…σε συνέχεια της προηγούμενης δημοσίευσης “Μια Μελέτη περίπτωσης στο Facebook: το κοινωνικό δίκτυο Hellenes Educators”
Τα σχόλια των εκπαιδευτικών σε ανοιχτές ερωτήσεις ανέδειξαν το ενδιαφέρον των συμμετεχόντων στην έρευνα για συνεργασία και συν-δημιουργία μεταξύ τους. Στην ερώτηση “Πώς καταλαβαίνεις τον όρο συν-δημιουργία;” οι απαντήσεις των εκπαιδευτικών συνοψίζονται ως εξής:
- συνεργατική δημιουργία με κοινό στόχο και κοινό θέμα χωρίς εγωισμό, χωρίς προειλημμένες αποφάσεις για το αποτέλεσμα
- δημιουργία από κοινού μεταξύ των μελών μιας ομάδας ενός έργου, με συνεισφορά όλων των μελών της ομάδας για την παραγωγή του, με ανταλλαγή απόψεων, συμπληρωματικότητα γνώσεων, επαναστοχοθέτηση κοινής πορείας
- συνεργατική, παράλληλη, σύγχρονη και ασύγχρονη συνεργασία για την ανάπτυξη υλικού, ή για κάποιο σκοπό, με ανταλλαγή απόψεων, γνώσεων και ερεθισμάτων, με αρμονία για να παρουσιάσουν ένα πόνημα που αποτελεί μέρος του εαυτού τους
- να “δημιουργήσω κάτι”, όχι απαραίτητα καινούργιο, με την βοήθεια και άλλων συμμετεχόντων μελών, ένα κείμενο, μια παρουσίαση, μια βάση δεδομένων από ασκήσεις, άρθρα για διαγωνίσματα στις διάφορες ειδικότητες, οπτικό υλικό
- παραγωγή του καλύτερου αποτελέσματος μέσα από διαδικασίες, διαλόγου, διαφωνιών και επίλυσης διαφορών σε επιστημονικό και εκπαιδευτικό επίπεδο.
Στην ερώτηση “Τι δραστηριότητες συν-δημιουργίας θα ήθελες να δεις να γίνονται στο Wiki;” προτάθηκαν:
- δημιουργία εκπαιδευτικού αλληλεπιδραστικού υλικού για κάθε μάθημα,
- ανταλλαγή εκπαιδευτικών εμπειριών, απόψεων, προβληματισμών,
- ομαδικές εργασίες από μαθητές,
- προτάσεις διδασκαλίας,
- παιδαγωγική αξιοποίηση των νέων εργαλείων,
- πρότυπες μελέτες και συγγραφή κειμένων με γλωσσικούς καθαρά στόχους.
Στην ερώτηση “Τι θέματα θα πρότεινες για μελλοντική χρήση και βελτίωση της αξιοποίησης του Wiki στην εκπαίδευση;” ένα ποσοστό 35% πρότεινε θέματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, διαθεματικότητας, e-twinning συνεργασίες, Επαγγελματικού Προσανατολισμού. Ποσοστό 20% προτείνει ανταλλαγή απόψεων εκπαιδευτικών, ανάπτυξη εκπαιδευτικού υλικού και δραστηριοτήτων, αξιολόγηση μιας εργασίας ενός προγράμματος αλλά και καταγραφή απόψεων των μαθητών σ’ ένα συγκεκριμένο θέμα. Ακόμα προτάθηκαν θέματα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, έρευνας στην Εκπαίδευση, θέματα με γλωσσικούς στόχους και θέματα πρακτικής φύσεως.
Στην ερώτηση “Τι προσεγγίσεις ή εργαλεία θα πρότεινες για μελλοντική χρήση και βελτίωση της αξιοποίησης του Wiki στην εκπαίδευση;” προτάθηκαν περιβάλλοντα τηλεκπαίδευσης (π.χ Moodle) και η άποψη ότι το Wiki απαιτεί την έννοια της παρέας, πολλή συζήτηση και μετά συγγραφή με συγκεκριμένη μεθοδολογία.
Συζήτηση-Συμπεράσματα από τη μελέτη περίπτωσης
Οι Έλληνες εκπαιδευτικοί δικτυώθηκαν και έμαθαν πολύ γρήγορα τη χρήση των περιβαλλόντων που κλήθηκαν να πάρουν μέρος. Γενικά παρατηρούμε ότι οι συμμετέχοντες θεωρούν ότι το Facebook είναι χρηστικό και βοηθά τις κοινωνικές σχέσεις, δε συμβάλλει όμως σημαντικά στη μάθηση.
Το Wiki είχε θετική υποδοχή από τους εκπαιδευτικούς που συμμετείχαν στην έρευνα και έδειξαν έντονο ενδιαφέρον για την αξιοποίησή του ως περιβάλλον συν-δημιουργίας τόσο μεταξύ τους, όσο και με τους μαθητές τους στην εκπαιδευτική πράξη. Οι προβληματισμοί που διατυπώθηκαν αφορούσαν τις τεχνικές της χρήσης του και ανησυχία για πιθανή επικάλυψη ή διαγραφή περιεχομένου άλλου συμμετέχοντα. Το Wiki αποτελεί ένα περιβάλλον συν-δημιουργίας αλλά απουσιάζουν οι τεχνικές χρησιμοποίησης του, ως μαθησιακό εργαλείο.
Σύμφωνα με τις νέες θεωρίες για την κοινωνική νοημοσύνη και τη σχέση της με τη μάθηση (Goleman, 2007) η δημιουργία καταστάσεων, ατμόσφαιρας και περιβαλλόντων όπου οι εκπαιδευόμενοι μπορούν να ενεργοποιήσουν τη δεκτικότητα, τον ενθουσιασμό και να είναι ανοικτοί στη μάθηση είναι πολύ σημαντική. Από αυτήν την οπτική γωνία το Facebook μπορεί να βοηθήσει ως ένα εργαλείο που θα χρησιμοποιηθεί μαζί με άλλα εργαλεία και συστήματα διαχείρισης μάθησης (ΣΔΜ). Είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι οι συμμετέχοντες ανέπτυξαν το αίσθημα του “ανήκειν” σε διάστημα δυο εβδομάδων. Άρα παρόμοιες κοινωνικές εφαρμογές μπορεί να αποτελέσουν μια αρχή για πιο “φιλικά” Συστήματα Διαχείρισης Μάθησης. Το Facebook ή άλλο περιβάλλον κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να υποστηρίξει τη μάθηση δημιουργώντας ένα θετικό κλίμα μεταξύ των μελών του, τα οποία δεν γνωρίζονται και προέρχονται από απομακρυσμένες περιοχές.
Από το άρθρο “Κοινωνική Δικτύωση Εκπαιδευτικών για Συνεργασία και Συνδημιουργία στο Facebook: μια Μελέτη Περίπτωσης”, των εκπαιδευτικών: Σοφίας Παπαδημητρίου, Νίκης Λαμπροπούλου, Μαριάννας Βιβίτσου, Δημήτρη Σπυρόπουλου στα Πρακτικά του 5oυ Πανελλήνιου Συνεδρίου Επιστημονικής Ένωσης Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας για τη διάδοση των Τ. Π. Ε. στην εκπαίδευση «Τ.Π.Ε. & Εκπαίδευση», 4 & 5 Οκτωβρίου 2008.