Διαβάζουμε για το πείραμα της δασκάλας του Ράσβιλ, Τζέιν Έλιοτ

jane elliotΣτις 4 Απριλίου του 1968, ο ακτιβιστής υπέρ των Ανθρώπινων Δικαιωμάτων και ηγέτης του Αφροαμερικάνικου Κινήματος για τα πολιτικά δικαιώματα των Αφροαμερικανών και βραβευμένος με το Νόμπελ Ειρήνης το 1964, Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ, δολοφονείται στο Μέμφις.

Την επόμενη ημέρα, στην πόλη Ράσβιλ (Riceville) της Αϊόβα, μία μικρή αγροτική περιοχή των Η.Π.Α., με ομοιογενή σε χαρακτηριστικά πληθυσμό (λευκοί, χριστιανοί), η δασκάλα Τζέιν Έλιοτ προσπαθούσε να δώσει στις μαθήτριες και στους μαθητές της τον τρόπο να κατανοήσουν τη διαφορετικότητα, τον ρατσισμό και την περιθωριοποίηση των μειονοτικών πληθυσμών. Επειδή όμως η ομοιογενής κοινωνία του Ράσβιλ δεν άφηνε περιθώρια για την αλληλεπίδραση με διαφορετικές κοινωνικές ομάδες, η Τζέιν Έλιοτ προσπάθησε με ένα πείραμα να διδάξει στο μαθητικό κοινό τον σεβασμό στη διαφορετικότητα.

Η Τζέιν Έλιοτ χώρισε την τάξη της σε δύο ομάδες, την ομάδα με τα παιδιά τα οποία είχαν γαλανά μάτια και μία δεύτερη ομάδα με τα παιδιά τα οποία είχαν καστανά μάτια. Για να διακρίνονται πιο εύκολα, τα παιδιά με τα καστανά μάτια φορούσαν ένα μπλε κολάρο. Όσα παιδιά ανήκαν στην ομάδα των γαλανομάτικων παιδιών απολάμβαναν πέντε λεπτά παραπάνω διάλειμμα σε σχέση με την άλλη ομάδα, μπορούσαν να πιούν νερό από τη βρύση του σχολείου, τους δίνονταν η ευκαιρία να ζητήσουν και δεύτερο μεσημεριανό γεύμα ενώ μπορούσαν να χρησιμοποιούν ελεύθερα την παιδική χαρά.
Για τα παιδιά της ομάδας με τα καστανά μάτια τα πράγματα ήταν πολύ διαφορετικά. Τα παιδιά της δεύτερης αυτής ομάδας δεν μπορούσαν να πιούν νερό κατευθείαν από τη βρύση αλλά έπρεπε να χρησιμοποιούν χάρτινο ποτήρι, δεν μπορούσαν να παίξουν με τα παιδιά της άλλης ομάδας και απαγορευόταν η πρόσβαση στην παιδική χαρά. Παράλληλα, η Τζέιν κατηγορούσε σε κάθε ευκαιρία τα παιδιά της δεύτερης ομάδας και τα μείωνε λέγοντάς τους πως όλα τα λάθη οφείλονται στο καστανό χρώμα των ματιών τους.
Η ομάδα των γαλανομάτικων παιδιών δέχονταν μόνο την επιβράβευση της δασκάλας η οποία επαναλάμβανε συνεχώς το πόσο ανώτερα είναι σε σχέση με τα παιδιά της άλλης ομάδας εξαιτίας των γαλανών ματιών τους.
Η επόμενη ημέρα βρήκε τις δύο ομάδες με αντεστραμμένους ρόλους. Τα παιδιά με τα γαλανά μάτια εξέφρασαν τη δυσαρέσκειά τους ενώ τα παιδιά με τα καστανά μάτια ανακουφίστηκαν με την εναλλαγή των ρόλων. Εξαιρετικά σημαντική ήταν η απόδοση των παιδιών στην τάξη. Όταν τα παιδιά ένιωθαν ανώτερα και είχαν πρόσβαση στην επιβράβευση, οι επιδώσεις των παιδιών ήταν πολύ καλύτερες ενώ
τα παιδιά που δέχονταν τον ρατσισμό και τα αρνητικά σχόλια η επίδοσή τους ήταν χαρακτηριστικά χειρότερη.
Την Τρίτη ημέρα η συζήτηση ήταν πλέον αναπόφευκτη. Οι μαθήτριες και οι μαθητές της Τζέιν Έλιοτ είχαν λάβει το σπουδαιότερο μάθημα στη ζωή τους, την κατανόηση και τον σεβασμό στη διαφορετικότητα και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια χωρίς διακρίσεις. Όλα τα παιδιά της τάξης υποσχέθηκαν να μην φερθούν ποτέ με γνώμονα ρατσιστικά και βίαια κριτήρια κατανοώντας την σκληρότητα της περιθωριοποίησης
των μειονοτικών ομάδων.
Μετά από 14 χρόνια οι μαθητές συναντήθηκαν ξανά επιβεβαιώνοντας ομόφωνα τη σπουδαιότητα του μαθήματος από την χαρισματική δασκάλα τους.

Η Eleanor Roosevelt για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα

λήψης«Πού, λοιπόν, αρχίζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα;»
«Τα Ανθρώπινα Δικαιώματα βρίσκονται στα πιο μικρά πράγματα…»
Σε πολύ μικρά πράγματα, μέσα στο σπίτι – τόσο κοντά μας και τόσο μικρά που δεν μπορούμε να τα
ανιχνεύσουμε σε κανέναν χάρτη. Όμως τα μικρά αυτά πράγματα και τα άγνωστα αυτά μέρη είναι
ο κόσμος της καθεμίας και του καθένα μας, όπως η γειτονιά στην οποία ζούμε, το σχολείο ή το
πανεπιστήμιο στο οποίο φοιτούμε, το εργοστάσιο, το αγρόκτημα ή το γραφείο όπου εργαζόμαστε.
Αυτός είναι ο μικρόκοσμος στον οποίο ο κάθε άνδρας, η κάθε γυναίκα και όλα τα παιδία έχουν
ανάγκη από ισότητα, ελευθερία, ίσες ευκαιρίες και αξιοπρέπεια χωρίς καμία διάκριση. Αν αυτά τα
δικαιώματα δεν υπάρχουν εκεί, δεν υπάρχουν πουθενά αλλού. Χωρίς τη δράση όλων των πολιτών
ώστε να εφαρμόζονται τα δικαιώματα στο ίδιο μας το σπίτι, δεν θα υπάρξει καμία πρόοδος στον
υπόλοιπο κόσμο.
Πηγή: Amnesty UK, https://www.amnesty.org.uk/universal-declaration-human-rights-UDHR