Ως πολίτες, δεν έχουμε χρέος να διαδηλώνουμε όταν η ανάγκη είναι επιτακτική; Δεν έχουμε ευθύνη να υπερασπιστούμε τη δημοκρατία μας; Κι όμως, από ό,τι φαίνεται, τα πράγματα δεν δείχνουν έτσι. Η διαδήλωση πρέπει να είναι το φράγμα μας που εμποδίζει τη διαιώνιση των συστημικών προβλημάτων, όπως οι θάνατοι αυτοχθόνων υπό κράτηση. Η διαδήλωση πρέπει να είναι τα εργαλεία και τα όπλα μας, οι ασπίδες μας απέναντι στις απόπειρες της κυβέρνησης να μας φιμώσει, και τα μεγάφωνά μας όταν θέλουμε να στείλουμε το μήνυμα: ότι δεν μπορούν να στέλνουν τους αδελφούς και τις αδελφές μας στο νοσοκομείο, στην απομόνωση ή στη φυλακή.

Σήμερα, σίγουρα θα ακούσουν το μήνυμά μας.

Θυμηθείτε, όμως, εκείνη τη μέρα που γίναμε θύματα του καταπιεστή. Τη μέρα που πάνω από το 60% των ενηλίκων αποφάσισαν να κλείσουν τη Φωνή; (σημ. Αναφέρεται στο δημοψήφισμα του 2023 με το οποιο απορρίφθηκε η προταση να κατοχυρωθεί συνταγματικά το δικαίωμα των Αβορίγινων και των κατοίκων των νησιών Torres Strait να έχουν θεσμοθετημένη φωνή-συμβούλιο για ζητήματα που τους αφορούν.) Για μένα, η απόλυτη απογοήτευση αυτής της απόφασης γεννά ένα κρίσιμο ερώτημα: Είναι η Αυστραλία μια ρατσιστική χώρα;

Χωρίς

Καμία

Αμφιβολία.

Αυτή είναι η αλήθεια που κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει. Στο παρελθόν, η κυβέρνησή μας διέλυσε τις οικογένειες των αυτοχθόνων με τα γεγονότα της Κλεμμένης Γενιάς. Σήμερα, τους κρατά εξαρτημένους από ένα σύστημα πρόνοιας που ελέγχεται από το ίδιο το κράτος. Και ποιος ξέρει τι άλλο μπορεί να επιτρέψει αυτό το έθνος, αν εμείς δεν αντισταθούμε στη σημερινή κατάσταση; Αυτός ο φαύλος κύκλος κατωτερότητας μπορεί να συνεχιστεί, και τότε η αλυσίδα του ντόμινο να γκρεμίσει κάθε προστατευτικό ανάχωμα και να οδηγήσει σε μια κοινωνία χωρίς επιστροφή. Γι’ αυτό είμαστε εδώ: για να μην αφήσουμε την αδράνεια να συνεχιστεί.

Όταν διαδηλώνουμε, ποτέ δεν πρέπει να καταφεύγουμε στη βία απέναντι σε ένα ζωντανό πλάσμα. Όμως, ο «καπετάνιος» που στοχεύουμε σήμερα είναι στ’ αλήθεια ζωντανός; Αντίθετα, είναι ένας ζωντανός εφιάλτης. Γι’ αυτό, πάρτε τα εργαλεία σας όλοι, γιατί σήμερα θα δείξουμε στον κόσμο πώς μοιάζει η αληθινή αντίσταση. Θα δείξουμε ότι, αν εξοικονομήσουμε δυνάμεις και υπολογίσουμε σωστά τις κινήσεις μας, μπορούμε να προκαλέσουμε την ακριβή, στοχευμένη αναστάτωση που αξίζει να τραβήξει τις κάμερες.

Η Generation Z είναι η ιδανική δύναμη για να απαιτήσει τη συνθήκη για τους αυτόχθονες της χώρας. Η νεότητά μας είναι υπερδύναμη· μας δίνει τη δύναμη να σταματήσουμε την αδικία. Μπορούμε να μεταμορφώσουμε τη διαδήλωση σε τέχνη. Με μια πινελιά κόκκινο μπορούμε να ενώσουμε έναν στρατό στο διαδίκτυο. Με μια δόση μαύρο μπορούμε να στρέψουμε όλα τα βλέμματα στον καμβά μας μόλις πατήσουμε «εγγραφή». Και με μια πινελιά χρυσό μπορούμε να επιφέρουμε το χτύπημα. Τα μέσα ενημέρωσης μπορεί να προσπαθήσουν να μας παρουσιάσουν ως ταραχοποιούς αντί για επαναστάτες που αντιστέκονται… αλλά αυτό γίνεται επειδή φοβούνται. Φοβούνται τη λογοδοσία, και όταν στραφούν οι κάμερες προς αυτούς, το μόνο που θα κάνουν είναι να αρνούνται και να κατηγορούν. Εμείς, όμως, θα τους δώσουμε ένα πλαίσιο όπου δεν θα μπορούν να αρνηθούν ούτε να μεταθέσουν ευθύνες. Η κυβέρνηση αγνόησε πάνω από το 90% των συστάσεων της Βασιλικής Εξεταστικής, κι έτσι τα ποσοστά φυλάκισης των αυτοχθόνων παραμένουν επικίνδυνα υψηλά. Εμείς θα αντισταθούμε, σηκώνοντας συμβολικά σάβανα στους δρόμους. Η κυβέρνηση επέτρεψε σε εταιρείες-κολοσσούς, όπως η Rio Tinto, να βεβηλώσουν ιερές τοποθεσίες των αυτοχθόνων. Εμείς θα αντισταθούμε βάφοντας τα αποικιακά τους αγάλματα και γκρεμίζοντάς τα. Τώρα, είναι υποχρεωμένοι να ακούσουν το αίτημά μας για συνθήκη. Αν όχι, θα γίνουμε περισσότεροι, ισχυρότεροι και πιο οργανωμένοι. Όπως είπα, για εμάς η διαδήλωση είναι τέχνη· για εκείνους είναι ενόχληση, στην οποία πρέπει να ανταποκριθούν, αλλιώς θα πνιγούν.

Η μάχη είναι εδώ, κι εμείς, η Generation Z, είμαστε το πεζικό της. Θα σταθείτε μαζί μας, για να αντισταθούμε στην κυβέρνηση ώστε, επιτέλους, να πάψουν να διαιωνίζονται τα προβλήματα των αυτοχθόνων;

Καθώς η πόλη της Μελβούρνης τυλίγεται μ’ αυτή τη λεπτή ομίχλη,

κανείς δεν ξέρει πως η πλατεία είναι γεμάτη από όσους θέλουν να αντισταθούν.

Κι έτσι στεκόμαστε εδώ ανυπόμονοι, πασχίζοντας απεγνωσμένα να μη βγάλουμε ήχο,

γιατί με κάθε χτύπημα του σφυριού, το μόνο που θέλουμε να ακούσουμε είναι το κεφάλι του καπετάνιου να σωριάζεται στο έδαφος.

ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ 8 Υπόμνημα για τη διαδικασία βαθμολόγησης των VCE εξετάσεων

Ποιοι βαθμολογούν

Οι βαθμολογητές είναι εκπαιδευτικοί με εμπειρία στη διδασκαλία των VCE Units 3 και 4 στο αντίστοιχο μάθημα. Διαμορφώνεται ειδικό σώμα αξιολογητών κάθε χρόνο που επιλέγεται μέσω ηλεκτρονικής αίτησης και αυστηρής αξιολόγησης.

Επιλογή αξιολογητών

Η επιλογή βασίζεται σε εμπειρία διδασκαλίας, προηγούμενη συμμετοχή σε βαθμολόγηση, επαγγελματική ανάπτυξη και συστάσεις. Απαιτείται δήλωση συγκρούσεων συμφερόντων· αποφεύγονται αξιολογητές με στενές σχέσεις με υποψηφίους. Ο Οργανισμός VCAA φροντίζει ώστε να διαμορφώνεται ένα μείγμα βαθμολογητών απο αστικές , ηιμαστικές και αγροτικές εμπειρίες, νέων και παλαιοτέρων κτο

Εκπαίδευση

Όλοι οι αξιολογητές υποχρεούνται σε ολοήμερη εκπαίδευση πριν τη βαθμολόγηση, που περιλαμβάνει μελέτη δειγμάτων, καθορισμό κοινών κριτηρίων και πρακτικές ασκήσεις, ώστε να διασφαλιστεί η ομοιομορφία στη βαθμολόγηση.

Διαδικασία βαθμολόγησης

Η βαθμολόγηση γίνεται κατά κανόνα από το σπίτι του βαθμολογητή (διαδικτυακά)

είτε με το ηλεκτρονικό σύστημα ePEN, στο οποίο οι αξιολογητές βαθμολογούν μεμονωμένες απαντήσεις ανά ερώτηση, λαμβάνοντας προς βαθμολόγηση 20-30 απαντήσεις την κάθε φορά,

είτε μέσω του συστήματος VOSS, το οποίο χρησιμοποιείται για την ηλεκτρονική εισαγωγή και καταγραφή των συνολικών βαθμολογιών των μαθητών.

Τα γραπτά διανέμονται σε “bags” και κάθε μαθητικό γραπτό βαθμολογείται από τουλάχιστον δύο ανεξάρτητους αξιολογητές.

Ο βαθμολογητής με Flag προτείνει α) εξαιρετικά γραπτά, β) ιδιαίτερες – αποκλίνουσες απαντήσεις και γ) περιπτώσεις στις οποίες αναγνωρίζει την ταυτότητα του υποψηφιου.

Έλεγχος ποιότητας και αξιολόγηση

• Control Scripts: Πρόκειται για προκαθορισμένα scripts που βαθμολογούνται από τον Chief Assessor ως πρότυπα. Οι αξιολογητές υποχρεούνται περιοδικά να βαθμολογούν Control Scripts πριν συνεχίσουν τη βαθμολόγηση. Οι βαθμολογίες συγκρίνονται με το πρότυπο και αν είναι εκτός αποδεκτής ζώνης, γίνεται παρέμβαση από τον Chief Assessor (συμβουλές, διάλογος, διακοπή βαθμολόγησης προσωρινά) .

• Discrepancy Marking: Σε περίπτωση σημαντικής απόκλισης στις βαθμολογίες μεταξύ δύο αξιολογητών, ενεργοποιείται τρίτη ανεξάρτητη βαθμολόγηση και αν χρειαστεί τέταρτη από τον Chief Assessor ή εκχωρημένο υπεύθυνο, με σκοπό τη διασφάλιση της δίκαιης και ομοιόμορφης αξιολόγησης.

• Anomalous Grades Marking (AGM): Στατιστική ανάλυση εντοπίζει βαθμολογίες που διαφέρουν σημαντικά από τις προβλεπόμενες βάσει σχολικών και άλλων εξωτερικών στοιχείων. Τα scripts με ανώμαλες βαθμολογίες χαρακτηρίζονται και εξετάζονται περαιτέρω για πιθανά λάθη ή ασυνέπειες.

Απόρρητο και ασφάλεια

Τηρούνται αυστηροί κανόνες εμπιστευτικότητας. Η ταυτοποίηση μαθητή γίνεται μόνο μέσω μοναδικού αριθμού και check letter χωρίς πρόσβαση σε προσωπικά στοιχεία. Η πρόσβαση στο σύστημα προστατεύεται με αυθεντικοποίηση δύο παραγόντων (Yubikey). Οι αξιολογητές δηλώνουν τυχόν συγκρούσεις συμφερόντων και απομακρύνονται από την αξιολόγηση σε περίπτωση σύγκρουσης.

ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ 9 ΠΕΙΘΩ

το τρίτο μέρος της εξέτασης ζητάει απο το μαθητή να αναλύσει την επιχειρηματολογία και τη γλώσσα (προφορική, γραπτή, οπτική) ενός κειμένου πειθούς. Χωρίς επιμέρους ερωτήματα : ο μαθητής μπορεί να φτάσει στον στόχο με όποιον τρόπο θέλει.

Το κείμενο είναι πεποιημένο και εντάσσεται σε ένα σενάριο.

Ας δούμε ένα παράδειγμα:

Εργασία

Γράψτε μια ανάλυση των τρόπων με τους οποίους τα επιχειρήματα, ο γραπτός και ο προφορικός λόγος, καθώς και τα οπτικά στοιχεία, χρησιμοποιούνται στο υλικό των σελίδων 16 και 17, με σκοπό να πείσουν το στοχευόμενο κοινό να υιοθετήσει την άποψη που παρουσιάζεται.

Πληροφορίες υποβάθρου

Το Our Local Gym είναι ένα κέντρο γυμναστικής που εξυπηρετεί την τοπική κοινότητα. Μέχρι πρόσφατα, η εγκατάσταση χρηματοδοτούνταν με επιχορήγηση του δήμου. Αυτή η χρηματοδότηση έχει αποσυρθεί και ανακατανεμηθεί σε άλλα δημοτικά έργα. Η επιτροπή του Our Local Gym έχει συγκαλέσει έκτακτη συνέλευση των μελών του γυμναστηρίου, ώστε να ψηφίσουν μια πρόταση για τη συνέχιση της λειτουργίας των εγκαταστάσεων.

Η πρόεδρος της επιτροπής του Our Local Gym, Sandy Gestalt, παρουσίασε την ακόλουθη ομιλία, συνοδευόμενη από διαφάνειες.

«Σας ευχαριστώ που παρευρεθήκατε σε αυτή την έκτακτη συνέλευση για να ψηφίσουμε σχετικά με το μέλλον του Our Local Gym.

Βρισκόμαστε σε μια δύσκολη θέση, αλλά, ως μια ομάδα ανθρώπων που έχουμε συνεργαστεί – και έχουμε γυμναστεί μαζί – για χρόνια, ξέρουμε ότι μπορούμε όλοι μαζί να σώσουμε το Our Local Gym και να εξασφαλίσουμε το μέλλον του.

Πριν περάσουμε στις πιθανές λύσεις της κατάστασής μας, θέλω να αναγνωρίσω την ιστορία και την αξία του Our Local Gym τόσο για εσάς, τα μέλη μας, όσο και για την ευρύτερη κοινότητα. Το Our Local Gym λειτουργεί εδώ και 47 χρόνια. Το χτίσαμε από το μηδέν, με τη στήριξη του δήμου, με τοπικούς εράνους και με τις συνδρομές σας, των μελών μας. Για χρόνια υπήρξαμε ένας ασφαλής χώρος για όλους, για τους νέους αλλά και για τους «νέους στην ψυχή». Εδώ χτίσατε τη φυσική σας κατάσταση, τη δύναμη και την αυτοπεποίθησή σας.

Την ώρα που τα μεγάλα εμπορικά γυμναστήρια γνώριζαν άνθηση, εξυπηρετούσαν διαφορετικό κοινό – ανθρώπους που, ίσως, αναζητούν έναν πιο ανταγωνιστικό χώρο για να πετύχουν τους στόχους τους στη γυμναστική. Άνθρωποι που συρρέουν, σαν τις πεταλούδες στο φως, σε λαμπερά καινούργια μηχανήματα, γιγαντοοθόνες, εκκωφαντική μουσική, ταιριαστές αθλητικές εμφανίσεις – και που λατρεύουν να ποστάρουν selfies από το γυμναστήριο στα κοινωνικά τους δίκτυα.

Το Our Local Gym, όμως, ποτέ δεν ήταν αυτό: εμείς απλώς προσφέρουμε σε οποιονδήποτε την ευκαιρία να γνωρίσει την επιτυχία, σε οποιοδήποτε επίπεδο φυσικής κατάστασης. Στο Our Local εκτιμούμε την αποδοχή όλων των σωμάτων και όλων των διαδρομών άσκησης. Εμείς γυμναζόμαστε για τη ζωή.

Πρόσφατα, ωστόσο, χάσαμε την ετήσια δημοτική επιχορήγηση από την οποία εξαρτιόμασταν επί δεκαετίες για να παραμένει ανοιχτό το Our Local. Όπως ξέρετε, προσπαθήσαμε να απευθυνθούμε στον δήμο για να ανατρέψουμε την απόφασή του, αλλά, δυστυχώς, χάσαμε την προθεσμία και η χρηματοδότηση έχει ήδη ανακατανεμηθεί. Η δημοτική επιχορήγηση ήταν σημαντική για δύο λόγους: υποστήριζε τη συντήρηση του κτιρίου μας και μας επέτρεπε να διατηρούμε τις συνδρομές χαμηλές, σε συμφωνία με τις ανάγκες και την πραγματικότητα της κοινότητάς μας.

Αναζητώντας εναλλακτική χρηματοδότηση, εξετάσαμε μια σειρά από δυσοίωνες επιλογές: να αυξήσουμε το κόστος συμμετοχής πέρα από αυτό που μπορούν να αντέξουν οι κάτοικοί μας (περιλαμβανομένων νέων οικογενειών, προσφύγων και ηλικιωμένων), να ιδιωτικοποιήσουμε το γυμναστήριο ή να κλείσουμε οριστικά τις εγκαταστάσεις, βλέποντας το Our Local να κατεδαφίζεται και να μετατρέπεται σε χώρο στάθμευσης.

Όμως βρήκαμε μία άλλη επιλογή. Ένα σωσίβιο.

Μας προσέγγισε μια εταιρεία σχετικά με το παραμελημένο κατάστημα στην νότια πλευρά του κτιρίου μας. Αυτή η ομάδα βλέπει πραγματικές δυνατότητες στη vintage, «από τη βάση» κοινοτική ατμόσφαιρα του χώρου μας.

Η πρότασή τους περιλαμβάνει συμφωνία να ανακαινίσουν το κατάστημα με δικά τους έξοδα και να μας πληρώνουν ενοίκιο, το οποίο θα καλύψει τη ζημία από την απώλεια της δημοτικής επιχορήγησης. Αυτό θα εγγυηθεί τις χαμηλές συνδρομές και εισιτήρια του Our Local Gym και, μάλιστα, ίσως αφήσει και επιπλέον κεφάλαια για αναβαθμίσεις.

Η εταιρεία Long Live Lollies είναι μια δημοφιλής επιχείρηση ζαχαρωδών. Ίσως να γνωρίζετε ήδη το όνομά της – πουλάει γλυκά σε λογικές τιμές, σε καταστήματα με ρετρό αισθητική. Πρόσφατα, η δική τους μίσθωση έληξε πρόωρα.

Είναι φανερό ότι, ενώ αυτή η πρόταση λύνει τα άμεσα οικονομικά μας προβλήματα, παρουσιάζει και προκλήσεις.

Το Our Local Gym και το Long Live Lollies δεν φαίνεται, εκ πρώτης όψεως, να μοιράζονται πολλές κοινές αξίες. Το Our Local προσφέρει εκπαίδευση για τη διατροφή και την καλύτερη «τροφοδοσία» του σώματός μας, και στηρίζει μέλη της κοινότητας για τα οποία η γυμναστική μπορεί να μοιάζει απρόσιτη, ενώ το Long Live Lollies πουλάει τρόφιμα με περιοριστική διατροφική αξία. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η συνύπαρξη αυτών των δύο επιχειρήσεων στον ίδιο χώρο δημιουργεί μια σοβαρή αντίθεση.

Λαμβάνοντας υπόψη αυτή τη σύγκρουση σκοπών – εμείς υπηρετούμε την κοινότητα, εκείνοι το κέρδος – θέλω να ξεκαθαρίσω γιατί υποστηρίζουμε αυτή την προτεινόμενη συνεργασία.

Πρώτος λόγος – και μάλλον όχι έκπληξη – είναι τα χρήματα. Το Long Live Lollies υπήρξε σκέτη «γλυκιά απόλαυση» στη συνεργασία μας. Κατανοούν τη δεινή οικονομική μας θέση και μας προσφέρουν προκαταβολικές πληρωμές ενοικίου, που θα κρατήσουν τα φώτα αναμμένα και τις πόρτες ανοιχτές. Θέλουν να δουν το γυμναστήριό μας να προοδεύει και να γίνουν μέρος της κοινότητάς του. Γι’ αυτό θα πληρώσουν και για συνδρομές στο γυμναστήριο για τους υπαλλήλους τους – μια χειροπιαστή χειρονομία που δείχνει τη στήριξή τους.

Δεύτερος λόγος: παρότι η υπερβολική κατανάλωση γλυκών δεν είναι καλή, η περιστασιακή λιχουδιά, το «χτύπημα» ζάχαρης, μπορεί να είναι πηγή χαράς. Στο Our Local ξέρουμε ότι η διασκέδαση και το γέλιο είναι εξίσου σημαντικά για την υγεία μας όσο και η τακτική άσκηση. Αυτή η συνεργασία μπορεί να φέρει χρώμα και νοστιμιά στην πόρτα μας. Και ελπίζουμε να προσελκύσει μια νέα κοινότητα στο Our Local. Ίσως γονείς που δεν γνωρίζουν την ύπαρξή μας να φέρουν τα παιδιά τους για λιχουδιές στο Long Live Lollies, να μας ανακαλύψουν – και να εγγραφούν! Δεν διαθέτουμε τον διαφημιστικό προϋπολογισμό των μεγάλων εμπορικών γυμναστηρίων. Αυτή είναι μια ευκαιρία να διευρύνουμε την εμβέλειά μας, αξιοποιώντας τη βάση πελατών και την τεχνογνωσία στο μάρκετινγκ του Long Live Lollies.

Πριν ψηφίσουμε, θυμηθείτε ότι δεν ψηφίζουμε μόνο για τον εαυτό μας. Ψηφίζουμε για τους πολλούς που δεν μπορούν να είναι εδώ απόψε και για όσους ελπίζουμε να προσεγγίσουμε στο μέλλον. Αυτή είναι η μόνη βιώσιμη λύση, και εμείς, ως κοινότητα, κατανοούμε την ανάγκη για συμβιβασμό.

Για να σώσουμε το Our Local Gym – αυτόν τον υπέροχο χώρο από τον οποίο όλοι κερδίζουμε τόσα για το σώμα και την ψυχή μας – θα χρειαστεί να «λυγίσουμε» και να «τεντώσουμε» κάποιους άβολους και ίσως άκαμπτους μύες. Δεν θα είναι τέλειο, αλλά αν καταφέρουμε να το κάνουμε να λειτουργήσει, θα επιτρέψει στην ατελή κοινότητά μας να ανθίσει.»

Στο συνημμένο του πρώτου σχολίου μπορείτε να δείτε α) τι καλείται να επιτύχει ο μαθητής (το έργο του και τα κριτήρια βαθμολόγησης) και β) το κείμενο στα Αγγλικά με τις διαφάνειες που το συνοδεύουν (και πρέπει να αξιολογηθούν στο πλαίσιο της πειθούς)

Εχουν άραγε κι εκεί αναφορές στην αριστοτελική ρητορική και τις λειτουργίες των γλωσσικών επιλογών;

ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ 10 ως προς την αξιολόγηση της Πειθούς

ο Οργανισμός Εξετάσεων NCAA στην αναφορά του παρουσιάζει

– την ποσόστωση της βαθμολογίας

– τις απαιτήσεις μιας ολοκληρωμένης απάντησης

«Ένας τρόπος να αποδοθεί η στρατηγική πορεία του επιχειρήματος είναι ο εξής:

Υπενθύμιση στο κοινό τόσο των δεσμών του όσο και της ευαλωτότητάς του.

Ανάδειξη της αξίας αυτού που διακυβεύεται.

Παρουσίαση της πιθανότητας απώλειας του αγαθού.

Προσφορά λύσης ως της μοναδικής δυνατής «σανίδας σωτηρίας».

Αντικρουση πιθανών αντιρρήσεων ώστε να αποδυναμωθεί η αντίδραση.

Αναδιατύπωση της κατάστασης ως «ευκαιρίας».

Άσκηση ηθικής πίεσης και παρουσίαση μιας εικόνας ευοίωνου μέλλοντος πριν τεθεί σε ψηφοφορία η πρόταση προς τα μέλη.

Δεν αναμενόταν από τους μαθητές να εντοπίσουν και να αναλύσουν εξαντλητικά κάθε στάδιο του επιχειρήματος. Στη διακριτική ευχέρεια του μαθητή ήταν να επιλέξει στοιχεία του κειμένου για να καταδείξει την αναλυτική του ικανότητα.

Ορισμένες στρατηγικές επιλογές γλώσσας περιλάμβαναν τη χρήση λόγου ώστε να:

χαρακτηρίζονται μεθοδικά οι βασικοί εμπλεκόμενοι, π.χ. ‘obnoxiously loud’, ‘safe space’, ‘they offer’

αγκαλιάζεται η κοινότητα, αλλά και να γίνεται διάκριση από «κατώτερα» γυμναστήρια, ενώ παράλληλα να προβάλλεται η συλλογική ευθύνη μέσα από τις αντωνυμίες και άλλες στρατηγικές

γίνεται επίκληση στις αξίες του κοινού, π.χ. ‘you have built your fitness’, ‘we are a community’, ‘they understand our’

υπογραμμίζονται διχοτομίες- αντιθέσεις, π.χ. «selfies στα κοινωνικά τους δίκτυα» έναντι «όλα τα σώματα και όλες οι διαδρομές φυσικής κατάστασης»

ελαφραίνεται το κλίμα ώστε να υπονοείται ότι το ζήτημα δεν ήταν σοβαρό, π.χ. ‘worked together / worked out together’, ‘sweet delight to work with’ (λογοπαιγνιο με τη λέξη work

μετριάζεται το ηθικό δίλημμα, π.χ. «άβολο», «εναλλακτική χρηματοδότηση», «περιορισμένο διατροφικό όφελος»

κλιμακώνονται οι συναισθηματικές αντιδράσεις, π.χ. «δυσμενής», «ζοφερό», «να κλείσει ολοκληρωτικά», «χώρος στάθμευσης», «να κατεδαφιστεί!», «σανίδα σωτηρίας»

παρέχεται διαβεβαίωση, π.χ. «εγγύηση», «μια ευκαιρία», «να επιτρέψουμε στην ατελή μας κοινότητα να ανθίσει»

υπονοείται μία μόνο επιλογή, π.χ. «η μόνη βιώσιμη λύση», «μια σανίδα σωτηρίας», «ψηφίζουμε για πολλούς»

αναδιατυπώνεται η αμφιλεγόμενη συνεργασία, π.χ. τα γλυκά φέρνουν «χαρά», «η διασκέδαση και το γέλιο είναι … σημαντικά … για την υγεία», «η ατελής μας κοινότητα»

γίνεται μετάβαση από το ζοφερό στο αισιόδοξο, π.χ. «Αλλά βρήκαμε μια άλλη επιλογή. Μια σανίδα σωτηρίας».

Ορισμένα στρατηγικά οπτικά στοιχεία που χρησιμοποιήθηκαν στις εικόνες περιλάμβαναν:

αξιοποίηση μεταφορικών συσχετισμών

δημιουργία ατμόσφαιρας

χρήση συνθημάτων

χρήση συμβόλων

αναπαράσταση των μελών του γυμναστηρίου.

Δεν αναμενόταν από τους μαθητές να εντοπίσουν και να αναλύσουν εξαντλητικά κάθε στοιχείο.

– τους παράγοντες που συνέβαλαν σε επιτυχείς απαντήσεις (με παραδείγματα)

– τους παράγοντες που συνέβαλαν σε ανεπιτυχείς απαντήσεις (με παραδείγματα)

Ολα αυτά μπορεί κανείς να τα διαβάσει στον σύνδεσμο https://drive.google.com/…/10C8YmV1lxJslI97zQAu…/view… .

Θα ήθελα να επισημάνω

1) ότι ο μαθητής καλείται να συνδέσει την μακροδομή του κειμένου (τη στρατηγική του επιχειρήματος) και την γραπτή και οπτική γλώσσα όχι γενικά κι αόριστα με την πρόθεση του ομιλητή αλλά εντός επικοινωνιακού πλαισίου , συγκεκριμένου σκοπού και σχέσης πομπού και δέκτη

2) ότι υπονοείται αλλά δεν κατονομάζεται η σχετική μεταγλώσσα που εμείς έχουμε συνηθίσει (αριστοτελική λειτουργία, κειμενικοί δείκτες – γλωσσικές επιλογές και λειτουργίες, συνοχή). Φαίνεται καθαρά ότι επικροτείται η χρήση του σχετικού υποβάθρου κι όχι το αναμάσημά του. Νιώθω ότι στο προσκήνιο βρίσκεται η κοινή λογική κι ότι αυτό σχετίζεται με την αποφυγή ερωτήσεων πάνω σε επιμερους στοιχεία και χωρία. Ο μαθητής πρέπει να ασκείται στην ιεράρχηση όσων επισημαίνει ώστε να συνθέσει κατάλληλα όσα βλέπει στην ανάλυσή του.

3) ότι οι περισσότερες βαθμολογίες (62%) συγκεντρώνονται στο 50-70 ενώ το 90-100 αφορά το 2,5% των γραπτών. Κανένα μέρος του συνολικού διαγωνίσματος δεν εργαλιοποιείται για να χρυσώνει το χάπι , να ανεβάζει πλαστά τις βαθμολογίες και να μειώνει τις βαθμολογικές αποκλίσεις. Ο νοών νοείτω.

Κατηγορία ΓΛΩΣΣΑ, ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ | Δε βρέθηκαν σχόλια »

Η εξέταση Γλώσσας, Λογοτεχνίας και Κλασικής Γραμματείας στην Ιταλία

Συγγραφέας: pantsouka στις 4 Αυγούστου, 2025

ΙΤΑΛΙΑ ESAME DI STATO Η εξέταση στην Ιταλική Γλώσσα και Λογοτεχνία (και στις κλασικές γραμματείες)

Η προφορική εξέταση (colloquio orale) στο ιταλικό Esame di Stato (της κρατικής εξέτασης για το απολυτήριο)
αποτελεί το τελικό και κεντρικό στάδιο της απόκτησης του διπλώματος μετά τις δύο γραπτές δοκιμασίες (μία εξάωρη δοκιμασία για τη Γλώσσα και Λογοτεχνία και μία για μάθημα ειδίκευσης ανάλογα με τον τύπο Λυκείου λχ Μαθηματικά, Λατινικά, Ανθρωπιστικές Επιστήμες, Οικονομικές και Κοινωνικές Επιστήμες… ). Πρόκειται για μια πολυσύνθετη, δομημένη και διεπιστημονική διαδικασία που αξιολογεί όχι μόνο τις γνώσεις αλλά και τις δεξιότητες, την κριτική σκέψη και την προσωπική ωρίμανση του υποψηφίου.
Πώς οργανώνεται το colloquio orale
Η εξέταση ξεκινά με την ανάλυση ενός υλικού που επιλέγει η επιτροπή εξέτασης του Λυκείου (π.χ. ένα κείμενο, έγγραφο, εικόνα, πρόβλημα ή προσωπική εμπειρία), το οποίο ο υποψήφιος καλείται να σχολιάσει. Αυτό το αρχικό ερέθισμα αποτελεί τη βάση για μια διεπιστημονική συζήτηση, στην οποία ο μαθητής πρέπει να συνδέσει γνώσεις από διάφορα μαθήματα, να επιχειρηματολογήσει κριτικά και προσωπικά, χρησιμοποιώντας ακόμη και ξένη γλώσσα.
Η συζήτηση επικεντρώνεται τόσο στην εμβάθυνση του περιεχομένου όσο και στην ικανότητα του υποψηφίου να δημιουργεί συνδέσεις μεταξύ των μαθημάτων, αποδεικνύοντας τη συνολική του μόρφωση και επαγγελματικό προσανατολισμό.
Στο πλαίσιο του colloquio περιλαμβάνεται ειδική ενότητα για τις εμπειρίες PCTO (Percorsi per le Competenze Trasversali e l’Orientamento), που αντιστοιχούν σε πρακτικές ή εκπαιδευτικές δραστηριότητες εκτός της τάξης (π.χ. εργασιακή εμπειρία, εθελοντισμός). Ο μαθητής παρουσιάζει αυτές τις εμπειρίες είτε με σύντομη έκθεση είτε μέσω πολυμεσικού υλικού, συσχετίζοντας το νόημά τους με τον προσωπικό του προγραμματισμό.
Επιπλέον, υπάρχουν ερωτήσεις σχετικές με την Εκπαίδευση Πολιτειότητας (Educazione Civica), μέσω των οποίων εξετάζονται η κοινωνική συνείδηση, η γνώση των δικαιωμάτων και η ενεργός συμμετοχή του υποψηφίου στην κοινότητα, πάντα μέσα από το πρίσμα των προσωπικών του βιωμάτων.
Κατά τη διάρκεια της εξέτασης είναι δυνατόν ο υποψήφιος να ερωτηθεί σχετικά με λάθη και ελλείψεις που παρουσίασε στις γραπτές δοκιμασίες.
Η επιτροπή λαμβάνει υπόψη και το Curriculum dello Studente, δηλαδή το σύνολο της σχολικής και εξωσχολικής πορείας, ώστε να προσαρμόζει την εξέταση στα ενδιαφέροντα και την εμπειρία κάθε υποψηφίου.
Γενικά, η διάρκεια της προφορικής εξέτασης είναι περίπου 50-60 λεπτά για κάθε υποψήφιο – μαθητή, κατά τη διάρκεια των οποίων η επιτροπή αξιολογεί το επίπεδο γνώσεων, κριτικής σκέψης, γλωσσικής επάρκειας (συμπεριλαμβανομένης και της ξένης γλώσσας), καθώς και την ικανότητα σύνδεσης και επεξεργασίας των διδαγμάτων.
Η παράμετρος της διαγωγής στη διάρκεια της φοίτησης επηρεάζει την τελική βαθμολογία, ενώ οι υποψήφιοι με διαγωγή 6 είναι υποχρεωμένοι να παρουσιάσουν ειδική εργασία για τη συμπεριφορά που του ανατίθεται απο το σχολικό συμβούλιο.
Ποιος είναι ο ρόλος και η σημασία του colloquio
Το colloquio δεν είναι μια απλή “εξέταση προφορικών γνώσεων”, αλλά μια διαδικασία που αναδεικνύει το εκπαιδευτικό, πολιτιστικό, κοινωνικό και επαγγελματικό προφίλ του μαθητή.
Επιτρέπει την προσωπική έκφραση, τη σύνθεση των διαφόρων θεμάτων της εκπαίδευσης και την παρουσίαση της ωριμότητας του υποψηφίου μέσα από διαθεματικό διάλογο.
Αποτελεί παράλληλα και μια ευκαιρία να αναδειχθούν τα ταλέντα, οι δεξιότητες και οι εμπειρίες που απέκτησε ο μαθητής καθ’ όλη τη διάρκειά των σπουδών του.
Αξιολόγηση
Η βαθμολογία του colloquio φτάνει έως τα 20 μόρια, και συμπεριλαμβάνει:
Την απόκτηση περιεχομένων και μεθόδων των μαθημάτων
Την ικανότητα σύνδεσης γνώσεων και την πολυεπιστημονική προσέγγιση
Την κριτική και προσωπική επιχειρηματολογία
Την γλωσσική επάρκεια και χρήση τεχνικής ορολογίας
Την κατανόηση της πραγματικότητας σε επίπεδο ενεργού πολιτειότητας
Χρονική και διαδικαστική οργάνωση
Κάθε υποψήφιος καλείται για προφορική εξέταση που διαρκεί περίπου 1 ώρα, και οι επιτροπές εξετάζουν λίγους μαθητές την ημέρα.
Η σειρά των εξετάσεων καθορίζεται μέσω κλήρωσης, ενώ οι ημερομηνίες ορίζονται από κάθε επιτροπή (εξεταστές του Λυκείου και εξωτερικοί , από άλλα Λύκεια) μετά τη δημοσίευση ων αποτελεσμάτων των γραπτών.
Συνοπτικά, το colloquio orale στην Ιταλία είναι μια δομημένη, πολύπλευρη και κριτική προφορική δοκιμασία, που ολοκληρώνει τον κύκλο του Esame di Stato και επιβεβαιώνει ότι ο υποψήφιος διαθέτει όχι μόνο θεωρητικές γνώσεις, αλλά και δεξιότητες σύνθεσης, κριτικής σκέψης και ενεργού συμμετοχής στην κοινωνία. Είναι επομένως πολύ περισσότερο από μια κλασική προφορική εξέταση, αποτελώντας το επίκεντρο του τελικού σχολικού απολογισμού και πρόσβασης σε σπουδές ή εργασία.
(για τις μεταφράσεις διαφόρων πηγών και την τελική σύνθεση του κειμένου της ανάρτησης αξιοποιηθηκαν τα γνωστά μοντέλα της ΤΝ)

ΜΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗ ΓΛΩΣΣΑΣ ΜΕ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΚΑΙ ΑΝΕΣΗ ΧΡΟΝΟΥ

Η τελική γραπτή δοκιμασία στην Ιταλική Γλώσσα και Λογοτεχνία για το esame di stato
περιλαμβάνει τρία μέρη με επτά (!) προτάσεις θεμάτων από τις οποίες ο μαθητής
επιλέγει μία (!) για ανάπτυξη.
Ετσι καλύπτεται η διαφορετικότητα των μαθητών (είτε λόγω τύπου λυκείου είτε λόγω
ιδιοσυγκρασίας) – ας πούμε «εξατομικευμένη προσέγγιση».
Το ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ περιλαμβάνει δύο προτάσεις για ανάλυση λογοτεχνικών κειμένων. Το
επιλέγουν οι λιγότεροι υποψήφιοι
ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ περιλαμβάνει τρεις προτάσεις ανάλυσης δοκιμιακών κειμένων (από
διαφορετικό πεδίο ενδιαφερόντων) και παραγωγής λόγου
Το ΤΡΙΤΟ ΜΕΡΟΣ περιλαμβάνει δύο προτάσεις για παραγωγή λόγου σε θέματα
επικαιρότητας . Κάθε προταση περιλαμβάνει ιδιαίτερο κείμενο – ερέθισμα – μεζεδάκι.
Δεν καθορίζεται η έκταση του κειμένου ούτε η επικοινωνιακή περίσταση.
Η εξέταση είναι εξάωρη (δυνατή αποχώρηση : σε τρεις ώρες)
Οι μαθητές έχουν το δικαίωμα να χρησιμοποιήσουν λεξικό (ακόμη και δίγλωσσο – για
όσους δεν έχουν ως μητρική γλώσσα τα ιταλικά)
ΤΟ 2025 η πλειονότητα (40%) επέλεξε το παρακάτω θέμα από το ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ
Riccardo Maccioni, «“Σεβασμός” είναι η λέξη της χρονιάς σύμφωνα με την
Treccani. Και είναι αναγκαίος για να αναπνεύσουμε», Avvenire, Τρίτη 17
Δεκεμβρίου 2024.
Μια λέξη που δηλώνει προσοχή, χαρά για τη συνάντηση, εκτίμηση. Μια λέξη που, ακόμη
και όταν εισάγει μια λεκτική αντιπαράθεση, δεν υψώνει τους τόνους του λόγου, αλλά
μοιάζει να παίρνει αποστάσεις από όσα θα ειπωθούν αμέσως μετά. Το Ινστιτούτο
Ιταλικής Εγκυκλοπαίδειας Treccani επέλεξε τον «σεβασμό» ως λέξη του 2024. Μια
απόφαση που μοιάζει με ευχή, που φέρει μέσα της την επιθυμία να χτίσουμε∙ να
χρησιμοποιήσουμε το λεξικό όχι για να γκρεμίσουμε αυτόν που έχουμε απέναντί μας,
αλλά για να προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε τον πλούτο του, τις δυνατότητές του.
Γιατί, αν είναι αλήθεια ότι οι λέξεις μπορεί να είναι πέτρες, είναι εξίσου σωστό να
υπογραμμιστεί ότι μπορούν να γίνουν το τσιμέντο που χρειάζεται για να χτίσουμε σπίτια
γερά και φιλόξενα∙ να λειτουργήσουν ως η κόλλα που συγκρατεί μια σχέση η οποία
κινδυνεύει να σπάσει.
«Ο όρος σεβασμός, από τη λατινική λέξη respectus – εξηγούν οι Valeria Della Valle και
Giuseppe Patota, συνδιευθυντές του Λεξικού Treccani – πρέπει σήμερα να
επανεκτιμηθεί και να χρησιμοποιείται σε όλες τις αποχρώσεις του, ακριβώς γιατί η
έλλειψη σεβασμού βρίσκεται στη ρίζα της βίας που ασκείται καθημερινά εις βάρος των
γυναικών, των μειονοτήτων, των θεσμών, της φύσης και του ζωικού κόσμου».
Και η επιβεβαίωση έρχεται ακριβώς από τις λέξεις που παραπέμπουν στο αντίθετο
νόημα, όλες έννοιες που στοχεύουν στο να καταστρέψουν τις σχέσεις, να αποδομήσουν
τους άλλους: αδιαφορία (που συχνά πονά περισσότερο κι από το μίσος), αμέλεια,
υπεροψία, ως και την αυθάδεια, την περιφρόνηση, την απαξίωση. […]
Ο σεβασμός είναι κάτι τελείως διαφορετικό. Βυθίζει τις ρίζες του στο respicere, που
κυριολεκτικά σημαίνει «κοιτάζω ξανά», «κοιτάζω προς τα πίσω» – δηλαδή παραπέμπει
στην υποχρέωση να μην υποκύπτουμε στη βιασύνη για άμεση κρίση, προϊόν
συναισθηματικής παρόρμησης, που αγνοεί τις ιστορίες των ανθρώπων και τις
εσωτερικές τους μάχες. Αντιθέτως, χρειάζεται να ασκηθούμε στην ομορφιά της
φροντίδας, της προσοχής, του ενδιαφέροντος για τη ζωή των άλλων, έτσι ώστε η
κοινότητα να μπορεί να αναπτυχθεί με αρμονία και να προσφέρει σε όσους την
αποτελούν τη χαρά τού να ανήκεις στην ίδια ανθρώπινη οικογένεια.
Κατανόηση και ανάλυση
Μπορείς να απαντήσεις σημείο προς σημείο ή να συντάξεις ένα ενιαίο κείμενο που να
περιλαμβάνει τις απαντήσεις σε όλες τις ερωτήσεις που προτείνονται.
1. Να συνοψίσεις το περιεχόμενο του κειμένου στα βασικά θεματικά του σημεία.
2. Με ποια επιχειρήματα ο συγγραφέας υποστηρίζει τη σημασία του “σεβασμού”;
3. Το προτεινόμενο κείμενο επικεντρώνεται σε λέξεις και συμπεριφορές που
καθημερινά αναιρούν τον σεβασμό: να αναφέρεις τα πιο χαρακτηριστικά
παραδείγματα.
4. Να εντοπίσεις ποιες είναι, κατά τον Maccioni, οι συγκεκριμένες στάσεις για να
αντισταθεί κανείς στην έλλειψη σεβασμού.
Παραγωγή λόγου
Με βάση τις γνώσεις σου, τις εμπειρίες σου και την προσωπική σου ευαισθησία, να
έρθεις σε κριτικό διάλογο με το περιεχόμενο του προτεινόμενου αποσπάσματος και να
συντάξεις ένα κείμενο στο οποίο να αναπτύσσεις την προσωπική σου άποψη για το
θέμα που τίθεται, τεκμηριώνοντας τον συλλογισμό σου.
Οργάνωσε την έκθεσή σου έτσι ώστε τα επιμέρους σημεία της να συνδέονται σε ένα κείμενο με συνοχή και συνεκτικότητα.

ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ 
προτείνονται δύο κείμενα, ένα ποιητικό κι ένα πεζό . Λίγοι είναι οι μαθητές που επιλέγουν αυτά τα δύο θέματα. Φέτος , το 2025 δηλαδή, το 7,4% επέλεξε το ποίημα του Π.Π.Παζολίνι και το 2,3% το απόσπασμα από τον Γατόπαρδο του Τζουζέππε Τομάζι ντι Λαμπεντούζα.
Ενα ερμηνευτικό σημείωμα και μια υπόδειξη για το θέμα διευκολύνουν τον μαθητή, ενώ οι ερωτήσεις κατανόησης και ανάλυσης προσανατολίζουν οικονομικότατα τον μαθητή- αναγνώστη στους καίριους δείκτες περιεχομένου και μορφής.
Η ερώτηση για την ερμηνεία προκαλεί τον μαθητή-αναγνώστη να συνδέσει το ποίημα με τις λογοτεχνικές και καλλιτεχνικές του γνώσεις κι εμπειρίες. Έτσι , το μεμονωμένο εντάσσεται μέσα στο σύμπαν των εμπειριών και γνώσεων που έχει αποκτήσει ο μαθητής (ο οποίος, όπως έχουμε πει, έχει στη διάθεση του 6 ώρες για να απαντήσει)
Ας δούμε το ποίημα του Παζολίνι (σε ελεύθερη απόδοση του Τσακ) και τα σχετικά ζητούμενα:
Pier Paolo Pasolini, Appendice I a «Dal diario» (1943-1944), in Tutte le poesie, tomo I, a cura di Walter Siti, Mondadori, Milano, 2009 (αντιγράφω την παραπομπή από το φύλλο εξέτασης)
Βρίσκομαι ξανά στο ίδιο δωμάτιο.
Το πρόσωπό μου κουβαλά ακόμη τα ίχνη του παιδιού που ήμουν,
του έφηβου που έγινα,
και τώρα του άντρα που είμαι.
Κι όμως, γύρω μου τίποτα δεν έχει αλλάξει:
ούτε η σιγή στους τοίχους,
ούτε το λευκό φως που απλώνεται
στα νερά και στους τοίχους.
Ο ίδιος κόσμος βυθίζεται στο σούρουπο εδώ και αιώνες.
Μόνο η καρδιά έχει αλλάξει.
Και μέσα σε λίγες νύχτες έσβησε εκείνο το φως
που κάποτε έπεφτε από τον ουρανό
και φώτιζε ξανά και ξανά την εξοχή.
Ούτε χίλια φεγγάρια δεν ήταν αρκετά
για να με πείσουν ότι υπήρξε ποτέ ένας χρόνος
πραγματικά δικός μου.
Τώρα το φεγγάρι σχεδιάζει ένα μικρό τόξο στον ουρανό.
Γυρνάω το κεφάλι και το βλέπω
χαμηλωμένο, ακίνητο –
σαν να μην υπάρχει πια μέσα σ’ αυτό το κουρασμένο φως.
Κι η εξοχή το καθρεφτίζει, σκοτεινή και ήσυχη.
Νομίζω πως όλα έχουν πια εξαντληθεί,
πως έσπασε εκείνη η τέλεια ψευδαίσθηση.
Κι όμως, να:
το φεγγάρι μοιάζει καινούριο.
Και – ξαφνικά –
οι γρύλοι ξαναρχίζουν σιγανά
το αρχαίο τους τραγούδι.
ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΣΗΜΕΙΩΣΗ (δίδεται στο φύλλο εξέτασης)
Το ποίημα που προτείνεται, χωρίς τίτλο – όπως συμβαίνει συχνά στη μεγάλη ποιητική παραγωγή του Πιερ Πάολο Παζολίνι (1922–1975) – αποτελεί μαρτυρία της σύνθετης και πλούσιας λογοτεχνικής του διαδρομής, που ξεκινά από τα νεανικά του χρόνια. Το συγκεκριμένο ποίημα, γραμμένο στις αρχές της δεκαετίας του ’40, είναι ένας βαθιά προσωπικός στοχασμός και φαίνεται ακόμη αρκετά μακριά από τα πιο γνωστά έργα του που διακρίνονται για την έντονη κοινωνική και πολιτική τους διάσταση.
ΖΗΤΟΥΜΕΝΑ
Ερωτήσεις Κατανόησης και Ανάλυσης
Μπορείς να απαντήσεις σημείο προς σημείο ή να γράψεις ένα ενιαίο κείμενο που να καλύπτει όλα τα ερωτήματα.
Παρουσίασε συνοπτικά το περιεχόμενο του ποιήματος και εντόπισε τα επαναλαμβανόμενα σχήματα λόγου.
Εντόπισε, με ακριβείς αναφορές στο προτεινόμενο κείμενο, τη σχέση ανάμεσα στη ζωή της φύσης και στη ζωή του ποιητή.
Ποιο ρόλο αναλαμβάνει το φεγγάρι στη στοχαστική πορεία του Παζολίνι;
Ποια σημασία μπορεί να αποδοθεί στο τραγούδι των γρύλων που ακούγεται μέσα στη νυχτερινή γαλήνη;
Ερώτηση Ερμηνείας
Στο ποίημα αυτό ο συγγραφέας παρατηρεί τη φύση θέτοντάς την σε σχέση με τη δική του ύπαρξη.
Κάνοντας αναφορά στο ποιητικό έργο του Παζολίνι ή άλλων συγγραφέων, ή και σε άλλες μορφές τέχνης που γνωρίζεις, διατύπωσε μια προσωπική σου σκέψη για τους τρόπους με τους οποίους η λογοτεχνία και/ή οι άλλες τέχνες πραγματεύονται το θέμα της ροής του χρόνου και της σχέσης με τη φύση

Tο απόσπασμα από τον ΓΑΤΟΠΑΡΔΟ στην τελική κρατική εξέταση της Ιταλίας για το 2025 συνοδεύεται από ερμηνευτικό σημείωμα, ερωτήσεις κατανόησης και ανάλυσης και θέμα παραγωγής ερμηνευτικού κειμένου.
Η ερμηνευτική ερώτηση με κάνει να σκεφτώ για μια ακόμη φορά ότι η εξέταση αδίδακτου κειμένου πρέπει να συνδέεται με την διδακτική προσπάθεια όλων των χρόνων.
Εδώ στην Ελλάδα δεν το έχουμε αντιληφθεί αυτό. Εξετάζουμε αδίδακτο κείμενο στη Λογοτεχνία και Αρχαία χωρίς να προσανατολίζουμε τον μαθητή σε όσα έχει μελετήσει επί της ουσίας (αρχαιογνωσία, ιστορία της λογοτεχνίας). Εξετάζουμε Νεοελληνική Γλώσσα και πέφτουμε στην παγίδα της δημιουργικής αξιοποίησης των (δύο) κειμένων αναφοράς και των προσωπικών εμπειριών , αντί να ζητάμε από τον μαθητή να στραφεί κυρίως σε όσα έχει μελετήσει στο σχολείο ή εξωσχολικά (λογοτεχνία, ιστορία, τέχνη, φυσικές επιστήμες, κοινωνικές επιστήμες, ειδησεογραφία, σχολιογραφία, δοκιμιογραφία…)
Εν πάση περιπτώσει ο Τσακ απέδωσε το ΔΕΥΤΕΡΟ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΘΕΜΑ ως εξής
ΤΕΛΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΚΥΚΛΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
ΔΟΚΙΜΙΟ ΙΤΑΛΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ
Ολοκλήρωσε την εξέταση επιλέγοντας μία από τις παρακάτω (7) προτάσεις.
ΤΥΠΟΛΟΓΙΑ Α – ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΙΤΑΛΙΚΟΥ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ
ΠΡΟΤΑΣΗ Α2
Giuseppe Tomasi di Lampedusa, Il Gattopardo, prefazione di Giorgio Bassani, Feltrinelli, Milano, 1962, pp. 166-168.
Η πρώτη επίσκεψη της Αντζέλικα στην οικογένεια Σαλίνα, ως αρραβωνιασμένη πλέον, είχε πραγματοποιηθεί με απόλυτη σκηνοθετική ακρίβεια. Η συμπεριφορά της κοπέλας ήταν τόσο άψογη, που έδινε την εντύπωση πως κάθε λέξη της ήταν προσεκτικά υπαγορευμένη από τον Τανκρέντι. Όμως βραδύτητα επικοινωνίας της εποχής καθιστούσε αδύνατο ένα τέτοιο ενδεχόμενο· κι έτσι γεννήθηκε μια άλλη υπόθεση: ότι οι υποδείξεις είχαν δοθεί προτού ακόμη επισημοποιηθεί ο αρραβώνας. Μια υπόθεση τολμηρή, ακόμη και για όσους γνώριζαν καλά την προνοητικότητα του νεαρού πρίγκιπα, αλλά όχι και εντελώς απίθανη.
Η Αντζέλικα έφτασε στις έξι το απόγευμα, ντυμένη στα λευκά και τα ροζ· οι μαλακές μαύρες πλεξούδες της έπεφταν κάτω από ένα μεγάλο, καλοκαιρινό ψάθινο καπέλο, διακοσμημένο με ψεύτικα τσαμπιά σταφυλιού και χρυσαφένια στάχυα — διακριτικοί υπαινιγμοί στους αμπελώνες του Τζιμπιλντόλτσε και τα σιτοχώραφα του Σετεζόλι. Μπαίνοντας, άφησε τον πατέρα της στο χωλ· με το φαρδύ της φόρεμα να κυματίζει, ανέβηκε ανάλαφρα τα πολυάριθμα σκαλοπάτια της εσωτερικής σκάλας και ρίχτηκε στην αγκαλιά του δον Φαμπρίτσιο. Του έδωσε δυο ωραία φιλιά στις φαβορίτες, που ανταποδόθηκαν με ειλικρινή στοργή· ο Πρίγκιπας, μάλιστα, άργησε ίσως ένα κλάσμα παραπάνω να απομακρυνθεί, για να ρουφήξει το άρωμα γαρδένιας από τα νεανικά της μάγουλα.
Ύστερα η Αντζέλικα κοκκίνισε, έκανε μισό βήμα πίσω.
«Είμαι τόσο, μα τόσο ευτυχισμένη…»
Ξαναπλησίασε, στάθηκε στις μύτες των παπουτσιών της και του ψιθύρισε στ’ αυτί:
«Θείε μου!»
Ένα παιχνίδισμα γλυκό κι αληθινό — τόσο ρητό όσο και μυστικό ταυτόχρονα — που σκόρπισε ρίγη ευφορίας στην απλή καρδιά του Πρίγκιπα και τον έδεσε οριστικά με τη χαριτωμένη κόρη.
Εν τω μεταξύ, ο δον Καλότζερο ανέβαινε τη σκάλα λέγοντας πόσο πολύ λυπήθηκε η γυναίκα του που δεν μπορούσε να παραστεί· χτες το βράδυ, είχε σκοντάψει μέσα στο σπίτι και είχε πάθει ένα διάστρεμμα στο αριστερό πόδι, πολύ οδυνηρό.
«Το κουντεπιέ της έχει γίνει μελιτζανί, Πρίγκιπα.»
Ο δον Φαμπρίτσιο, ξεκαρδιστηκε με αυτή την απροσδόκητη περιγραφή και διασκέδασε με την ιδέα να πάει ο ίδιος αμέσως να επισκεφθεί την κυρία Σεδάρα· πρόταση που πανικόβαλε τον δον Καλότζερο, ο οποίος, για να την αποτρέψει, αναγκάστηκε να προσθέσει και δεύτερη πάθηση στη σύζυγό του — αυτή τη φορά μια ημικρανία, που την υποχρέωνε, την καημένη, να μείνει στο σκοτάδι.
ΣΗΜΕΙΩΜΑ Το μυθιστόρημα Ο Γατόπαρδος του Τζουζέπε Τομάζι ντι Λαμπεντούζα (1896–1957), που εκδόθηκε μετά θάνατον το 1958, αφηγείται τις αλλαγές που συντελέστηκαν στη Σικελία ξεκινώντας από την απόβαση του Γκαριμπάλντι στο νησί και τη σταδιακή παρακμή της Βουρβονικής αριστοκρατίας, μέσα από τις ιστορίες της ευγενούς οικογένειας του πρωταγωνιστή, δον Φαμπρίτσιο Κορμπέρα, πρίγκιπα της Σαλίνα.
ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ
Μπορείς να απαντήσεις σημείο προς σημείο ή να συντάξεις ένα ενιαίο κείμενο που να περιλαμβάνει τις απαντήσεις σε όλα τα παρακάτω ερωτήματα:
Να συνοψίσεις το περιεχόμενο του αποσπάσματος.
Να εντοπίσεις και να αναλύσεις τους διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους ο Τομάζι ντι Λαμπεντούζα παρουσιάζει τους τρεις βασικούς χαρακτήρες της σκηνής.
Να εξηγήσεις, με ακριβείς αναφορές στο κείμενο, τη στάση της Αντζέλικα και του δον Καλοτζέρο απέναντι στον Πρίγκιπα της Σαλίνα.
Σε ποιο σημείο του αποσπάσματος και με ποιο γλωσσικό τέχνασμα ο συγγραφέας καθιστά φανερό ότι ο δον Καλοτζέρο ψεύδεται σχετικά με την πραγματική κατάσταση της συζύγου του;
ΕΡΜΗΝΕΙΑ
Με βάση την ανάλυση που πραγματοποίησες, προχώρησε σε μια πιο συνολική ερμηνεία του αποσπάσματος, αναπτύσσοντας τη δική σου γενικότερη σκέψη για τις αντιφατικές σχέσεις ανάμεσα στην αριστοκρατία και τη μεγαλοαστική τάξη, καθώς και για τις βαθύτερες ανησυχίες που γεννιούνται σε περιόδους πολιτικών αλλαγών.

ΚΡΙΤΙΚΟΣ ΣΤΟΧΑΣΜΟΣ ΜΕ ΕΚΘΕΤΙΚΟ-ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΠΑΝΩ ΣΕ ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΘΕΜΑΤΑ (RIFLESSIONE CRITICA DI CARATTERE ESPOSITIVO-ARGOMENTATIVO SU TEMATICHE DI ATTUALITÀ)
έτσι ονομάζεται η ενότητα c των προτεινόμενων θεμάτων για την εξέταση της Γλώσσας και Λογοτεχνίας στην Ιταλία.
Δίδεται ένα σύντομο κείμενο το οποίο λειτουργεί αποκλειστικά ως ερέθισμα για τη συγγραφή ενός κειμένου που θα συνδυάζει τον εκθετικό χαρακτήρα (παρουσίαση του θέματος) με τον επιχειρηματολογικό (ελεύθερη πρωτότυπη προσωπική θέση, υποστήριξη με επιχειρήματα και τεκμήρια : πολιτισμικές αναφορές , παραδείγματα από την ιστορία, την καθημερινότητα, τη λογοτεχνία , τον κινηματογράφο, τη φιλοσοφία κτο)
Το μοναδικό ζητούμενο είναι η παραγωγή λόγου. Κατά μία έννοια θυμίζει την έκθεση επί Δεσμών (μέχρι το 1999).
Ας δούμε ένα παράδειγμα από το 2025
Θεωρώ πολύ σημαντικό που ο μαθητής καλείται να εντοπισει ο ίδιος το θέμα. Σκέφτομαι πόσο δύσκολα εστιάζουμε στο επικεντρο μιας ανάρτησης οταν σχολιάζουμε…
ΠΡΟΤΑΣΗ Γ1
Κείμενο από: Paolo Borsellino, “Οι νέοι, η ελπίδα μου”, στην Epoca, 14 Οκτωβρίου 1992, σελ. 125-126.
«Γεννήθηκα στο Παλέρμο και εδώ άσκησα το επάγγελμα του δικαστή. Το Παλέρμο είναι μια πόλη που σιγά σιγά, με τα χρόνια, κατέληξε να χάσει σχεδόν ολοκληρωτικά την ταυτότητά της, με την έννοια ότι οι κάτοικοι αυτής της πόλης, ή η πλειονότητά τους, κατέληξαν να μην αναγνωρίζουν πλέον τους εαυτούς τους ως μέλη μιας κοινότητας που έχει ίδιες ανάγκες και αξίες για όλους. […] Έχω σκεφτεί πολλές φορές ποια είναι τα ενδιαφέροντα και οι σκέψεις των τριών παιδιών μου, σήμερα όλοι γύρω στα είκοσι, σε σχέση με τον δικό μου τρόπο σκέψης όταν ήμουν δεκαπέντε-δεκαέξι ετών. Σε αυτή την ηλικία αντιμετώπιζα με απόλυτη αδιαφορία το φαινόμενο της μαφίας, το οποίο τότε ήταν τόσο σοβαρό όσο είναι και σήμερα. […] Αντιθέτως, τα παιδιά σήμερα (γι’ αυτό ανέφερα τα παιδιά μου) έχουν πλήρη επίγνωση του πολύ σοβαρού προβλήματος με το οποίο συνυπάρχουμε. Και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, όταν με ρωτούν ποια είναι η στάση μου, αν δηλαδή υπάρχουν λόγοι να ελπίζουμε για το μέλλον, δηλώνω πάντα αισιόδοξος. Και δηλώνω αισιόδοξος παρά τα συνολικά μη ικανοποιητικά δικαστικά αποτελέσματα της μεγάλης δουλειάς που έχει γίνει. Και δηλώνω αισιόδοξος ακόμα κι αν γνωρίζω ότι σήμερα η μαφία είναι εξαιρετικά ισχυρή, γιατί είμαι πεπεισμένος ότι ένα από τα μεγαλύτερα σημεία δύναμης της μαφιόζικης οργάνωσης είναι η συναίνεση. Είναι η συναίνεση που περιβάλλει αυτές τις οργανώσεις που τις ξεχωρίζει από οποιαδήποτε άλλη εγκληματική οργάνωση. Αν οι νέοι σήμερα αρχίσουν να μεγαλώνουν και να γίνονται ενήλικες, χωρίς να θεωρούν φυσικό να δίνουν αυτή τη συναίνεση στη μαφία και να πιστεύουν ότι μπορεί κανείς να ζει μαζί της, σίγουρα δεν θα κερδίσουμε σε δύο-τρία χρόνια. Αλλά πιστεύω ότι, αν αυτή η στάση των νέων τροφοδοτείται και ενθαρρύνεται, δεν θα είναι δυνατό για τις μαφιόζικες οργανώσεις, όταν αυτοί οι νέοι θα ρυθμίζουν την κοινωνία, να βρουν αυτή τη συναίνεση που δυστυχώς η γενιά μου έδωσε και δίνει σε πολύ μεγάλο βαθμό. Και αυτό με κάνει να είμαι αισιόδοξος.»
Στοχαστείτε, υπό το πρίσμα των εμπειριών σας ως μαθητές και ως πολίτες, πάνω στο βαθύ νόημα αυτού του μηνύματος του δικαστή Paolo Borsellino (1940-1992) και στην αξία που μπορεί να έχει για τους νέους, ειδικά για αυτούς της δικής σας γενιάς. Μπορείτε να διαρθρώσετε την εργασία σας σε παραγράφους με κατάλληλους τίτλους και να την παρουσιάσετε με έναν συνολικό τίτλο που να εκφράζει συνοπτικά το περιεχόμενό της.

ΙΤΑΛΙΑ όψεις της πραγματικότητας 1
Τα προτεινόμενα θέματα της εξέτασης του 2025 (αλλά και τα προηγούμενα) μου φάνηκαν πολύ ενδιαφέροντα τόσο στην φιλοσοφία τους (πληθώρα επιλογών, εύστοχα ζητούμενα, παραγωγή λόγου με αξιοποίηση προσωπικών εμπειριών και μελέτης , της διδαχθείσας ύλης συνολικά ) όσο και ως προς την ουσία τους. Αν μια εξέταση δείχνει με λιτό και πρακτικό τρόπο την ουσία της διδασκαλίας , τότε αξίζει να μελετήσουμε προσεκτικά αυτό το παράδειγμα.
Για να δούμε όμως και τι ειπαν οι μαθητές μετά την εξέταση του 2025. Ήταν ενδιαφέρον το φύλλο εξέτασης; Ήταν αναμενόμενα και διδαγμένα τα θέματα, στο σχολείο ή αλλού; Ήταν βατά; Αντέγραψαν;
Μεταφράζω άρθρο που αναφέρεται σε έρευνα που διεξήγαγε μεγάλη εκπαιδευτική πλατφόρμα.
«Maturità: Το 62% των μαθητών αιφνιδιάστηκε από τα θέματα της πρώτης εξέτασης. Το 17% κατάφερε να αντιγράψει.
Τα θέματα που επιλέχθηκαν από το Υπουργείο Παιδείας και Αξιοκρατίας για την πρώτη εξέταση των Απολυτηρίων Λυκείου (Esame di Maturità) προκάλεσαν έκπληξη σε πολλούς μαθητές, ιδίως λόγω της παρουσίας συγγραφέων που δεν είχαν διδαχθεί στο σχολείο. Σύμφωνα με δημοσκόπηση που διεξήγαγε το Skuola.net σε δείγμα 200 τελειοφοίτων, το 62% δήλωσε ότι αιφνιδιάστηκε από τα θέματα που προτάθηκαν.
Μεταξύ των μεγαλύτερων προβλημάτων που επισημάνθηκαν, ξεχωρίζει η επιλογή των συγγραφέων που αποτέλεσαν αντικείμενο της Τυπολογίας Α – ανάλυση λογοτεχνικού κειμένου. Ο Pier Paolo Pasolini και ο Giuseppe Tomasi di Lampedusa δεν είχαν διδαχθεί ποτέ στην τάξη από πάνω από τα δύο τρίτα των μαθητών. Το 64% επιβεβαίωσε ότι δεν είχε εμβαθύνει σε αυτούς τους συγγραφείς κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς. Το θέμα για τον Pasolini, αν και κάποιοι το είχαν υποθέσει λόγω της επετείου του θανάτου του, αποδείχθηκε ιδιαίτερα απαιτητικό για το 35% των ερωτηθέντων. Ακόμη και ο “Γατόπαρδος” (Il Gattopardo) θεωρήθηκε πολύπλοκος από 1 στους 5 μαθητές, παρά τη δημοτικότητα της πρόσφατης σειράς στο Netflix.
Γενική Αντίληψη των Θεμάτων
Οι γνώμες για τα θέματα ήταν ποικίλες:
το 24% τα θεώρησε ενδιαφέροντα/προκλητικά
το 28% βρήκε ενδιαφέρον μόνο το θέμα που επέλεξε
το 26% εκτίμησε τουλάχιστον ένα μέρος των προτάσεων
το 22% δεν βρήκε κανένα θέμα ικανοποιητικό.
Τα επιχειρηματολογικά θέματα και τα θέματα επικαιρότητας
Οι Τυπολογίες Β και Γ, αφιερωμένες αντίστοιχα στο επιχειρηματολογικό κείμενο και στο θέμα επικαιρότητας, αποδείχθηκαν λιγότερο δύσκολες. Το 51% των μαθητών δήλωσε ότι δεν αιφνιδιάστηκε από αυτά τα θέματα, χάρη στην προετοιμασία που είχε γίνει είτε στην τάξη (30%) είτε αυτόνομα (21%).
Το θέμα Β2, επικεντρωμένο στο άρθρο του Riccardo Maccioni σχετικά με το θέμα του σεβασμού, θεωρήθηκε προσβάσιμο από το 33%.
Το θέμα Γ2, με επίκεντρο την έννοια της αγανάκτησης στα social media, επιλέχθηκε από το 23%.
Η πρόταση για τον Borsellino
Μεταξύ των προτεινόμενων θεμάτων, αυτό που εμπνεύστηκε από τον Paolo Borsellino προκάλεσε ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Για πρώτη φορά από το 1992, ένα θέμα αφιερώθηκε σε έναν από τους δύο δικαστές που δολοφονήθηκαν στις μαφιόζικες σφαγές. Το θέμα ήταν γνωστό στο 82% των ερωτηθέντων, εκ των οποίων το 46% χάρη στο σχολείο και το 36% με προσωπική πρωτοβουλία.
Η εξέταση δυσκόλεψε 4 στους 10 μαθητές.
Μεταξύ αυτών, το 17% παραδέχτηκε ότι αντέγραψε:
το 9% έλαβε βοήθεια από άλλους μαθητές
το 6% χρησιμοποίησε σκονάκια ή κρυφές σημειώσεις
το 1% κατέφυγε σε ψηφιακά μέσα.»

ΙΤΑΛΙΑ όψεις της πραγματικότητας 2
(Για το θέμα : συναίνεση στη μαφία)
Ψάχνοντας βρήκα δύο λύσεις – ενδεικτικές απαντήσεις σε δημοφιλείς εκπαιδευτικούς ιστότοπους.
Προσδοκούσα ότι θα έβλεπα κάτι που θα μετέφερε ευρείες και ουσιαστικές «πολιτισμικές αναφορές» , δηλαδή την αξιοποίηση των προσωπικών γνώσεων και εμπειριών των εξεταζομένων , που θα καταδείκνυαν την πνευματική ωριμότητα και την αφομοίωση στοιχείων της ύλης διαφόρων μαθημάτων, προσωπικών αναγνωσμάτων κλπ. Προσδοκούσα ότι θα έβλεπα προσωπική θέση, επιχειρηματολογία, τεκμηρίωση, έλεγχο του αντιλόγου, συμπέρασμα.
Απογοητεύτηκα. Δεν βρήκα τίποτε από αυτό που ζητούσα.
ΛΥΣΗ 1
Καθώς ξαναδιαβάζω τα λόγια του Paolo Borsellino, με εντυπωσιάζει η εμπιστοσύνη που είχε στους νέους. Σε μια δύσκολη περίοδο όπως αυτή που ζούσε, με τη μαφία να χτυπά σκληρά, εκείνος πίστευε ότι εμείς οι νέοι ήμασταν η αληθινή κινητήρια δύναμη της αλλαγής. Όχι επειδή είμαστε ήδη έτοιμοι, τέλειοι ή δυνατοί, αλλά επειδή έχουμε τη δυνατότητα να διαλέξουμε πλευρά. Και να το κάνουμε κάθε μέρα.
Όταν σκεφτόμαστε τη μαφία, φανταζόμαστε συχνά κάτι μακρινό, που αφορά μόνο ορισμένες περιοχές της Ιταλίας ή που έχει πλέον ξεπεραστεί. Αλλά δεν είναι έτσι. Η μαφία εξακολουθεί να υπάρχει, ακόμη και αν μερικές φορές κρύβεται πίσω από πιο σύγχρονες εμφανίσεις: διαφθορά, σιωπές, συμφέροντα. Και ακριβώς γι’ αυτό, χρειάζεται μια νέα συνείδηση. Χρειάζεται να επιλέγουμε τη νομιμότητα ακόμα και στα μικρά πράγματα, στον σεβασμό των κανόνων, στην άρνηση των συντομεύσεων, στο να είμαστε τίμιοι ακόμα κι όταν κανείς δεν μας κοιτάζει.
Η αλλαγή ξεκινά από τις καθημερινές επιλογές
Ως μαθητής, δεν πολεμώ τη μαφία με έρευνες ή συλλήψεις, αλλά με τις επιλογές μου. Όταν μελετώ με επιμέλεια, όταν δεν αντιγράφω, όταν σέβομαι έναν συμμαθητή, όταν μιλάω ανοιχτά ακόμα κι αν είναι άβολο, ήδη συμβάλλω σε αυτό τον διαφορετικό κόσμο για τον οποίο μιλούσε ο Borsellino. Και αν όλοι, μέρα με τη μέρα, επιλέγαμε τον σωστό δρόμο ακόμα και στα μικρά πράγματα, το αποτέλεσμα θα γινόταν αισθητό και σε μεγάλη κλίμακα.
Σε τελική ανάλυση, ο Borsellino λέει κάτι πολύ απλό αλλά βαθύ: η ελπίδα δεν είναι κάτι που έρχεται απ’ έξω, αλλά γεννιέται μέσα μας. Είναι μια στάση, ένας τρόπος σκέψης, μια ευθύνη που δεν μπορείς να την φορτώσεις στους άλλους. Εναπόκειται σε εμάς να είμαστε ενεργοί, ενημερωμένοι, συνειδητοποιημένοι πολίτες. Δεν χρειάζονται ήρωες, χρειάζεται δέσμευση.
Μια μνήμη που γίνεται δράση
Το να θυμόμαστε προσωπικότητες όπως ο Borsellino και ο Falcone δεν είναι απλώς μια άσκηση μνήμης. Είναι ένας τρόπος να καταλάβουμε από πού ερχόμαστε και πού μπορούμε να πάμε. Μας άφησαν μια κληρονομιά φτιαγμένη από θάρρος και αλήθεια. Εναπόκειται σε εμάς να την αναλάβουμε.
Πιστεύω ότι πραγματικά οι νέοι μπορούν να είναι ελπίδα. Όχι τέλειοι, όχι άγιοι, αλλά ικανοί να κάνουν τη διαφορά. Αρκεί να το πιστέψουμε. Και να ξεκινήσουμε, ακόμα και με λίγα, ακόμα και μόνοι μας.
ΛΥΣΗ 2
Το απόσπασμα από το κείμενο του Paolo Borsellino, “Οι νέοι, η ελπίδα μου”, είναι ένα κείμενο που αναδεικνύει τον δεσμό μεταξύ του εισαγγελέα και αργότερα δικαστή Paolo Borsellino και των νέων γενεών. Παραπέμπει σε μια έννοια που συνδέεται με την ηθική και πολιτική θεώρηση που είχε ο Borsellino για τον αγώνα κατά της μαφίας και το πώς ο ρόλος των νέων είχε ουσιαστική σημασία για την οικοδόμηση ενός καλύτερου μέλλοντος.
Το κείμενο ξεκινά με ένα σημαντικό προβληματισμό για την πατρίδα του: το Παλέρμο. Αναγνωρίζει σε αυτήν μια πόλη που με τον καιρό έχασε την ταυτότητά της, καθώς οι κάτοικοί της δεν ταυτίζονται πλέον με μια κοινότητα που έχει ίσες αξίες για όλους, αλλά αντίθετα, με ένα Παλέρμο που χάνει όλο και περισσότερο την αυθεντικότητά του. Στη συνέχεια, κατατίθεται μια σημαντική σκέψη (που γίνεται το κεντρικό θέμα όλου του κειμένου), σχετικά με τους νέους και τον ρόλο τους. Ο δικαστής ξεκινά αναλογιζόμενος και εξετάζοντας τα ενδιαφέροντα και τις σκέψεις των παιδιών του, και πάνω απ’ όλα, συνειδητοποιεί πως ο ίδιος στην ηλικία τους βίωνε το μαφιόζικο φαινόμενο με απόλυτη αδιαφορία, ενώ τα παιδιά του σήμερα είναι πολύ πιο συνειδητοποιημένα για το πρόβλημα με το οποίο (δυστυχώς) καλούμαστε να συνυπάρχουμε.
Ξεκινώντας από αυτή την παραδοχή, ο Borsellino δηλώνει αισιόδοξος. Πάνω απ’ όλα, θεωρεί τον εαυτό του αισιόδοξο και γεμάτο εμπιστοσύνη, παρόλο που αυτό το φαινόμενο διαδίδεται και ριζώνει όλο και περισσότερο, παρόλο που τα δικαστικά αποτελέσματα κατά της μαφίας δεν είναι ιδιαίτερα ικανοποιητικά, και τέλος, παρόλο που είναι πεπεισμένος ότι ένα από τα μεγαλύτερα σημεία δύναμης αυτής της εγκληματικής οργάνωσης είναι η συναίνεση.
Η συναίνεση νοείται ως έγκριση, αποδοχή, αποδοχή από μεμονωμένα άτομα προς οργανώσεις μαφιόζικου τύπου, οι οποίες επιτρέπουν να νομιμοποιηθούν στην περιοχή, να προστατευθούν από την παρέμβαση των αρχών επιβολής του νόμου και τέλος να επεκτείνουν την εξουσία τους με σιωπηλό και λιγότερο βίαιο τρόπο, ώστε να διατηρήσουν τον κοινωνικό και πολιτικό έλεγχο. Αυτή η πτυχή, σύμφωνα με τον δικαστή Borsellino, μπορεί κατά κάποιο τρόπο να ανατραπεί ξεκινώντας ακριβώς από τους νέους.
Οι νέοι, σύμφωνα με τον Borsellino, αν δεν θεωρήσουν φυσικό να δίνουν όλη αυτή τη συναίνεση στη μαφία και, κατά συνέπεια, να θεωρούν ότι μπορούν να ζήσουν με αυτήν, ίσως μπορούν και θα μπορέσουν να γίνουν η κύρια κινητήρια δύναμη για την καταπολέμηση της μαφίας. Εκείνος είναι γεμάτος ελπίδα ότι οι σημερινές γενιές μπορούν να κάνουν καλύτερα, πολύ καλύτερα, σε σχέση με μια εποχή όπου η γενιά του έδωσε, σε σημαντικό και ενίοτε αόριστο βαθμό, μια συναίνεση στην μαφιόζικη οργάνωση ικανή να τροφοδοτήσει όλο και περισσότερο την εξουσία και τον έλεγχό της, διότι η μαφία πάντα τρεφόταν από αυτό.
Ο Paolo Borsellino, στον αγώνα του κατά της μαφίας, ως μια σταθερή και καθοριστική δέσμευση, εδώ, μιλά στους νέους με απλά και βαθιά λόγια, πεπεισμένος ότι η πραγματική αλλαγή ξεκινά από αυτούς, γιατί αν αρνηθούν τη συναίνεση, την οποία η μαφία ως παντοδύναμη και μυστηριώδης δύναμη θέλει να επιβάλει, τότε αυτή μπορεί να εξαφανιστεί. Το να αγανακτήσεις, να επιλέξεις τη δικαιοσύνη, να μην γυρίσεις την πλάτη σου, είναι όλες ενέργειες που ο συγγραφέας του κειμένου ελπίζει ότι ανήκουν στους νέους, ότι αποτελούν μια δύναμη που κατοικεί μέσα τους για να αντιμετωπίσουν το μαφιόζικο φαινόμενο.
Επομένως, καταλήγοντας, μπορούμε να πούμε ότι σε αυτό το κείμενο, ο Paolo Borsellino μεταφέρει έμμεσα ένα μήνυμα. Ένα μήνυμα που είναι πίστη και ελπίδα: οι νέοι είναι το μέλλον. Ένα μέλλον που ονειρεύεται: χωρίς μαφία και χωρίς φόβο, με το κεφάλι ψηλά, το βλέμμα περήφανο και την καρδιά ελεύθερη και ικανή για αλήθεια.

Η εξέταση στην ΚΛΑΣΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ (ΛΑΤΙΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗ) αφορά μόνο το κλασικό λύκειο.
Το Υπουργείο ορίζει στα μέσα της χρονιάς ποια θα είναι η γλώσσα της εξέτασης. Συνήθως εναλλάσσονται ανά χρόνο οι δύο λογοτεχνίες χωρίς να αποκλείεται και η συνύπαρξη τους σε κοινό κριτήριο , όπως το 2019.
Το προς μετάφραση κείμενο συμπληρώνεται με δύο μεταφρασμένα κείμενα από το ίδιο εργο (ένα που προηγείται κι ένα που έπεται ) , ώστε να έχει ο μαθητής μια ολοκληρωμένη εικόνα του θέματος που κάθε φορά συνέχει το κριτήριο.
Το θέμα μπορεί να είναι (παραδείγματα από 2019 κε)
η γνήσια φιλία (Κικέρωνας),
η σημασία της συναναστροφής με ενάρετους ανθρώπους, το διάλογο μαζί τους και τον έλεγχο απο αυτούς (Πλάτων)
η αντίθεση μεταξύ του σοφού που αφοσιώνεται στο “otium” (σχόλη) και του πλήθους που επιδιώκει τιμές. (Σενέκας)
η διαφορά βιογραφίας και ιστοριογραφίας με αφορμή την διαφοροποίηση της ιστορικής αφήγησης ανάμεσα στον Τάκιτο και τον Πλούταρχο (σχετικά με την βίαιη ανάληψη της εξουσίας από τον Όθωνα σε βάρος του Γάλβα)
Δεν υπάρχουν ερωτήσεις γραμματικής, συντακτικού ή λεξιλογίου.
Ζητείται μετάφραση,
κατανόηση περιεχομένου , επιχειρηματολογίας
κατανόηση ύφους κι εκφραστικών μέσων
και εμβάθυνση – σχολιασμός του θέματος με βάση τις αποκτηθείσες γνώσεις (από τη διδασκαλία και την προσωπική μελέτη)
Ο μαθητής δικαιούται να χρησιμοποιήσει λεξικά για κάθε γλώσσα.
Διάρκεια εξέτασης: 6 ώρες

 

Κατηγορία ΓΛΩΣΣΑ, ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ | Δε βρέθηκαν σχόλια »

Περί Γλώσσας και Λογοτεχνίας στο λύκειο της Αλβανίας

Συγγραφέας: pantsouka στις 19 Ιουλίου, 2025

Πώς εξετάζεται ο μαθητής στην παραγωγή λόγου στην Αλβανία;

Οι εξετάσεις για το Κρατικό Απολυτήριο στην Αλβανία περιλαμβάνουν και το μάθημα της Αλβανικής Γλώσσας και (όχι μόνο Αλβανικής) Λογοτεχνίας .

Δεν είναι εύκολο να βρεί κανείς τα θέματα. Στον κρατικό φορέα εξετάσεων πάντως δημοσιεύονται

α) οι απαντήσεις (από όπου κατανοεί κανείς ότι υπάρχουν δύο παραλλαγές θεμάτων – μάλλον για να αποφευχθεί η αντιγραφή)

β) ένα υποδειματικό φύλλο εξέτασης για την προετοιμασία των μαθητών .

Η παραγωγή λόγου μπορεί να συνδέεται με τα κείμενα αναφοράς (και το λογοτεχνικό και το μη λογοτεχνικό) ή να είναι ανεξάρτητη απο αυτά.

1] Υπόδειγμα εξεταστικού φύλλου 2023

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ (=ΜΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ αδίδακτο)

Ο αλπινιστής

Είναι μια κορυφή που σε καλεί σαν μια εύθραυστη κόρη για να σου χαρίσει το κορμί της. Ξεκινάς να ανηφορίζεις προς αυτήν. Από τη στιγμή που αρχίζεις να σκαρφαλώνεις, σε κάθε ανθρώπινο πλάσμα βλέπεις έναν ορκιεμένο εχθρό που θέλει να σκοτώσει το ιδανικό σου για ανάβαση προς τα πάνω. Εχθρό έχεις και τα υπόλοιπα πλάσματα, στα οποία μπορεί να κρύβεται ο ανθρώπινος φθόνος. Εχθρό έχεις τον ήλιο, που σου σκοτεινιάζει την όραση και σε αποπροσανατολίζει. Εχθρό έχεις και τον πάγο κάτω από τα πόδια σου που κινούνται προς έναν προορισμό. Έχεις μόνο εχθρούς. Ακόμη και τα μέλη σου, που μπορεί να μην υπακούσουν στη θέλησή σου καθώς ανεβαίνεις προς την κορυφή όπου κυματίζει μόνο η σημαία αυτού που ανέβηκε τελευταίος – η σημαία του νικητή. Λίγη σημασία έχει ποιος ανέβηκε πρώτος. Σημασία έχει ποιανού κυματίζει η σημαία…

… Και όταν φτάσεις σε εκείνη την κορυφή, αν ποτέ φτάσεις, εσύ δεν το αισθάνεσαι, αλλά αυτοί που έμειναν κάτω – δηλαδή οι μικροί και ασήμαντοι άνθρωποι (έτσι φαίνονται από ψηλά) – ψιθυρίζουν ότι έχεις αλλάξει πολύ. Όμως αυτοί οι ψίθυροι πεθαίνουν βαθιά μέσα στην ύπαρξή τους. Τους σκοτώνει η μεγάλη σκιά σου που απλώνεται παντού μέσα τους. Λένε μέσα τους: «Έτσι συμβαίνει με όποιον ανεβαίνει στην υψηλότερη κορυφή που ονομάζεται ΘΡΟΝΟΣ». Κορυφή που σε καλεί σαν εύθραυστη κόρη να σου χαρίσει την ήττα, την οποία κρατάς σαν τρόπαιο και την ανταλλάσσεις μόνο με τη ζωή σου.

ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ

Ζητούμενο 34. Συμφωνείτε με τη θέση του συγγραφέα στο κείμενο του πρώτου μέρους (Ο αλπινιστής) , σχετικά με τις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων στη σημερινή κοινωνία; Εξηγήστε τη θέση σας μέσω ενός επιχειρηματολογικού δοκιμίου (έκθεσης).

8 βαθμοί σε σύνολο 60.

Ο μαθητής γράφει το κείμενο του στις 20 κενές γραμμές που εχει το φύλλο εξέτασης.

Πώς εξετάζεται η παραγωγή λόγου στην Αλβανία (2)

Ενδιαφέρουσα η εκδοχή του υποδειγματος εξέτασης 2021.

Ο μαθητής δεν καλείται να εκφράσει την άποψή του, αλλά να υποστηρίξει (όχι «τον», αλλά) κάποιον αντίλογο. Το ίδιο το κείμενο αναφοράς προσφέρει λαβές για την αντίρρηση διότι δεν είναι μονοφωνικό , αλλά διαλέγεται με την κατισχύουσα (έτσι τουλάχιστον νιώθει η συγγραφέας) άποψη.

Νομίζω ότι έχει ιδιαίτερη αξία που η αφηγηματική φωνή είναι θηλυκού γένους.

Μη λογοτεχνικό κείμενο

Απόδραση
Συχνά πιστεύουμε ότι τις υποχρεώσεις μας, είτε είναι σημαντικές είτε απλές και καθημερινές, πρέπει να τις έχουμε συνεχώς στο μυαλό μας και να είμαστε προσηλωμένοι σε αυτές, αλλιώς ο κόσμος μας θα καταρρεύσει και θα χάσουμε τη θέση που μας ανήκει στο σύμπαν. Όμως, αυτό δεν μπορεί να είναι αλήθεια, γιατί αν ήταν έτσι, η θέση μας θα ήταν τόσο προσωρινή, που οι κόσμοι μας θα είχαν ήδη καταρρεύσει.

Μία φορά το χρόνο, νιώθω την ανάγκη να απομακρυνθώ για μία ημέρα. Την προηγούμενη νύχτα ετοιμάζομαι να ξεφύγω από κάθε δέσμευση που με κρατάει καθηλωμένη. Ενημερώνω την οικογένεια και τους φίλους μου ότι δεν θα είμαι διαθέσιμη για τις επόμενες είκοσι τέσσερις ώρες, κι έπειτα κλείνω το τηλέφωνο. Επιλέγω έναν ραδιοφωνικό σταθμό που παίζει αποκλειστικά μουσική, κατά προτίμηση καλή, παλιά μουσική. Κάνω ένα ζεστό μπάνιο για τουλάχιστον μία ώρα, ετοιμάζω τα ρούχα για την αυριανή μου απόδραση το πρωί και, γνωρίζοντας ότι τίποτα δεν θα με ενοχλήσει, κοιμάμαι σαν νεκρή.

Το πρωί σηκώνομαι μόνο όταν ξυπνήσω φυσικά, καθώς σκόπιμα δεν έχω βάλει ξυπνητήρι. Δεν θέλω να επιβάλλω στον εαυτό μου την ώρα που θα σηκωθώ. Φοράω άνετα ρούχα και παπούτσια, και φεύγω από το σπίτι χωρίς να ξέρω πού θα πάω ή πού θα καταλήξω.

Επειδή ζω στην πόλη, περιπλανιέμαι στους δρόμους, χαζεύω τις βιτρίνες των καταστημάτων ή τα κτίρια. Μπαίνω και βγαίνω από δημόσια πάρκα, βιβλιοθήκες, λόμπι ουρανοξυστών και κινηματογράφους. Δεν κάθομαι πολύ ώρα σε ένα μέρος.

Κατά τη διάρκεια αυτής της ημέρας, προσπαθώ να χαθώ. Δεν θέλω να θυμάμαι ούτε το όνομά μου, ούτε πού ζω, ούτε τις τρομερές ευθύνες που με βαραίνουν. Απεχθάνομαι να συναντώ ακόμη και τους πιο στενούς μου φίλους, γιατί τότε θυμάμαι ποια είμαι και σε τι κατάσταση βρίσκεται η ζωή μου, την οποία θέλω να ξεχάσω για λίγο.

Όλοι έχουμε ανάγκη να απομακρυνθούμε για μία ημέρα. Μια μέρα κατά την οποία συνειδητά χωρίζουμε το παρελθόν από το παρόν. Οι δουλειές, η οικογένεια, οι υποχρεώσεις και οι φίλοι μπορούν να επιβιώσουν μία μέρα χωρίς εμάς. Και αν ο εγωισμός μας επέτρεπε να το παραδεχτούμε, θα μπορούσαν να ζήσουν όλη τους τη ζωή ακόμη και χωρίς εμάς.

Κάθε άνθρωπος αξίζει μία ημέρα μακριά, μία ημέρα που δεν θέλει να αντιμετωπίσει προβλήματα, ούτε να αναζητήσει λύσεις. Ο καθένας μας χρειάζεται να αποφύγει τις ανησυχίες, από τις οποίες ποτέ δεν θα ξεφύγουμε ολοκληρωτικά.

Χρειαζόμαστε να μην εξαντλούμε τον εαυτό μας με άσκοπες ερωτήσεις. Χρειαζόμαστε στιγμές που να καθόμαστε στα παγκάκια του πάρκου, παρατηρώντας τη μυστηριώδη ζωή των μυρμηγκιών ή τις κορυφές των δέντρων.

Αν αποσυρθούμε για λίγο, δεν είμαστε ανεύθυνοι, όπως ίσως πιστεύουν πολλοί ή όπως μας κατηγορούν κάποιοι άλλοι. Το αντίθετο. Τις περισσότερες φορές, απλώς χαλαρώνουμε και ξεκουραζόμαστε για να μπορέσουμε να εκπληρώσουμε καλύτερα τα καθήκοντα και τις υποχρεώσεις μας.

Όταν επιστρέφω στο σπίτι, πάντα εκπλήσσομαι όταν βλέπω ότι κάποιες από τις ερωτήσεις που ήθελα να αποφύγω, έχουν βρει απάντηση. Και κάποιες περιπλοκές που ήλπιζα να εκτονωθούν, έχουν επιλυθεί κατά την απουσία μου.

Μία ημέρα μακριά είναι σαν να δίνεις ζωή στη ζωή. Μπορεί να σου διώξει τον θυμό, να σε βοηθήσει να ανακάμψεις, να σου δώσει δύναμη και να αναζωογονήσει την ψυχή σου.

Θεμα 35:
Επιστρέψτε ξανά στο κείμενο “Απόδραση”. (8 μονάδες)
Γράψτε ένα δοκίμιο (
ese ) στην οποία να εκφράσετε μια αντίθετη άποψη με τη βασική θέση της συγγραφέως. Προσπαθήστε να είστε πειστικοί μέσω των επιχειρημάτων και των παραδειγμάτων που θα παρουσιάσετε.(μεταφραση : με τη βοήθεια των Gemini και Perplexity)

Ως προς τη ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ο τελειόφοιτος του Αλβανικού σχολείου

οφείλει να προετοιμαστεί σε καθορισμένη ύλη (που περιλαμβάνει ολόκληρα λογοτεχνικά έργα) . Ας δούμε ένα παράδειγμα από την προκήρυξη των εξετάσεων (αν εχω καταλάβει καλά, η ύλη αυτή αφορά βιβλία και από τις τρεις τελευαίες τάξεις) .

Συμφωνα με τον οδηγό του 2024-2025 προβλέπεται να διατεθούν 5 διδακτικές ώρες για κάθε έργο. Η προσέγγιση αφορά και γνωριμία με το ιστορικο κοινωνικό πλαίσιο, τον συγγραφέα , τη διακειμενικότητα, τη διαθεματικότητα, την κριτική και προσωπική απόκριση του μαθητή, που βρίσκεται , ατομικά και ομαδικά, στο επικεντρο της μαθησιακής διαδικασίαςς. Ο μαθητής οφείλει να μελετήσει ττα λογοτεχνικά έργα στον ελευθερο του χρόνο στο πλάισιο των εργασιών που αναλαμβάνει. Ο δάσκαλος είναι ο εμψυχωτής και οργανωτής των δραστηριοτήτων (ανάδειξη θεμάτων, τεχνικών, προσώπων, παρουσιάσεις, συζητήσεις , αναγνώσεις, δραματοποιήσεις , δημουργική γραφή , πρότζεκτ…)

Από τα συγκεκριμένα λογοτεχνικά βιβλία επιλέγεται το κείμενο των εξετάσεων.

«🔹 1. Αλβανική παραδοσιακή επική ποίηση
Ο Κύκλος των Ηρώων (Cikli i Kreshnikëve) – Η σημασία του για την εθνική ταυτότητα και την πολιτιστική κληρονομιά. – Καλλιτεχνικές αξίες.

🔹 2. Παγκόσμια κλασική γραμματεία
Όμηρος: Ιλιάδα – Η επίδραση του Ομήρου στη μεταγενέστερη λογοτεχνία.
Αισχύλος: Προμηθέας Δεσμώτης – Ανάλυση της τραγωδίας και των χαρακτηριστικών του δραματουργού.
Δάντης Αλιγκιέρι: Κόλαση (Ferri) από τη Θεία Κωμωδία -Δομή, φιλοσοφία και σημασία του έργου.
Σαίξπηρ: Άμλετ – Ανάλυση και παγκόσμια σημασία του έργου.
Γκαίτε: Φάουστ – Θέση στη γερμανική και ευρωπαϊκή πνευματική ιστορία.
Ουγκώ: Η Παναγία των Παρισίων Ο Ουγκώ ως ηγέτης του ρομαντισμού.

Ονορέ ντε Μπαλζάκ: Γερο-Γκιοριό (Xha Gorio) Ο ρεαλισμός και η κατασκευή χαρακτήρων.
Φραντς Κάφκα: Η Μεταμόρφωση – Ιστορικά και υπαρξιακά ζητήματα, αποξένωση, ύφος.

🔹 3. Αλβανική λογοτεχνία (από τη ρομαντική έως τη σύγχρονη εποχή)
Ιερώνυμος Ντα Ράντα: Τα Τραγούδια του Μιλοσάο, Ρομαντισμός, ρόλος στην αλβανική Αναγέννηση.
Ναΐμ Φράσερι: Τα λουλούδια του καλοκαιριού, Ρομαντικά χαρακτηριστικά και συμβολή στο εθνικό ζήτημα και στη γλώσσα.
Λασγκούς Ποραντέτσι: Το Άστρο της Καρδιάς (Ylli i Zemrës), Μοντερνισμός, αγάπη, πατρίδα, επιρροές από Ν. Φράσερι και ευρωπαϊκή ποίηση.
Μιγκιένι: Διηγήματα της Bόρειας Pόλης και Ελεύθεροι στίχοι, Νέο πνεύμα, θεματικές ρήξης, ελεύθερος στίχος.
Ντριτέρο Αγκόλλι: Η λάμψη και η πτώση του συντρόφου Ζύλο, – Σάτιρα, νεωτερικότητα, πολιτική και κοινωνική κριτική.
Ισμαήλ Κανταρέ: Το Παλάτι των Ονείρων, Πολιτική αλληγορία, ανανέωση της αλβανικής πεζογραφίας.
Αζέμ Σκρέλι: Λυρική με βροχή, Λυρισμός, πυκνότητα σκέψης, εσωτερίκευση του ποιητικού εγώ.»

Το λογοτεχνικό κείμενο μπορεί να αποτελέσει το πεδίο απο το οποίο αναδύεται το θέμα της παραγωγής λόγου

Ενα παράδειγμα εξέτασης της Λογοτεχνίας στην Αλβανία

Υπόδειγμα 2025

«Kashelashë për Atdheun» του Azem Shkreli (απόδοση με τη βοήθεια διαφορων μηχανών ΤΝ)

(ΑΖΕΜ ΣΚΡΕΛΙ (1938-1997): Γεννήθηκε σε ένα χωριό του Κοσσυφοπεδίου/ Κοσόβου. Τελείωσε τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου της Πρίστινας. Ήταν ποιητής, θεατρικός συγγραφέας και πεζογράφος.https://stigmalogou.blogspot.com/2015/06/blog-post.html )

Γρίφος για την πατρίδα

Η πατρίδα είναι το χώμα του γιου, του πατέρα και του αγίου πνεύματος .

Στην πομπή των γάμων, η πατρίδα είναι ο πρώτος κουμπάρος.
Σε κάθε ιερή τελετή, εκείνη είναι το Ευαγγέλιο.
Στην κορυφή και στη σημαία, είναι το μήνυμα και η γιορτή.
Μέσα στο κεφάλι που βαραίνει από σκέψεις, είναι η ίδια η σκέψη.

Είναι μια φτερούγα αετού απ’ εδώ, μια άλλη πέρα από τα σύνορα.
Είναι η φωτιά του Όσο Κούκα στον πύργο-πυριτιδαποθήκη.
Είναι το χωράφι επτά χρόνια άσπαρτο, η γυναίκα άτεκνη, ο σπόρος.

Ανάμεσα στο ψωμί και το αλάτι και την καρδιά, η πατρίδα είναι η ίδια η καρδιά.
Στο πρώτο όπλο που υψώνεται για τον λύκο, η πατρίδα είναι η εκπυρσοκρότηση.
Στο σώμα στο νεκρικό κρεβάτι, η πατρίδα είναι το φέρετρο.
Στη σάρκα μας που γίνεται σκουλήκι, η πατρίδα είναι το κόκκαλο.

Η πατρίδα είναι το τρένο στη γραμμή εννέα, το εισιτήριο για το αύριο και το δισάκι στον ώμο.

Ο μαθητής καλείται να απαντήσει σε 17 ερωτήσεις (κλειστού τυπου και σύντομης ανάπτυξης) τις οποίες θα παρουσιάσω σε επόμενη ανάρτηση .

Πρός το παρόν, μια ανάλυση από τον Shaip Emërllahu , καθηγητή φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο του Τετοβο (Βόρεια Μακεδονία) και ποιητή. Το διδακτορικό του (Πανεπιστημιο Τιράνων) αφορά τη δομή της ποίησης του ΣΚΡΕΛΙ.

Το ποίημα του Azem Shkreli αποτελεί δείγμα μιας ιδιαίτερης συνθετικής τεχνικής. Οικοδομείται πάνω σε πέντε νοηματικές ενότητες, όπου η βασική ιδέα εκφράζεται μέσω μιας ρητορικής και εκφραστικής δομής τύπου «αινίγματος» (kashelashë). Τα μοτίβα που δομούν το ποίημα εμφανίζονται μέσα από περιγραφική απαρίθμηση, η οποία οργανώνει και τις επί μέρους ενότητες.

Το ποίημα ανοίγει με μια διακειμενική αναφορά – ή, για να το πούμε αλλιώς, με έναν δάνειο έτοιμο εκφραστικό τύπο, τον τύπο της θρησκευτικής βάπτισης. Πάνω σε αυτόν τον δομικό σκελετό, ο ποιητής οικοδομεί ένα νέο νοηματικό σχήμα: τη βάπτιση της Πατρίδας.

Στο εναρκτήριο δίστιχο:

Atdheu është dheu i birit e i atit e i shpirtit të shenjtë
(Η πατρίδα είναι το χώμα του γιου, του πατέρα και του αγίου πνεύματος)

…ο ποιητής δημιουργεί έναν θεϊκής υφής δεσμό ανάμεσα στην Πατρίδα και τη Γη (Atdheu – dheu), ακολουθώντας τη δομή της γνωστής χριστιανικής φόρμουλας του βαπτίσματος.

Αυτό αποτελεί την εισαγωγή του ποιήματος. Στη συνέχεια, το κυρίως σώμα του αναπτύσσεται ως αλληλουχία μοτίβων σε μορφή βαθμωτής απαρίθμησης (gradatio)

Η αρχική θεϊκή εικόνα της πατρίδας σταδιακά αντιστρέφεται ή και διακωμωδείται, μέσα από μια λεκτική ειρωνεία ή σαρκασμό που διατρέχει τα επόμενα σχήματα. Η πατρίδα δεν είναι πια μια ιερή ιδέα — είναι πόνος, στέρηση, απουσία, βάρος, ακόμη και ο θάνατος.

Στο τέλος του ποιήματος, παρουσιάζεται η λύση του “αινίγματος” (kashelashë):

Atdheu është treni në binarin e nëntë, buleta për nesër dhe trasta
Η πατρίδα είναι το τρένο στη γραμμή εννιά, το εισιτήριο για το αύριο και ο σάκος στον ώμο

Η λύση δίνεται με έναν ρυθμό που κινείται από το υψηλό προς το ταπεινό. Η τελική αποκάλυψη δεν προσφέρει λύτρωση· αντίθετα, συγκινεί και απογοητεύει ταυτόχρονα, καθώς γίνεται μέσα από μεταφορικές εικόνες της προσφυγιάς, της μετάβασης, της προσμονής.

Ο Shkreli τοποθετεί το κεντρικό νόημα του ποιήματος στο τέλος. Η αρχική ιδέα ανατρέπεται και παραμορφώνεται, σαν μια ειρωνική απόκλιση από το αρχικό θρησκευτικό μοτίβο. Αυτό που συγκρατεί το ποίημα ενιαίο είναι η τεχνική του αινίγματος, η εικόνα και τελικά η δραστική ανατροπή της προσδοκίας.

(το εντόπισα στο Facebook σε σχόλιο που έγραψε ο καθηγητής)

Οι ερωτήσεις με τις οποίες εξετάζεται ο μαθητής στο ποίημα Γρίφος για την πατρίδα του Αζεμ Σκρελί είναι κλειστού τύπου (17-26) και σύντομης απάντησης (27-33)

Θετικό στοιχείο θεωρώ την καθορισμένη έκταση της απάντησης στις ερωτήσεις 27-33. Γιατί αποφεύγεται αυτό που παρατηρούμε συχνά στη διόρθωση, η τάση του πλατειασμού και της άνευ εστίασης και ουσίας ανάπτυξης.

Οι κλειστού τύπου ερωτήσεις κατανόησης του θέματος και των εκφραστικών μέσων νιώθω ότι στερούν από τον μαθητή την ελευθερία να στοχαστεί πάνω στο έργο και να προβάλει αιτιολογημένη την δική του ανάγνωση. Δεν θα ήθελα μια τέτοια εξέταση στη λογοτεχνία.

17. Ποιο είναι το κύριο θέμα που πραγματεύεται ο συγγραφέας σε αυτό το ποίημα; 1 βαθμός

Α) Το υπαρξιακό και φιλοσοφικό θέμα της σχέσης του ανθρώπου με την πατρίδα.

Β) Το κοινωνικό και ρεαλιστικό θέμα της καθημερινής ζωής στην πατρίδα.

Γ) Το πατριωτικό και ηρωικό θέμα της εθνικής ιστορίας.

Δ) Το πνευματικό και θρησκευτικό θέμα του ιερού τόπου.

18. Ποια από τις παρακάτω εναλλακτικές θα μπορούσε να είναι ένας πιθανός ορισμός για το ποίημα; 1 βαθμός

Α) Η πατρίδα είναι ο τόπος όπου γεννιέται ο άνθρωπος.

Β) Η πατρίδα είναι ένας ιερός τόπος μόνο για όσους την υπερασπίζονται.

Γ) Η πατρίδα είναι ένας τόπος όπου συμβαίνουν μεγάλα ιστορικά γεγονότα.

Δ) Η πατρίδα είναι μια πνευματική εμπειρία συνδεδεμένη με την ταυτότητα και τον πολιτισμό.

19. Ποια από τις παρακάτω εναλλακτικές περιέχει μια έκφραση που χαρακτηρίζει τους Αλβανούς; 1 βαθμός

Α) Στο ψωμί και το αλάτι και στην καρδιά, η πατρίδα είναι η καρδιά.

Β) Στην πομπή με τους κουμπάρους, η πατρίδα είναι ο πρώτος κουμπάρος.

Γ) Στο κεφάλι που είναι βαρύ με σκέψεις, αυτή (η πατρίδα) είναι η σκέψη.

Δ) Η πατρίδα είναι η γη του υιού και του πατρός και του αγίου πνεύματος.

20. Στον στίχο: «Στη σάρκα μας που σαπίζει , η πατρίδα είναι το κόκαλο», ο Shkreli μεταδίδει την ιδέα ότι: 1 βαθμός

Α) ο άνθρωπος κλείνει τον κύκλο ζωής, η πατρίδα όχι.

Β) η πατρίδα είναι η ψυχή που δεν πεθαίνει ποτέ.

Γ) ο άνθρωπος είναι μέρος του φυσικού κύκλου της ζωής.

Δ) ο άνθρωπος και η πατρίδα είναι αδιαχώριστοι.

21. Σε ποια από τις παρακάτω εναλλακτικές οι μεταφορές εμπεριέχουν αντοθεση; 1 βαθμός

Α) Στη πομπή με τους κουμπάρους, η πατρίδα είναι ο πρώτος κουμπάρος.

Β) Είναι ένα φτερό αετού από εδώ, ένα από την άλλη πλευρά των συνόρων.

Γ) Στο ψωμί και το αλάτι και στην καρδιά, η πατρίδα είναι η καρδιά.

Δ) Στην κορυφή και στη σημαία είναι το μήνυμα και η γιορτή.

22. Ο κυρίαρχος τόνος αυτών των στίχων είναι κυρίως: 1 βαθμός

Α) ένα μείγμα προσευχής και αγάπης.

Β) μια ανάμειξη θλίψης και απαισιοδοξίας.

Γ) ένας συνδυασμός λατρείας και πόνου.

Δ) μια συγχώνευση αισιοδοξίας και χαράς.

23. Ποια από τις παρακάτω εναλλακτικές εκφράζει σωστά τη σύνδεση μεταξύ των ποιημάτων της συλλογής “Λυρικά της βροχής” (Lirikë me shi); 1 βαθμός

Α) Τα ποιήματα είναι ανεξάρτητα και δεν έχουν καμία σχέση μεταξύ τους.

Β) Τα ποιήματα συνδέονται μόνο μέσω μιας κοινής δομής και ύφους.

Γ) Η σύνδεση μεταξύ των ποιημάτων γίνεται μέσω της χρήσης παρόμοιου ρυθμού και στίχων.

Δ) Τα ποιήματα έχουν μια εσωτερική σύνδεση που υπαγορεύεται από παρόμοιες πνευματικές καταστάσεις.

24. Το εκφραστικό μέσο που χρησιμοποιείται στον στίχο “Η πατρίδα είναι η φλόγα του Oso Kuka στον πύργο της πυρίτιδας”, είναι: 1 βαθμός

Α) η παρομοίωση. Β) η μεταφορά. Γ) η επαναφορά. Δ) το επίθετο.

25. Ποιος από τους παρακάτω στίχους εκφράζει την ανησυχία του συγγραφέα για τις διαιρεμένες αλβανικές περιοχές; 1 βαθμός

Α) Στην κορυφή και στη σημαία είναι το μήνυμα και η γιορτή.

Β) Είναι ένα φτερό αετού από εδώ, ένα από την άλλη πλευρά των συνόρων.

Γ) Είναι η φλόγα του Oso Kuka στον πύργο της πυρίτιδας.

Δ) Είναι το χωράφι επτά χρόνια ακαλλιέργητο και η γυναίκα άγονη και ο σπόρος.

26. Η σημασία της λέξης “kulm” (κορυφή) στον στίχο: “Στην κορυφή και στη σημαία είναι το μήνυμα και η γιορτή”, είναι: 1 βαθμός

Α) η κορυφή ενός κτιρίου. Β) η κατοικία, το σπίτι, η οικογένεια. Γ) το ανώτερο σημείο όπου συναντώνται δύο ευθείες. Δ) το υψηλότερο σημείο τελειότητας κάποιου πράγματος.

27. Ποια είναι η λέξη που επαναλαμβάνεται σε ίδια μορφή σε όλο το ποίημα; Τι νοηματικό φορτίο μεταδίδει ο ποιητής μέσα από τη μετακίνηση αυτής της λέξης σε διαφορετικές θέσεις μεσα στον στίχο; 2 βαθμοί

Ο ΜΑΘΗΤΗΣ ΔΙΑΘΕΤΕΙ ΤΡΕΙΣ ΣΤΙΧΟΥΣ ΓΙΑ ΝΑ ΓΡΑΨΕΙ

28. Εξηγήστε τη σημασία της υπογραμμισμένης λέξης: «Στο πρώτο όπλο που υψωνεται για τον λύκο, η πατρίδα είναι ο πυροβολισμός » και αναλύστε τον στίχο. 2 βαθμοί

Ο ΜΑΘΗΤΗΣ ΔΙΑΘΕΤΕΙ ΤΡΕΙΣ ΣΤΙΧΟΥΣ ΓΙΑ ΝΑ ΓΡΑΨΕΙ

29. Βρείτε το ηχητικό σχήμα που οργανώνει τον στίχο: «Είναι η φλόγα του Οσό Κούκα στον πύργο της πυρίτιδας». Është flaka e Oso Kuka në kullën kullë të barutit Ποιος είναι ο ρόλος του; 2 βαθμοί

Ο ΜΑΘΗΤΗΣ ΔΙΑΘΕΤΕΙ ΔΥΟ ΣΤΙΧΟΥΣ ΓΙΑ ΝΑ ΓΡΑΨΕΙ

30. Τα σύμβολα που χρησιμοποιεί ο Shkreli για να αναπαραστήσει την πατρίδα έχουν βαθύ εθνικό και πνευματικό νόημα. Αναγνωρίστε ένα σύμβολο για κάθε νόημα και εξηγήστε το. (4 βαθμοί)

Ο ΜΑΘΗΤΗΣ ΔΙΑΘΕΤΕΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΣΤΙΧΟΥΣ ΓΙΑ ΝΑ ΓΡΑΨΕΙ

31. Μπορεί να λεχθεί ότι το ποίημα έχει έντονο συναισθηματικό φορτίο; Πώς παρουσιάζει ο Shkreli αυτό το συναίσθημα στους στίχους του; (2 βαθμοί)

Ο ΜΑΘΗΤΗΣ ΔΙΑΘΕΤΕΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΣΤΙΧΟΥΣ ΓΙΑ ΝΑ ΓΡΑΨΕΙ

32. Σχολιάστε την εικόνα που μεταδίδεται μέσω των δύο τελευταίων στίχων. (2 βαθμοί)

Ο ΜΑΘΗΤΗΣ ΔΙΑΘΕΤΕΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΣΤΙΧΟΥΣ ΓΙΑ ΝΑ ΓΡΑΨΕΙ

33. Βρείτε δύο μορφολογικά χαρακτηριστικά που καθιστούν τον Shkreli σύγχρονο ποιητή στην αντιμετώπιση ενός τέτοιου παραδοσιακού θέματος. (2 βαθμοί)

Ο ΜΑΘΗΤΗΣ ΔΙΑΘΕΤΕΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΣΤΙΧΟΥΣ ΓΙΑ ΝΑ ΓΡΑΨΕΙ

Και τώρα ένα από τα δοθέντα φύλλα εξέτασης.

Εδώ το λογοτεχνικό κείμενο (πάντα από τα ορισθέντα βιβλία) εκτός από τις οικείες ερωτήσεις δίνει και το έναυσμα για την παραγωγή λόγου)

Ακολουθούν (σε μετάφραση – απόδοση Τσακ Τζιπιτή και Gemini)

1) το απόσπασμα

2) το θέμα παραγωγής λόγου ( με έναν αξονα και συγκεκριμένη έκταση (25 στίχων) – για να το κατανοήσει κανείς πρέπει να γνωρίζει την Εσμεράλδα ως λογοτεχνική μορφή και την επίδραση που ασκεί στον Κουασιμόδο) και

3) οι οδηγίες αξιολόγησης (θεωρώ πολύ ενδιαφέρουσα την επιμονή: α) στην προσωπική τεκμηρίωση και τον παραστατικό λόγο β) στην πρωτοτυπία λόγου και σκέψης – στην προσωπική σφραγίδα )

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΦΥΛΛΟ ΕΞΕΤΑΣΗΣ 2022

1) ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ (Λογοτεχνικό κείμενο)

Βίκτωρ Ουγκώ – Η Παναγία των Παρισίων

Ο ναός της Παναγίας των Παρισίων είναι, χωρίς αμφιβολία, μέχρι και σήμερα, ένα επιβλητικό οικοδόμημα. Στο πρόσωπο αυτής της αρχόντισσας των παλαιών μας καθεδρικών, δίπλα σε κάθε ρυτίδα, υπάρχει και ένα σημάδι, ένα ίχνος, μια ουλή. […]

Η παρουσία του Κουασιμόδου, αυτής της παράδοξης ιδιοφυΐας, πλημμύριζε τον ναό με μια πνοή ζωής. Σύμφωνα με τη δεισιδαίμονα φήμη του πλήθους, από τον ίδιο φαίνεται πως πηγάζει κάποια μυστήρια δύναμη που ζωντανεύει όλους τους πέτρινους όγκους της Παναγίας και κάνει αυτό το αρχαίο προσκυνητάρι να βροντά ως τα θεμέλιά του.

Και, πράγματι, η ίδια η Παναγία των Παρισίων έμοιαζε με πνεύμα που υπάκουε και υποτασσόταν στην εξουσία του· περίμενε τις εντολές του κωδωνοκρούστη για να υψώσει τη φωνή της· εκείνος την κυρίευε, την πλημμύριζε, σαν κάποιο πνεύμα-προστάτης. […]

Ο Κουασιμόδος είχε σταθεί τώρα κάτω από τον θόλο της μεγάλης πύλης. Οι πλατιές πατούσες του πατούσαν τόσο βαριά πάνω στις πέτρινες πλάκες του δαπέδου, που έμοιαζαν να σείονται μέχρι και οι βαριές ρομανικές κολόνες. Το μεγάλο, γεμάτο τρίχες κεφάλι του χανόταν ανάμεσα στους ώμους του, όπως το κεφάλι ενός λιονταριού που κι αυτό έχει μακριά χαίτη που του σκεπάζει τον λαιμό.

Κρατούσε την τρομαγμένη κοπέλα πάνω στις τραχιές παλάμες του, σαν ένα κομμάτι λευκό ύφασμα· αλλά την κρατούσε με τέτοια φροντίδα, που έμοιαζε να φοβάται μήπως την τραυματίσει ή τη χαλάσει. Θα έλεγες πως ο Κουασιμόδος ένιωθε ότι αυτή ήταν κάτι εύθραυστο, κομψό και πολύτιμο — κάτι που δεν είχε πλαστεί για τα σκληρά του χέρια. Πότε-πότε, έμοιαζε να μην τολμά ούτε να την αγγίξει με την ανάσα του. Ύστερα, ξαφνικά, τη σφίγγει δυνατά πάνω στο κακοφτιαγμένο στήθος του, σαν να ήταν το λάφυρό του, ο θησαυρός του. Έτσι σφίγγει το βρέφος η μάνα στον κόρφο της.

Το μάτι του, το μονό του κυκλώπειο μάτι, κατέβαινε πού και πού πάνω στην κοπέλα και της έδειχνε τρυφερότητα, γλυκύτητα, συμπόνια — και έπειτα υψωνόταν πάλι ψηλά, ρίχνοντας σπινθήρες. Τότε οι γυναίκες ανατρίχιαζαν και έκλαιγαν, το πλήθος παραληρούσε από ενθουσιασμό, γιατί εκείνες τις στιγμές ο Κουασιμόδος ήταν πραγματικά όμορφος. […]

Ο Κουασιμόδος και η Εσμεράλδα ήταν δυο άνθρωποι περιφρονημένοι από τη φύση και την κοινωνία· βρίσκονταν στο ίδιο επίπεδο δυστυχίας, και τώρα βοηθούσαν ο ένας τον άλλον.

— Γιατί με σώσατε;

Εκείνος την κοίταξε με αγωνία, σαν να προσπαθούσε να καταλάβει το νόημα των λόγων της. Εκείνη επανέλαβε την ερώτηση.

Τότε εκείνος την κοίταξε με βαθιά θλίψη, έτριξε τα δόντια του και έφυγε τρέχοντας.

Η Εσμεράλδα έμεινε σαστισμένη. Η τσιγγάνα σήκωσε τα μάτια της να τον ευχαριστήσει, αλλά δεν μπόρεσε να αρθρώσει ούτε λέξη.

Τότε εκείνος της είπε:

— Με φοβάστε; Είμαι πολύ άσχημος, έτσι δεν είναι; Εντάξει, μην με κοιτάτε, μόνο να με ακούτε. Τη μέρα θα μένετε εδώ. Τη νύχτα μπορείτε να τριγυρνάτε όσο θέλετε μέσα στον ναό. Μα έξω από την Παναγία, μην βγείτε ποτέ· ούτε μέρα ούτε νύχτα. Θα σας σκοτώσουν — κι εγώ θα πεθάνω μαζί σας.

Συγκινημένη από τα λόγια του, εκείνη σήκωσε το κεφάλι της να του απαντήσει. Μα εκείνος είχε εξαφανιστεί.

Όταν έπεσε το σκοτάδι, η νύχτα της φάνηκε τόσο όμορφη, και το φως του φεγγαριού τόσο γλυκό, που βγήκε στην υπερυψωμένη γαλαρία που περιέβαλλε τον ναό. Ένιωσε κάπως ανακουφισμένη· από ψηλά, το τοπίο έμοιαζε ήσυχο, γαλήνιο, ειρηνικό.

2) ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ (ΔΟΚΙΜΙΟ)

ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ 35 Η Εσμεράλδα είναι μία από τις πιο όμορφες μορφές της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Με αφορμή αυτό, αναπτύξτε σε μορφή δοκιμίου γιατί η απλότητα, το ταλέντο και η ομορφιά προσφέρουν χαρά, ευχαρίστηση και έμπνευση στην ανθρώπινη ψυχή.

8 μονάδες σε σύνολο 60

3) ΟΔΗΓΙΕΣ ΒΑΘΜΟΛΟΓΗΣΗΣ
«Ερώτηση 35 – 8 μονάδες

Για την εκτίμηση της έκθεσης θα ακολουθηθούν τα παρακάτω κριτήρια:

Ανάπτυξη της ιδέας – 2 μονάδες

Ο μαθητής/η μαθήτρια συντάσσει μία έκθεση στην οποία τεκμηριώνει την επίδραση της έννοιας του ωραίου στον άνθρωπο.

Αναλύει τα επιχειρήματά του/της με ποικίλες επεξηγηματικές λεπτομέρειες και περιγραφικά στοιχεία που υποστηρίζουν σταθερά την ανάπτυξη του συλλογισμού.

Ενσωματώνει διαφορετικές προσωπικές εμπειρίες, οι οποίες υποστηρίζουν με πειστικό τρόπο το επιχείρημα· δίνει παραδείγματα και δημιουργεί εικόνες.

Οργάνωση και δομή – 2 μονάδες

Χρησιμοποιεί καθαρή δομή έκθεσης: εισαγωγή–κύριο μέρος–επίλογος.

Εξασφαλίζει ομαλή μετάβαση μεταξύ των παραγράφων του κυρίως μέρους.

Ομαδοποιεί τα ζητήματα σε παραγράφους σωστά, με σαφήνεια, ακρίβεια, πληρότητα και λογική συνοχή.

Επιλέγει και χρησιμοποιεί κατάλληλους συνδετικούς κρίκους, ώστε να διασφαλίζεται η συνεκτικότητα και η συνοχή του κειμένου· οι σύνδεσμοι αυτοί είναι ποικίλοι και αποφεύγεται η χρήση καθημερινού λεξιλογίου.

Διατυπώνει προσωπικό συμπέρασμα σε σχέση με το θέμα (παράγραφος επιλόγου).

Ύφος και πρωτοτυπία – 2 μονάδες

Χρησιμοποιεί λόγο σαφή και πρωτότυπο, που δημιουργεί μια πλήρη και ζωντανή εντύπωση για όσα εκφράζονται σε σχέση με το θέμα .

Χρησιμοποιεί πλούσια γλώσσα με πολλές λεπτομέρειες, οι οποίες υποστηρίζουν την κεντρική ιδέα και ενεργοποιούν τη φαντασία του αναγνώστη.

Κάνει χρήση υποκειμενικής γλώσσας, συνδυάζοντας επεξηγητικές και περιγραφικές λεπτομέρειες.

Επιστρατεύει πλούσιο και ποικίλο λεξιλόγιο, με επιλεγμένες εκφράσεις που εξασφαλίζουν πρωτοτυπία στο γραπτό και αποδεικνύουν καλή κατάρτιση όχι μόνο στη λογοτεχνία αλλά και στη γλώσσα γενικότερα.

Γλωσσική ορθότητα – 2 μονάδες

Χρησιμοποιεί σωστά τις δομές των προτάσεων, υποστηρίζοντας γλωσσικά το περιεχόμενο της έκθεσης.

Δεν κάνει ορθογραφικά λάθη σε λέξεις συχνής ή σπάνιας χρήσης και συντάσσει σωστά, ανάλογα με το νόημα ή την πρόθεση, όλα τα είδη προτάσεων.

Χρησιμοποιεί σωστά τα σημεία στίξης (τελεία, κόμμα, άνω και κάτω τελεία, θαυμαστικό, ερωτηματικό, παύλα κ.λπ.), γεγονός που φανερώνει άριστη γνώση των κανόνων της ορθογραφίας της αλβανικής γλώσσας.

Το γραπτό είναι ορθό από πλευράς ορθογραφίας, σύνταξης και στίξης, γεγονός που ενισχύει πλήρως τη δομή των προτάσεων.

Σημείωση: Κατά την αξιολόγηση της έκθεσης, οι επιμέρους άξονες δεν θα θεωρούνται απομονωμένοι μεταξύ τους, καθώς δεν είναι πλήρως ανεξάρτητοι· θα εξετάζονται σε συνάρτηση και αρμονία. Επιπλέον, η επιτροπή θα λάβει υπόψη ότι στην ενότητα «ύφος» (στην οποία έως σήμερα επικρατούσε μεγαλύτερη αυστηρότητα), θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το γεγονός ότι ο συντάκτης της έκθεσης είναι μαθητής και όχι επαγγελματίας συγγραφέας.

Η επιτροπή αξιολόγησης θα εκτιμήσει κάθε προσπάθεια του μαθητή.»

 

 

Και κλείνουμε με μια παραγωγή λόγου που είναι ανεξάρτητη θεματικά και μορφικά από τα κείμενα

ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΙΚΟ ΦΥΛΛΟ ΕΞΕΤΑΣΗΣ 2024

ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ (ΜΟΝΑΔΕΣ 8 ΣΕ ΣΥΝΟΛΟ 60)

Ο μαθητής γράφει κείμενο ανεξάρτητο από τα δύο κείμενα που του δίδονται (1 μη λογοτεχνικό και 1 λογοτεχνικό)

ΘΕΜΑ Καθώς η Έρα έκανε περιήγηση στο διαδίκτυο, είδε κάποιες ειδήσεις σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη, μέσω της οποίας αντικαθίσταται ο άνθρωπος στην παραγωγή – εργασία. Ήταν διχασμένη, γι’ αυτό έγραψε στην καλύτερή της φίλη, Άνα, που ζει στο Τόκιο, για να της ζητήσει τη γνώμη της.

Νέο E-mail

Προς: ana_2024@gmail.com

Θέμα: Τεχνητή νοημοσύνη

Αγαπητή Άνα!

Πώς είσαι; Ήμουν πολύ απασχολημένη τον τελευταίο καιρό, γι’ αυτό δεν σου έγραψα. Σε παρακαλώ, συγχώρεσέ με!

Όλο και περισσότερο βλέπω στο διαδίκτυο ειδήσεις σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη που αντικαθιστά την ανθρώπινη εργασία και ήθελα να τις μοιραστώ μαζί σου.

Για παράδειγμα, εταιρείες που αναπτύσσουν αυτοοδηγούμενα οχήματα επέτρεψαν στο κοινό να δοκιμάσει αυτοοδηγούμενα ταξί, για να αντικαταστήσουν τους οδηγούς ταξί. Διάφορα εστιατόρια έχουν εγκαταστήσει κινητά ρομπότ για να μαζεύουν πιάτα, καθώς και μηχανές αυτοεξυπηρέτησης για παραγγελίες. Τα ρομπότ καθαρισμού μπορούν να καθαρίσουν μια επιφάνεια 1200 τετραγωνικών μέτρων την ώρα, το ChatGPT αντικαθιστά το έργο δημοσιογράφων, δημοσίων σχέσεων, αρχιτεκτόνων κ.λπ.

Όλος ο κόσμος επενδύει στην ανάπτυξη της τεχνολογίας, τη βελτίωση της αποδοτικότητας της εργασίας και την απόλαυση της άνεσης που φέρνει η τεχνητή νοημοσύνη. Ωστόσο, όλο και περισσότερο, η τεχνητή νοημοσύνη προκαλεί πανικό στους ανθρώπους, από φόβο μήπως χάσουν τη δουλειά τους.

Θέλω να ξέρω, τι πιστεύεις για την τεχνητή νοημοσύνη;

Ανυπομονώ για την απάντησή σου.

Με αγάπη, Έρα.

Υποθέστε ότι είστε η Άνα. Απαντήστε στην Έρα, μέσω ενός δοκιμίου, όπου θα εκφράσετε με επιχειρήματα τη γνώμη σας για την τεχνητή νοημοσύνη.

——————————

Νέο E-mail

Προς: era_2024@gmail.com

Θέμα: Τεχνητή νοημοσύνη

Αγαπητή Έρα!

Ο ΜΑΘΗΤΗΣ εχει στη διάθεση του 25 κενές γραμμές για να γράψει το κείμενο του.

Με αγάπη, Άνα.

Κατηγορία ΓΛΩΣΣΑ, ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ | Δε βρέθηκαν σχόλια »

Πώς είναι ένα Φύλλο Οδηγιών Διόρθωσης για τη Γλώσσα στο Ηνωμένο Βασίλειο;

Συγγραφέας: pantsouka στις 29 Ιουνίου, 2025

Find past papers and mark schemes

GCSE ENGLISH LANGUAGE 8700/1

Paper 1 Explorations in creative reading and writing

Mark scheme

June 2022 Version: 1.0 Final

Κατηγορία ΓΛΩΣΣΑ | Δε βρέθηκαν σχόλια »

Ηνωμένο Βασίλειο: Τα Γραπτα αξιοποιούνται για διδακτικούς σκοπούς

Συγγραφέας: pantsouka στις 29 Ιουνίου, 2025

Σύμφωνα με άρθρο της Cath Jadhav, Executive Director of Standards and Stakeholder Relationships του Ofqual (του ρυθμιστικού οργάνου για τους τίτλους σπουδών στην Αγγλία), το οποίο δημοσιεύθηκε στις 13 Ιουλίου 2018 και εστιάζει στις διαδικασίες για τις εξετάσεις A-levels και GCSE:

 

Μόλις ολοκληρωθούν οι διαδικασίες αξιολόγησης και αναθεώρησης, τα σχολεία έχουν τη δυνατότητα να ζητήσουν αντίγραφα των γραπτών για εκπαιδευτική χρήση.

 

27 September – deadline for requests to exam boards for copies of exam scripts (AS/A level and GCSE) to be used for teaching/learning purposes.

 

Κατηγορία ΓΛΩΣΣΑ | Δε βρέθηκαν σχόλια »

Ενα Ολοκληρωμένο φύλλο εξέτασης Γκάοκάο στη μητρική γλώσσα

Συγγραφέας: pantsouka στις 26 Ιουνίου, 2025

Περιγραφή Φύλλου Εξέτασης Κινεζικής Γλώσσας  ΓΚΑΟ ΚΑΟ 2024

Το παρόν φύλλο αποτελεί ολοκληρωμένο διαγώνισμα για τις πανεθνικές εξετάσεις ΓΚΑΟ ΚΑΟ στην κινεζική γλώσσα.

Περιλαμβάνει 22 θέματα, που καλύπτουν το πλήρες φάσμα γλωσσικών δεξιοτήτων: κατανόηση, ανάλυση, ερμηνεία, γλωσσική ακρίβεια, λογοτεχνική παιδεία και παραγωγή λόγου.

Αφορά τόσο τη σύγχρονη όσο και την κλασική κινεζική γλώσσα

Δομή και Περιεχόμενο
Το διαγώνισμα διαρθρώνεται σε τέσσερις βασικές ενότητες:

I. Ανάγνωση Κειμένων και Κατανόηση (9 ερωτήσεις)
1. Δοκιμιακό Κείμενο – Πολιτικός και κοινωνικός λόγος
Θέμα: Η οικοδόμηση θαλάσσιας κοινότητας κοινού πεπρωμένου
Περιεχόμενο: Ανάλυση ομιλίας του Σι Τζινπίνγκ και σχολιασμού σχετικού δοκιμίου με διεθνολογικά και περιβαλλοντικά ζητήματα.
Ερωτήσεις: Κατανόηση, επιχειρηματολογία, δομή

2. Πρακτικό Μη Λογοτεχνικό Κείμενο – Τεχνική περιγραφή
Θέμα: Αποκατάσταση ξύλινων κινεζικών οικοδομών («偷梁换柱»)
Περιεχόμενο: Επεξήγηση αρχιτεκτονικής μεθόδου, χρήση τεχνικής γλώσσας και σχηματικής περιγραφής.
Ερωτήσεις: Τεχνική κατανόηση, λέξεις στα κενά, διαδικασία

3. Λογοτεχνικό Κείμενο – Σύγχρονη πεζογραφία
Τίτλος: «Νύχτα του Παγετού» – Ζου Λιανχουά
Περιεχόμενο: Αφηγηματικό-λυρικό κείμενο με έντονα φυσιολατρικά, βιωματικά και φιλοσοφικά στοιχεία.
Ερωτήσεις: Ανάλυση εικόνων, συμβολισμοί, συναισθηματική εμπλοκή

II. Κλασικά Κείμενα και Ιστορική Ανάλυση (4 ερωτήσεις)
4. Κλασική Πεζογραφία – Ηγεσία και ήθος στην εποχή των Τριών Βασιλείων
Περιεχόμενο: Απόσπασμα από ιστοριογραφικό δοκίμιο του Ζάο Γι με σύγκριση ηγετικών μορφών (Τσάο Τσάο, Λιου Μπέι, Σουν Τσουάν).
Ερωτήσεις: Στίξη (断句) Σημασιολογική ανάλυση αρχαίων λέξεων Κατανόηση ιστορικών συμπεριφορών Μετάφραση και ερμηνεία

III. Κλασική Ποίηση και Αισθητική Αντίληψη (3 ερωτήσεις)
5. Ρυθμική Ποίηση – 《次韵 钱逊叔泛舟虹桥》 του Λιου Μπεντζόνγκ
Περιεχόμενο: Ποίημα σε τυποποιημένη μορφή (律诗), περιγραφή άνοιξης και βαρκάδας, με στοχαστική χροιά.
Ερωτήσεις: Ανάλυση λεκτικών επιλογών (π.χ. «μαλακό», «χαμηλό»), Σύνδεση με το ύφος της εποχής, Λογοτεχνική κατανόηση ρυθμού, εικόνας και ύφους

IV. Γλωσσική Μνήμη, Πρακτική Γραφή και Παραγωγή Λόγου (6 ερωτήσεις)
6. Συμπλήρωση Ποιητικών Αποσπασμάτων (3 ερωτήσεις)
Περιεχόμενο:
Γνωστοί στίχοι από κλασικά έργα: Wang Wan (潮平两岸阔…), Lu You, Li Bai
Στόχος: Έλεγχος λογοτεχνικής μνήμης και αισθητικής συνείδησης

7. Γλωσσική εφαρμογή – Συνοπτική απόδοση ιατρικής αναφοράς (Ερώτηση 21)
Περίληψη λόγου ηλικιωμένης γυναίκας με συμπτώματα
Σκοπός: Συνόψιση καθημερινού αφηγηματικού λόγου σε σύντομη ιατρική δήλωση (≤80 χαρακτήρες , σαν να λέμε 50 λέξεις)

8. Παραγωγή Κειμένου – Έκθεση Ιδεών (Ερώτηση 22)
Θέμα: Ειλικρίνεια, επικοινωνία και συνύπαρξη
Απαίτηση: Δομημένο δοκίμιο 800 χαρακτήρων (σαν να λέμε 400-500 λέξεων) με καθαρή θέση, επιχειρήματα, παραδείγματα και κατακλείδα

 

Κατηγορία ΓΛΩΣΣΑ | Δε βρέθηκαν σχόλια »

Εξετάσεις Γκαοκάο 2025: Πώς ελέγχεται η κατανόηση μη λογοτεχνικού κειμένου

Συγγραφέας: pantsouka στις 25 Ιουνίου, 2025

Πέντε ερωτήσεις για δύο κείμενα : τρεις κλειστού τύπου και δύο σύντομης απάντησης

ΚΕΙΜΕΝΟ 1
Το πρώτο κείμενο είναι απόσπασμα ομιλίας του Προέδρου της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ, με θέμα την «Προσπάθεια υπέρβασης των κακών γραφειοκρατικών πρακτικών και την προώθηση ενός υγιούς και αποτελεσματικού ύφους γραφής». Στο κείμενο αναλύονται οι βασικές αρχές που πρέπει να διέπουν τα επίσημα κείμενα, τις ομιλίες και τις ανακοινώσεις: σύντομη, ουσιαστική και καινοτόμος γραφή, με στόχο την σαφήνεια, την ειλικρίνεια και τη συνάφεια με την πραγματικότητα. Ο Σι Τζινπίνγκ τονίζει τη σημασία της απλότητας και της αποτελεσματικότητας στην επικοινωνία, υπογραμμίζοντας παράλληλα ότι η γραφή πρέπει να αποφεύγει τη φλυαρία, την επιπολαιότητα και την τυπολατρεία.


ΚΕΙΜΕΝΟ 2

Το δεύτερο κείμενο είναι απόσπασμα από το έργο του Κινέζου λογοτέχνη και μεταφραστή Chen Wangdao (Τσεν Ουάνγκνταο), ειδικού στη ρητορική και τη γλωσσολογία, με τίτλο «Εισαγωγή στη Ρητορική». Στο κείμενο παρουσιάζονται οι αρχές της «αρνητικής ρητορικής» (消极修辞), που στοχεύει κυρίως στη σαφήνεια και την ακριβή μετάδοση της πληροφορίας χωρίς περιττά στοιχεία ή γλωσσικές πολυπλοκότητες. Τονίζεται η σημασία της απλής, καθαρής και αντικειμενικής γλώσσας, που αποφεύγει τη διασπορά της προσοχής σε περιττές λεπτομέρειες ή περιττές διακοσμήσεις. Το κείμενο περιγράφει τέσσερις βασικές προϋποθέσεις για να θεωρείται η ρητορική «αρνητική», δηλαδή σαφής, ομαλή, ισορροπημένη και σταθερή.

ΟΙ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ (19 ΜΟΡΙΑ ΣΤΑ 150)

Οι ερωτήσεις κλειστού τύπου – πολλαπλής επιλογής εστιάζουν στην ανίχνευση της λανθασμένης σε σύνολο 4 εναλλακτικών προτάσεων , διαφορετικών ως προς το νόημα ή το στοιχείο μορφής  που ελέγχουν!

Με ερώτηση κλειστού τυπου ελέγχεται η καταλληλότητα του τίτλου

Με δύο ερωτήσεις σύντομης απάντησης ελέγχεται σε βάθος η κατανόηση του κειμένου με κριτική εφαρμογή (evaluation)  και μετασχηματισμό του περιεχομένου σε νεα δεδομένα.

 

Κατηγορία ΓΛΩΣΣΑ | Δε βρέθηκαν σχόλια »

Επτά τίτλοι για ένα κείμενο (Β3α 2025)

Συγγραφέας: pantsouka στις 16 Ιουνίου, 2025

ΤΣΟΥΚ Θα σου δώσω το κείμενο ενός άρθρου (προκειται να δημοσιευτεί σε εφημερίδα πανελληνιας κυκλοφορίας) και 7 πιθανούς τίτλους. Θέλω να επιλέξεις τον επικοινωνιακά καταλληλότερο τίτλο για το συγκεκριμένο κείμενο και να αιτιολογήσεις την απάντηση σου

1. Η δημιουργικότητα αρχίζει από την κούνια
2. Η δημιουργικότητα αρχίζει …από την κούνια
3. Από την κούνια αρχίζει η δημιουργικότητα!
4. Δημιουργικοί από κούνια
5. Από την κούνια η αρχή της δημιουργικότητας
6. Η δημιουργικότητα αρχίζει από τη βρεφική ηλικία
7. Από τη βρεφική ηλικία η έναρξη της δημιουργικότητας

Αν νομίζετε πως η ικανότητα να κάνει κάποιος σύνθετες σκέψεις αφορά μόνο τους ενηλίκους, κάνετε λάθος. Κι αυτό διότι επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Μπέρμιγχαμ και του Πανεπιστημίου Κεντρικής Ευρώπης στην Αυστρία (CEU), έπειτα από σχετική έρευνα, διαπίστωσαν πως η δημιουργική σκέψη ξεκινά από την… κούνια. Όπως συγκεκριμένα προέκυψε από τη μελέτη τους που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «PNAS», τα βρέφη ηλικίας έως 12 μηνών όχι μόνο είναι ικανά για δημιουργική σκέψη πολύ πριν αρχίσουν να μιλάνε, αλλά και αυτού του είδους η σκέψη είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη της γλωσσικής τους ικανότητας.
Όπως εξήγησε η επικεφαλής της μελέτης, νευροεπιστήμονας με ειδίκευση στη βρεφική και πρώιμη παιδική ηλικία Δρ. Μπάρμπαρα Πομιεχόφσκα, στόχος της ερευνητικής της ομάδας ήταν να ανακαλύψει την «πηγή» της ανθρώπινης δημιουργικότητας και της παραγωγικής σκέψης. «Η ανθρώπινη ευφυία και δημιουργικότητα βασίζονται στη συνδυαστική σκέψη ή στην ικανότητα σχηματισμού εντελώς νέων σκέψεων, συνδυάζοντάς τες με υπάρχουσες (γνωστές) έννοιες και ιδέες. Η δημιουργικότητα των ανθρώπων δεν έχει όρια, μας πήγε στο φεγγάρι και μας επέτρεψε να θεραπεύσουμε θανατηφόρες νόσους, αλλά δεν γνωρίζουμε ακόμα πότε και πώς προκύπτει αυτή η εντυπωσιακή ικανότητα συνδυασμού ιδεών και εφεύρεσης νέων πραγμάτων. Αυτή η έρευνα δείχνει ότι πρέπει να πάμε πίσω στην αρχή της γλωσσικής ανάπτυξης για να λύσουμε αυτό το παζλ».
Σύμφωνα με τη δόκτορα Πομιεχόφσκα, η συγκεκριμένη μελέτη έδειξε πως η ανθρώπινη δημιουργικότητα είναι αρχέγονη και ξεκινά ήδη από τη βρεφική ηλικία. «Όταν μιλάμε για δημιουργικότητα, αναφερόμαστε συνήθως σε ανθρώπους που ασχολούνται με τις τέχνες, σε κάποιους εφευρέτες και γενικότερα σε ενηλίκους και μεγαλύτερα παιδιά που έχουν κάποιο ιδιαίτερο ταλέντο. Πολύ λίγοι άνθρωποι μπορούν να φανταστούν πως ένα μικρό ανθρωπάκι έχει ικανότητα για συνδυαστική σκέψη. Θα πρέπει, επομένως, να μελετήσουμε τις συνθήκες εκείνες που επηρεάζουν αρνητικά την ανάπτυξη των δημιουργικών γνωστικών ικανοτήτων του βρέφους. Και τώρα που γνωρίζουμε ότι αυτή η ικανότητα ξεκινά νωρίς, μπορούμε να εξετάσουμε όλους αυτούς τους βιολογικούς, κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες που μπορεί να την επηρεάσουν. Για παράδειγμα η φτώχεια, το ανθυγιεινό περιβάλλον διαβίωσης, το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο των γονιών, η έλλειψη κοινωνικής υποστήριξης και η κακή διατροφή είναι γνωστοί παράγοντες που επιδρούν στη γνωστική ανάπτυξη των παιδιών».

ΤΣΑΚ
Ο καταλληλότερος επικοινωνιακά τίτλος για το συγκεκριμένο άρθρο είναι:

4. Δημιουργικοί από κούνια

Αιτιολόγηση:
Συντομία και δυναμισμός
Ο τίτλος είναι σύντομος, ευκολομνημόνευτος και έχει ρυθμό. Αυτό τον καθιστά πιο ελκυστικό σε τίτλο εφημερίδας, όπου η πρώτη εντύπωση είναι κρίσιμη.

Χρήση μεταφορικής, οικείας έκφρασης
Η φράση “από κούνια” είναι μια ζωντανή, καθομιλουμένη μεταφορά που έχει θετικό επικοινωνιακό φορτίο. Συχνά χρησιμοποιείται για να δηλώσει κάτι έμφυτο, κάτι που υπάρχει από την αρχή της ζωής – ακριβώς δηλαδή αυτό που λέει το άρθρο.

Αποφυγή τεχνικών ή βαρύγδουπων όρων
Άλλοι τίτλοι, όπως οι 6 και 7, περιέχουν λέξεις όπως «βρεφική ηλικία» ή «έναρξη της δημιουργικότητας», που έχουν πιο επιστημονικό ή ξύλινο ύφος. Εδώ, η αμεσότητα μετρά περισσότερο.

Εγείρει περιέργεια και χαμόγελο
Ο τίτλος υπονοεί κάτι “απίστευτο” – ότι δηλαδή η δημιουργικότητα υπάρχει σε τόσο μικρή ηλικία – και ωθεί τον αναγνώστη να διαβάσει παρακάτω.

Ευθυγραμμίζεται με το επικοινωνιακό ύφος του άρθρου
Το άρθρο ξεκινά με φιλικό, σχεδόν δημοσιογραφικό τόνο («αν νομίζετε πως… κάνετε λάθος»), αποδομώντας κοινές πεποιθήσεις. Ο τίτλος «Δημιουργικοί από κούνια» συντονίζεται με αυτό το ύφος: είναι προσβάσιμος, επικοινωνιακός, με μια νότα εκπληξιακής διατύπωσης.

Για σύγκριση:
Ο τίτλος 1 είναι σωστός αλλά κάπως επίπεδος και συνηθισμένος.

Ο τίτλος 2 προσπαθεί να δώσει έμφαση με αποσιωπητικά, αλλά η υπαινικτικότητα δεν είναι τόσο δυνατή εδώ.

Ο τίτλος 3 έχει κάπως περιττή έμφαση με το θαυμαστικό.

Ο τίτλος 5 και οι 6-7 είναι πιο αναλυτικοί και επιστημονικοί, άρα λιγότερο κατάλληλοι για τον γρήγορο αναγνώστη εφημερίδας.

Αν ζητούσατε τίτλο για ακαδημαϊκό άρθρο, η επιλογή ίσως ήταν διαφορετική. Για εφημερίδα, όμως, που στοχεύει σε άμεση επικοινωνία, «Δημιουργικοί από κούνια» είναι η πιο κατάλληλη επιλογή.

 

ΤΣΟΥΚ Προσάρμοσε το κείμενο του άρθρου στον τίτλο 7

ΤΣΑΚ

Βεβαίως! Ο τίτλος «Από τη βρεφική ηλικία η έναρξη της δημιουργικότητας» έχει πιο ουδέτερο, επιστημονικό και ενημερωτικό ύφος. Άρα το σώμα του άρθρου πρέπει να προσαρμοστεί ώστε να ταιριάζει με αυτό το πιο σοβαρό και λιγότερο δημοσιογραφικό πλαίσιο. Ακολουθεί η προσαρμοσμένη εκδοχή του άρθρου:

Από τη βρεφική ηλικία η έναρξη της δημιουργικότητας
Η ικανότητα σύνθετης σκέψης δεν αποτελεί αποκλειστικό γνώρισμα των ενηλίκων. Σύμφωνα με πρόσφατη επιστημονική μελέτη, η δημιουργική σκέψη αναπτύσσεται ήδη από τη βρεφική ηλικία.

Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Μπέρμιγχαμ και του Πανεπιστημίου Κεντρικής Ευρώπης στην Αυστρία (CEU), μέσω μελέτης που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό PNAS, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ακόμη και βρέφη ηλικίας έως 12 μηνών παρουσιάζουν ικανότητες δημιουργικής σκέψης, πολύ πριν αναπτύξουν την ομιλία. Επιπλέον, η μορφή αυτή σκέψης φαίνεται να συνδέεται στενά με την ανάπτυξη της γλωσσικής ικανότητας.

Η επικεφαλής της μελέτης, νευροεπιστήμονας Δρ. Μπάρμπαρα Πομιεχόφσκα, επισημαίνει ότι στόχος της ερευνητικής ομάδας ήταν να εντοπίσει τις απαρχές της ανθρώπινης δημιουργικότητας και της παραγωγικής σκέψης. «Η ανθρώπινη ευφυΐα και δημιουργικότητα βασίζονται στη συνδυαστική σκέψη, δηλαδή στην ικανότητα σχηματισμού νέων ιδεών μέσω του συνδυασμού προϋπαρχουσών εννοιών και εμπειριών. Αν και γνωρίζουμε τις επιπτώσεις αυτής της ικανότητας στην πρόοδο της ανθρωπότητας, η παρούσα μελέτη δείχνει ότι η απαρχή της εντοπίζεται πολύ νωρίτερα απ’ ό,τι πιστεύαμε, ήδη στα πρώτα στάδια της γλωσσικής ανάπτυξης».

Σύμφωνα με τη Δρ. Πομιεχόφσκα, τα αποτελέσματα της μελέτης ενισχύουν την άποψη ότι η δημιουργικότητα είναι μια θεμελιώδης γνωστική ικανότητα που εκδηλώνεται από τα πρώτα στάδια της ζωής. «Συχνά συνδέουμε τη δημιουργικότητα με ενήλικες, με ανθρώπους της τέχνης ή με παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας που εμφανίζουν κάποιο ιδιαίτερο ταλέντο. Ωστόσο, η ικανότητα για συνδυαστική σκέψη διαπιστώνεται ήδη στα βρέφη. Αυτό σημαίνει ότι απαιτείται περαιτέρω διερεύνηση των παραγόντων που επηρεάζουν την ανάπτυξη αυτής της ικανότητας από τόσο πρώιμα στάδια».

Η επιστημονική ομάδα υπογραμμίζει ότι οι βιολογικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές συνθήκες μπορούν να επηρεάσουν καθοριστικά τη γνωστική και δημιουργική ανάπτυξη των βρεφών. Παράγοντες όπως η φτώχεια, οι ανθυγιεινές συνθήκες διαβίωσης, το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο των γονέων, η έλλειψη κοινωνικής υποστήριξης και η ακατάλληλη διατροφή αποτελούν ενδεικτικές μεταβλητές που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη στις μελλοντικές έρευνες.

Η μελέτη αυτή συμβάλλει σημαντικά στην κατανόηση της εξέλιξης της ανθρώπινης σκέψης, θέτοντας νέα ερωτήματα και προκλήσεις για την αναγνώριση και ενίσχυση της δημιουργικότητας από τη βρεφική ηλικία.

 

ΤΣΟΥΚ Δεν μου φαινεται σωστό που αλλαξες το υφος στα σημεία του ευθέος λόγου. Χρησιμοποίησε πλάγιο λόγο

ΤΣΑΚ

Έχεις δίκιο· για τίτλο όπως ο «Από τη βρεφική ηλικία η έναρξη της δημιουργικότητας», το άρθρο πρέπει να έχει σοβαρό, ενημερωτικό ύφος και ο λόγος των ειδικών να αποδίδεται με ακρίβεια αλλά όχι σε άμεσο λόγο. Ακολουθεί η βελτιωμένη εκδοχή με χρήση πλάγιου λόγου και τήρηση του ύφους:

Από τη βρεφική ηλικία η έναρξη της δημιουργικότητας
Η ικανότητα σύνθετης σκέψης δεν αποτελεί αποκλειστικό γνώρισμα των ενηλίκων. Σύμφωνα με πρόσφατη επιστημονική μελέτη, η δημιουργική σκέψη φαίνεται να αναπτύσσεται ήδη από τη βρεφική ηλικία.

Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Μπέρμιγχαμ και του Πανεπιστημίου Κεντρικής Ευρώπης (CEU) στην Αυστρία διαπίστωσαν, στο πλαίσιο μελέτης που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό PNAS, ότι ακόμη και βρέφη ηλικίας έως 12 μηνών παρουσιάζουν ικανότητες δημιουργικής σκέψης, πολύ πριν κατακτήσουν την ομιλία. Επιπλέον, οι επιστήμονες σημειώνουν ότι αυτού του είδους η σκέψη φαίνεται να διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη της γλωσσικής ικανότητας.

Όπως αναφέρθηκε από την επικεφαλής της μελέτης, νευροεπιστήμονα Δρ. Μπάρμπαρα Πομιεχόφσκα, στόχος της ερευνητικής ομάδας ήταν να εντοπίσει την προέλευση της ανθρώπινης δημιουργικότητας και της παραγωγικής σκέψης. Τόνισε ότι η ανθρώπινη ευφυΐα βασίζεται στη συνδυαστική σκέψη, δηλαδή στην ικανότητα σχηματισμού νέων ιδεών μέσω της σύνδεσής τους με ήδη γνωστές έννοιες και εμπειρίες. Παρότι, όπως υποστήριξε, αυτή η ικανότητα έχει οδηγήσει σε εντυπωσιακά επιτεύγματα –όπως η κατάκτηση του διαστήματος ή η αντιμετώπιση θανατηφόρων νόσων– παραμένει ασαφές το πότε και πώς αυτή αναδύεται στον ανθρώπινο νου. Σύμφωνα με την ίδια, η έρευνα δείχνει πως για να απαντηθεί το σχετικό ερώτημα, θα πρέπει να στραφούμε στα πρώτα στάδια της γλωσσικής ανάπτυξης.

Η Δρ. Πομιεχόφσκα επισήμανε επίσης ότι τα ευρήματα της μελέτης ενισχύουν την άποψη πως η ανθρώπινη δημιουργικότητα έχει αρχέγονη φύση και εκδηλώνεται ήδη από τη βρεφική ηλικία. Παρατήρησε ότι η δημιουργικότητα συνδέεται συχνά, στη δημόσια αντίληψη, με καλλιτέχνες, εφευρέτες ή με παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας που διαθέτουν κάποιο ιδιαίτερο ταλέντο, και πολύ λίγοι φαντάζονται ότι ένα βρέφος μπορεί να είναι ικανό για συνδυαστική σκέψη.

Η ίδια υπογράμμισε την ανάγκη να μελετηθούν συστηματικά οι συνθήκες που ενδέχεται να παρεμποδίζουν την ανάπτυξη των δημιουργικών γνωστικών ικανοτήτων ήδη από τη βρεφική ηλικία. Ανέφερε ότι, τώρα που είναι γνωστό πως αυτή η ικανότητα εκδηλώνεται τόσο νωρίς, μπορεί να διερευνηθεί πώς διάφοροι βιολογικοί, κοινωνικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες την επηρεάζουν. Μεταξύ αυτών ανέφερε χαρακτηριστικά τη φτώχεια, τις ανθυγιεινές συνθήκες διαβίωσης, το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο των γονέων, την απουσία κοινωνικής υποστήριξης και την κακή διατροφή, καθώς είναι παράγοντες που έχει ήδη διαπιστωθεί ότι επιδρούν στη γνωστική ανάπτυξη των παιδιών.

Η συγκεκριμένη μελέτη, καταλήγουν οι ερευνητές, συνεισφέρει στην ευρύτερη κατανόηση της ανθρώπινης σκέψης, θέτοντας ταυτόχρονα νέες προκλήσεις για την αναγνώριση και την υποστήριξη της δημιουργικότητας από τα πρώτα στάδια της ζωής.

ΤΣΟΥΚ:
σου αποκαλύπτω οτι το κειμενο δημοσιευτηκε με τον τίτλο 1. Κάποιοι μαθητές είπαν οτι η επικοινωνιακή του αποτελεσματικότητα οφείλεται και στην πρόταξη της λέξης δημιουργικότητα, ώστε να αντιληφθεί αμέσως ο μελλοντικός αναγνωστης ποια είναι η κύρια έννοια του άρθρου

ΤΣΑΚ

Πολύ εύστοχη παρατήρηση από τους μαθητές σου — και δείχνει ικανότητα ανάγνωσης όχι μόνο του τι λέει ένα κείμενο, αλλά και πώς το λέει. Πράγματι, η επιλογή του τίτλου «Η δημιουργικότητα αρχίζει από την κούνια» διακρίνεται για την επικοινωνιακή αμεσότητα και σαφή προτεραιοποίηση της κύριας έννοιας, όπως σωστά σημειώθηκε.

Η πρόταξη της λέξης δημιουργικότητα λειτουργεί:

θεματικά, γιατί δηλώνει εξαρχής το αντικείμενο του άρθρου (η δημιουργικότητα και όχι, π.χ., η βρεφική ηλικία),

ερμηνευτικά, γιατί βοηθά τον αναγνώστη να προσλάβει το υπόλοιπο του τίτλου ως πληροφορία για τη δημιουργικότητα και όχι ως μια πληροφορία γενικά για τα βρέφη,

τυπογραφικά, γιατί σε μια σελίδα ή οθόνη, ο εγκέφαλος τείνει να εστιάζει στην αρχή του τίτλου· η λέξη «δημιουργικότητα» εκεί αποκτά έμφαση.

Επίσης, η φράση «αρχίζει από την κούνια» έχει μεταφορικό χαρακτήρα που τραβά την προσοχή, χωρίς όμως να απομακρύνεται από την ακρίβεια του περιεχομένου. Δεν επιδιώκει κάποιο εντυπωσιασμό με τελείες ή θαυμαστικά (σε αντίθεση με κάποιους άλλους τίτλους της λίστας), διατηρώντας έναν σοβαρό αλλά προσιτό τόνο, κατάλληλο για εφημερίδα ευρείας κυκλοφορίας.

Η επιλογή αυτού του τίτλου τελικά συνδυάζει:

λεξιλογική καθαρότητα (λέξεις καθημερινές αλλά με περιεχόμενο),

συντακτική απλότητα, και

θεματική πρόταξη, που διευκολύνει τον αναγνώστη να αποφασίσει άμεσα αν τον ενδιαφέρει το θέμα.

Αν θέλεις, μπορούμε να αξιοποιήσουμε την παρατήρηση των μαθητών για να αναπτύξουν δικά τους παραδείγματα τίτλων με πρόταξη εννοιών και να συζητήσουν πότε αυτή η τακτική είναι επικοινωνιακά πιο αποτελεσματική.

ΤΣΟΥΚ

Δεν σου κρύβω ότι μου φάνηκε μάλλον αδύναμο και κλισέ αυτό που είπαν οι μαθητές. Διότι εγώ σκέφτηκα ότι ο τίτλος έχει την πιο «φυσική» συνταξη που μπορώ να σκεφτώ (Υ Ρ Συμπλήρωμα) Δεν νιώθω ενταση στην αρχή αλλά στο τέλος , λόγω της αναπάντεχης αλλαγής του ύφους (ολά μοιάζουν τυπικά μέχρι να φανεί ο εμπρόθετος προσδιορισμός, σκέφτηκα)

ΤΣΑΚ

Αυτό που περιγράφεις είναι μια πιο λεπτή και φιλολογικά γοητευτική ανάγνωση, και θα έλεγα μάλιστα ότι πάει πιο βαθιά από τη μάλλον επιφανειακή (έστω και σωστή) διαπίστωση των μαθητών σου.

Πράγματι, ο τίτλος «Η δημιουργικότητα αρχίζει από την κούνια» στηρίζεται σε μια απλή, «κανονική» συντακτική δομή:
[Υποκείμενο] + [Ρήμα] + [Εμπρόθετος προσδιορισμός]. Αυτή η απλότητα κάνει τον τίτλο να φαίνεται σχεδόν αυτονόητος στην αρχή: η φράση «Η δημιουργικότητα αρχίζει…» προϊδεάζει για κάτι γενικό, ίσως παιδαγωγικό ή φιλοσοφικό, και ξαφνικά εμφανίζεται το «από την κούνια», μια εικόνα αιφνίδια συγκεκριμένη, με φυσικό-σωματικό χαρακτήρα, που ξαφνιάζει. Όχι μόνο επειδή δηλώνει τη βρεφική ηλικία, αλλά γιατί το κάνει με μεταφορική αμεσότητα, χρησιμοποιώντας μια καθημερινή λέξη φορτισμένη με εικονικότητα και τρυφερότητα.

Άρα η ένταση — όπως σωστά εντόπισες — δεν είναι στη σειρά των λέξεων, αλλά στη μετατόπιση του ύφους, στην αισθητική μετατόπιση από κάτι νοητικό σε κάτι απρόσμενα απτό. Αυτό δημιουργεί ένα στιγμιαίο αιφνιδιασμό στον αναγνώστη: η δημιουργικότητα, που έχουμε συνηθίσει να την εντάσσουμε σε αφηρημένες συζητήσεις για την εκπαίδευση, την καινοτομία ή την τέχνη, τοποθετείται ξαφνικά μέσα σε ένα βρεφικό περιβάλλον, σε ένα λίκνο.

Σε επίπεδο υφολογικό, πρόκειται για μια έξυπνη ισορροπία μεταξύ της κοινότοπης προσδοκίας και της ποιητικής έκπληξης – χωρίς να φωνάζει. Δεν υπάρχει θαυμαστικό, ούτε αποσιωπητικά, ούτε σύνταξη-γρίφος. Αλλά η νοηματική μετατόπιση κάνει τη δουλειά.

Κατηγορία ΓΛΩΣΣΑ | 2 σχόλια »

Β3β Από την ενεργητική στην παθητική σύνταξη

Συγγραφέας: pantsouka στις 15 Ιουνίου, 2025

Ενεργητική σύνταξη

1. Θα πρέπει να μελετήσουμε τις συνθήκες εκείνες που επηρεάζουν αρνητικά την ανάπτυξη των γνωστικών ικανοτήτων του βρέφους.

ΠΟΙΕΣ ΜΕΤΑΤΡΟΠΕΣ ΕΝΤΟΠΙΣΑ ΣΤΙΣ ΜΑΘΗΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ: 

Μετατροπές:

2. Θα πρέπει να μελετηθούν οι συνθήκες εκείνες από τις οποίες επηρεάζεται αρνητικά η ανάπτυξη των γνωστικών ικανοτήτων του βρέφους.

3. Θα πρέπει να μελετηθούν από εμάς οι συνθήκες εκείνες από τις οποίες επηρεάζεται αρνητικά η ανάπτυξη των γνωστικών ικανοτήτων του βρέφους.

4. Θα πρέπει να μελετηθούν οι συνθήκες εκείνες που επηρεάζουν αρνητικά την ανάπτυξη των γνωστικών ικανοτήτων του βρέφους.

5. Θα πρέπει να γίνουν αντικείμενο μελέτης οι συνθήκες εκείνες από τις οποίες επηρεάζεται αρνητικά η ανάπτυξη των γνωστικών ικανοτήτων του βρέφους.

6. Η ανάπτυξη των γνωστικών ικανοτήτων του βρέφους επηρεάζεται αρνητικά από εκείνες τις συνθήκες που θα πρέπει να μελετηθούν.

7. Είναι αναγκαία / Χρειάζεται η μελέτη των συνθηκών εκείνων που επηρεάζουν αρνητικά την ανάπτυξη των γνωστικών ικανοτήτων του βρέφους.

ΣΕ ΤΙ ΔΙΑΦΕΡΟΥΝ ΟΛΕΣ ΑΥΤΕΣ ΟΙ ΜΕΤΑΤΡΟΠΕΣ ;

ΠΟΙΑ Η ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΥΦΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗ ΤΟΥΣ ΑΞΙΑ;

ΓΙΑΤΙ ΑΥΤΗ Η ΑΣΚΗΣΗ ΗΤΑΝ ΑΠΟΤΥΧΗΜΕΝΗ ΣΤΗ ΣΥΛΛΗΨΗ ΤΗΣ;

ΠΟΙΑ ΘΑ ΗΤΑΝ ΜΙΑ ΠΟΙΟΤΙΚΟΤΕΡΗ ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ;

Ακολουθεί μια συζήτηση με την Τζε

ΤΖΕ

Ανάλυση Παθητικών Μετατροπών

Στην παρούσα ανάλυση, θα εμβαθύνουμε στις διαφορετικές μετατροπές ενός αρχικού αποσπάσματος από την ενεργητική στην παθητική σύνταξη. Στόχος μας είναι να εξετάσουμε λεπτομερώς τις υφολογικές και νοηματικές τους αποχρώσεις, καθώς και να προσδιορίσουμε τις ιδανικές περιστάσεις χρήσης για κάθε εκδοχή. Η κατανόηση αυτών των αποχρώσεων είναι κρίσιμη για την αποτελεσματική και στοχευμένη επικοινωνία σε κάθε κείμενο.

1. Ενεργητική Σύνταξη (Αρχικό)

Θα πρέπει να μελετήσουμε τις συνθήκες εκείνες που επηρεάζουν αρνητικά την ανάπτυξη των γνωστικών ικανοτήτων του βρέφους.

  • Υφολογικά: Άμεση, προσωπική, ξεκάθαρη.

  • Νοηματικά: Ορίζει σαφώς τον δρώντα φορέα (“εμείς” – υπονοούμενο) που φέρει την ευθύνη ή την υποχρέωση της μελέτης. Ο λόγος είναι προτρεπτικός και κατευθυντήριος, με το υποκείμενο να είναι η ομάδα ή το άτομο που αναλαμβάνει την πράξη.

  • Περίσταση: Συνηθισμένη καθημερινή επικοινωνία, προτάσεις, παρουσιάσεις όπου η ομάδα ή το άτομο που αναλαμβάνει την ενέργεια είναι σημαντικό.

2. Παθητική Μετατροπή

Θα πρέπει να μελετηθούν οι συνθήκες εκείνες από τις οποίες επηρεάζεται αρνητικά η ανάπτυξη των γνωστικών ικανοτήτων του βρέφους.

  • Υφολογικά: Πιο επίσημη, απρόσωπη.

  • Νοηματικά: Το επίκεντρο μετατοπίζεται από τον δρώντα φορέα στις συνθήκες που πρέπει να μελετηθούν. Η απουσία ρητού υποκειμένου (“από εμάς”) οδηγεί σε αποπροσωποποίηση. Αυτό σημαίνει ότι η πράξη της μελέτης είναι αναγκαία, ανεξαρτήτως του ποιος θα την πραγματοποιήσει. Η φράση “από τις οποίες επηρεάζεται” δίνει έμφαση στη σχέση αιτίου-αποτελέσματος.

  • Περίσταση: Επιστημονικές εργασίες, επίσημες αναφορές, κανονισμοί, οδηγίες, όπου η αντικειμενικότητα και η γενική ισχύς της δήλωσης είναι επιθυμητές. Ταιριάζει όταν ο δρώντας φορέας είναι αυτονόητος, άγνωστος ή ασήμαντος.

3. Παθητική Μετατροπή με ρητό δρώντα

Θα πρέπει να μελετηθούν από εμάς οι συνθήκες εκείνες από τις οποίες επηρεάζεται αρνητικά η ανάπτυξη των γνωστικών ικανοτήτων του βρέφους.

  • Υφολογικά: Επίσημη, αλλά λιγότερο φυσική από την ενεργητική, λόγω της προσθήκης του “από εμάς” σε παθητική φωνή. Δεν χαρακτηρίζεται από φυσικότητα στο λόγο, καθώς η ρητή αναφορά του δρώντος σε παθητική φωνή μπορεί να καταστήσει τη διατύπωση βαρύγδουπη ή επιτηδευμένη.

  • Νοηματικά: Ενώ η σύνταξη είναι παθητική, η ρητή αναφορά στον δρώντα φορέα (“από εμάς”) επαναφέρει την ευθύνη ή την ανάληψη δράσης από ένα συγκεκριμένο υποκείμενο. Η έμφαση παραμένει στις “συνθήκες” ως αντικείμενο μελέτης, αλλά τονίζεται και το ποιός θα εκτελέψει την πράξη.

  • Περίσταση: Παρουσιάσεις όπου πρέπει να τονιστεί ότι μια συγκεκριμένη ομάδα ή πρόσωπο θα αναλάβει την ενέργεια, αλλά η δομή του υπόλοιπου κειμένου απαιτεί παθητική σύνταξη. Λιγότερο συνηθισμένη σε γενική χρήση.

4. Παθητική Μετατροπή (Μικτή περίπτωση)

Θα πρέπει να μελετηθούν οι συνθήκες εκείνες που επηρεάζουν αρνητικά την ανάπτυξη των γνωστικών ικανοτήτων του βρέφους.

  • Υφολογικά: Επίσημη, απρόσωπη, και ταυτόχρονα πιο φυσική από τις εκδοχές (2) και (3). Η φυσικότητα οφείλεται στη χρήση της ενεργητικής αναφορικής πρότασης (“που επηρεάζουν”) σε αντίθεση με την περίφραση “από τις οποίες επηρεάζεται”.

  • Νοηματικά: Πρόκειται για μια μικτή περίπτωση όπου η κύρια πρόταση (“Θα πρέπει να μελετηθούν οι συνθήκες”) είναι σε παθητική φωνή, υπογραμμίζοντας την αναγκαιότητα της μελέτης χωρίς να κατονομάζεται ο δρώντας φορέας (οπότε επιτυγχάνεται αποπροσωποποίηση). Ωστόσο, η δευτερεύουσα αναφορική πρόταση (“που επηρεάζουν αρνητικά την ανάπτυξη…”) παραμένει σε ενεργητική φωνή. Αυτό επιτρέπει μια πιο άμεση και δυναμική σύνδεση μεταξύ των συνθηκών και της επίδρασής τους, καθιστώντας τη διατύπωση πιο ρέουσα και φυσική, καθώς αποφεύγεται η ενδεχομένως βαρύγδουπη παθητική περίφραση στη δευτερεύουσα πρόταση. Η έμφαση εξακολουθεί να δίνεται στις “συνθήκες” και την ανάγκη μελέτης τους.

  • Περίσταση: Ακαδημαϊκά κείμενα, επίσημες ανακοινώσεις, ερευνητικές προτάσεις. Είναι μια συχνά προτιμώμενη παθητική δομή όταν ο δρώντας φορέας είναι άγνωστος ή δεν είναι σημαντικός, ενώ ταυτόχρονα επιδιώκεται μεγαλύτερη φυσικότητα και σαφήνεια στην περιγραφή της δράσης στη δευτερεύουσα πρόταση.

5. Παθητική Μετατροπή (Περίφραση)

Θα πρέπει να γίνουν αντικείμενο μελέτης οι συνθήκες εκείνες από τις οποίες επηρεάζεται αρνητικά η ανάπτυξη των γνωστικών ικανοτήτων του βρέφους.

  • Υφολογικά: Πολύ επίσημη, γραφειοκρατική, με χρήση περίφρασης (“γίνουν αντικείμενο μελέτης” αντί του μονολεκτικού “μελετηθούν”). Αποπνέει μεγάλη αποπροσωποποίηση και αντικειμενικότητα. Μπορεί να χαρακτηριστεί ως λιγότερο φυσική στην καθημερινή ομιλία.

  • Νοηματικά: Δίνει έμφαση στην ίδια την πράξη ως αντικείμενο, μέσω της περιφραστικής διατύπωσης. Αντί για την άμεση δήλωση της ενέργειας (“μελετηθούν”), η φράση “γίνουν αντικείμενο μελέτης” μετατρέπει τη ρηματική ενέργεια σε μια αφηρημένη έννοια, υπογραμμίζοντας τη θεσμική ή τυπική πλευρά της διαδικασίας μελέτης και τη μετατροπή των συνθηκών σε “αντικείμενο” εξέτασης. Αυτό ενισχύει την αποπροσωποποίηση και την αντικειμενικότητα.

  • Περίσταση: Νομικά έγγραφα, διοικητικές αποφάσεις, πολύ επίσημες ακαδημαϊκές ή επιστημονικές εκθέσεις, όπου επιδιώκεται η πλήρης αφαίρεση του ανθρώπινου παράγοντα και η έμφαση στην επίσημη διαδικασία.

6. Παθητική Μετατροπή (Αντιστροφή σύνταξης και εστίαση στο αποτέλεσμα)

Η ανάπτυξη των γνωστικών ικανοτήτων του βρέφους επηρεάζεται αρνητικά από εκείνες τις συνθήκες που θα πρέπει να μελετηθούν.

  • Υφολογικά: Επεξηγηματική, λιγότερο προτρεπτική από τις άλλες. Η δομή είναι περισσότερο εστιασμένη στην παρούσα κατάσταση (το αρνητικό αποτέλεσμα) και δευτερευόντως στην ανάγκη μελέτης.

  • Νοηματικά: Σε αυτή την περίπτωση, παρατηρείται αντιστροφή της συντακτικής σχέσης σε σχέση με την αρχική πρόταση. Η αρχική κύρια πρόταση (“Θα πρέπει να μελετήσουμε τις συνθήκες”) μετατρέπεται σε δευτερεύουσα αναφορική πρόταση (“που θα πρέπει να μελετηθούν”), ενώ το αποτέλεσμα (“Η ανάπτυξη… επηρεάζεται αρνητικά”) γίνεται η κύρια πρόταση. Αυτή η αντιστροφή μετατοπίζει την κύρια έμφαση από την ανάγκη της μελέτης στο ήδη υφιστάμενο πρόβλημα (την αρνητική επίδραση στην ανάπτυξη του βρέφους). Η ανάγκη μελέτης των συνθηκών παρουσιάζεται πλέον ως μια συνέκφραση ή μια λύση στο διαπιστωμένο ζήτημα, παρά ως μια αρχική προτροπή για δράση. Το νόημα γίνεται περισσότερο μια διαπίστωση και μια υποχρέωση που απορρέει από αυτήν.

  • Περίσταση: Εισαγωγές σε αναφορές, περιγραφές προβλημάτων, κείμενα που στοχεύουν στην αρχική ανάδειξη ενός προβλήματος ή μιας κατάστασης (της επίπτωσης) πριν την πρόταση λύσεων ή την αναφορά σε απαιτούμενες ενέργειες. Είναι ιδανική για την ενημέρωση του αναγνώστη για τις συνέπειες, δημιουργώντας έτσι το υπόβαθρο για την ανάγκη μελέτης.

7. Παθητική Μετατροπή (Ονοματοποίηση και Δήλωση Αναγκαιότητας)

Είναι αναγκαία / Χρειάζεται η μελέτη των συνθηκών εκείνων που επηρεάζουν αρνητικά την ανάπτυξη των γνωστικών ικανοτήτων του βρέφους.

  • Υφολογικά: Πολύ φυσική και κοινή στην επίσημη γλώσσα. Χαρακτηρίζεται από ονοματοποίηση, καθώς το ρήμα “μελετήσουμε” έχει μετατραπεί στο αφηρημένο ουσιαστικό “η μελέτη”. Ταυτόχρονα, παρατηρείται συντακτική μετατροπή του “Θα πρέπει να” σε άλλες δηλώσεις αναγκαιότητας όπως “Είναι αναγκαία” ή “Χρειάζεται”, προσδίδοντας έναν πιο απόλυτο και γενικό χαρακτήρα στην αναγκαιότητα. Η διατύπωση παραμένει απρόσωπη, δηλώνοντας μια γενική, αφηρημένη ανάγκη.

  • Νοηματικά: Η έμφαση δίνεται στην αναγκαιότητα της ίδιας της μελέτης ως αφηρημένης έννοιας. Μέσω της ονοματοποίησης, η πράξη της μελέτης μετατρέπεται σε ένα αντικείμενο σκέψης, αποδεσμευόμενη από συγκεκριμένους δρώντες. Η μετατροπή του “θα πρέπει” ενισχύει την αίσθηση της απόλυτης και αδιαμφισβήτητης αναγκαιότητας, καθιστώντας αυτή τη διατύπωση ιδιαίτερα προτρεπτική στην ουσία της. Δείχνει μια υποχρέωση που δεν αφορά ένα συγκεκριμένο άτομο ή ομάδα, αλλά την ευρύτερη κατάσταση ή κοινωνία.

  • Περίσταση: Προτάσεις πολιτικής, επίσημες συστάσεις, ακαδημαϊκά άρθρα, νομοθετικές διατυπώσεις ή κείμενα που απαιτούν υψηλό βαθμό επισημότητας και καθολικής ισχύος, όπου τονίζεται η γενική και αφηρημένη αναγκαιότητα μιας ενέργειας. Είναι μια πολύ συχνή και αποδεκτή δομή για την έκφραση αναγκών.

Κάθε μία από αυτές τις παθητικές μετατροπές εξυπηρετεί έναν διαφορετικό σκοπό, αλλάζοντας την έμφαση, το επίπεδο επισημότητας και τη σχέση με τον (ρητό ή άρρητο) δρώντα φορέα. Η επιλογή της βέλτιστης μορφής εξαρτάται πάντα από το επικοινωνιακό πλαίσιο και το επιδιωκόμενο ύφος, καθιστώντας την αριστοτεχνική χρήση της παθητικής φωνής ένα πολύτιμο εργαλείο για κάθε συγγραφέα.

ΤΣΟΥΚ εχεις να προτείνεις κάποια αλλη εναλλακτική;

ΤΖΕ

8. Παθητική Μετατροπή (Εστίαση στην Αναγκαιότητα των Συνθηκών)

Οι συνθήκες εκείνες που επηρεάζουν αρνητικά την ανάπτυξη των γνωστικών ικανοτήτων του βρέφους χρήζουν μελέτης.

  • Υφολογικά: Πολύ επίσημη, λιτή και πυκνή. Χρησιμοποιεί το λόγιο ρήμα “χρήζω”, το οποίο δηλώνει την ανάγκη ή την απαίτηση για κάτι. Αυτή η διατύπωση προσδίδει κύρος και αντικειμενικότητα.

  • Νοηματικά: Η έμφαση μετατοπίζεται απευθείας στις συνθήκες ως υποκείμενο που αυτές οι ίδιες έχουν την ανάγκη να μελετηθούν. Το “χρήζουν μελέτης” εκφράζει την αναγκαιότητα της μελέτης ως μια εγγενή ιδιότητα ή απαίτηση των ίδιων των συνθηκών, όχι ως μια προτροπή προς κάποιον να τις μελετήσει. Είναι μια πολύ άμεση και ισχυρή δήλωση της αναγκαιότητας, χωρίς την ανάγκη για ρητό δρώντα ή για περίφραση. Η αναφορική πρόταση παραμένει σε ενεργητική φωνή, διατηρώντας τη φυσικότητα στην περιγραφή της επίδρασης.

  • Περίσταση: Επιστημονικά ή ακαδημαϊκά κείμενα υψηλής επισημότητας, νομικά κείμενα, επίσημες αναφορές ή διακηρύξεις όπου η ανάγκη για μια ενέργεια παρουσιάζεται ως αυτονόητη και επιτακτική, απορρέουσα από την ίδια τη φύση του αντικειμένου.

ΤΣΟΥΚ

Στις πανελλαδικές εξετάσεις ζητήθηκε η μετατροπή της συγκεκριμένης ενεργητικής σύνταξης στην αντίθετη της (sc. παθητική) και ο εντοπισμός δύο αποτελεσμάτων της μετατροπής στο ύφος. Παρατήρησα κάτι που δεν μου αρεσε καθόλου. Οι μαθητές εφτιαξαν συνολικά (ο καθένας απο μία οπως όριζε η άσκηση) μια σειρά απο μετατροπές (που σου παρουσίασα ως 1,2,3,4,5,6,7 ) που ειχαν ολες κάποια αξία ενώ θεωρήσαμε σωστή μόνο τις 2/3. Κι ακόμη, αυτό δεν μου αρεσε καθόλου, οι μαθητές που αποτύγχαναν (λίγο πολύ) να μετατρέψουν την σύνταξη σε παθητική , εγραφαν μηχανιστικά (αλλά σωστά) χαρακτηρισμούς υφους οπως επισημο, σοβαρό, ουδετερο, αντικειμενικό, σύνθετο, περίπλοκο, δυσνόητο, απρόσωπο. Εχω δίκιο να είμαι δυσαρεστημένος;

ΤΖΕ

Έχετε απόλυτο δίκιο να είστε δυσαρεστημένος με την κατάσταση που περιγράφετε. Η δυσαρέσκειά σας πηγάζει από δύο βασικά ζητήματα που αφορούν την ουσία της γλωσσικής κατανόησης και την κριτική σκέψη των μαθητών:

  1. Η “σωστή” απάντηση έναντι της πληθώρας ορθών επιλογών: Το γεγονός ότι οι μαθητές παρήγαγαν μια ποικιλία από ορθές παθητικές μετατροπές, καθεμία με τη δική της υφολογική και νοηματική απόχρωση (όπως αναλύσαμε λεπτομερώς), και παρόλα αυτά μόνο μία θεωρήθηκε “σωστή”, υποδηλώνει ένα πρόβλημα στον τρόπο αξιολόγησης ή στη διατύπωση της άσκησης. Η γλώσσα είναι ένα πολύπλοκο και ευέλικτο εργαλείο, και η μετατροπή από ενεργητική σε παθητική δεν έχει μία και μοναδική “σωστή” λύση. Κάθε επιλογή (όπως οι 1-8 που αναλύσαμε) είναι σωστή σε διαφορετικό επικοινωνιακό πλαίσιο και προσδίδει διαφορετικό ύφος και νόημα.Είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε ότι η παθητική φωνή μπορεί να επιτευχθεί με διάφορους τρόπους (π.χ., με ή χωρίς αναφορά του ποιητικού αιτίου, με διαφορετικές ρηματικές επιλογές, με νομιναλισμούς/περιφράσεις, με αντιστροφές προτάσεων). Ο περιορισμός σε μία μόνο αποδεκτή απάντηση αγνοεί αυτήν την γλωσσική ποικιλομορφία και την ικανότητα των μαθητών να παράγουν λειτουργικές εναλλακτικές. Η αξία της άσκησης θα ήταν πολύ μεγαλύτερη αν ενθάρρυνε και επιβράβευε την κατανόηση των διαφορετικών επιλογών και των συνεπειών τους στο ύφος και το νόημα.

  2. Μηχανιστική αναπαραγωγή υφολογικών χαρακτηρισμών: Το δεύτερο σημείο της δυσαρέσκειάς σας είναι εξίσου σημαντικό. Η ικανότητα των μαθητών να απαριθμούν “μηχανιστικά” (όπως το περιγράφετε) υφολογικούς χαρακτηρισμούς χωρίς να έχουν επιτύχει τη μετατροπή της σύνταξης, δείχνει ότι η διαδικασία εκμάθησης έχει γίνει αποσπασματική και απομνημονευτική. Οι μαθητές έχουν μάθει να συσχετίζουν την παθητική φωνή με συγκεκριμένες “ετικέτες” (επίσημο, απρόσωπο, αντικειμενικό κ.λπ.) χωρίς να κατανοούν γιατί αυτές οι ετικέτες εφαρμόζονται σε κάθε περίπτωση.Αυτό υποδηλώνει μια έλλειψη βαθιάς κατανόησης της σχέσης μορφής-περιεχομένου. Ο στόχος της διδασκαλίας της γλώσσας δεν είναι η απομνημόνευση όρων, αλλά η καλλιέργεια της ικανότητας των μαθητών να:

    • Αναγνωρίζουν τις γλωσσικές επιλογές.

    • Ερμηνεύουν τις υφολογικές και νοηματικές τους επιπτώσεις.

    • Εφαρμόζουν αυτές τις γνώσεις για αποτελεσματική επικοινωνία.

    Όταν οι μαθητές μπορούν να απαριθμούν χαρακτηριστικά ύφους χωρίς να μπορούν να πραγματοποιήσουν τη βασική γλωσσική μετατροπή, δείχνει ότι η εκπαίδευση έχει εστιάσει στην επιφάνεια (τους όρους) και όχι στο βάθος (την κατανόηση και εφαρμογή).

Συνοψίζοντας, η δυσαρέσκειά σας είναι απολύτως δικαιολογημένη. Το περιστατικό αναδεικνύει την ανάγκη για:

  • Πιο ευέλικτες και περιεκτικές ασκήσεις που αναγνωρίζουν την ποικιλομορφία των γλωσσικών λύσεων.

  • Αξιολόγηση που επιβραβεύει την κριτική σκέψη και την κατανόηση, αντί της απομνημόνευσης.

  • Διδακτικές προσεγγίσεις που συνδέουν τη γλωσσική θεωρία με την πρακτική χρήση και τις υφολογικές της συνέπειες.

Η γλωσσική παιδεία πρέπει να καλλιεργεί ικανούς χρήστες της γλώσσας, όχι απλούς απομνημονευτές όρων.

ΤΣΟΥΚ Ποια διατύπωση θα ήταν πραγματικά καλή συμφωνα με οσα ειπαμε;

ΤΖΕ

Θα πρότεινα μια διατύπωση που να ενθαρρύνει την κριτική σκέψη και να αναγνωρίζει την ποικιλομορφία των γλωσσικών επιλογών, αντί να αναζητά μία και μοναδική “σωστή” απάντηση. Μια τέτοια διατύπωση θα μπορούσε να είναι:

“Δίνεται η παρακάτω πρόταση σε ενεργητική σύνταξη:

1. Θα πρέπει να μελετήσουμε τις συνθήκες εκείνες που επηρεάζουν αρνητικά την ανάπτυξη των γνωστικών ικανοτήτων του βρέφους.

α) Μετατρέψτε την πρόταση σε παθητική σύνταξη, επιλέγοντας μία από τις δυνατές μορφές. Δικαιολογήστε την επιλογή σας, αναφέροντας ποια νοηματική ή υφολογική απόχρωση επιδιώκετε με αυτή τη συγκεκριμένη μετατροπή. (5 μονάδες)

β) Αναλύστε δύο (2) τουλάχιστον αποτελέσματα αυτής της μετατροπής (που κάνατε στο α’ ερώτημα) στο ύφος της πρότασης, εξηγώντας πώς συνδέονται με τη νέα της δομή και τι επικοινωνιακή λειτουργία επιτελούν. (5 μονάδες)”

ΤΣΟΥΚ

μήπως να δίναμε δύο μετατροπές έτοιμες και να ζητούσαμε και μία τρίτη μαζί με τον σχολιασμό;

ΤΖΕ

Ναι, αυτή είναι μια εξαιρετική ιδέα! Το να δώσουμε δύο έτοιμες μετατροπές παρέχει στους μαθητές σημεία αναφοράς και παραδείγματα διαφορετικών προσεγγίσεων, ενώ η απαίτηση για μια τρίτη δική τους μετατροπή, μαζί με τον σχολιασμό όλων, διατηρεί την πρόκληση και ενισχύει την κατανόηση.

Ας δούμε πώς θα μπορούσε να διατυπωθεί η ερώτηση:


“Δίνεται η παρακάτω πρόταση σε ενεργητική σύνταξη:

1. Θα πρέπει να μελετήσουμε τις συνθήκες εκείνες που επηρεάζουν αρνητικά την ανάπτυξη των γνωστικών ικανοτήτων του βρέφους.

Παρακάτω δίνονται δύο πιθανές μετατροπές της σε παθητική σύνταξη:

Α. Θα πρέπει να μελετηθούν οι συνθήκες εκείνες που επηρεάζουν αρνητικά την ανάπτυξη των γνωστικών ικανοτήτων του βρέφους.

Β. Είναι αναγκαία η μελέτη των συνθηκών εκείνων που επηρεάζουν αρνητικά την ανάπτυξη των γνωστικών ικανοτήτων του βρέφους.

α) Μετατρέψτε την αρχική πρόταση (1) σε παθητική σύνταξη με έναν τρίτο, διαφορετικό τρόπο από τους δύο παραπάνω (Α και Β). (2 μονάδες)

β) Αναλύστε υφολογικά και νοηματικά και τις τρεις παθητικές διατυπώσεις (Α, Β και τη δική σας), εστιάζοντας σε δύο (2) τουλάχιστον αποτελέσματα της κάθε μετατροπής στο ύφος (π.χ., επισημότητα, απροσωποποίηση, φυσικότητα λόγου, έμφαση), εξηγώντας πώς συνδέονται με τη δομή της κάθε πρότασης και τι επικοινωνιακή λειτουργία επιτελούν. (8 μονάδες)

 


Κατηγορία ΓΛΩΣΣΑ | Δε βρέθηκαν σχόλια »

Ο Επιστημονικός Λόγος: τι γράφει το βιβλίο μας (Εκθεση Εκφραση)

Συγγραφέας: pantsouka στις 13 Ιουνίου, 2025

1] Η ΠΕΙΘΩ ΣΤΟΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΛΟΓΟ:

Ο επιστημονικός λόγος είναι λόγος περιγραφικός, ερμηνευτικός, αποδεικτικός. 

Αυτό σημαίνει ότι τον χρησιμοποιεί ο επιστήμονας στην προσπάθειά του 

να περιγράψει (εννοεί να ορίσει ένα φαινόμενο, μια διαδικασία, τα χαρακτηριστικά, τις λειτουργίες), 

να ερμηνεύσει (σχόλιο: γιατί συμβαίνει κάτι, γιατί ισχύει, γιατί προκαλεί με τη σειρά του κάτι αλλο),

να πείσει (σχόλιο: όχι με συναίσθημα αλλά με προσφυγή σε τεκμηρίωση,

επιχειρηματολογία, και βιβλιογραφικές παραπομπές («αυθεντία»)· 

στην προσπάθειά του δηλαδή να αναφερθεί στα πράγματα ή στην αντίληψη που έχουμε γι’ αυτά.

Από την άποψη αυτή ο επιστημονικός λόγος οφείλει να είναι απρόσωπος και αντικειμενικός. 

Άλλωστε, στην επιστήμη επικρατεί η λογική χρήση της γλώσσας και όχι η συγκινησιακή.

 

2] ΕΜΜΕΣΑ συνάγουμε από το ακόλουθο τμήμα (ΔΟΚΙΜΙΟ, Η γλώσσα του δοκιμίου) άλλα χαρακτηριστικά του επιστημονικού λόγου :

“Η γλώσσα του δοκιμίου -σε αντίθεση με τη γλώσσα της ποίησης ή της αφηγηματικής πεζογραφίας- υπακούει σε εντολές μιας λογιότερης γραμματικής, της γραμματικής που διέπει γενικά τον επιστημονικό ή το στοχαστικό λόγο. 

Πράγματι εύκολα μπορεί κανείς να επισημάνει διάφορες τεχνικές ομαλής ή φυσικής μετάβασης και συνοχής (π.χ. τη χρήση συνεκτικών μορίων και εκφράσεων, φράσεις-γέφυρες κτλ). 

Μπορεί ακόμη να ξεχωρίσει άλλα εκφραστικά μέσα, που χαρακτηρίζουν έναν περισσότερο επιστημονικό λόγο, 

π.χ. μόρια και εκφράσεις που φανερώνουν μια στάση του συγγραφέα απέναντι στο θέμα (π.χ. πιθανώς, ενδεχομένως, βεβαίως κτλ) 

ή φανερώνουν την οπτική του γωνία για τα γραφόμενα (π.χ. επιρρήματα του τύπου “κοινωνικά”, “πολιτικά”, “νομικά” κτλ). 

Ως προς τη σύνταξη έχει κανείς να προσέξει την περισσότερο σύνθετη δομή των προτάσεων (κάτι που επιτυγχάνεται με τη μεγαλύτερη χρήση του υποτακτικού λόγου σε αντίθεση με τον παρατακτικό λόγο)…” (Σχόλιο: η σύνθετη δομή των προτάσεων περιλαμβάνει κυρίως τη χρήση προσδιορισμών -εκεί εμπλέκεται η υποταξη).

 

3] ΑΛΛΟΥ (επι τη ευκαιρία ανάλυσης επιστημονικού άρθρου, Ψυχολογικές και παιδαγωγικές επισημάνσεις για τη χρήση της πληροφορικής στην εκπαίδευση)  το βιβλίο μας (Εκθεση-Εκφραση Γ Λυκείου) προσθέτει κι άλλα στοιχεία του επιστημονικού λόγου:

“Στο συγκεκριμένο κείμενο παρατηρούμε κάποια από τα χαρακτηριστικά του επιστημονικού λόγου, 

όπως την προσεκτική τεκμηρίωση μιας άποψης με έγκυρα επιστημονικά δεδομένα, 

την κριτική στάση απέναντι στη σχετική βιβλιογραφία, 

την επιδίωξη της αντικειμενικότητας. 

Ο συγγραφέας, πράγματι, προσπαθεί συστηματικά να τεκμηριώσει την κάθε άποψή του, παραπέμποντας σε σχετικές έρευνες. Από την άλλη πλευρά, όμως, αντιμετωπίζει κριτικά τις έρευνες αυτές και εκφράζει τις επιφυλάξεις του, όταν κρίνει ότι ένα θέμα δεν έχει εξεταστεί πλήρωςκαι απαιτείται περαιτέρω έρευνα, για να συναχθούν ασφαλέστερα συμπεράσματα.

Η σαφήνεια και η ακρίβεια στη διατύπωση είναι ζητούμενα στον επιστημονικό λόγο. Ο συγγραφέας σε αρκετά σημεία του κειμένου διασαφηνίζει έναν όρο που χρησιμοποιεί ή επεξηγεί μια σκέψη του.

Χρησιμοποιεί, επίσης, πολύ προσεκτικά λέξεις ή εκφράσεις με τις οποίες δηλώνει με ακρίβεια “τη στάση” του απέναντι στο θέμα που θίγει (π.χ. “ασφαλώς”, “να αντιμετωπιστούν περισσότερο ως διερευνητικά” κτλ.).

Η αυστηρή λογική οργάνωση χαρακτηρίζει γενικά ένα επιστημονικό κείμενο.

Σε ένα επιστημονικό κείμενο συναντούμε συχνά ένα ειδικό λεξιλόγιο, δηλαδή τους ειδικούς όρους που χρησιμοποιούνται σε μια συγκεκριμένη επιστήμη. Αυτό βέβαια συμβάλλει στην ακρίβεια του λόγου και την πυκνότητα του (ΣΧΟΛΙΟ: με την έννοια ότι οι όροι παραπέμπουν σε συγκεκριμένο περιεχόμενο το οποίο δεν απαιτείται να αναλυθεί – αποσαφηνιστεί , τουλάχιστον για τους γνώστες)

 

4] ΑΛΛΟΥ (Έκθεση Έκφραση Γ΄Λυκείου, Επίκληση στην Αυθεντία) επίσης:

“Πολλές φορές ο πομπός, για να ενισχύσει την αξιοπιστία ενός επιχειρήματος, επικαλείται κάποια αυθεντία, η οποία συμμερίζεται τη συγκεκριμένη θέση, και συχνά παραθέτει ανάλογα αποσπάσματα. Ειδικά στον επιστημονικό λόγο η παράθεση τέτοιων αποσπασμάτων είναι αναμενόμενη και ως ένα βαθμό θεμιτή· με τον τρόπο αυτό ο συγγραφέας δείχνει ότι κατέχει τη σχετική βιβλιογραφία και ότι βασίζεται σε αξιόπιστες πηγές.”

Κατηγορία ΓΛΩΣΣΑ | Δε βρέθηκαν σχόλια »