Ανάπτυξη σχεδίου εργασίαςΤο θέμα μας « από τη γειτονιά μας στις γειτονιές του κόσμου» έρχεται σαν συνέχεια ενός σχεδίου εργασίας που πραγματοποιήθηκε στο χώρο του νηπιαγωγείου πριν από μερικό καιρό. Μέσα από  την υλοποίηση του σχεδίου «εξερευνώντας τη γειτονιά μου» ανέκυψαν από τα παιδιά ερωτήματα, προτάσεις και ιδέες  που μας οδήγησαν στην υλοποίηση του νέου αυτού σχεδίου εργασίας. Εξαιτίας του έντονου ενδιαφέροντος που έδειξαν για άλλα μέρη και άλλες γειτονιές του κόσμου, οι νηπιαγωγοί εκμεταλλεύτηκαν την ευκαιρία και άρχισαν μέσα από ερωτήσεις να διερευνούν τι είναι αυτό που ενδιέφερε περισσότερο τα παιδιά.

Ακολουθούν τα στάδια υλοποίησης:

Ανίχνευση ιδεώνΟργανώνεται δραστηριότητα ζωγραφικής, όπου τα παιδιά αποτυπώνουν στο χαρτί προυπάρχουσες εμπειρίες τους γύρω από το θέμα. Στη συνέχεια γίνεται καταγραφή των ιδεών σε χαρτί του μέτρου όπου εδώ γίνεται συγκέντρωση των γνώσεων των παιδιών.

Ομαδοποίηση ιδεώνΟμαδοποιούμε τις προτάσεις των παιδιών με τη βοήθεια ιστογράμματος. Η εννοιολογική χαρτογράφηση γίνεται στο Inspiration αφού τα παιδιά έχουν ήδη από προηγούμενες δραστηριότητες εξοικειωθεί στις ΤΠΕ.

Δημιουργία ομάδων Η νηπιαγωγός βάζει στον υπολογιστή την αγαπημένη μουσική των παιδιών και τα παιδιά κινούνται ελεύθερα στο χώρο. Η οδηγία είναι η εξής: όταν η μουσική σταματήσει η νηπιαγωγός ρίχνει καρτέλες με χρωματιστά μπαλόνια στο πάτωμα τόσες όσα και τα παιδιά. Το κάθε παιδί πρέπει να πάρει μία καρτέλα. Όταν η μουσική αρχίσει ξανά η δεύτερη οδηγία είναι να ενωθούν τα παιδιά που κρατάν το ίδιο χρώμα καρτέλας και έτσι να δημιουργήσουν από μία ομάδα. Με το χτύπημα του ταμπουρίνου χορεύει πιασμένη χέρι χέρι η ομάδα π.χ. του κόκκινου μπαλονιού, του κίτρινου κτλ.  Στη συνέχεια γράφουν τα ονόματα τους κάτω από το χρώμα της ομάδας τους.

Δράση παιδιών- συνεργασία γονέωνΗ κάθε ομάδα επιλέγει από το ιστόγραμμα την πρόταση με την οποία θα ασχοληθεί για να συλλέξει πληροφορίες. Η νηπιαγωγός ενημερώνει τους γονείς και ζητά τη συνεργασία τους για το πώς πρέπει να δουλέψουν τα παιδιά και με τι θα ασχοληθούν

Οργάνωση  δραστηριοτήτωνΣυγκεντρώνουμε το υλικό  κάθε ομάδας που θα αποτελέσει το ερέθισμα για το επόμενο στάδιο, που είναι η οργάνωση της δραστηριότητας.

Υλοποίηση δραστηριοτήτωνΗ πρώτη ομάδα  διερευνά την πρόταση «ας ταξιδέψουμε σε κάποιες γειτονιά»

1η δραστηριότητα: παρουσίαση και ανάγνωση των πληροφοριών

Διάρκεια : 20 λεπτά

Στόχος: Ανταλλάσουν απόψεις, παίρνουν ομαδικά αποφάσεις για μια δραστηριότητα

Η νηπιαγωγός διαβάζει τις πληροφορίες που έχουν συλλέξει τα παιδιά με τους γονείς τους, τις καταγράφει σε χαρτί Α3 τις κρεμά στο σχοινάκι αναρτήσεων και με τη βοήθεια συμβόλων  τα βοηθά να μπορούν και αυτά να διαβάσουν την πληροφορία. Στη συνέχεια η ομάδα παρουσιάζει το εποπτικό υλικό που έχει συγκεντρωθεί όπως εικόνες από περιοδικά, βιβλία, dvd.

Πρακτικές: τα «σουπλά» της ομάδας

2η δραστηριότητα: Ταξίδι στις γειτονιές του κόσμου

Διάρκεια:30 λεπτά

Στόχος:  Αποτυπώνουν τις γνώσεις που απόκτησαν από την ανταλλαγή πληροφοριών στο χαρτίΤα παιδιά ζωγραφίζουν ατομικά τις εικόνες που τους δημιουργήθηκαν από όσα άκουσαν.

Πρακτικές: ατομική εργασία, ζωγραφικήΥλικά: χαρτί, χρώματα

3η δραστηριότητα: Μία πολυπολιτισμική γειτονιά

Διάρκεια: 20 λεπτά

Στόχος: Συνθέτουν τα αποτελέσματα της ατομικής εργασίας τους σε ένα ενιαίο έργο προσδίδοντας του συνολική μορφή και περιεχόμενο.

Κόβουν μορφές και φιγούρες που σχεδίασαν και συνθέτουν ένα ενιαίο έργο με την τεχνική του κολάζ.

Πρακτικές: ΚολάζΥλικά: ψαλίδια, κόλλα, χαρτόν

ι4η δραστηριότητα: Μια γειτονιά διηγείται την ιστορία της

Διάρκεια:35 λεπτά

Στόχος: να εξασκηθούν στην περιγραφή προσώπων ,γεγονότων και αντικειμένων και να συνθέσουν μια μικρή ιστορία.

Τα παιδιά παρατηρούν το κολάζ της προηγούμενης δραστηριότητας, περιγράφουν τις εικόνες που βλέπουν και συνθέτουν μικρές προτάσεις τις οποίες καταγράφει η νηπιαγωγός στον επεξεργαστή κειμένου, και όλες μαζί αποτελούν μία καινούρια ιστορία. Κατά τη διάρκεια της σύνθεσης της ιστορίας η νηπιαγωγός βοηθά τα παιδιά με κατάλληλες ερωτήσεις όπως:

-που πηγαίνει το παιδί που ζωγράφισες;

– Πως το λένε; Ποιον θα συναντήσει;

-Ποιον καινούριο φίλο θα χαιρετήσει;

Πρακτικές: εργασία-ομαδική-συνεργατική -μάθησηΥλικά: Ηλεκτρονικός υπολογιστής, εκτυπωτής

Η δεύτερη ομάδα  διερευνά την πρόταση «παιδιά απ΄ τις γειτονιές του κόσμου»

1η δραστηριότητα: η παρουσίαση των παιδιών

Διάρκεια:30 λεπτά

Στόχος: να γνωρίσουν παιδιά του κόσμου, να συζητούν για διαφορετικές συνήθειες και πολιτισμούς και να θέτουν ερωτήματα που μπορούν να απαντηθούν με δεδομένα

Η δεύτερη ομάδα παρουσιάζει τις πληροφορίες και το υλικό που έχει συγκεντρώσει. Εδώ τα παιδιά προβληματίζονται ανάμεσα σε περιοδικά ,κούκλες, βιβλία, εικόνες στο τι θα επιλέξουν. Η νηπιαγωγός βοηθά με τις κατάλληλες ερωτήσεις όπως:

– τι μας έφερες;

– Τι θα διάλεγες να μας παρουσιάσεις;

-Γιατί νομίζεις ότι είναι σημαντικό;  Κτλ.

Ένα παιδί αποφασίζει να παρουσιάσει τη Λι Ξιαο από τη γειτονιά του Πεκίνου δείχνοντας στην ομάδα μία κούκλα Κινέζα και τονίζοντας τα διαφορετικά χαρακτηριστικά του προσώπου και των ρούχων της. Ένα άλλο έχοντας φέρει το βιβλίο «εικόνες από τα παιδιά της γης» παρουσιάζει ένα κοριτσάκι από την Ινδία και ανακοινώνει σαν ιδέα να δημιουργήσουν όλοι μαζί ένα κολάζ με τη Λατίκα. Ένα τρίτο παιδί μας παρουσιάζει τον Μαρκ από τη Νέα Υόρκη δείχνοντας εικόνες και άλμπουμ με φωτογραφίες του ξαδέρφου του που ζει στην Αμερική. Ένα ακόμη παρουσιάζει την αγαπημένη του κούκλα, μια μικρή αφρικανή, την Αλίμα από την Ακτή Ελεφαντοστού.

Πρακτικές: Συζήτηση, θύελλα ιδεώνΥλικά: περιοδικά, βιβλία, κούκλες, εικόνες
2η δραστηριότητα: Τι αντιπροσωπεύει τους φίλους μας

Διάρκεια:45 λεπτά

Στόχος: να συλλέγουν δεδομένα μέσω μικρών ερευνών και να τα οργανώνουν χρησιμοποιώντας υλικά.

Τα παιδιά ξεχωρίζουν, κόβουν και κολλούν όσες φωτογραφίες και εικόνες θυμίζουν το περιβάλλον της Λι Ξιάο, δημιουργώντας έτσι το άλμπουμ της. Στη συνέχεια παρατηρώντας εικόνες από παιδιά της Ινδίας συνθέτουν κολάζ με την μικρή Ινδή που ονομάζουν Λατίκα. Για το παιδί από την Αμερική ανατρέχουν στη βοήθεια της εικονικής περιήγησης και με τη συνδρομή της νηπιαγωγού περιηγούνται στη σύγχρονη πόλη της Νέας Υόρκης μέσω Google earth. Για τη μικρή Αφρικανή Αλίμα  φτιάχνουν ένα παραδοσιακό μουσικό κρουστό όργανο, το ταμπούρλο.

Πρακτικές: κολάζ, κατασκευή

Ταξιδεύουν στη γειτονιά του Μαρκ στη Νέα Υόρκη με εικονική περιήγηση.Χτυπούν το ταμπούρλο και χορεύουν σε αφρικάνικους ρυθμούς.

Πρακτικές: παρουσίαση των προϊόντων των μαθητών ( γκαλερί), συνέντευξηΥλικά: άλμπουμ, κολάζ, κούκλες, ταμπούρλο, Η/Υ.Υλικά: εικόνες, φωτογραφίες, ψαλίδι, κόλλα, κάνσον, ένα κομμάτι δέρμα, ένα κουτί από κονσέρβα, μολύβια, χάντρες, Η/Υ.
3η δραστηριότητα: Γινόμαστε ένα με τους φίλους μας

.Διάρκεια: 25 λεπτά

Στόχος: να είναι ικανά να παρουσιάσουν δεδομένα της έρευνάς τους με διάφορους τρόπους

Η τρίτη ομάδα  διερευνά την πρόταση « πως περνάνε τη μέρα τους»

1η δραστηριότητα: Η καθημερινότητα μας μέσα από έναν πίνακα ζωγραφικής

Διάρκεια:35 λεπτά

Στόχος: να αποδέχονται τη διαφορετικότητα και να σχολιάζουν ομοιότητες και διαφορές μεταξύ τους

Τα παιδιά παρατήρησαν στο βιβλία «εικόνες από τα παιδιά του κόσμου» τις καθημερινές συνήθειες των παιδιών , παρακολούθησαν σε βίντεο μικρού μήκους τις  καθημερινές τους ασχολίες και αποφάσισαν όλα αυτά να τα αναπαραστήσουν στο χαρτί. Ζωγραφίζουν έναν ομαδικό πίνακα συνθέτοντας μια πολυπολιτισμική γειτονιά ενώ παράλληλα ο καθένας ζωγραφίζει το δικό του νέο φίλο.
Πρακτικές: ΖωγραφικήΥλικά: χρώματα, χαρτί


2η δραστηριότητα: κουκλοθέατρο

Διάρκεια:35 λεπτά

Στόχος: να παίζουν με τις κούκλες ρόλους από την καθημερινή ζωή και να αυτοσχεδιάζουν ιστορίες , να συζητούν για διαφορετικές συνήθειες και πολιτισμούς.

Τα παιδιά κόβουν τους νέους φίλους που έφτιαξαν στο χαρτί, κολλάνε καλαμάκι και αποφασίζουν να τους ζωντανέψουν μέσα από μία παράσταση κουκλοθέατρου. Μοιράζουν ρόλους με τη βοήθεια της νηπιαγωγού και συνθέτουν την ιστορία μιας μέρας για το πρωινό τους ξεκίνημα στο σχολείο, τα παιχνίδια τους, τις βόλτες τους στο λούνα παρκ και τον ζωολογικό κήπο, τις συζητήσεις με τους φίλους τους, το φαγητό τους, κτλ.Πρακτικές: κουκλοθέατροΥλικά: χάρτινες φιγούρες, καλαμάκια

Η τέταρτη ομάδα  διερευνά την πρόταση « μουσική, χορός, τραγούδι»

1η δραστηριότητα: Ο χορός των χιλίων χεριώνΔιάρκεια:35 λεπτάΣτόχος: να προσεγγίζουν τις μουσικές άλλων λαών και πολιτισμών και να τις συνοδεύουν με εκφραστικές κινήσεις του σώματος.Αξιοποιώντας το υλικό ενός dvd που έφερε ένα παιδί στην ομάδα με θέμα « ο χορός των χιλίων χεριών» από την έναρξη των ολυμπιακών αγώνων στο Πεκίνο τα παιδιά αποφάσισαν να μάθουν το χορό αυτό και να τον δείξουν στις υπόλοιπες ομάδες.

Πρακτικές: χορόςΥλικά: dvd, Η/Υ

2η δραστηριότητα: Η γιορτή των χιλίων χρωμάτωνΔιάρκεια:35 λεπτάΣτόχος: να γνωρίσουν τη μουσική παράδοση άλλων περιοχών και πολιτισμώνΜία ακόμα  πληροφορία ενός παιδιού ήταν για την Ινδία. Εδώ μας παρουσίασε τη γιορτή των χιλίων χρωμάτων όπου οι Ινδοί μία φορά το χρόνο βγαίνουν και χορεύουν στους δρόμους και πετάν χρώματα ο ένας στον άλλο για να καλωσορίσουν την άνοιξη. Την ιδέα αυτή η ομάδα τη διασκεύασε για την τάξη μετατρέποντας τα χρώματα σε χρωματιστές κορδέλες: τα παιδιά χορεύουν με έντονη μουσική πετώντας χρωματιστές κορδέλες ο ένας στον άλλο. Στο τέλος γίνονται όλοι μια παρέα και χορεύουν κρατώντας τις κορδέλες ανάλογα με το σύνθημα της νηπιαγωγού.

Πρακτικές: ΜουσικοκινητικήΥλικά: Μουσική, κορδέλες


3η δραστηριότητα: Δοκιμάζοντας  γεύσεις

Διάρκεια:35 λεπτά

Στόχος: να δοκιμάσουν νέες γεύσεις φαγητών

α μέροςΜε αφορμή την επίσκεψη ενός νηπίου σε κινέζικο εστιατόριο και της μεταφοράς της εμπειρίας του στην ομάδα, η  νηπιαγωγός ενθαρρύνει με ερωτήματα και παρακινεί τα μέλη της ομάδας να δοκιμάσουν και στο χώρο του νηπιαγωγείου μια διαφορετική μαγειρική

-τι έφαγες στο κινέζικο εστιατόριο-σου άρεσε;

-μπορείς να μας περιγράψεις τι έφαγες

-θα θέλατε να δοκιμάσουμε να το φτιάξουμε εδώ

-τι θα χρειαστούμε;…………………………………


Μέσα από το διάλογο οδηγηθήκαμε στη διαπίστωση ότι πρέπει αρχικά να έχουμε τη συνταγή από την Κινέζικη κουζίνα, οπότε την αναζητήσαμε στο βιβλίο εξωτική κουζίνα» με το οποίο είχαμε ήδη εμπλουτίσει τη γωνιά μας. Διαβάσαμε τη συνταγή, καταγράψαμε στον επεξεργαστή κειμένου τα υλικά ,την εκτυπώσαμε και ο καθένας αποφάσισε τι υλικά θα φέρει.

β μέροςΤην επόμενη μέρα, αφού συγκεντρώσαμε τα απαραίτητα, διαβάσαμε τις οδηγίες και προχωρήσαμε στην εκτέλεση της συνταγής «τηγανιτό ρύζι στο Γουόκ». Τα παιδιά έγιναν μικροί μάγειρες, πειραματίστηκαν, μέτρησαν αναλογίες , δοκίμασαν νέες γεύσεις, διασκέδασαν.

Πρακτικές: Μαγειρική στο σχολείοΥλικά: Βιβλίο μαγειρικής, τηγάνι γουόκ, ρύζι, τσοπ στικς

Το σχέδιο εργασίας « από τη γειτονιά μας στις γειτονιές του κόσμου» έκλεισε με μια τελευταία δραστηριότητα:

«Παρουσιάζουμε όσα μάθαμε»

Στόχος: να μοιραστούν την εμπειρία και το αποτέλεσμα της διερεύνησης με άλλα άτομα της κοινότητας. Να αναπτύξουν κοινωνικές ικανότητες και ικανότητες που σχετίζονται με το ρόλο του ενεργού πολίτη

Τα παιδιά και οι νηπιαγωγοί καλούν στο νηπιαγωγείο τα παιδιά της πρώτης δημοτικού από το συστεγαζόμενο σχολείο για να τους παρουσιάσουν όσα έμαθαν. Δημιουργούν πρόσκληση στοframe photo editor και περιμένουν τους μικρούς τους φίλους.Η παράσταση αρχίζει… τα παιδιά πρώτα παρουσιάζουν σε power point εικόνες και φωτογραφίες των όσων διαδραματίστηκαν, στη συνέχεια χορεύουν το χορό των χιλίων χεριών, παίζουν παιχνίδι ρόλων φορώντας τα ανάλογα ενδύματα που έχουν φτιάξει από γκοφρέ χαρτί και κλείνουν με ένα διασκεδαστικό παιχνίδι παντομίμας όπου συμμετέχουν όλοι ,μικροί και μεγάλοι.

Πρακτικές: ομαδική εργασία, παιχνίδι ρόλων , δραματοποίηση, παντομίμα

Υλικά: όλο το υλικό που δημιουργήθηκε από τις ομάδες και το πρόγραμμα παρουσίασης του Η/Υ

Αξιολόγηση

Κατά τη διαμόρφωση και υλοποίηση των δράσεων οι νηπιαγωγοί συζητούν μαζί με τα παιδιά ώστε να μάθουν τι τους αρέσει, τι τα προβληματίζει, τι τους δυσκολεύει για να κάνουν αλλαγές και τροποποιήσεις. Έτσι στη φάση της διαμορφωτικής αξιολόγησης διαπίστωσαν τα εξής:

-Δημιουργήθηκε  ένα κλίμα ευχάριστο ανάμεσα στα παιδιά

-Άρχισαν να ακούνε τις απόψεις των άλλων και παράλληλα να διατυπώνουν τις δικές τους.-Ανακάλυψαν και αξιοποίησαν πληροφορίες από ποικίλα μέσα όπως βιβλία, περιοδικά, φιλμς, διαδίκτυο…

-Εμπλούτισαν τις προυπάρχουσες εμπειρίες τους και ανακάλυψαν τον τρόπο του «μαθαίνω πώς να μαθαίνω».

-Ανέπτυξαν γλωσσικές και μαθηματικές δεξιότητες

-Παιδιά που  δε συμμετείχαν αρχικά στις δραστηριότητες ,με την ομαδοσυνεργατική μέθοδο, άλλαξαν στάση και ξεδιπλώθηκαν μπροστά στην ανάγκη να βιώσουν το αίσθημα της συμμετοχής, της προσφοράς και της συλλογικής προσπάθειας.

-Σεβάστηκαν παιδιά με δυσκολίες, τα αποδέχτηκαν και τα βοήθησαν για την επίτευξη του κοινού τους στόχου.

Με την αξιοποίηση του αρχικού καταιγισμού ιδεών των παιδιών η ομάδα τέλος εντοπίζει πόσα λίγα γνώριζε σχετικά με το θέμα και με την δραστηριότητα «παρουσιάζουμε όσα μάθαμε»συνειδητοποιούν πόσα καινούρια πράγματα έμαθαν.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΑΥΓΗΤΙΔΟΥ Σ., ΘΕΜΕΛΗ Β., ΒΑΙΡΙΝΟΥ Κ., Συνεργατική μάθηση Στηνπροσχολική εκπαίδευση Έρευνα και εφαρμογές, Gutenberg 2008

ΓΙΑΝΝΟΥΛΑΣ Α., Η δημιουργική αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών πληροφορίας στο ολοήμερο σχολείο,στο Ολοήμερο Σχολείο, Πατάκη, Αθήνα2005

ΔΑΦΕΡΜΟΥ, Χ., ΚΟΥΛΟΥΡΗ,Π. και ΜΠΑΣΑΓΙΑΝΝΗ Ε., Οδηγός Νηπιαγωγού: εκπαιδευτικοί σχεδιασμοί-δημιουργικά περιβάλλοντα μάθησης, ΟΕΔΒ, Αθήνα 2006ΚΟΥΛΟΥΡΗ, Π., Τα Σχέδια εργασίας και το αναδυόμενο πρόγραμμα στο Νηπιαγωγείο: Βασικές αρχές και χαρακτηριστικά στοιχεία, στο Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών Θεμάτων,τ.6,Αθήνα 2002

ΜΑΤΣΑΓΓΟΥΡΑΣ, Η. Γ., Η διαθεματικότητα στη Σχολική Γνώση, Γρηγόρη, Αθήνα 2002

ΝΤΟΛΙΟΠΟΥΛΟΥ, Ε., Σύγχρονα προγράμματα για παιδιά προσχολικής ηλικίας, , Τυπωθήτω – Γιώργος Δαρδάνος , Αθήνα 2000

ΝΤΟΛΙΟΠΟΥΛΟΥ, Ε., Σύγχρονες τάσεις της Προσχολικής Αγωγής , Τυπωθήτω-ΓιώργοςΔαρδάνος Αθήνα 1999

ΠΑΝΤΑΖΗΣ, Σ., ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΥ, Μ., Προσχολική παιδαγωγική Προβληματισμοί, προτάσειςΑτραπός 2005

ΠΥΡΓΙΩΤΑΚΗΣ, Ι., Εισαγωγή στην Παιδαγωγική Επιστήμη, Ελληνικά Γράμματα,Αθήνα 2000ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΟ, Η προσχολική εκπαίδευση στον 21ο αιώνα .Θεωρητικές προσεγγίσεις και διδακτικές πρακτικές, Επίκεντρο 2008HELM J.,KATZ L., Μέθοδος project και προσχολική εκπαίδευση, Μεταίχμιο 2002
MCAFEE, O., LEONG ,D. ,BODROVA, E. ,Βασικές αρχές της αξιολόγησης στην προσχολική αγωγή και εκπαίδευση, Παπαζήση 2010
ΧΡΥΣΑΦΙΔΗΣ Κ., Βιωματική – επικοινωνιακή διδασκαλία: η μέθοδος project, Gutenberg,Αθήνα, 1994

ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΕΣ ΠΗΓΕΣ:

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ: ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗhttp://www.pi-schools.gr/hdtc/material/ict.htmΨΗΦΙΑΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟhttp://digitalschool.minedu.gov.gr/Η ΔΙΚΤΥΑΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΥΛΗ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Δ.Β.Μ.Θ. :http://www.e-yliko.gr/default.aspx

ΑΠΟ ΤΙΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΟΥΣ: ΣΩΤΗΡΙΑ ΓΕΩΡΓΟΤΑ ΚΑΙ ΣΟΦΙΑ ΣΟΥΛΙΩΤΗ