Στις αρχές της προηγούμενης εβδομάδας τα παιδιά συμμετείχαν στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα “Όταν ανάβει το φως…” της ομάδας παιδαγωγών “Ατελιέ της Φανταστικής” που επισκέφθηκαν το νηπιαγωγείο μας.
Με κεντρικό εργαλείο τη φωτοτράπεζα, τα παιδιά παρατήρησαν τα διάφορα υλικά δημιουργίας και πειραματίστηκαν με αυτά. Σκοπός του εργαστηρίου ήταν η εισαγωγή των παιδιών στην πρακτική της παρατήρησης, ο εντοπισμός κεντρικών χαρακτηριστικών και ιδιοτήτων των υλικών, η επαναπροσέγγισή τους μέσα από αυτά και η σκόπιμη χρήση της φαντασίας για τη δημιουργία πρωτότυπων και αυθεντικών έργων ή κατασκευών.
Σας παρουσιάζουμε κάποιες από τις δημιουργίες των παιδιών, οι οποίες με το μαγικό φως της φωτοτράπεζας και με οδηγό τη φαντασία και τη δημιουργικότητα των παιδιών, άλλαζαν συνεχώς.
Τα παιδιά εντείνουν τις αισθήσεις τους και προσεγγίζουν το υλικό πολυαισθητηριακά, προσπαθώντας να συνδέσουν τις γνώσεις τους με τα παρεχόμενα ερεθίσματα. Αλληλοεπιδρώντας με το υλικό πάνω στην φωτοτράπεζα οι διαπιστώσεις των παιδιών αρχίζουν να πληθαίνουν.
-Δες, εδώ είναι πιο σκούρο. Δεν έχει πολύ φως.
– Ναι, είναι ψηλό εκεί. Άμα το πατήσω;
– Να, έχει φως τώρα. – Κάτσε να το μαζέψουμε όλο εδώ.
– Μπορούμε και να το ενώσουμε. Να εδώ λίγο, με μια γραμμή.
– Ενώθηκαν!
Οι πρώτες αισθητηριακές διαπιστώσεις οδηγούν σύντομα τα παιδιά σε διαλόγους και συνεργασίες, κυρίως σε σχήματα των δυο. Το φωτεινό ερέθισμα και οι διαφοροποιήσεις που προκύπτουν από τους διαφορετικούς βαθμούς απορρόφησης του φωτός ενεργοποιούν τα παιδιά και για περαιτέρω πειραματισμούς. Τώρα το ενδιαφέρον μετατοπίζεται στο «φωτεινό ίχνος» και έτσι αρχίζει μια δραστηριότητα γραφήματος κατευθυνόμενη από τις πειραματικές ενέργειες των παιδιών.
– Κοίτα, «τικ» «τικ» «τικ» «τικ» «τικ», σημάδια.
– Θέλεις να κάνουμε και γραμμές;
Τα σημεία και οι γραμμές πληθαίνουν. Οι αλληλουχίες από ευθείες και καμπύλες οδηγούν σύντομα στη δημιουργία σχημάτων και περίεργων μορφών. Τι μπορεί να είναι αυτά που φτιάξαμε; Πού μπορεί να ζουν; Τί τους αρέσει και τί όχι; Όσα δημιουργήσαμε με τις γραμμές και τη φαντασία μας μπορούν να πάρουν ζωή, να γίνουν παιχνίδι, μια ζωγραφιά ή ακόμα και παραμύθι.
– Μοιάζει με κεφάλι ταύρου.
– Αυτή εδώ είναι η πασχαλίτσα μου. Σαν πασχαλίτσα είναι.
– Ωωωω! Δείτε εδώ, εγώ έφτιαξα ένα βουνό.
– Και ένα ηφαίστειο. Εμένα θα είναι ηφαίστειο. Μέσα είναι όλη του η λάβα και που και που βγαίνει έξω.
– Κοίτα, εγώ κάνω ένα προσωπάκι.
(Από την παιδαγωγική τεκμηρίωση του Ατελιέ της Φανταστικής)Οι παιδαγωγοί του «ατελιέ της Φανταστικής» αρχίζουν να εισάγουν και άλλα υλικά στις ομάδες. Με τον τρόπο αυτό οι πειραματισμοί γίνονται πιο περίπλοκοι και οι διαπιστώσεις ακόμα περισσότερες. Το αλεύρι μαζί με το αλάτι ενοποιούνται αδρά, δημιουργώντας ένα νέο απτικό ερέθισμα, ενώ το φυσικό υλικό μας ενεργοποιεί για να αρχίσουμε να φτιάχνουμε συνθέσεις, τις οποίες νοηματοδοτούμε. (Από την παιδαγωγική τεκμηρίωση του Ατελιέ της Φανταστικής)
Τί γίνεται όμως όταν το χρώμα συναντηθεί με το φως; Τα παιδιά παίρνουν στα χέρια τους χρωματιστές ζελατίνες, τις επεξεργάζονται οπτικά ελέγχοντας τα χαρακτηριστικά τους πότε πάνω στη φωτοτράπεζα, πότε έξω από αυτήν. Πραγματοποιούν έτσι συγκρίσεις αναφορικά με την επίδραση του φωτός πάνω στο συγκεκριμένο υλικό, μα και πάνω στο χρώμα γενικότερα. Ταυτόχρονα, πειραματίζονται με τις μίξεις των βασικών χρωμάτων για την παραγωγή των δευτερευόντων.
– Είναι πολύ φωτεινό.
– Δες, αυτό είναι κίτρινο, αυτό είναι μπλε. Άμα τα βάλω μαζί…πράσινο!
(Από την παιδαγωγική τεκμηρίωση του Ατελιέ της Φανταστικής)
Χτένες, μπατονέτες, σύρματα πίπας, φελλοί μετατρέπονται σε εργαλεία, μέσα από τα οποία τα παιδιά αφήνουν ίχνη, χαράσσουν γραμμές και δημιουργούν σχήματα. Παρατηρούμε ότι με ιδιαίτερη χαρά και προθυμία παρουσιάζουν τις ιδέες τους, περιγράφουν τις ενέργειές τους στην ομάδα, ανακοινώνουν τις διαπιστώσεις τους και προσπαθούν να δώσουν οδηγίες στα μέλη της ομάδας για την επανάληψη των ενεργειών τους. Τελειώνοντας το εργαστήριο οι ομάδες αναλαμβάνουν να παρουσιάσουν τα έργα τους και να περιγράψουν την εμπειρία τους.
– Εμείς φτιάξαμε φύκια. Είναι στο φυκονήσι ή τη φυκοχώρα. Έχει και πέτρες και καρχαρίες.
– Κι εγώ τους έχω δει. Στο Νέμο.
– Εμείς εδώ, έχει μια γέφυρα, πάει στο δεύτερο και πάει σε αυτό εδώ το νησί.
– Μπορεί να κολυμπήσει κανείς εδώ.
– Και είναι και μια θάλασσα.
– Είναι ένα νησί της φαντασίας μας αυτό, ένα που δεν υπάρχει.
– Εμείς φτιάξαμε έναν πλανήτη που φέρνει το χιόνι.
– Υπάρχει και ξέρω πως το λένε. Γροιλανδία. Έχει μόνο πάγους εκεί.
– Εγώ έφτιαξα έναν θησαυρό.
– Εγώ ένα ηφαίστειο. Αυτό το ηφαίστειο έχει μέσα έναν θησαυρό.
– Εγώ έκανα ένα δωράκι. Έχει κάτι μέσα, αν το ανοίξεις.
– Εδώ είναι ένα ποτάμι. Έχει ψάρια, αλλά έχει και πέτρες.
– Κι εγώ έκανα ηφαίστειο. Πέτρο το λένε.
– Έκανα έναν ρόμβο. Τον φτιάχνεις έτσι. Που είναι η χτένα; Μου τη δίνεις σε παρακαλω; Πρώτα το μαζεύεις όλο εδώ, να έτσι και μετά με τη χτένα το σπρώχνεις από παντού. Κι εδώ κι εδώ κι εδώ κι εδώ και έτοιμο.
– Άμα το μαζέψεις όλο, με την μπατονέτα, γυρίζεις, γυρίζεις, γυρίζεις και έτσι το φτιάχνεις (έναν τροχό).
(Από την παιδαγωγική τεκμηρίωση του Ατελιέ της Φανταστικής)