«Το παπάκι πάει…» είναι ένα πρόγραμμα αγωγής υγείας, που αξιοποιεί την τέχνη, την αφήγηση και το κουκλοθέατρο στα πλαίσια της πολύπλευρης προσπάθειας του Οργανισμού «Το Χαμόγελο του Παιδιού» για την πρόληψη και την ενημέρωση αναφορικά με τις εξαφανίσεις των παιδιών. Στόχο έχει την ενίσχυση των γνώσεων και δεξιοτήτων των παιδιών σε περίπτωση που βρεθούν σε συνθήκες που χάνουν τον προσανατολισμό τους ή για κάποιον λόγο δεν βρίσκονται κοντά στο άτομο που νομίμως ασκεί την επιμέλεια τους. Αυξάνει την επίγνωση των κινδύνων και αυξάνει την ετοιμότητά τους- ενδεδειγμένους τρόπους αντίδρασης.
Στο νηπιαγωγείο μας αποφασίσαμε να υλοποιήσουμε το συγκεκριμένο πρόγραμμα καθώς το θεωρούμε πολύ σημαντικό για τα παιδιά!
1η Συνάντηση
- Τα παιδιά δημιουργούν με κουταλάκια ξύλινα μια κούκλα-βοηθό. Η χρήση της κούκλας μέσα στην τάξη μπορεί να είναι πολύ σημαντική για την μάθηση των παιδιών προσχολικής ηλικίας καθώς μέσω του φανταστικού κόσμου και του μύθου αλλάζουν την νοοτροπία και την ενέργεια μέσα στον χώρο εκπαίδευσης (Peyton, 1996). Η κούκλα αποτελεί ένα εκπαιδευτικό εργαλείο που επιτρέπει την ταυτόχρονη εκπαίδευση και ψυχαγωγία στα παιδιά προσχολικής ηλικίας (Κιτσαράς, 1991). Έτσι λοιπόν, η κούκλα βοηθός που θα φτιάξουν τα παιδιά θα τα συντροφεύσει σε όλες τις δραστηριότητες. Αυτή η κούκλα στην ουσία θα λειτουργήσει ως άλλος εαυτός που θα παρακολουθεί, θα προβληματίζεται και θα παρεμβαίνει. Μέσω αυτής τα παιδιά θα μάθουν, θα εκφράσουν φόβους, προβληματισμούς και επιθυμίες για το θέμα της εξαφάνισης.
- Αφόρμηση για το θέμα μας αποτέλεσε ένα παπάκι κι ένα λαγουδάκι που βρήκαμε (κάποιοι μέσα στην τάξη, κάποιοι έξω στην αυλή) και τα οποία είχαν χάσει τη μαμά τους. Τι τα συμβουλεύσαν τα παιδιά; «Να μας πει που χάθηκε για να το πάμε πίσω», «Να το κρατήσουμε μήπως το ψάχνει ο μπαμπάς του ή η μαμά του», «Να φωνάξουμε έναν κύριο που παίρνει κουνελάκια να το πάει πίσω στο χωράφι».
- Τα παιδιά ζωγράφισαν το παπάκι που βρήκαν έξω από την τάξη τους.
Συνάντηση 2η
- Διαβάσαμε στα παιδιά ένα παραμύθι όπου ένα παιδάκι πήγε μια μέρα στη λαϊκή με τη μαμά του αλλά καθώς κοιτούσε κάποια παιχνίδια, ξεχάστηκε, άφησε το χέρι της μαμάς του και όταν γύρισε να την ξαναδεί η μαμά δεν ήταν εκεί. Η ανάγνωση του παραμυθιού γίνεται με διαδραστικό τρόπο. Τα παιδιά συμμετέχουν και δίνουν και αυτά απαντήσεις.
Βασικά μηνύματα του παραμυθιού και μηνυμάτων στα παιδιά:
- Μένουμε σταθεροί στη θέση μας (καθώς οι γονείς / κηδεμόνες μετακινούνται συνεχώς για να βρουν το παιδί, διευκολύνεται η διαδικασία εύρεσης τους όταν μένουν σταθερά σε ένα σημείο)
- Φωνάζουμε… και ζητάμε βοήθεια από πολλούς / πολλές και όχι ένα άτομο (σημείωση για εκπαιδευτικό: το παιδί είναι μόνο του, δεν ξέρει κανένα. Η συμβουλή δεν μιλάμε σε ξένο μπορεί να μην είναι αποτελεσματική γιατί στο χώρο μπορεί να είναι μόνο ξένοι. Έτσι για να μειωθεί ο κίνδυνος βλάβης του παιδιού από κάποιον ξένο θα πρέπει να ζητήσει βοήθεια από πολλούς ταυτόχρονα. Για να το πετύχει φωνάζει και μαζεύεται πολύς κόσμος)
- Έχουν κάθε δικαίωμα να λένε ΟΧΙ αν κάτι τα ενοχλεί και τα τρομάζει
- Οι αστυνόμοι βοηθάνε τα παιδιά, δεν τα πάνε φυλακή. (καθώς στο πλαίσιο της διαπαιδαγώγησης τα παιδιά ακούνε συχνά την φράση «κάτσε καλά γιατί ο αστυνόμος θα σε πάει φυλακή» στόχος είναι να απενοχοποιεί η έννοια του αστυνόμου, καθώς σε περίπτωση εξαφάνισης μπορεί να χρειαστεί να συνεργαστεί μαζί του).
- Τα παιδιά εικονογραφούν το παραμύθι με μοναδικές ζωγραφιές και δημιουργούμε ένα βίντεο με το παραμύθι.
- Παίζουμε τον κύβο με τα παραμύθια. Φτιάχνουμε με χαρτί κανσόν 3 θεματικούς κύβους . Σε κάθε πλευρά του κύβου κολλάμε εικόνες ανάλογα με το θέμα.
- Ο κύβος με τους ήρωες: η κάθε πλευρά αυτού του κύβου απεικονίζει μια φιγούρα (Παιδί, Αστυνόμος, Μαμά, Ξένη Γυναίκα,)
- Ο κύβος με τις αντιδράσεις: αντίστοιχα ή κάθε πλευρά απεικονίζει αντιδράσεις (φωνάζω, μένω σταθερός, μιλάω σε κάποιον, παίρνω τηλέφωνο)
- Ο κύβος των συναισθημάτων: φόβος, χαρά, λύπη. Τα παιδιά ρίχνουν τον κάθε κύβο μια φορά και φτιάχνουν την δική τους ιστορία έχοντας ως βάση τα τρία στοιχεία που θα τους φανερώσουν οι κύβοι.
Συνάντηση 3η
Στην δραστηριότητα αυτή τα παιδιά με τις κούκλες τους θα βοηθήσουν τον Πάκο να βρει την μαμά του. Στην πραγματικότητα αυτά που έμαθαν στην προηγούμενη συνάντηση θα τα χρησιμοποιήσουν για να βοηθήσουν τον Πάκο να βρει την μαμά του. Έτσι, μαζευόμαστε όλα τα τμήματα μαζί, οι εκπαιδευτικοί παίζουν κουκλοθέατρο και τα παιδιά συμμετέχουν ενεργά!
Συνάντηση 4η
Τα παιδιά με τις κούκλες που έχουν φτιάξει απαντούν σε υποθετικά σενάρια φτιάχνοντας αυτοσχέδιους μικρούς διαλόγους. Για παράδειγμα:
- «Τι θα έκανες εάν στο λούνα-παρκ κατέβαινες από το παιχνίδι και δεν έβλεπες τη μαμά σου;»
- «Τι θα έκανες εάν τότε ερχόταν μια κυρία και σου έλεγε ότι ξέρει την μαμά σου και να πας μαζί της;»
- «Τι θα έκανες εάν η μαμά δεν σε έβρισκε, τι θα έκανες μετά; Σε ποιόν θα ζητούσες βοήθεια; Τι θα έκανες;»
- «Τί θα έκανες εάν περνούσε ένας αστυνόμος;»
- Τέλος, φτιάξαμε ένα μικρό βιντεάκι όπου τα παιδιά συμβουλεύουν και οι γονείς μαθaίνουν…