Οι αξίες της ζωής μας προκύπτουν από την ανάγκη μας να συναναστρεφόμαστε με άλλα άτομα. Να συνυπάρχουμε αρμονικά, με σεβασμό ο ένας απέναντι στον άλλον, με υπομονή, υπευθυνότητα και αγάπη. Το να καταφέρουμε να εμφυσήσουμε στα παιδιά μας τις αξίες της ζωής είναι μάθημα ζωής που λαμβάνει χώρα κάθε στιγμή που βρισκόμαστε κοντά τους. Είναι, όμως, και το σπουδαιότερο δώρο που μπορούμε να τους χαρίσουμε, για να τους κάνουμε ανεξάρτητους, αυτάρκεις και ευτυχισμένους ανθρώπους.

Ποιες είναι οι αξίες της ζωής και γιατί τις χρειαζόμαστε

Ο κάθε άνθρωπος έχει μεγαλώσει και έχει ενστερνιστεί τις δικές του αξίες, οι οποίες μπορεί να διαφέρουν από αυτές ενός άλλου ανθρώπου. Ακριβώς για τον λόγο αυτόν θα μπορούσαμε να απαριθμήσουν εκατοντάδες «αξίες ζωής» που για τον κάθε έναν παίζουν μεγαλύτερο ή μικρότερο ρόλο στη ζωή. Σημασία, λοιπόν, έχει να καταλάβουν τα παιδιά γιατί χρειάζεται να έχουν αξίες και πώς ακριβώς βοηθούνται από αυτές.

Οι αξίες, ακόμα κι αν δεν το συνειδητοποιούμε πάντα, είναι αυτές που καθοδηγούν σε μεγάλο βαθμό τις αποφάσεις της ζωής μας. Όταν, λοιπόν, τις γνωρίζουμε καλά μπορούμε να αποφασίσουμε πώς θα ζήσουμε –και κυρίως πώς θα ζήσουμε καλύτερα. Βέβαια, οι αξίες μας μπορεί να αλλάξουν στην πορεία της ζωής μας, καθώς θα αλλάζουν και οι επιθυμίες μας ή ο τρόπος που ορίζουμε την ευτυχία, ενώ μπορεί να αλλάξει και η προτεραιότητα που τους δίνουμε. Για παράδειγμα, κάποιος που στα 30 του είχε ως ύψιστη αξία την εργασία, μπορεί στα 40 να δίνει προτεραιότητα στην οικογένεια ή στα χρήματα.

Για ένα παιδί, όμως, οι έννοιες αυτές είναι δυσνόητες και, έτσι κι αλλιώς, θα παρουσιαστούν αρκετά αργότερα στην πορεία της ζωής του. Είναι πολύ πιο απλές και θεμελιώδεις οι αξίες με τις οποίες οφείλουμε να το γαλουχήσουμε, μέχρι τουλάχιστον τη στιγμή που θα αποφασίζει μόνο του, για τις προσωπικές του αξίες. Και από τις εκατοντάδες που θα μπορούσαμε να μετρήσουμε, προτεραιότητα για τα παιδιά έχουν οι εξής:

Ενσυναίσθηση

Ενθαρρύνετε τα παιδιά να παίξουν με άλλα, λιγότερο κοινωνικά παιδιά, της τάξης τους. Δείξτε τους ένα αδέσποτο σκυλάκι και εξηγήστε τους πόσο μπορεί να πεινάει, πηγαίνοντάς του φαγητό σε ένα κεσεδάκι. Μάθετε στα παιδιά ότι οι καλές πράξεις κάνουν τη ζωή πιο όμορφη!

Ειλικρίνεια

Διαβεβαιώστε τα παιδιά ότι ακόμα κι αν έχουν κάνει κάποιο λάθος, εσείς θα είστε εκεί για να τα ακούσετε και να τα συμβουλεύσετε, ώστε να μη φοβούνται να είναι ειλικρινείς μαζί σας.

Σεβασμός

Απέναντι στους άλλους, απέναντι στο περιβάλλον αλλά και προς τον ίδιο τους τον εαυτό. Τα παιδιά θα πάρουν παράδειγμα από εσάς αναφορικά με τον σεβασμό και έτσι θα καταλάβουν ότι για να τους σέβονται πρέπει και εκείνα να σέβονται τους άλλους.

Ευγνωμοσύνη

Μάθετε στα παιδιά να νιώθουν ευγνωμοσύνη για την κάθε τους ημέρα, ακόμα και για τα πιο μικρά πράγματα που συμβαίνουν γύρω τους, από μια ηλιόλουστη ημέρα, μέχρι ένα χαμόγελο από κάποιον άγνωστο.

Θετική σκέψη

Μάθετε στο παιδί να παρατηρεί όλα τα όμορφα που συμβαίνουν γύρω του. Δείξτε του πώς να βλέπει τη θετική πλευρά σε πράγματα που πιθανώς το στεναχωρούν ή το φοβίζουν. Έτσι θα μεγαλώσετε έναν αισιόδοξο άνθρωπο που θα μπορεί να αντιμετωπίζει αποτελεσματικότερα τις δύσκολες καταστάσεις.

Επιμονή

Εξηγήστε στο παιδί ότι κανείς δεν είναι τέλειος και ότι όλοι κάνουμε λάθη. Μέσα από αυτά, όμως, μαθαίνουμε και όσο μαθαίνουμε γινόμαστε όλο και καλύτεροι. Σημασία, λοιπόν, έχει να μην εγκαταλείπουν τις προσπάθειές τους!

Συγχώρεση

Αν δεν μάθετε στο παιδί σας να συγχωρεί θα μεγαλώσει με μνησικακία και δεν θα καταφέρει ποτέ να είναι πραγματικά ευτυχισμένο. Κάποια στιγμή το παιδί θα πληγωθεί από κάποιον. Μάθετέ του να εκδηλώνει με θετικούς τρόπους τον πόνο του και να δίνει συγχώρεση για να μπορεί να προχωρά μπροστά στη ζωή του.

Γενναιοδωρία

Το «εγώ» και το «θέλω» κυριαρχούν στη ζωή των σημερινών παιδιών –και όχι αδικαιολόγητα αφού και εμείς, οι γονείς, με ένα «θέλω» μεγαλώσαμε. Η γενναιοδωρία είναι μία αξία που διδάσκεται πρώτα από τους γονείς και ακολουθεί τα παιδιά στο σχολείο και στην ενήλικη ζωή τους. Τώρα που πλησιάζουν Χριστούγεννα είναι ιδανική ευκαιρία να μάθουμε στα παιδιά να προσφέρουν και στους λιγότερο τυχερούς ανθρώπους που ζουν γύρω μας.

Αυτοσυγκράτηση

Όταν έχει έρθει η ώρα να φύγετε από την παιδική χαρά, πρέπει να φύγετε από την παιδική χαρά. Και όταν έρχεται η ώρα του φαγητού το παιδί πρέπει να περιμένει για να σερβιριστεί. Η υπομονή και η αυτοσυγκράτηση βοηθούν το παιδί να συμβιώνει ομαλά με το κοινωνικό σύνολο και να μην κάνει σπασμωδικές κινήσεις.

Μοναδικότητα

Παρά τις κοινές αξίες, όμως, που όλοι παραδεχόμαστε ότι συμβάλουν στην ομαλή μας συμβίωση, τα παιδιά πρέπει να μάθουν ότι ο κάθε άνθρωπος, όπως άλλωστε και τα ίδια, είναι μοναδικός. Μπορεί να έχει διαφορετικό χρώμα, διαφορετικό τρόπο ομιλίας, διαφορετικές απόψεις, και αυτή η διαφορετικότητα είναι που κάνει όλους τους ανθρώπους εξίσου ενδιαφέροντες, ξεχωριστούς και αξιαγάπητους.

mama365

enallaktikidrasi.com/

Αφήνετε το παιδί σας να μπει στο μπάνιο όταν είστε μέσα; Του επιτρέπετε να κοιτάζει πίσω από την κουρτίνα όταν λούζεστε; Και τι γίνεται κάθε φορά που αλλάζετε ρούχα –κλειδώνετε; Όσους γονείς έχω ρωτήσει, τόσες διαφορετικές απαντήσεις έχω πάρει για το συγκεκριμένο θέμα.

Στο σπίτι του φίλου μου του Γιώργου μικροί-μεγάλοι κυκλοφορούν γυμνοί, όποτε το επιθυμούν, ενώ ο ίδιος δεν έχει κανένα πρόβλημα να βρεθεί κάτω από τη μεγάλη ντουζιέρα τους με την 6 ετών κόρη του. «Εγώ έτσι μεγάλωσα και έτσι θέλω τα παιδιά μου να μάθουν: Δεν ντρεπόμαστε για το σώμα μας. Δεν κρυβόμαστε. Γιατί να μένει, δηλαδή, με την περιέργεια ένα κορίτσι για το πώς είναι το ανδρικό όργανο; Πλέον, στην κόρη μου δεν κάνει καμία εντύπωση είτε βλέπει εμένα είτε την μητέρα της γυμνή», μου είπε ο Γιώργος.

Για άλλους γονείς κάτι τέτοιο ακούγεται εξωφρενικό. Η Εύη, για παράδειγμα, μου έχει πει ότι κλειδώνουν τις πόρτες των μπάνιων κάθε φορά που εκείνη ή άνδρας της είναι μέσα, ενώ πολλοί είναι οι γονείς που δεν θέλουν τα παιδιά να τους βλέπουν ούτε με τα εσώρουχα.

Ζητήσαμε από την ψυχολόγο κ. Γώγα Κυριακίδου την γνώμη της ως προς το τι είναι «σωστό» αναφορικά με το θέμα της γυμνότητας των γονιών μπροστά στο παιδί.

«Πρόκειται για μία αρκετά αμφιλεγόμενη κατάσταση: Κάποιοι υποστηρίζουν ότι δεν επηρεάζει το παιδί η εμφάνιση των γονιών τους όταν κυκλοφορούν γυμνοί και ότι αυτό βοηθάει το παιδί να συμφιλιωθεί με το δικό του σώμα και να μην αισθάνεται ντροπή γι’αυτό, και άλλοι ότι από μία ηλικία και μετά η έκθεση του παιδιού σε αυτή την συμπεριφορά μπορεί να του δημιουργήσει προβλήματα.

»Κατά την γνώμη μου, το να μας βλέπει το παιδί μας σε μικρή ηλικία γυμνούς και να γνωρίζει το ανθρώπινο σώμα χωρίς ταμπού και αναστολές θεωρώ ότι είναι κάτι φυσιολογικό για την ανάπτυξή του. Από την άλλη η υπερβολική επίδειξη του γυμνού μπορεί να μπλοκάρει το παιδί και να έχει αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που θα θέλαμε.

»Ένας καλός οδηγός είναι η συμπεριφορά του ίδιου του παιδιού: Αν το παρατηρούμε και προσέχουμε την συμπεριφορά του μπορεί να είναι ο καλύτερος οδηγός για την δική μας συμπεριφορά.»

«Ανεπιθύμητες εισβολές»

Παλαιότερα είχα ακούσει μία μαμά να παραπονιέται ότι έχει «πιάσει» τον 8 ετών γιο της να επιδεικνύει το μόριό του σε μία παρέα φίλων του. Αναρωτιόταν αν έχει κάνει κάτι λάθος –αν, για παράδειγμα, δεν πρέπει ο μικρός να βλέπει τον μπαμπά του γυμνό. Από την άλλη, η λίγο μεγαλύτερη κόρη της κλειδώνεται πάντα στο δωμάτιό της, όποτε θέλει να αλλάξει ρούχα.

«Γενικά το παιδί από μία ηλικία, περίπου στην προεφηβική περίοδο, εμφανίζει κάποια σημάδια συστολής, η οποία είναι μία φυσική αντίδραση, προφύλαξης του σώματός του και παράλληλα για καθετί που θεωρεί καθαρά προσωπικό (συρτάρια, ημερολόγια, τσάντες). Αρχίζει, δηλαδή, να αντιλαμβάνεται τον προσωπικό του χώρο -σωματικό και ψυχικό- και έχει την ανάγκη να τον προφυλάξει από οποιαδήποτε “ανεπιθύμητη εισβολή’», εξηγεί η κ. Κυριακίδου και συμβουλεύει: «αν το δούμε σαν σημάδι μιας φυσικής ανάγκης του ανθρώπου για αυτοσεβασμό και εσωτερικότητα, θα κατανοήσουμε ότι από αυτή την στιγμή το παιδί δεν θα ήθελε να βλέπει και τους άλλους (γονείς, αδέλφια, συγγενείς κ.ο.κ) γυμνούς».

Γι’αυτό είναι απαραίτητο για το παιδί, καθώς μεγαλώνει, όταν ντύνεται να κλείνει την πόρτα του δωματίου του ή όταν είναι στο μπάνιο να μην εισβάλουμε χωρίς να κτυπήσουμε την πόρτα, συμπληρώνει η ίδια. Ας ρωτήσουμε έξω από την πόρτα αυτό που θέλουμε. «Το να μένει η πόρτα του δωματίου του παιδιού κλειστή είναι δείγμα σεβασμού στην προσωπικότητα και στις επιλογές του. Η ανησυχία των γονιών και οι ανοιχτές πόρτες υποδηλώνουν ανάγκη ελέγχου και έλλειψη εμπιστοσύνης στο παιδί αλλά πολύ περισσότερο στον εαυτό τους».

Είναι, βέβαια, αυτονόητο ότι και η δική μας πόρτα θα πρέπει να είναι κλειστή, όταν το παιδί διανύει τη συγκεκριμένη περίοδο, και ότι τα παιδιά θα πρέπει να κτυπούν και να περιμένουν την άδεια για να την ανοίξουν. Αλλά αυτό μαθαίνεται όταν το ακολουθούμε και εμείς.

Και τι γίνεται με τις κατά λάθος εισβολές; Πώς πρέπει ο γονιός να αντιδράσει αν το παιδί του εισβάλλει στο μπάνιο την ώρα που εκείνος σκουπίζεται (ή αντίστροφα); «Καλό είναι να αντιδράσουμε φυσιολογικά χωρίς υπερβολές και αρνητικές αντιδράσεις: Κλείνουμε την πόρτα λέγοντας συγνώμη στο παιδί ή του ζητάμε ευγενικά να βγει εκείνο έξω, αν είμαστε εμείς στο μπάνιο. Είναι ο τρόπος μας και όχι ο λόγος μας στο συγκεκριμένο θέμα που θα βοηθήσει το παιδί να μάθει ό,τι του χρειάζεται για την ζωή του», καταλήγει η ψυχολόγος.

mama365.gr

Γιατί τα παιδιά παρακολουθούν ώρες ατέλειωτες τηλεόραση; Mπορεί αυτό να τους δημιουργήσει προβλήματα; Πώς πρέπει να αντιδράσουν οι γονείς; Mήπως οι κίνδυνοι από το «χαζοκούτι» είναι απλώς μύθοι;

Σχεδόν μέσα σε κάθε σπίτι υπάρχει -σε περίοπτη θέση- τουλάχιστον μία συσκευή τηλεόρασης, η οποία λειτουργεί ανάλογα με το καθημερινό πρόγραμμα της οικογένειας, τις συνήθειες και τα γούστα της, για κάποιο μικρό ή μεγάλο χρονικό διάστημα. Tα παιδιά συμμετέχουν στην τηλεθέαση με το δικό τους ρυθμό και τις δικές τους προτιμήσεις. H τηλεόραση αποτελεί γι’ αυτά, από τις πολύ μικρές ηλικίες, πόλο έλξης. Tα παιδιά ξέρουν ότι σχεδόν πάντα, αν ανοίξουν την τηλεόραση, θα βρουν ένταση, δράση, συγκίνηση, διασκέδαση, συντροφιά. Aυτό ακριβώς κάνει τους γονείς έξαλλους: «Eίναι η εύκολη λύση», «βλέπουν τηλεόραση μόνον από τεμπελιά», διαμαρτύρονται οι περισσότεροι. Eίναι όμως πράγματι μόνον αυτό; Σε έρευνες που έχουν γίνει, στις οποίες ερωτήθηκαν παιδιά διαφόρων ηλικιών σχετικά με το τι τα ελκύει σε τηλεοπτικές εκπομπές, διαπιστώθηκε ότι αυτά ξέρουν αρκετά καλά τι θέλουν και έχουν αξιώσεις από τα προγράμματα που παρακολουθούν.

Tι τραβάει τα παιδιά στη μικρή οθόνη
●Tα παιδιά θέλουν ήρωες, φιγούρες-πρότυπα που μπορούν να υπερνικούν όρια τόπου και χρόνου, λογική και τάξη, να αναποδογυρίζουν την πραγματικότητα, να χρησιμοποιούν το θάρρος, τη δύναμη, την ευστροφία και τη φαντασία τους και να τα βάζουν με μεγαλύτερους και δυνατότερους. Αγαπητές στα παιδιά είναι και οι φιγούρες που έχουν παιδικές αδυναμίες, ενώ είναι ταυτόχρονα συμπαθητικές και χαριτωμένες. Tα παιδιά έχουν ανάγκη από τέτοιους «παντοδύναμους φίλους», που τα βοηθούν να ξεπερνούν την «αδυναμία» της δικής τους ηλικίας και θέσης.
●Σημαντικός παράγοντας είναι ο συνδυασμός εικόνας και ήχου. Ως το δέκατο έτος της ηλικίας τους, οπότε ολοκληρώνεται η οπτική αντίληψη, η ακοή καθορίζει σε μεγάλο βαθμό το τι «αποκομίζουν» τα παιδιά από αυτό που παρακολουθούν, επειδή τα ακουστικά ερεθίσματα έχουν πολύ πιο άμεσο συναισθηματικό αντίκτυπο. Έτσι, λοιπόν, κάτι που συχνά δεν υποψιαζόμαστε οι μεγάλοι, εκτός από την εικόνα, είναι και οι ήχοι που κάνουν τα παιδιά να αξιολογούν ένα τηλεοπτικό θέαμα ως ενδιαφέρον ή βαρετό.
Tα παιδιά έχουν ανάγκη από «παντοδύναμους φίλους»

4 ΜΥΘΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ «ΚΑΚΗ» ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ
Πέρα όμως από τις «απαιτήσεις» των παιδιών από αυτό που θέλουν και το πώς θέλουν να βλέπουν τηλεόραση, υπάρχουν ορισμένες «κατηγορίες-καραμέλες» εναντίον της τηλεόρασης, οι οποίες εξαπολύονται κάθε φορά που αναζητείται ένοχος για ό,τι δεν πάει καλά με τα παιδιά μέσα στην οικογένεια, στο σχολείο, στην κοινωνία. Ίσως θα βοηθούσε να δούμε τα πράγματα από κοντά και να προσπαθήσουμε να απενοχοποιήσουμε λίγο την τηλεόραση, όχι βέβαια για να τη βάλουμε πιο πολύ μέσα στη ζωή των παιδιών μας, αλλά για να αναγνωρίσουμε το μέρος της δικής μας ευθύνης και να αντιμετωπίσουμε πιο αποτελεσματικά την «απειλή» της μικρής οθόνης.
1.«Tα παιδιά είναι σκλάβοι της τηλεόρασης». Eίναι αλήθεια ότι η τηλεόραση, όπως και όλα τα άλλα οπτικοακουστικά μέσα που προσφέρουν έστω και παθητικά εναλλαγή και δράση, ασκούν μεγάλη έλξη πάνω στα παιδιά. Δύσκολα όμως ένα ψυχοκοινωνικά υγιές παιδί θα εγκατέλειπε το παιχνίδι με τους φίλους του για να «κολλήσει» στην τηλεόραση. H τηλεόραση ελκύει ένα παιδί που μία ολόκληρη μέρα (και συχνά πολλές μέρες συνέχεια) είναι μόνο του σε ένα σπίτι, χωρίς το παραμικρό μυστήριο, και πρέπει να παίζει ήσυχα, να μην πολυενοχλεί.

2.«Mόλις έρθει σπίτι, πηγαίνει κατευθείαν στην τηλεόραση, σαν μαγνητισμένο». Tα παιδιά αντιγράφουν συμπεριφορές. Aυτό θα μπορούσε να είναι μία πιθανή εξήγηση. Όταν βλέπουν τους γονείς να ανοίγουν την τηλεόραση μόλις μπουν στο σπίτι, είναι πολύ φυσικό να το κάνουν και αυτά. Πέρα όμως από τη μίμηση, έχουν εξίσου την ανάγκη να χαλαρώσουν, να «ξεφύγουν» και καμιά φορά να κλειστούν στον εαυτό τους, να αποφύγουν για λίγο τις ερωτήσεις της μητέρας τους, που πολλές φορές είναι ενοχλητικές και αδιάκριτες· ακριβώς όπως οι γονείς, γυρνώντας από τη δουλειά, πολλές φορές θα ήθελαν να τους «καταπιεί για λίγο η γη» για να συνέλθουν και να χαλαρώσουν.

3.«H τηλεόραση ταράζει πολύ τα παιδιά». Eίναι αλήθεια ότι πολλά παιδιά ταράζονται από κάτι που είδαν στην τηλεόραση, αναπτύσσουν φόβους και ευαισθησίες, που κάνουν καιρό να τα αποβάλουν, έχουν εφιάλτες και είναι ευερέθιστα. Tο θέμα όμως αυτό είναι πιο σύνθετο από όσο φαίνεται. O φόβος είναι ένα συναίσθημα που συνδέεται άρρηκτα με την παιδική ηλικία και έχει να κάνει με τη σταδιακή «κατάκτηση» του κόσμου από τα παιδιά, με την επίγνωση των περιορισμένων τους δυνατοτήτων, το μαγικό και όχι λογικό τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνονται τα πράγματα γύρω τους. Oι μύθοι, τα παραμύθια (τα οποία συνήθως βρίθουν από τρομακτικές σκηνές) και τώρα η τηλεόραση προσφέρουν το αντικείμενο, το μέσο με το οποίο εκφράζονται οι φόβοι που αντιμετωπίζει κάθε παιδί στη διαδικασία ωρίμανσής του. Tο παιδί περνάει αναπόφευκτα από πολλές φάσεις φόβου, και όχι σπάνια αποζητεί και επιδιώκει το ίδιο την ένταση και το φόβο (μήπως θυμάται κανείς το κρυφτό στο σκοτεινό σπίτι;). Aυτό που χρειάζεται το παιδί για να ξεπεράσει τους φόβους του είναι στήριξη από τους γονείς, κατανόηση, ώθηση προς περισσότερη αυτονομία όσο μεγαλώνει και βέβαια προστασία. Δεν αρκεί όμως να απαγορέψουμε στο παιδί να βλέπει κάτι που εμείς θεωρούμε φοβιστικό και ακατάλληλο, γιατί έχει αποδειχθεί ότι τα παιδιά μπορούν να βλέπουν χωρίς την παραμικρή ανησυχία σκηνές που στα μάτια μας φαντάζουν τρομακτικές, ενώ μπορεί να τρέμουν από φόβο και ένταση σε ένα έργο που το θεωρήσαμε κατάλληλο, παιδικό και ακίνδυνο. Θα ήταν καλό -και αυτό ισχύει πιο πολύ όσο πιο μικρά είναι τα παιδιά- να είμαστε πιο κοντά στα παιδιά, να έχουμε τη ματιά μας επάνω τους όταν βλέπουν τηλεόραση και να παρακολουθούμε τις αντιδράσεις τους. Tα παιδιά πολλές φορές έχουν τρόπους να ξεφεύγουν από την ένταση: σηκώνονται, φεύγουν για λίγο και ξανάρχονται όταν δεν αντέχουν, κινούνται, φωνάζουν. Aυτός είναι ο δικός τους τρόπος να αντιμετωπίζουν ό,τι βλέπουν και σε καμία περίπτωση δεν θα έπρεπε να τα αναγκάζουμε να κάθονται ήσυχα και ακίνητα μπροστά στην τηλεόραση.
4.«H τηλεόραση κάνει τα παιδιά επιθετικά, αυξάνει τη βία και την εγκληματικότητα». Aυτή είναι μία πολύ απλουστευμένη, αφελής και αβασάνιστη άποψη. Δεν αρκεί να δει ένα παιδί βίαιες σκηνές στην τηλεόραση για να τις μιμηθεί και στην πραγματικότητα, γιατί τα συναισθήματα που προκαλούν και εντείνουν την επιθετικότητα δεν γεννιούνται με τη μίμηση. Ένα παιδί που είδε, π.χ., το «Pάμπο», θα αναπλάσει παρόμοιες σκηνές παίζοντας, είτε μόνο του, γρονθοκοπώντας τον αέρα, είτε με τους φίλους του, όταν παίζουν πόλεμο. Tα πολεμικά παιχνίδια όμως υπήρχαν και πριν την τηλεόραση. Aντίθετα με αυτό που θα θέλαμε ίσως να πιστεύουμε, τα παιδιά δεν είναι μικρά «αγγελούδια», αλλά έχουν μια «υγιή» επιθετικότητα, την οποία διοχετεύουν όταν παίζουν. Θα πρέπει όμως να αναλογιστούμε αν και η καθημερινή πραγματικότητα των παιδιών, με τους υπεραγχωμένους γονείς, το μάλλον αφιλόξενο και ανταγωνιστικό σχολείο, το γεμάτο απειλές περιβάλλον, ευνοεί την ανάπτυξη ειρηνικής συμπεριφοράς στα παιδιά.

Tα παιδιά συχνά επιδιώκουν την ένταση και το φόβο

“Πώς πήγε το σχολείο σήμερα;” “Καλά.” “Πώς πήγε το σχολείο σήμερα;” “Καλά.” “Πες και κάτι ακόμη βρε παιδάκι μου!” “Ε, τι άλλο να σου πω, καλά.” “Μια χαρά.” Σας φαίνεται γνώριμος αυτός ο διάλογος; Αν όχι, είστε από τους “τυχερούς”. Πολλά είναι τα παιδιά που με το γυρίζουν σπίτι αναμεταδίδουν με λεπτομέρειες όλη την ημέρα τους. Αν κάτι σας θυμίζει όμως τότε προφανώς τα παιδιά σας είναι στην κατηγορία εκείνων που θεωρούν το σχολείο προσωπική τους υπόθεση και δε μοιράζονται λεπτομέρειες, ή απλά ο τρόπος που πέφτει αυτή η ερώτηση είναι τόσο γενικός και αόριστος που πραγματικά δεν έχουν τι να πουν, ενώ κατά τα άλλα θα ήταν πρόθυμα! Η blogger Liz Evans, εκπαιδευτικός η ίδια, ήρθε αντιμέτωπη αρκετές φορές με τις μονολεκτικές, άδειες απαντήσεις “καλά”, “μια χαρά” και άλλες παρόμοιες και αποφάσισε να κάνει μια λίστα πρωτότυπων και απρόσμενων ερωτήσεων που θα δελέαζαν τα παιδιά της να απαντήσουν. Έτσι, εκείνα θα το έβρισκαν διασκεδαστικό, θα της μετέφεραν πληροφορίες χωρίς να εχουν την αίσθηση ότι δίνουν αναφορά κι εκείνη σίγουρα θα γινόταν πιο ευχάριστη απέναντί τους. Συγχρόνως θα μάθαινε και όλα όσα θα ήθελε τόσο για την καθημερινότητά τους όσο όμως και για τον τρόπο που σκέφτονται και πράττουν τα παιδιά της όταν εκείνη δε θα ήταν παρούσα – ποιος ξέρει, ίσως και πολλά παραπάνω!

Δείτε τη λίστα!

1. Ποιό ήταν το καλύτερο πράγμα που έγινε στο σχολείο σήμερα; (ποιό ήταν το χειρότερο;)

2. Πες μου κάτι που σήμερα σε έκανε να γελάσεις.

3. Αν μπορούσες να διαλέξεις, με ποιον θα καθόσουν μαζί στην τάξη; (με ποιον δε θα καθόσουν με τίποτα; Γιατί;)

4. Ποιο σημείο (χώρος) του σχολείου είναι το πιο σούπερ;

5. Πες μου μια περίεργη λέξη που άκουσες σήμερα. (Ή κάτι περίεργο που είπε κάποιος)

6. Αν έπαιρνα τηλέφωνο τη δασκάλα σου απόψε, τι θα μου έλεγε για σένα;

7. Με ποιον τρόπο βοήθησες κάποιον σήμερα;

8. Με ποιον τρόπο σε βοήθησε κάποιος σήμερα;

9. Πες μου κάτι καινούργιο που έμαθες σήμερα.

10. Ποια στιγμή ήσουν πιο χαρούμενος σήμερα;

11. Ποια στιγμή βαρέθηκες πιο πολύ σήμερα;

12. Αν εμφανιζόταν ένα εξωγήινο διαστημόπλοιο στην τάξη σου για να πάρει κάποιον, ποιος θα ήθελες να ήταν αυτός; (Γιατί;)

13. Με ποιον θα ήθελες να παίξεις στο διάλειμμα που δεν έχεις παίξει ποτέ ξανά μαζί του;

14. Πες μου κάτι καλό που έγινε σήμερα!

15. Ποια λέξη είπε πιο πολλές φορές η δασκάλα σου σήμερα;

16. Τι πιστεύεις οτι θα έπρεπε να κάνετε ή να μαθαίνετε για πιο πολλές ώρες στο σχολείο;

17. Τι θα έπρεπε να κάνετε ή να μαθαίνετε λιγότερο; Γιατί;

18. Σε ποιον πιστεύεις οτι θα μπορούσες να φερθείς καλύτερα μέσα στην τάξη σου; (ενώ δεν το έχεις κάνει ενδεχομένως)

19. Πού κυρίως παίζεις στα διαλείμματα;

20. Ποιος είναι ο πιο αστείος μέσα στην τάξη σου; Γιατί;

21. Τι σου άρεσε πιο πολύ στο κολατσιό σου;

22. Αν ήσουν εσύ ο δάσκαλος αύριο, τι θα έκανες;

23. Υπάρχει κάποιος στην τάξη που θα χρειαζόταν λίγο χρόνο εκτός ομάδας;

24. Αν μπορούσες να αλλάξεις θέση με κάποιον μέσα στην τάξη, με ποιον θα το διαπραγματευόσουν; Γιατί;

25. Πες μου 3 διαφορετικές στιγμές που χρειάστηκε να χρησιμοποιήσεις το μολύβι σου σήμερα!

Όπως είναι φανερό, η λίστα μπορεί να μην τελειώσει ποτέ κι αυτό είναι σίγουρα καλό! Ας προσπαθήσουμε να είμαστε πιο κοντά στα παιδιά μας χωρίς κριτική, χωρίς (φανερό) έλεγχο, χωρίς κυνήγι και απόδοση ευθυνών. Ας γίνουμε λίγο πιο διασκεδαστικοί και ευχάριστοι και μέσα από αυτή μας τη στάση σίγουρα έχουμε μόνο να κερδίσουμε, εμείς, τα παιδιά μας και η σχέση μας με αυτά.Και θα δείτε οτι το παιχνίδι αυτό των ερωτήσεων θα τα εξιτάρει και θα το αποζητούν από μόνα τους! Οι απαντήσεις τους μπορεί να σας ξαφνιάσουν, να σας συγκινήσουν, να σας καταπλήξουν! Έως και να σας σοκάρουν, να είστε έτοιμοι! Φροντίστε να τα κοιτάτε στα μάτια, να μην ασχολείστε παράλληλα με κάτι άλλο και να μη ρίχνετε κλεφτές ματιές στο ρολόι γιατί η προσπάθεια θα καταλήξει σε παταγώδη αποτυχία. Τα παιδιά θέλουν, αποζητούν, έχουν ανάγκη την προσοχή μας. Όπως και οι μεγάλοι άλλωστε, έτσι δεν είναι; Αν δείτε ότι δεν ανταποκρίνονται, μην τα παρατήσετε! Δοκιμάστε πάλι με κάποια πιο ενδιαφέρουσα ερώτηση και προτιμήστε την ώρα λίγο πριν τον ύπνο. Τότε που είναι στιγμές χαλάρωσης, εξομολογήσεων, αγκαλιάς και φιλιών. Προτρέψτε τα να κάνουν το ίδιο, να βρουν αντίστοιχες ερωτήσεις για εσάς. Τα παιδιά, όπως και ο καθένας ίσως, ανοίγονται πιο εύκολα όταν κάνουμε την αρχή εμείς. Αν τους πούμε πως πέρασε η δική μας μέρα, έχουμε πολύ περισσότερες πιθανότητες να μάθουμε για τη δική τους. Τι λέτε; Θα το δοκιμάσουμε; Και αλήθεια, τι άλλες ερωτήσεις θα προσθέτατε στη λίστα;

Πηγή:http://www.ipaideia.gr/mikroimegaloi.gr

Δεν μπορούμε να εξασφαλίσουμε μια ονειρεμένη ζωή για τα παιδιά μας. Βοηθώντας, όμως, στο χτίσιμο της αυτοπεποίθησής τους, τα φέρνουμε ένα βήμα πιο κοντά στην επιτυχία.

Παιδιά ανεξάρτητα, με αποφασιστικότητα και σιγουριά, τα οποία διαχειρίζονται τις απογοητεύσεις, εκφράζουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους και δεν διστάζουν να ζητήσουν βοήθεια. Αυτά είναι τα παιδιά με αυτοπεποίθηση. Εμείς, ως γονείς, πώς μπορούμε να τα βοηθήσουμε να την αποκτήσουν;

Όχι στις ετικέτες
Το πιο σημαντικό πράγμα που πρέπει να κάνουμε ως γονείς είναι να μην κριτικάρουμε το ίδιο το παιδί, αλλά τις πράξεις του. Δεν λέμε, δηλαδή, «Είσαι κακό παιδί», αλλά «Αυτό που έκανες ήταν κακό» ή ακόμα καλύτερα «Αυτό που έκανες δεν ήταν καλό», φράση η οποία περιέχει θετικούς χαρακτηρισμούς.

Καλλιεργώντας την αυτοπεποίθηση
1. Το να εκφράζουμε την αγάπη μας σε ένα παιδί, όχι μόνο με λόγια, αλλά και με χάδια και φιλιά, είναι το θεμέλιο της αυτοπεποίθησής του.
2. Κάθε παιδί έχει τη δική του προσωπικότητα, τις δικές του επιθυμίες και ανάγκες, τις οποίες πρέπει να σεβόμαστε. Όταν το παιδί νιώθει σεβασμό και αγάπη στο σπίτι του, είναι σε θέση να αντεπεξέλθει με μεγαλύτερη ευκολία εκεί έξω.
3. Ένας βαθμός ανεξαρτησίας -ανάλογα με την ηλικία του παιδιού- είναι απαραίτητος. Του δίνουμε ευκαιρίες να πάρει πρωτοβουλίες, δεν κάνουμε τα πάντα αντί γι’ αυτό και αποφεύγουμε να χρησιμοποιούμε συνεχώς φράσεις όπως: «Πρόσεχε, θα πέσεις και θα χτυπήσεις».
4. Παραδεχόμαστε τους δικούς μας φόβους και του εξηγούμε πώς ξεπεράσαμε ανάλογες δυσκολίες με τις δικές του.
5. Το επιβραβεύουμε για κάθε μικρή του επιτυχία (π.χ. που έμαθε να δένει τα κορδόνια του), ανοίγοντάς του τον δρόμο για περαιτέρω δεξιότητες.
6. Του εξηγούμε τη σημασία της προσπάθειας και όχι του αποτελέσματος και το μαθαίνουμε να διαχειρίζεται την αποτυχία.

Λέμε
«Η αγάπη μου για σένα δεν αλλάζει, ό,τι κι αν κάνεις»
«Είμαι υπερήφανη για σένα»
«Αυτό που μετράει είναι η προσπάθεια»
«Δεν είναι κακό να κλαις. Θα νιώσεις καλύτερα»
«Μαζί θα το αντιμετωπίσουμε»
«Όλοι μας φοβόμαστε κάποια στιγμή. Και η μαμά και ο μπαμπάς»

Δεν λέμε
«Είσαι χαζός/-ή»
«Κοίτα πόσο καλός μαθητής είναι ο ξάδερφός σου»
«Αν δεν γράψεις καλά στο τεστ, θα στενοχωρήσεις τον μπαμπά σου»
«Μην κλαις. Οι άνδρες δεν κλαίνε»
«Αν δεν κάνεις ό,τι σου λέω, δεν θα τα καταφέρεις»
«Μην είσαι ανόητος. Δεν πρέπει να φοβάσαι»

Τα 3 «Α» της αυτοπεποίθησης
Αγάπη
Αποδοχή
Ανακάλυψη των ταλέντων και των ενδιαφερόντων τους

Πηγή:http://www.vita.gr/

Η ψυχολόγος-παιδοψυχολόγος και συγγραφέας κ. Αλεξάνδρα Καππάτου συμβουλεύει

Σε λίγες ημέρες ανοίγουν τα σχολεία και κάθε φορά που το αναφέρετε στο παιδί σας αντιδρά έντονα! Αναρωτιέστε τι είναι η σχολική άρνηση και πώς πρέπει να αντιμετωπίζεται; Η ψυχολόγος-παιδοψυχολόγος και συγγραφέας αρκετών βιβλίων μεταξύ των οποίων τα “Οι γονείς κάνουν τη διαφορά”, “Μεγαλώστε ευτυχισμένα παιδιά”, “Οι γονείς χωρίζουν” και “Παιδιά στην εφηβεία, γονείς σε κρίση”, κυρία Αλεξάνδρα Καππάτου συμβουλεύει.

Η άρνηση του παιδιού να πάει στο σχολείο σε τακτική βάση αλλά και τα προβλήματα που παρουσιάζει όταν αναγκάζεται να παραμένει στο σχολικό χώρο είναι, σύμφωνα με την κυρία Καππάτου, από τις πιο δύσκολες καταστάσεις που καλούνται να διαχειριστούν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί. Παλαιότερα αποκαλούνταν σχολική φοβία, σήμερα όμως είναι παραδεκτό ότι πίσω από την άρνηση του παιδιού για το σχολείο κρύβονται διάφοροι λόγοι που δεν είναι απαραίτητα φοβία. Επίσης, γεγονότα που έχουν συμβεί στην οικογένεια μπορεί να επηρεάσουν στην εμφάνιση της άρνησης όπως διαζύγιο γονιών, αλλαγή σχολείου, μετακόμιση, θάνατος αγαπημένου προσώπου. Κάποιες φορές μπορεί να παρουσιάσουν άρνηση για το σχολείο παιδιά που έχουν υποστεί συστηματικά σχολικό εκφοβισμό από ένα ή περισσότερα παιδιά. Αυτή η διαταραχή παρουσιάζει αύξηση τα τελευταία χρόνια, πιθανώς εξαιτίας της πίεσης που ασκείται στον έφηβο από το σχολείο καθώς και από τους γονείς του. Εκτιμάται δε ότι εμφανίζεται στο 1-5% του πληθυσμού σχολικής ηλικίας, κυρίως στα πρωτότοκα, στα μοναχοπαίδια και στα τελευταία σε σειρά γέννησης παιδιά.

Προειδοποιητικά σημάδια

Το παιδί παραπονιέται συχνά επειδή είναι αναγκασμένο να πηγαίνει κάθε μέρα στο σχολείο, συνήθως καθυστερεί να ετοιμαστεί με διάφορες προφάσεις, άλλοτε χάνει την πρώτη ώρα, κάνει απουσίες σε μέρες που έχει τεστ ή κάποια εκδήλωση ή κατά την ώρα της γυμναστικής, συχνά ζητά να πάει στο σπίτι του, ανησυχεί υπερβολικά για τον ένα γονέα του ενώ βρίσκεται στο σχολείο ή κλαίει και επιθυμεί να επιστρέψει στο σπίτι. Αν παρατηρήσετε κάποια από αυτά τα προειδοποιητικά σημάδια, αμέσως να απευθυνθείτε σε ειδικό πριν γενικευτεί το πρόβλημα.

Τι πρέπει να κάνετε

Είναι απαραίτητο να επανέλθει κανονικά στο σχολείο γιατί, όσο περισσότερο αποφεύγει το συγκεκριμένο χώρο, τόσο θα επιδεινώνεται η κατάσταση. Ωστόσο, η επάνοδος στο σχολείο θα πρέπει να μεθοδευτεί σωστά.

Στις σπάνιες περιπτώσεις που υποχωρείτε και κρατάτε το παιδί σπίτι, θα πρέπει τουλάχιστον να μην το “επιβραβεύετε” με έμμεσο τρόπο. Δε θα πρέπει, για παράδειγμα, να παρακολουθείτε με το παιδί τηλεόραση την ώρα που γνωρίζει ότι όλοι οι άλλοι μαθητές κάθονται στη σχολική αίθουσα και κάνουν μάθημα.

Περιορίστε την υπερπροστατευτική σας συμπεριφορά που ενδεχομένως πνίγει το παιδί, δώστε του πρωτοβουλίες.

Αν υπάρχουν συγκρούσεις ή άγχος στην οικογένειά σας, προσπαθήστε να τις μετριάσετε.

Αν έχετε αποκοπεί από τους φίλους σας, δοκιμάστε να ανοιχτείτε έστω λίγο.

Τα συμπτώματα της σχολικής άρνησης μπορεί να υποκρύπτουν σημαντικά επίπεδα άγχους ή κατάθλιψης που θα πρέπει να αξιολογηθούν και να αντιμετωπιστούν από έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας.

Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να ακολουθήσετε και εσείς τις συμβουλές του ειδικού και να ενημερώσετε σωστά τους εκπαιδευτικούς που έχουν στενή σχέση με το παιδί.

Σε σπάνιες περιπτώσεις με πολύ έντονα συμπτώματα μπορεί να χρειαστούν φάρμακα.

Η εξέλιξη της σχολικής άρνησης εξαρτάται από τα ψυχοπαθολογικά στοιχεία που ενδεχομένως παρουσιάζει το παιδί, καθώς και από τη δυναμική των οικογενειακών συγκρούσεων. Πολύ σχηματικά μπορούμε να πούμε ότι το 30-50% των περιπτώσεων έχουν μια ευνοϊκή εξέλιξη τόσο στο πλαίσιο της σχολικής επανένταξης όσο και σε αυτό της εξωσχολικής ζωής, στο 30% υπάρχει επιμονή των δυσκολιών με την παραμονή της άρνησης αλλά η κοινωνική ένταξη είναι ικανοποιητική και το 20-30% τελικά έχουν μια δυσμενή εξέλιξη που χαρακτηρίζεται από την παραμονή της σχολικής άρνησης αλλά κυρίως από την ύπαρξη διαφόρων συμπτωμάτων που προκαλούν αξιοσημείωτες δυσκολίες στην κοινωνική προσαρμογή.

http://www.news.gr/

Η ψυχολόγος-παιδοψυχολόγος και συγγραφέας κ. Αλεξάνδρα Καππάτου συμβουλεύει

Μόλις πλησιάζει η ώρα να φύγετε για τη δουλειά σας, το παιδί σας αντιδρά πολύ έντονα. Άλλες φορές προκειμένου να μην το πάτε στο σχολείο σας λέει πως πονάει η κοιλιά του και σας ζητάει να κάτσει μαζί σας. Αναρωτιέστε τι συμβαίνει στο παιδί σας; Η ψυχολόγος-παιδοψυχολόγος και συγγραφέας αρκετών βιβλίων μεταξύ των οποίων τα “Οι γονείς κάνουν τη διαφορά” και “Μεγαλώστε ευτυχισμένα παιδιά” κυρία Αλεξάνδρα Καππάτου συμβουλεύει.

Το άγχος αποχωρισμού, όπως αναφέρει η κυρία Καππάτου, είναι μια φυσιολογική αντίδραση που ενεργοποιείται στα βρέφη όταν απομακρύνονται από τους γονείς τους και κυρίως από τη μητέρα τους, με την οποία έχουν αναπτύξει ιδιαίτερο συναισθηματικό δεσμό με επίκεντρο την ικανοποίηση βασικών αναγκών τους. Παρουσιάζεται από τους 7-8 μήνες της ζωής του παιδιού, κορυφώνεται στους 13-18 μήνες και από τα 3 του χρόνια σταδιακά υποχωρεί. Υπάρχουν όμως παιδιά που εξακολουθούν να παρουσιάζουν υπερβολικό φόβο και ανησυχία κατά τον αποχωρισμό από τη μητέρα. Σε αυτές τις περιπτώσεις αναφερόμαστε στο παθολογικό άγχος αποχωρισμού που υπάγεται στις αγχώδεις διαταραχές της παιδικής ηλικίας και εμφανίζεται κυρίως στις ηλικίες 5-7 ετών ή 11-14 ετών

Συμπτώματα διαταραχής άγχους αποχωρισμού

Το παιδί αντιδρά έντονα και επαναλαμβανόμενα ακόμα και στην προοπτική του αποχωρισμού.

Παρουσιάζει επίμονο και υπερβολικό φόβο να μείνει μόνο.

Εξομολογείται ακραίους φόβους όπως ότι θα χαθεί ή ότι κάτι θα πάθει η μαμά ή ο μπαμπάς χωρίς συγκεκριμένη αφορμή ή με αφορμή δυσανάλογα σημαντική.

Έχει συχνούς εφιάλτες με θέματα όπως ο χωρισμός από τους γονείς, καταδίωξη, εξαφάνιση των γονιών, διάφορες καταστροφές

Επίμονη απροθυμία να κοιμηθεί μόνο του.

Παρουσιάζει ψυχοσωματικά προβλήματα, όπως πονοκεφάλους, πόνους στην κοιλιά, ναυτίες ώστε να μην το πάνε στο σταθμό ή στο σχολείο και να μείνει με τους γονείς του.

Αποφεύγει τις αθλητικές δραστηριότητες ή τις επισκέψεις στη γιαγιά ή διάφορες εξόδους, όχι γιατί το ενοχλούν αυτές καθαυτές αλλά γιατί σε αυτές τις περιπτώσεις θα φύγει από κοντά του ο γονιός του.

Ενδιαφέρεται υπερβολικά για το πρόγραμμα του γονιού-τι ώρα θα πάει κάπου, πόσο θα καθίσει εκεί, πότε θα πάει να ψωνίσει.

Τι πρέπει να κάνετε

Να προσπαθείτε να καθησυχάζετε το παιδί με ηρεμία και αποφασιστικότητα,

Να του δίνετε θετικά πρότυπα, όπως δηλαδή παιδιά γνωστών και συγγενών που κι εκείνα αποχωρίζονται καθημερινά τους γονείς τους και δεν τους συμβαίνει τίποτε κακό, να του διαβάζετε βιβλία με παιδάκια που αντιμετωπίζουν την ίδια κατάσταση και που τελικά ξεπερνούν το φόβο τους.

Να του δίνετε να έχει μαζί του φωτογραφίες σας, αν το θέλει φυσικά, ή ένα αντικείμενο που αγαπά.

Να του αποσπάτε την προσοχή με κάτι άλλο σημαντικό και ευχάριστο για εκείνο, τη στιγμή του αποχωρισμού.

Να εξοικειώνετε το παιδί σταδιακά με κάθε επερχόμενη αλλαγή.

Αν τα συμπτώματα είναι έντονα ή έχει προηγηθεί ένα συγκεκριμένο γεγονός που δικαιολογεί το άγχος αποχωρισμού, είναι σκόπιμο να απευθύνεστε σε ειδικό προτού η κατάσταση να παγιωθεί.

http://www.news.gr/