Ολοκληρώθηκε ο Α’ θεματικός κύκλος των Εργαστηρίων δεξιοτήτων, Ζω καλύτερα- Ευ Ζην με Επιμέρους Θεματική Ενότητα: Ψυχική και Συναισθηματική Υγεία/Πρόληψη με τίτλο: «Ο κήπος των συναισθημάτων» που υλοποιήθηκε το χρονικό διάστημα Οκτωβρίου-Νοεμβρίου 2024.
Βασικός σκοπός του θεματικού κύκλου θα είναι τα νήπια να μάθουν να αναγνωρίζουν και να εκφράζουν τα συναισθήματά τους και να βρουν τρόπους, ώστε να μπορούν να τα ελέγχουν. Δίνεται η δυνατότητα στα νήπια να ασχοληθούν με τα συναισθήματα που βιώνουν μέσα από παιγνιώδεις δραστηριότητες.
Διδακτικοί στόχοι:
- Τα νήπια να εκφράζουν τα συναισθήματα τους
- Να αναγνωρίζουν τα συναισθήματα που νιώθουν
- Να διακρίνουν τα αρνητικά από τα θετικά συναισθήματα
- Να μάθουν τρόπους διαχείρισης των συναισθημάτων που τους δυσκολεύουν
1ο Εργαστήριο: “Η τάξη μας, όλοι μοναδικοί και όλοι πολύτιμοι”
Οι μαθητές/τριες κάθονται σε κύκλο και ο εκπαιδευτικός παρουσιάζει το θέμα του προγράμματος. Αναδεικνύονται οι προσδοκίες των μαθητών/τριών και κινητοποιούνται να συμμετέχουν ενεργά στα εργαστήρια. Ακούνε μουσική από μια συμφωνική ορχήστρα και εκφράζουν τα συναισθήματα τους με όποιον τρόπο επιθυμούν ( κίνηση, λέξεις , χρώμα). Φτιάχνουμε τον κήπο των συναισθημάτων όπου κάθε λουλούδι είναι είναι και ένα παιδί της τάξης. Κόβουμε τα χάρτινα λουλούδια-πρόσωπα και τα κολλάμε όλα μαζί σε πράσινο χαρτόνι-κήπο.
Στα πλαίσια του προγράμματος, οι μαθητές του 2ου τμήματος χρησιμοποίησαν και το πρόγραμμα του ΟΚΑΝΑ με τίτλο: “Ο Πυξιδούλης και η Πυξιδούλα στο Νηπιαγωγείο” με σκοπό την καλλιέργεια των συναισθηματικών και κοινωνικών δεξιοτήτων των παιδιών (επικοινωνία, αναγνώριση, έκφραση και διαχείριση συναισθημάτων, ενίσχυση της αυτό-εκτίμησης). Γνωρίζονται τα μέλη της ομάδας μεταξύ τους και με τον Πυξιδούλη και την Πυξιδούλα. Με την καθοδήγηση της νηπιαγωγού τα παιδιά οδηγούνται στη σύνταξη των κανόνων της ομάδας τους. Μοιράζονται με την ομάδα πράγματα για τον εαυτό τους για να γνωριστούν καλύτερα να εξοικειωθούν με τη λειτουργία της ομάδας και να καταλάβουν πως ο καθένας έχει ένα ρόλο και μια θέση στην ομάδα, παίζοντας το παιχνίδι της μαγικής κουβέρτας. Γίνεται διδακτική αξιοποίηση του παραμυθιού: «Ένας για όλους και όλοι για έναν» και επεξεργασία της αξίας της ομάδας και της στήριξης των μελών μεταξύ τους. Τα παιδιά έμαθαν να αξιολογούν και να κρίνουν αυτό που είναι καλό από αυτό που είναι κακό, να ενισχύουν την κριτικής τους σκέψη και έγινε εκμάθηση υγιεινών συνηθειών παίζοντας με καρτέλες με υγιεινές ή ασφαλείς δραστηριότητες και το αντίθετο.
2ο Εργαστήριο: “Αναγνώριση των συναισθημάτων”
Ο εκπαιδευτικός δείχνει εικόνες και ζωγραφιές παιδιών με διάφορα συναισθήματα και ζητάει από τα παιδιά να τα αναγνωρίσουν. Οι μαθητές και μαθήτριες περιγράφουν προφορικά τα συναισθήματα ή τις σκέψεις που έχουν τα προσωπάκια (emojis) .
Διαβάζουμε το παραμύθι : “Η παλέτα των συναισθημάτων” της Έρας Μουλάκη όπου η ηρωίδα η Συναισθηματικούλα συχνά έκλαιγε χωρίς να ξέρει ακριβώς γιατί, και κανείς δεν μπορούσε να καταλάβει πώς αισθανόταν. Ώσπου μια μέρα γνώρισε ένα ζωγράφο. Κι εκείνος της έδειξε πως όλοι μέσα μας έχουμε χιλιάδες συναισθήματα και της έμαθε πώς να τα ξεχωρίζει… Τα παιδιά αντιλαμβάνονται ότι μπορούμε να εκφράζουμε τα συναισθήματά μας ζωγραφίζοντας τα με διάφορα χρώματα.
Προσεγγίσαμε τα βασικά συναισθήματα, ώστε να διακρίνουμε πότε νιώθουμε χαρά, λύπη, θυμό, φόβο, ντροπή, ζήλια και να αναγνωρίσουμε τι εκφράσεις παίρνει το πρόσωπό μας αλλά και τι στάση, το σώμα μας. Χρωματίζουν σε διάφορα χρώματα τα συναισθήματα και γράφουν τις λέξεις των συναισθημάτων.
Φτιάξαμε σε μία γωνιά της τάξης σε χάρτινα πιάτα τα συναισθήματα της χαράς, λύπης, φόβου, θυμού. Τα παιδιά κάθε μέρα τοποθετούν το όνομά τους στο πρόσωπο-συναίσθημα που νιώθουν.
3ο Εργαστήριο: “Διαχώριση αρνητικών συναισθημάτων από θετικά συναισθήματα- ο κύκλος της χαράς και της λύπης”
Τα συναισθήματα τα χωρίζουμε σε θετικά και αρνητικά. Αναφερόμαστε στο συναίσθημα της χαράς, τι είναι αυτό που μας κάνει χαρούμενους; Το κάθε παιδί εκφράζει και ζωγραφίζει με τι χαίρεται.
Διαβάσαμε παραμύθια για τη χαρά και τη λύπη.
Σε άλλη δραστηριότητα σκεφτόμαστε τι είναι αυτό που μας κάνει στενοχωρημένους.
Φτιάχνουμε σε χάρτινα πιάτα προσωπάκια, όπου αλλάζουμε τα χαρακτηριστικά του στόματος, των ματιών, της μύτης.
Διακρίνουμε τα θετικά από τα αρνητικά συναισθήματα.
4ο Εργαστήριο: ” Διώχνω το φόβο και το θυμό μακριά!”
Ζωγραφίζουμε πώς είναι το πρόσωπό μας, όταν είμαστε φοβισμένοι και συζητούμε πώς μπορούμε να διώξουμε το φόβο μακριά. Διαβάζουμε βιβλία για το φόβο: “Όταν φοβάμαι”, “Φοβάμαι…”. Τα παιδιά ενθαρρύνονται να εκφραστούν και να διηγηθούν τις εμπειρίες τους σχετικά με καταστάσεις που τους προξενούν φόβο. 
Ακολουθεί η δραστηριότητα για το συναίσθημα του θυμού. Διαβάζουμε στα παιδιά το υπέροχο βιβλίο ” Ο μεγάλος ΘΥΜΟΣ» της Μιρέιγ ντ’ Αλλανσέ, συζητάμε και κατανοούν πως ο θυμός είναι σαν ένα μπαλόνι, που φουσκώνει, φουσκώνει και θα… σκάσει αν δεν βρούμε τρόπους να τον διαχειριστούμε! Μαθαίνουμε ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ να κάνουμε, αν νιώσουμε πολύ θυμωμένοι για κάποιο λόγο. Φτιάχνουμε το φανάρι του θυμού: “Στάσου, σκέψου, πράξε!”.
Ζωγραφίζουμε το πρόσωπό μας όταν είμαστε θυμωμένοι.
Σκεφτόμαστε υγιείς τρόπους που μας βοηθούν να ηρεμήσουμε όπως:
- Αγκαλιάζω το αρκουδάκι μου,
- μιλάω σε ένα αγαπημένο μου πρόσωπο,
- ρίχνω γροθιές σε ένα μαξιλάρι,
- ζωγραφίζω
- Παίρνω βαθιές ανάσες
- Μετράω ως το 10
5ο Εργαστήριο: “Κατανόηση των συναισθημάτων των άλλων”
Παρακολουθήσαμε την παράσταση της ομάδας κουκλοθεάτρου Celesta με τον τίτλο: “Θα κάνω ΜΠΑΜ!” με συντελεστές τις κυρίες Αναστασία Κόρδαρη, Μάρα Καλαντζή και Σταυριανή Καλαντζή όπου τα παιδιά είχαν την ευκαιρία να εξοικειωθούν με τα συναισθήματα και να μάθουν να αντιμετωπίζουν ξεσπάσματα θυμού με τεχνικές απόκτησης ηρεμίας.
Παίζουμε στην ολομέλεια παιχνίδια με τα συναισθήματα όπως “Το τρενάκι των συναισθημάτων” όπου τα παιδιά πρέπει να ταιριάξουν τη σωστή εικόνα στο σωστό συναίσθημα και το παιχνίδι με τα συναισθήματα.
Ακόμα παίξαμε παιχνίδια συναισθημάτων με μουσική. Σηκωνόμαστε όρθιοι και χορεύουμε στην αρχή μαζί με τα τραγούδια την πρώτη φορά. Την δεύτερη φορά, προσπαθούμε να αποτυπώσουμε τα συναισθήματα που εκφράζει η μουσική στο πρόσωπο μας. Μετά την δεύτερη φορά, βάζουμε πάλι τα τραγούδια αν θέλουμε, ώστε να μιμηθούμε κάποιο ζώο ή κάποιον χαρακτήρα ή καθόμαστε απλά και μιλάμε για κάθε ένα τραγούδι και πως μας έκανε να αισθανθούμε ή τι αισθήματα μας προκάλεσε.
6ο Εργαστήριο: “Διαχείριση των συναισθημάτων- το δέντρο της αγάπης”
Διαβάζουμε το παραμύθι: “Το δέντρο που έδινε” του Σελ Σιλβεστράιν και το βλέπουν στον υπολογιστή.
Τα παιδιά απαντούν στις ερωτήσεις:-Τι έπαιρνε το αγόρι; -Τι έδινε η μηλιά; -Τι είναι λοιπόν η αγάπη; – Τι θα πει αγαπώ κάποιον; Λένε τι τους άρεσε από το παραμύθι και ζωγραφίζουν σε καρδούλες τι αγαπούν, σχηματίζοντας το δέντρο της αγάπης. Διαβάζουμε βιβλία για την αγάπη.
Συζητάμε με τα παιδιά για τη σημασία της ευγένειας στη ζωή μας και φτιάξαμε με τα παιδιά το βάζο με τα ευγενικά λογάκια, γραμμένα πάνω σε καραμέλες, που γλυκαίνουν την καρδιά μας . Εξηγήσαμε ότι οι άσχημες λέξεις μας πικραίνουν και μας κάνουν να νιώθουμε άσχημα.
Επίσης τονίζουμε ότι τα χέρια μας είναι για να αγκαλιάζουν και όχι να χτυπάνε. Τα παιδιά ζωγραφίζουν όπως επιθυμούν το χέρι τους.
Είδαμε στον βιντεοπροβολέα δύο εκπαιδευτικά βίντεο για την ευγένεια και την καλοσύνη.
7ο Εργαστήριο: “Αξιολόγηση του προγράμματος “Τότε νόμιζα- τώρα ξέρω”
Στόχος : οι μαθητές να κατανοήσουν τον ρόλο της ομάδας και την αξία της συνεργασίας, να αποχαιρετίσουν την ομάδα, αξιολογώντας τις συναντήσεις τους.
Οι μαθητές και οι μαθήτριες αποτιμούν τις δράσεις τους και μοιράζονται τις σκέψεις τους, τα συναισθήματά τους, τις ιδέες τους, ξεκινώντας με αυτά που γνώριζαν στην αρχή σε αντιπαραβολή με όσα έχουν κατακτήσει με την ολοκλήρωση του προγράμματος. Συμφωνήσαμε ότι όλα τα συναισθήματα είναι αποδεκτά και φυσιολογικά, ότι είναι καλό να εξωτερικεύονται, να τα μοιραζόμαστε με αυτούς που αγαπάμε και εμπιστευόμαστε. Βέβαια χρειάζεται να τα εκδηλώνουμε με αποδεκτούς τρόπους που δεν βλάπτουν ούτε πληγώνουν τους άλλους γύρω μας. Το πρόγραμμα επέδρασε θετικά στις κοινωνικές σχέσεις των παιδιών και στη διαχείριση δύσκολων καταστάσεων στο σχολικό περιβάλλον.