Τι είναι οι Ανοικτοί Εκπαιδευτικοί Πόροι;
Γράφει η Σοφία Παπαδημητρίου, Υπ.Ψηφιακών και Κοινωνικών Μέσων Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης
Ανοικτοί Εκπαιδευτικοί Πόροι (ΑΕΠ) – Open Educational Resources (OER) θεωρούνται το ψηφιακό εκπαιδευτικό υλικό που προσφέρεται ελεύθερα και ανοικτά στους εκπαιδευτικούς, φοιτητές, μαθητές και όσους μελετούν ατομικά, για χρήση ή επαναχρησιμοποίηση με σκοπό τη διδασκαλία, τη μάθηση και την έρευνα. Οι ΑΕΠ περιλαμβάνουν:
- Μαθησιακό περιεχόμενο: πλήρεις σειρές μαθημάτων, περιεχόμενο των μαθημάτων, «μαθησιακά αντικείμενα» (learning objects), συλλογές, περιοδικά.
- Εργαλεία λογισμικού για την υποστήριξη της δημιουργίας, παροχής, χρήσης και βελτίωσης του ανοικτού μαθησιακού περιεχομένου συμπεριλαμβανομένης της αναζήτησης και της οργάνωσης του περιεχομένου.
- Συστήματα διαχείρισης μάθησης και περιεχομένου (LMS, LCMS), εργαλεία ανάπτυξης περιεχομένου και διαδικτυακές κοινότητες μάθησης (ΔΚΜ).
- Πόρους Εφαρμογής: άδειες πνευματικής ιδιοκτησίας για την προώθηση της ανοικτής δημοσίευσης του υλικού, τις αρχές του σχεδιασμού και της τοπικής προσαρμογής του περιεχομένου.
- Βέλτιστες πρακτικές: τεχνικές, μεθοδολογίες, διαδικασίες, κίνητρα, δημοσίευση, διανομή.
Ο όρος «μαθησιακό αντικείμενο» χρησιμοποιείται για να περιγράψει επαναχρησιμοποιήσιμες μονάδες ψηφιακού υλικού που μπορούν να αξιοποιηθούν στη διδασκαλία και στη μάθηση. Ένας από τους πιο δημοφιλείς ορισμούς του μαθησιακού αντικειμένου δόθηκε από τον David Wiley (2000): «Οποιαδήποτε οντότητα, ψηφιακή ή μη, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί, επαναχρησιμοποιηθεί ή να αναφερθεί στο πλαίσιο τεχνολογικά υποστηριζόμενης μάθησης».
Η σπουδαιότητα των Ανοικτών Εκπαιδευτικών Πόρων (ΑΕΠ) είναι τεράστια. Οι ΑΕΠ εστιάζουν στην παραγωγή, αδειοδότηση, χρήση, επαναχρησιμοποίηση μαθησιακών πηγών και στην προσβασιμότητα τους από εκδόσεις ανοικτής πρόσβασης, ως δημόσια αγαθά.
Σύμφωνα με την UNESCO, «η έννοια των ΑΕΠ περιγράφει οποιουσδήποτε εκπαιδευτικούς πόρους (συμπεριλαμβανομένων των χαρτών, εκπαιδευτικό υλικό των προγραμμάτων σπουδών, διδακτικά βιβλία, βίντεο ροής (streaming video), εφαρμογές πολυμέσων, podcasts, και οποιαδήποτε άλλα υλικά που έχουν έχουν σχεδιαστεί για χρήση στη διδασκαλία και μάθηση) που είναι ανοιχτά για χρήση από τους εκπαιδευτικούς και φοιτητές, χωρίς την ανάγκη να καταβάλλουν δικαιώματα ή τέλη αδείας».
Οι ΑΕΠ δίνουν στον χρήστη ελεύθερη και δωρεάν προσπέλαση σε εκπαιδευτικές πηγές με την έγκριση να αναθεωρήσουν, επαναχρησιμοποιήσουν, αναμείξουν, επανα- διανείμουν (revise, reuse, remix, redistribute) το περιεχόμενό τους. Έχουν τη δυναμική να ελλαττώσουν δραστικά το κόστος των διδακτικών βιβλίων των προγραμμάτων σπουδών, κάνοντας τις ανώτατες σπουδές πιο προσιτές για εκατομμύρια φοιτητών.
Οι ΑΕΠ διατίθενται ελεύθερα στο Διαδίκτυο για χρήση από κάθε άτομο ή ομάδα και έχουν λάβει άδεια (μέσω της πνευματικής ιδιοκτησίας, όπως Creative Commons) για απεριόριστη διανομή και τη δυνατότητα προσαρμογής, μετάφρασης, εκ νέου ανα-σύνθεσης και βελτίωσης. Οι περισσότεροι ΑΕΠ είναι πιο κατάλληλοι στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και έχουν σχεδιαστεί κυρίως για να χρησιμοποιούνται από τους εκπαιδευτικούς και τους εκπαιδευτές για την την υποστήριξη της μάθησης, και όχι από τους ίδιους τους εκπαιδευόμενους. Ωστόσο έχουν μεγάλη δυναμική στη μη τυπική εκπαίδευση σε χώρες με περιορισμένες πηγές πχ. η UNESCO έχει προωθήσει την καθιέρωση των ΑΕΠ σχετικά με την ενημέρωση για τον ιό HIV / AIDS καθώς και για τη βασική εκπαίδευση σε καταστάσεις μετά από σύρραξη ή καταστροφή.
Βρείτε διδακτικό και μαθησιακό υλικό ελεύθερο για χρήση από όλο τον κόσμο:
ΕΝΑ ΓΡΑΜΜΑ ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ – Το Ζηλιάρικο Ζουζούνι (Ζ)
A LETTER – Α STORY | The Jealous Bug (Zeta)