pantsouka's blog

Τέλος είδα ότι ταλαιπωρούμε πολύ και άδικα τους μαθητές στην αναγνώριση των ΠΡΟΘΕΣΕΩΝ του συντάκτη μη λογοτεχνικού κειμένου και την ανίχνευση των γλωσσικών – οργανωτικών επιλογών που δικαιολογούν αυτόν τον εντοπισμό.
Αναφέρομαι στο Β2α
Β2. α. Ποια είναι η πρόθεση της συντάκτριας στη δεύτερη παράγραφο του Κειμένου 1 «Πολύτιμες…ένα απλό ταξίδι» (μονάδες 2) και πώς ο τρόπος με τον οποίο την αναπτύσσει, εξυπηρετεί την πρόθεσή της αυτή; (μονάδες 3)
Η ΚΕΕ εισηγείται ως ενδεικτική απάντηση: «η συντάκτρια προτίθεται να αποδείξει και να πείσει σχετικά με την ιδιαίτερη σημασία των ταξιδιών για τον άνθρωπο».
Σχόλιο: τι θέση έχει το και ανάμεσα στο «αποδείξει» και το «πείσει» ; Δύο είναι οι προθέσεις; Ασφαλώς θα έπρεπε να πει ότι προσπαθεί να αποδείξει κάτι ώστε να πείσει τον αναγνώστη να υιοθετήσει την άποψή της.
Συνεχίζει η ΚΕΕ :« Προκείμενου να αποδείξει την πρόθεσή της χρησιμοποιεί αιτιολόγηση (απαραίτητη η σύνδεση με το κείμενο)»
Σχόλιο: τι σημαίνει «αποδεικνύω την προθεσή μου»; εν προκειμένω τι σημαίνει «αποδεικνύω την προθεση μου να αποδείξω και να πείσω»; Είναι καλής ποιότητας ελληνικά αυτά;
Εν πάση περιπτώσει, η ΚΕΕ προσανατολίζεται στην πειθώ. Για να δούμε πού προσανατολίζονται οι υποψήφιοι
Οι υποψήφιοι απαντούν ότι η κ.Χατζηδημητρίου προτίθεται
1] να ενημερώσει, να πληροφορήσει για τα πλεονεκτήματα των ταξιδιών (no points)
2] να πείσει για την ανεκτίμητη αξία των ταξιδιών (ok)
3] να ευαισθητοποιήσει σχετικά με την αξία των ταξιδιών (δεν είδα να λένε: να προβληματίσει – κάποια διαφορά έχουν εντοπίσει οι υποψήφιοι εδώ, εξαιρετικά σεβαστή η κρίση τους) . Τεκμηριώνουν κάποιοι τον λόγο τους: βλέπουν τον μεταφορικό λόγο (κατακτήσεις) , τα αξιολογικά επιθετα (απεριόριστη) , τις υπερβολές.
Σχόλιο: είναι άραγε αυτόνομη αυτή η πρόθεση (να ευαισθητοποιήσει); είναι κάτι άσχετο με την πειθώ; αν οχι, γιατί τόσος κόπος να μάθουμε αυτό που ήδη ξέραμε από την παραδοσιακή θεωρία πειθούς ως επικληση στο συναίσθημα;
4] να παρακινήσει τους αναγνώστες να ταξιδεύουν
Σχόλιο: (οι υποψήφιοι διαβλέπουν τον απώτερο σκοπό της κ.Χατζηδημητρίου. Ως γνωστόν άλλωστε η πειθώ αφορά την υιοθέτηση μιας νέας στάσης είτε άμεσα είτε έμμεσα, με προτρεπτικό τόνο ή χωρίς. Δεν έχουν άδικο – πόσα points; ποιος ξέρει;
5] να αναδείξει – να τονίσει (τα πλεονεκτήματα των ταξιδιών) –
Σχόλιο: γιατί όμως να τα αναδείξει και να τα τονίσει αυτά; ποια είναι η πρόθεση της τελικά; (πόσα points;)
6] να εξηγήσει γιατί τα ταξίδια έχουν ανεκτίμητη αξία (ότι τα ταξίδαι έχουν ανεκτιμήτη αξία) –
Σχόλιο: είναι αυτό συνώνυμο με το να πείσει; δεν λέει το επισημο γλωσσάρι μας ότι άλλο είναι η εξήγηση και άλλο η πειθώ (επιχειρηματολογικό κείμενο); γιατι ο μαθητής χρησιμοποιεί άκριτα τους όρους, τους ελάχιστους που εμπεριέχει το επίσημο βιβλίο;
Πάμε παρακάτω.
Ως προς τον τρόπο ανάπτυξης της παραγράφου πολλοί βλέπουν την αιτιολόγηση, άλλοι τα παραδέιγματα , λίγοι τον συνδυασμό τους , κάποιοι αίτια και αποτελέσματα, ορισμό, διαίρεση…
Αλλά πολλοί δεν προσέχουν καν οτι η ερώτηση ζητά την λειτουργία του τρόπου ανάπτυξης παραγράφου.
Ψάχνουν τις γλωσσικές επιλογές ή τις προκείμενες και το συμπέρασμα του συλλογισμού (χάος) ή βρίσκουν – χαρούμενοι – την επικληση στην αυθεντία.
Εδώ η ευθύνη είναι δική τους. Δεν διαβάζουν την εκφώνηση. Ίσως να φταίει και η θολούρα που έχουμε προκαλέσει. Πολλά λόγια για λίγη ουσία.
Στο βάθος όμως το φταίξιμο είναι δικό μας. Διότι δεν βασιζόμαστε στην οικονομκά διατυπωμένη θεωρία του Γλωσσαριού , με τις ατέλειές της έστω.
«κειμενικά είδη – κοινωνικές διαδικασίες που επιτελούν αντίστοιχες λειτουργίες – περιγραφή, αφήγηση, οδηγίες, εξήγηση, πειθώ (τρόποι και μέσα πειθούς), σχετικές γλωσσικές επιλογές»
Φαίνεται ότι το μόνο που είναι περιττό να ξέρει κανείς για τις πανελλαδικές εξετάσεις είναι το σχολικό βιβλίο…
Σκέφτομαι ακόμη ότι εξίσου οικονομική ήταν και η παλιά προ 2019 θεωρία πειθούς (μια και για πειθώ μιλάμε). Πιο ξεκάθαρα ήταν τα πράγματα.
Τότε που με την ερώτηση για την αυθεντία το 2019 είπαμε κάποιοι: δεν χρειαζόμαστε νέα θεωρία, χρειαζόμαστε να την συνδέουμε με το κείμενο.
Τώρα έχουμε πλημμυρίσει τις τράπεζες, τις οδηγίες, τα βοηθήματα , με αόριστους όρους σαν αυτούς που χρησιμοποιούν οι υποψήφιοι και με οδηγίες για τους γλωσσικούς και οργανωτικούς δείκτες που συνδέονται με αυτούς.
Σκέφτομαι ότι οι βασικοί υπεύθυνοι είναι εκείνοι που άρχισαν να συγκεκριμενοποιούν τα ερωτήματα του Β θέματος στις αλλεπάλληλες οδηγίες διδασκαλίας απότο 2020. Δεν κρίνω τις προθέσεις, αλλά τη θηλιά την έσφιγγαν κάθε φορά που έλεγαν: ενδεικτικές διατυπώσεις του τάδε θέματος. Και τάιζαν τις απαντητικές ρετσέτες.
Το τελικό ερώτημα είναι το εξής:
Με τα χοντρά μας τα βιβλία έχουμε βοηθήσει τους μαθητές μας να διαβαζουν καλύτερα τα κείμενα ή τους έχουμε μπλέξει και δεν βλέπουν όσα κάθε άνθρωπος με κοινή λογική βλέπει;
Αφησα για το τέλος το μόνο στοιχείο που με χαροποίησε.
Είδα υποψήφιους που κατανόησαν βαθιά την συλλογιστική (χμ) της κ.Χατζηδημητρίου.
Είδαν ποια είναι η συνολική έκταση της θεματικής περιόδου,
κατανόησαν ότι προσπαθεί να συνδέσει το ταξίδι με την ευτυχία διαμέσου της έννοιας α] των στιγμών και β] της ψυχικής πνευματικής ολοκλήρωσης,
εντόπισαν την αιτιολόγηση σε αυτό το σκεπτικό και
διαπίστωσαν ότι τα παραδείγματα που ακολουθούν , επεξηγούν – αποσαφηνίζουν και τεκμηριώνουν την γενική απόφανση περί συμβολής του ταξιδιού στην αποκτηση των συστατικών στοιχείων που τελικά οδηγούν στην ευτυχία.
Το είχα δει και πέρσι στην ερώτηση για τις διαρθρωτικές λέξεις και την αντίθεση.
Υπάρχουν παιδιά που ωφελούνται από τον θεωρητικό τους εξοπλισμό. Βλέπουν πιο καλά.
Η μεγαλη πλειονότητα όμως βλάπτεται. Βυθίζεται σε έναν χυλό ανοησίας.
Κάποιοι πρέπει να το αξιολογήσουν αυτό.