«Η Απελευθέρωση της Νάξου 15 Οκτωβρίου 1944 – τα παιδιά στην κατοχή και την αντίσταση στη Νάξο – μικροί ήρωες και θύματα» με αυτό τον τίτλο ο Φιλόλογος, Ιστορικός Νίκος Λεβογιάννης παρουσίασε στους μαθητές του 1ου Γυμνασίου Νάξου, με ένα ιδιαίτερο και προσαρμοσμένο στις ανάγκες, τρόπο, τα βιώματα των μικρών παιδιών και των εφήβων της εποχής εκείνης που έζησαν ή πέθαναν κατα την διάρκεια της κατοχής 1941-44. Μαθητές του σχολείου ανέγνωσαν κείμενα απο τα βιβλία της “Νεώτερης Ιστορίας της Νάξου 1800-2000” όπως την περιγραφή νεαρού αγρότη για το πώς έζησε εκείνη την ημέρα, της απελευθέρωσης, στην Κωμιακή και ένα μικρό κομμάτι από του πολεμικό ημερολόγιο του καθηγητή Γ. Κορρέ και την 1η επ
έτειο της 28ης Οκτωβρίου το 1941 στην Αθήνα.
Παρουσιάστηκαν φωτογραφίες Ναξιωτών στρατιωτών που σκοτώθηκαν στην Αλβανία, και ένα πίνακας με χρονολογίες που δείχνει πότε κατελήφθησαν οι Κυκλάδες από Ιταλούς και Γερμανούς καθώς και τις ημερομηνίες που απελευθερώθηκαν.
Με στόχο να κατανοήσουν τα παι
διά πώς είναι να ζεις σκλαβωμένος, να αποκτήσουν εικόνα πώς ήταν η ζωή ενός σκλαβωμένου λαού στα χέρια ενός …ηττημένου μάλιστα κατακτητή, ο Νίκος Λεβογιάννης έκανε περιγραφή των συνθηκών ζωής, της καταπίεσης, της έλλειψης κάθε ίχνους ελευθερίας στην περίοδο της κατοχής. Αναφέρθηκε στο φαινόμενο της πείνας, και προβλήθηκε πίνακας με τους νεκρούς από την πείνα, ανά χωριό και ηλικία, όπου φαίνεται ότι θύματα ήταν κυρίως παιδιά.
Οι μαθητές διάβασαν κείμενο απο μαρτυρίες για το πως ένα δεκάχρονο κορίτσι τότε έζησε και έδρασε χωρίς να το ξέρει συμμετέχοντας στην αντίσταση του λαού κατά των δυνάμεων κατοχής. Αναδείχθηκε μέσα απο περιγραφές το πώς αντιδρούσε ο λαός τόσο για να επιβιώσει, όσο και για να αντιμετωπίσει την φοβερή καταπίεση, την διάλυση των δομών της κοινωνίας, την επικράτηση του νόμου της ζούγκλας. Αναφέρθηκαν παραδείγματα για να καταλάβουν οι μαθητές τι σημαίνει σκλαβιά, αρπαγή της σοδειάς, λεηλασίες, εισβολή στα σπίτια, έλεγχος ακόμη και της πιο μικρής δραστηριότητας.
Μετά το πέρας της παρουσίασης που παρακολούθησαν μαζί με τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς, ο Δήμαρχος και πολίτες της Νάξου, ακολούθησε επιμνημόσυνη δέηση και στεφάνωση από τον Δήμαρχο, τον διευθυντή και μαθητές του 15μελούς μαθητικού συμβουλίου. Ο διευθυντής του σχολείου τόνισε στους μαθητές πόσο σημαντικό είναι να αγωνίζονται για την ειρήνη και να μην μένουν μόνο στις ευχές να μην γίνονται πόλεμοι και ευχαρίστησε τον κ. Νίκο Λεβογιάννη για την αποδοχή της πρότασης να παρευρεθεί στο σχολείο μας με αφορμή τον εορτασμό της 75ης επετείου της απελευθέρωσης της Νάξου και την απόδοση τιμής στον πεσόντα ήρωα, μαθητή του σχολείου μας, Γεώργιο Βαλληνδρά, στις 13-10-1944.
Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε ένας «Ιστορικός περίπατος» με επίσκεψη στη Νότια πλευρά του κάστρου για να δουν οι μαθητές τα απομεινάρια στους τοίχους απο τις οβίδες που έριχναν οι συμμαχικές δυνάμεις κατά των Γερμανών, απο το Γυμνάσιο, τη βίλλα της Έλλης και τον μύλο του Λιαρμακόπουλου. Ο περίπατος συνεχίστηκε μέσα στο κάστρο και στην “Πόρτα Γιαλού” όπου έχασαν τη ζωή τους δύο παλικάρια (Λεγάκης και Βάλβης) απο ριπές πολεμικών πλοίων που ήταν αγκυροβολημένα στο λιμάνι της Νάξου. Ο γιορτασμός τελείωσε με επίσκεψη των μαθητών στο δημαρχείο όπου έγινε επίσκεψη στα εκθέματα απο τη συλλογή αντικειμένων της εποχής του πολέμου.
