pantsouka's blog

Αφού ο εκλεκτός συνάδελφος Vassilis Magoulas άνοιξε τον δρόμο , είπα να ζητήσω από τον CHAT GPT 4.0 να λύσει την άσκηση Β3 , τη σχετική με τον βιωματικό χαρακτήρα του κειμένου. Αφού μιλήσαμε για τα θεωρητικά και μου εξήγησε τους όρους experiental, emotive και emotional language και narration, μου απάντησε με πολύ μεγάλη ευστοχία, χωρίς να μπερδευτεί καθόλου.

PROMPT Θελω να βρεις δύο σημαντικά χαρακτηριστικά της παρακάτω βιωματικής αφήγησης και να τα σχολιάσεις αναλυτικά (ακολουθεί το κείμενο 2 της πανελλαδικής εξέτασης, από το Ταξιδεύοντας του Ν.Καζαντζάκη)

ChatGPT 4.0
Απόσπασμα της βιωματικής αφήγησης που μας δόθηκε περιγράφει ένα ταξίδι στην Άνω Αίγυπτο και περιλαμβάνει τις εντυπώσεις του αφηγητή από την επίσκεψή του στους αρχαίους ναούς και τις τοποθεσίες. Δύο σημαντικά χαρακτηριστικά της αφήγησης αυτής είναι η λεπτομερής περιγραφή του τοπίου και των αρχαιολογικών χώρων, καθώς και η αναστοχαστική προσέγγιση του αφηγητή στα ιστορικά γεγονότα και τις πολιτισμικές διαφορές. Ας τα σχολιάσουμε αναλυτικά:
1. Λεπτομερής Περιγραφή του Τοπίου και των Αρχαιολογικών Χώρων
Το απόσπασμα ξεκινά με μια ζωντανή περιγραφή του τοπίου: «Τρένο. Μπαίνουμε στην Άνω Αίγυπτο. Απέναντι τα βουνά λάμπουν γυμνά, τριανταφυλλένια, έρημα. Κοντά μας, δίπλα στο νερό, η πράσινη γραμμή της κατοικούμενης γης». Ο αφηγητής χρησιμοποιεί περιγραφικές λέξεις και εικόνες για να αποδώσει τη φυσική ομορφιά και την αντίθεση ανάμεσα στην έρημο και τη ζώνη της καλλιεργημένης γης. Αυτή η περιγραφή δεν είναι μόνο οπτική, αλλά εμπλέκει και άλλες αισθήσεις, δημιουργώντας μια ζωντανή εικόνα που μεταφέρει τον αναγνώστη στο ίδιο τοπίο.
Επιπλέον, η περιγραφή των ναών του Λούξορ και του Καρνάκ είναι λεπτομερής και εικονογραφική: «Τα ανάγλυφα, γιγάντια, παριστάνουν το Φαραώ να τανύζει το τόξο, τους αιχμαλώτους δεμένους από το λαιμό να σηκώνουν τα χέρια, τους θεούς να επιφοιτούν απάνου στις βασίλισσες και να δημιουργούν μαζί τους το διάδοχο». Η λεπτομερής περιγραφή των ανάγλυφων και των ιερογλυφικών δίνει μια ζωντανή εικόνα των θρησκευτικών και πολιτικών τελετουργιών της αρχαίας Αιγύπτου. Αυτή η λεπτομέρεια ενισχύει τη συναισθηματική και αισθητηριακή σύνδεση του αναγνώστη με τον χώρο και τον χρόνο που περιγράφεται.
2. Αναστοχαστική Προσέγγιση στα Ιστορικά Γεγονότα και τις Πολιτισμικές Διαφορές
Ο αφηγητής δεν περιορίζεται μόνο στην περιγραφή των τοποθεσιών, αλλά προσθέτει και μια αναστοχαστική διάσταση στις παρατηρήσεις του. Για παράδειγμα, αναλογίζεται τις αντιδράσεις των αρχαίων Ελλήνων που επισκέπτονταν την Αίγυπτο: «Συλλογίζουμαι στις τελευταίες πια μεγάλες δυναστείες, όταν επετράπη στους ξένους να επισκέπτουνται ανενόχλητοι την Αίγυπτο. Τι καταπληχτικό θέαμα θ’ απλώθηκε μπροστά στα αφελή, νηφάλια μάτια των Ελλήνων!» Αυτό το σχόλιο δείχνει μια προσπάθεια να κατανοήσει και να φανταστεί τις αντιδράσεις και τα συναισθήματα των ανθρώπων από διαφορετικούς πολιτισμούς και εποχές.
Επιπλέον, η παρατήρηση για την αφιέρωση της δυτικής όχθης του Νείλου στον θάνατο και η σύγκριση με τη σπορά του σιταριού («Έσκαβαν τους βράχους βαθιά και παράχωναν τη μούμια‒όπως παραχώνουμε το σπόρο το σιτάρι. Για να φυτρώσει και ν’ αναστηθεί») δείχνει την αναστοχαστική φύση της αφήγησης. Ο αφηγητής προσπαθεί να βρει νόημα και να συσχετίσει τις αρχαίες πρακτικές με σύγχρονες αντιλήψεις και εικόνες, κάνοντας την ιστορία ζωντανή και σχετική με το παρόν.
Συνοψίζοντας, τα δύο σημαντικά χαρακτηριστικά της βιωματικής αφήγησης σε αυτό το απόσπασμα είναι η λεπτομερής περιγραφή του τοπίου και των αρχαιολογικών χώρων, που δημιουργεί μια ζωντανή και αισθητηριακή εικόνα για τον αναγνώστη, και η αναστοχαστική προσέγγιση στα ιστορικά γεγονότα και τις πολιτισμικές διαφορές, που προσθέτει βάθος και νόημα στην αφήγηση. Αυτά τα χαρακτηριστικά συμβάλλουν στη δημιουργία μιας πλούσιας και συναρπαστικής αφήγησης που συνδέει το παρελθόν με το παρόν και ενισχύει την κατανόηση και την εκτίμηση του αναγνώστη για τις περιγραφόμενες εμπειρίες.

PROMPT Θα ήθελα να εντοπίσεις και τις σχετικές με τα παραπάνω γλωσσικές επιλογές

ChatGPT
Για να εντοπίσουμε τις γλωσσικές επιλογές που υποστηρίζουν τα χαρακτηριστικά της βιωματικής αφήγησης, ας εξετάσουμε προσεκτικά το κείμενο και να επισημάνουμε τις συγκεκριμένες λέξεις, φράσεις και δομές που συμβάλλουν στη λεπτομερή περιγραφή του τοπίου και στην αναστοχαστική προσέγγιση των ιστορικών γεγονότων και των πολιτισμικών διαφορών.
Λεπτομερής Περιγραφή του Τοπίου και των Αρχαιολογικών Χώρων
Χρήση οπτικών περιγραφών:
«Απέναντι τα βουνά λάμπουν γυμνά, τριανταφυλλένια, έρημα»
«η πράσινη γραμμή της κατοικούμενης γης»
«Τα ανάγλυφα, γιγάντια, παριστάνουν το Φαραώ να τανύζει το τόξο, τους αιχμαλώτους δεμένους από το λαιμό να σηκώνουν τα χέρια»
Συγκεκριμένες λεπτομέρειες και εικόνες:
«Πηγαίνω πρωί πρωί στους ναούς του Λούξορ και του Καρνάκ»
«οι θεοί να επιφοιτούν απάνου στις βασίλισσες και να δημιουργούν μαζί τους το διάδοχο»
«Αποπάνου τα ιερογλυφικά υμνούν τη μυστική αυτή ένωση»
Περιγραφικές λέξεις και φράσεις:
«γυμνά, τριανταφυλλένια, έρημα» (περιγράφουν τα βουνά)
«γίγαντια ανάγλυφα» (περιγράφει τα έργα τέχνης στους ναούς)
«ναούς του Λούξορ και του Καρνάκ» (αναφορά σε συγκεκριμένες τοποθεσίες)
Αναστοχαστική Προσέγγιση στα Ιστορικά Γεγονότα και τις Πολιτισμικές Διαφορές
Αναστοχαστικές φράσεις:
«Συλλογίζουμαι στις τελευταίες πια μεγάλες δυναστείες, όταν επετράπη στους ξένους να επισκέπτουνται ανενόχλητοι την Αίγυπτο»
«Τι καταπληχτικό θέαμα θ’ απλώθηκε μπροστά στα αφελή, νηφάλια μάτια των Ελλήνων!»
Σύγκριση και μεταφορές:
«Αυτοί που ανατράφηκαν σε μικρές πολιτείες… αντίκρισαν ξαφνικά τους τερατόμορφους θεούς και τις γιγάντιες κολόνες»
«Έσκαβαν τους βράχους βαθιά και παράχωναν τη μούμια‒όπως παραχώνουμε το σπόρο το σιτάρι. Για να φυτρώσει και ν’ αναστηθεί»
Σύνδεση με το παρόν και ιστορική σκέψη:
«Και τώρα, σκάβοντας, τις ανακαλύπτουμε τυλιγμένες στις φασκιές τους, με σταυρό τα χέρια επί χιλιάδες χρόνια, να περιμένουν»
«Βασιλιάδες και δούλοι, άγιοι και φονιάδες, ιερείς και χορεύτριες, περιμένουν την ψυχή τους»
Οι παραπάνω γλωσσικές επιλογές ενισχύουν τα δύο σημαντικά χαρακτηριστικά της αφήγησης:
Λεπτομερής Περιγραφή του Τοπίου και των Αρχαιολογικών Χώρων:
Οι οπτικές περιγραφές και οι συγκεκριμένες λεπτομέρειες δημιουργούν μια ζωντανή εικόνα για τον αναγνώστη, κάνοντάς τον να αισθάνεται ότι βρίσκεται εκεί.
Οι περιγραφικές λέξεις προσθέτουν βάθος και αίσθηση ρεαλισμού στην αφήγηση.
Αναστοχαστική Προσέγγιση στα Ιστορικά Γεγονότα και τις Πολιτισμικές Διαφορές:
Οι αναστοχαστικές φράσεις και οι μεταφορές βοηθούν τον αναγνώστη να κατανοήσει τις πολιτισμικές διαφορές και την ιστορική σημασία των γεγονότων.
Η σύνδεση με το παρόν και η ιστορική σκέψη προσδίδουν βάθος και νόημα στην αφήγηση, ενθαρρύνοντας τον αναγνώστη να σκεφτεί πιο βαθιά για την ιστορία και την κληρονομιά των αρχαίων πολιτισμών.

PROMPT Γιατί δεν αναφέρθηκες στα ρηματικά πρόσωπα, στον ιστορικό δραματικό ενεστώτα, στα αξιολογικά επίθετα, στις μεταφορές, στα σημεία στίξης, στο ασύνδετο σχήμα; Δεν είναι σημαντικές γλωσσικές επιλογές ή υπέβαλα λανθασμένα την ερώτηση μου;

ChatGPT 4.0
Ζητώ συγγνώμη για την παράλειψη. Οι γλωσσικές επιλογές που αναφέρατε είναι πράγματι σημαντικές για την ανάλυση της βιωματικής αφήγησης. Ας εξετάσουμε αναλυτικά τις συγκεκριμένες γλωσσικές επιλογές:
1. Ρηματικά πρόσωπα
Χρήση πρώτου προσώπου (“εγώ”):
«Πηγαίνω πρωί πρωί στους ναούς του Λούξορ και του Καρνάκ»
Η χρήση του πρώτου προσώπου ενισχύει την προσωπική και άμεση φύση της αφήγησης, προσδίδοντας αυθεντικότητα και συναισθηματική σύνδεση.
2. Ιστορικός δραματικός ενεστώτας
Χρήση του ενεστώτα για να δώσει ζωντάνια στην αφήγηση:
«Μπαίνουμε στην Άνω Αίγυπτο»
«Φτάσαμε στις Θήβες»
«Τα ανάγλυφα, γιγάντια, παριστάνουν το Φαραώ…»
Ο ιστορικός δραματικός ενεστώτας κάνει την αφήγηση πιο ζωντανή και άμεση, δημιουργώντας την αίσθηση ότι τα γεγονότα συμβαίνουν τώρα μπροστά στον αναγνώστη.
3. Αξιολογικά επίθετα
Χρήση επιθέτων που φέρουν αξιολογικές κρίσεις:
«γυμνά, τριανταφυλλένια, έρημα»
«τερατόμορφους θεούς»
«γιγάντιες κολόνες»
«αφελή, νηφάλια μάτια»
Τα επίθετα αυτά προσθέτουν υποκειμενική αξιολόγηση και συναισθηματική φόρτιση στην περιγραφή, ενισχύοντας την προσωπική οπτική γωνία του αφηγητή.
4. Μεταφορές
Χρήση μεταφορών για να δημιουργηθούν έντονες εικόνες και συνδέσεις:
«παράχωναν τη μούμια‒όπως παραχώνουμε το σπόρο το σιτάρι»
Η μεταφορά αυτή συνδέει την ταφική πρακτική με τη γεωργική δραστηριότητα, προσδίδοντας βάθος και συμβολισμό στην αφήγηση.
5. Σημεία στίξης
Χρήση σημείων στίξης για να ελέγξει τον ρυθμό και τον τόνο της αφήγησης:
Η χρήση αποσιωπητικών («[…]») δημιουργεί παύσεις και υποδηλώνει ότι υπάρχουν περισσότερες πληροφορίες ή σκέψεις που δεν εκφράζονται πλήρως.
Οι παύλες («‒») χρησιμοποιούνται για να δώσουν έμφαση ή να προσθέσουν επεξηγηματικές πληροφορίες.
6. Ασύνδετο σχήμα
Χρήση του ασύνδετου σχήματος για να δώσει έμφαση και να επιταχύνει τον ρυθμό:
«Βασιλιάδες και δούλοι, άγιοι και φονιάδες, ιερείς και χορεύτριες, περιμένουν την ψυχή τους»
Το ασύνδετο σχήμα (παράθεση χωρίς σύνδεσμο) ενισχύει την ένταση και την επανάληψη, δίνοντας έμφαση στη διαφορετικότητα και την ομοιότητα των ανθρώπων στην αναμονή τους για την ανάσταση.
Σχόλια
Ρηματικά πρόσωπα και ιστορικός δραματικός ενεστώτας:
Αυτές οι επιλογές δημιουργούν μια αίσθηση αμεσότητας και παροντικότητας, κάνοντας τον αναγνώστη να αισθάνεται ότι βιώνει τα γεγονότα μαζί με τον αφηγητή. Ειδικά η χρήση του πρώτου προσώπου και του ενεστώτα ενισχύει την αυθεντικότητα και την προσωπική σύνδεση.
Αξιολογικά επίθετα και μεταφορές:
Τα αξιολογικά επίθετα προσδίδουν συναισθηματική φόρτιση και υποκειμενική αξιολόγηση, ενώ οι μεταφορές δημιουργούν ισχυρές εικόνες και συνδέσεις, δίνοντας βάθος και νόημα στην αφήγηση. Αυτά τα στοιχεία βοηθούν τον αναγνώστη να κατανοήσει και να αισθανθεί τις εμπειρίες του αφηγητή σε ένα βαθύτερο επίπεδο.
Σημεία στίξης και ασύνδετο σχήμα:
Τα σημεία στίξης ελέγχουν τον ρυθμό της αφήγησης, προσθέτοντας παύσεις, έμφαση και ροή, ενώ το ασύνδετο σχήμα προσθέτει ένταση και δραματικότητα. Αυτές οι γλωσσικές επιλογές κάνουν την αφήγηση πιο δυναμική και εκφραστική, ενισχύοντας την συναισθηματική επίδραση στον αναγνώστη.
Η προσεκτική χρήση αυτών των γλωσσικών στοιχείων συμβάλλει στη δημιουργία μιας ζωντανής, συναισθηματικής και αναστοχαστικής αφήγησης που καταφέρνει να μεταφέρει τις εμπειρίες του αφηγητή στον αναγνώστη με αποτελεσματικό και πειστικό τρόπο.

PROMPT Θέλω να προσθέσεις ένα σχόλιο για το θαυμαστικό

ChatGPT
Θαυμαστικό
Χρήση του θαυμαστικού για να προσδώσει έμφαση και να εκφράσει συναισθήματα:
«Τι καταπληχτικό θέαμα θ’ απλώθηκε μπροστά στα αφελή, νηφάλια μάτια των Ελλήνων!»
Το θαυμαστικό χρησιμοποιείται εδώ για να εκφράσει τον θαυμασμό και την έκπληξη του αφηγητή, ενισχύοντας την συναισθηματική φόρτιση της πρότασης. Αυτό το σημείο στίξης βοηθά να μεταδοθεί η ένταση του συναισθήματος, κάνοντας τον αναγνώστη να συμμεριστεί τον ενθουσιασμό και την έκπληξη του αφηγητή.
Συνοψίζοντας
Η βιωματική αφήγηση του αποσπάσματος χρησιμοποιεί μια ποικιλία γλωσσικών επιλογών για να δημιουργήσει μια ζωντανή και συναισθηματική εμπειρία για τον αναγνώστη. Η χρήση του πρώτου προσώπου και του ιστορικού δραματικού ενεστώτα προσδίδει αμεσότητα και αυθεντικότητα. Τα αξιολογικά επίθετα και οι μεταφορές ενισχύουν τη συναισθηματική φόρτιση και την εικόνα, ενώ τα σημεία στίξης, συμπεριλαμβανομένου του θαυμαστικού, ελέγχουν τον ρυθμό και την ένταση της αφήγησης. Τέλος, το ασύνδετο σχήμα προσθέτει δραματικότητα και έμφαση, δημιουργώντας μια δυναμική και εκφραστική αφήγηση που καταφέρνει να μεταφέρει τις εμπειρίες του αφηγητή στον αναγνώστη με αποτελεσματικό και πειστικό τρόπο.