Πρόταση δημιουργίας ψηφιακού αποθετηρίου γραπτών δοκιμίων πανελλαδικών εξετάσεων για το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας
Συγγραφέας: pantsouka στις 30 Ιουνίου, 2024
Πρόταση δημιουργίας ψηφιακού αποθετηρίου γραπτών δοκιμίων πανελλαδικών εξετάσεων για το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας
Τα γραπτά των πανελλαδικών εξετάσεων στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας είναι ένας ανεκτίμητος θησαυρός.
Αποτελούν καρπό της τελικής προσπάθειας των μαθητών και σύνθεση όλων των προσωπικών και υποστηρικτικών προσπαθειών σε μια κρίσιμη δοκιμασία, στην οποία η μεγάλη πλειονότητα των δοκιμαζομένων αποδίδει βαρύνουσα σημασία για την προσωπική της εξέλιξη (κάτι που δεν ισχύει για της διαδικασίες διαγνωστικού χαρακτήρα τύπου PISA ή ΕΕΔΧ).
Γι΄ αυτό αποτυπώνουν σε ικανοποιητικό βαθμό τον βαθμό επίτευξης των στόχων του προγράμματος σπουδών και την γλωσσική και γενικότερη πνευματική συγκρότηση των αποφοίτων σε όλο το φάσμα: κατηγορίας λυκείου, τόπου , κοινωνικής διαστρωμάτωσης, φύλου, χώρας καταγωγής, χρόνου διεξαγωγής των εξετάσεων.
Εξάλλου, αποκαλύπτουν διάχυτες εκπαιδευτικές πρακτικές και παραδοχές των αξιολογητών- βαθμολογητών, που ενδεχομένως παρεκκλίνουν από την εφαρμογή του επίσημου προγράμματος σπουδών και των ρουμπρικών βαθμολόγησης.
Επομένως, πρόκειται για ένα μοναδικό υλικό που μπορεί να αξιοποιηθεί για ποικίλες έρευνες (κάτι που σήμερα γίνεται αποσπασματικά για την εκπόνηση διδακτορικών διατριβών πχ Κ.Αγγελάκος 1999, Ν.Αλέφαντος 2012 ) και – κυρίως- για σημαντικότατες επιμορφωτικές δραστηριότητες. Δυστυχώς όμως καταστρέφεται κάθε χρόνο.
Την παιδαγωγική και ερευνητική αξία των γραπτών έχει δεχτεί ήδη η πολιτεία (στο άρθρο 17 ΦΕΚ 643/Β/27-2-2020), αλλά η διαδικασία αξιοποίησης είναι μάλλον δύσκαμπτη και αποθαρρυντική για τους επιμορφωτές. Είναι ασύμβατη με τα δεδομένα και τις ευκαιρίες της ψηφιακής εποχής και την ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών.
Γι΄αυτό προτείνεται να δημιουργηθεί ένα ψηφιακό αποθετήριο στο οποίο θα κατατίθενται – διασώζονται γραπτά μαθητών (ανώνυμα, πληκτρολογημένα, χωρίς σημεία βαθμολόγησης ή στοιχεία βαθμολογητών) κατάλληλα για παιδαγωγική, επιμορφωτική και διαχρονική ερευνητική αξιοποίηση και με κριτήρια που ενδεχομένως να εμπλουτίζονται ή να διαφοροποιούνται κάθε χρονιά.
Παραδείγματος χάριν προτείνεται να διασώζονται (πλήρη ή αποσπασματικά), γραπτά που δείχνουν ότι κάποιος στόχος του ΠΣ εκπληρώθηκε πολυ ικανοποιητικά ή αντανακλούν παθογένειες της διδασκαλίας, εντός ή εκτός σχολείων.
Πιο συγκεκριμένα (για τους γνώστες του αντικειμένου): προτείνεται να υπομνηματίζονται ή και να σημειώνονται με tags-δείκτες, γραπτά με ορθές ή εσφαλμένες λεξικογραμματικές επιλογές, τεχνικές πύκνωσης και παράφρασης, αξιοποίησης δεικτών ύφους και επικοινωνιακής πρόθεσης σε κείμενα λογοτεχνικού και μη λογοτεχνικού ποιού, δημιουργικής αξιοποίησης των κειμένων αναφοράς, τεκμηρίωσης και επιχειρηματολογίας, αποτελεσματικής και κατάλληλης οργάνωσης κειμένων κ.α.
Η πρόταση , όπως διατυπώνεται, απορρίπτει και αποφεύγει τις διχαστικές και αποπροσανατολιστικές προσεγγίσεις σχετικά με την ποιότητα της βαθμολόγησης.
Δεν αποσκοπεί επίσης στον ορισμό ενός προτύπου επιτυχίας προς μίμηση, κάτι καταστροφικό για το γλωσσικό μάθημα.
Τέλος, επικεντρώνεται στην αποκάλυψη και ανάδειξη των παιδαγωγικών και εκπαιδευτικών πτυχών του ζητήματος. Συμβάλλει στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών (και ιδίως των πολλών εκείνων που λόγω τόπου και βαθμίδας εργασίας δεν έχουν παραστάσεις βαθμολογικού κέντρου). Τέλος, συνεισφέρει στην διαμόρφωση και αποδοχή κοινών κριτηρίων βαθμολόγησης με αποτέλεσμα την μειωση των αποκλίσεων και τη βελτίωση της ποιότητας της βαθμολόγησης.
Υπενθμίζεται η προσομοιωτική διαδικασία που είχε διεξαγάγει το ΙΕΠ στα τέλη του 2019 με αρχές του 2020 , όταν είχαν δοθεί στους συμβούλους εκπαίδευσης γραπτά μαθητών κατάλληλα υπομνηματισμένα κι είχαν γίνει επιμορφωτικές συναντήσεις που επαινούνται ακόμη και σήμερα από επιμορφωθέντες τότε εκπαιδευτικούς. Το πρότυπο εκείνο μπορεί να αξιοποιηθεί και σήμερα αλλά με πρωτογενές υλικό , άθικτο απο τις ενδεχόμενες στρεβλώσεις μιας προσομοίωσης.
Κατά τα λοιπά, η επιλογή και μεταγραφή των γραπτών, η διαμόρφωση των κριτηρίων επιλογής , η δυνατότητα πρόσβασης στο αποθετήριο και αξιοποίησης του απο το στελεχιακό δυναμικό της εκπαίδευσης ή άλλο (ερευνητές, εκπαιδευτικούς του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα, σχολείων ή φροντιστηρίων), ο σεβασμός στα προσωπικά δεδομένα είναι θέματα που πρέπει να διευθετηθούν με ευελιξία και πρακτικό πνεύμα.
Είαι βέβαιο ότι στο τέλος της βαθμολόγησης κάθε βαθμολογικό κέντρο, συντονιστές και έμπειροι βαθμολογητές, μπορούν (και είναι πρόθυμοι ) να υποδείξουν , χωρίς καθυστέρηση, γραπτά κατάλληλα για την δημιουργία και τον εμπλουτισμό του αποθετηρίου.
Παναγιώτης Τσουκαλάς , εκπαιδευτικός στο 6ο Λύκειο Νέας Ιωνίας. (η πρόταση απηχεί μακρόχρονες συζητήσεις και προβληματισμούς πολλών συναδέλφων της δημόσιας και ιδιωτικής εκπαίδευσης που μετέχουν στην κοινότητα φιλολόγων agathi.pbworks.com – και όχι μόνο αυτών)
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΣΤΗ ΝΕΑ ΠΑΙΔΕΙΑ https://neapaideia-glossa.gr/articles/1226/
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Τα γραπτά μαθητών θησαυρός για την εκπαιδευτική έρευνα
Αφήστε μια απάντηση