Τα παιδιά σας διαβάζουν βιβλία; Διαλέγουν μόνα τους ή τα διαλέγετε εσείς; Αν είναι ακόμα πολύ μικρά σίγουρα θέλουν βοήθεια και καθοδήγηση.
Η συγγραφέας Λότη Πέτροβιτς Ανδρουτσοπούλου δίνει τις δικές της συμβουλές στον Κύκλο του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου κι εμείς με τη σειρά μας το μοιραζόμαστε μαζί σας.
Οδηγίες για την επιλογή παιδικών βιβλίων
Το καλό παιδικό βιβλίο είναι ένα πολύτιμο απόκτημα για τον μικρό αναγνώστη, ένας αληθινός και πιστός φίλος, μια πραγματική απόλαυση. Όσο μικρότερο είναι ένα παιδί όταν πρωτοπιάσει στα χέρια του ένα βιβλίο, τόσο το καλύτερο. Η εξοικείωση αυτή-που μπορεί να αρχίσει από τη νηπιακή ηλικία-θα του ανοίξει νωρίς την πόρτα για τη γνώση, την καλλιέργεια, την ολοκλήρωση της προσωπικότητάς του.
Για να διαλέξετε σωστά ένα παιδικό βιβλίο, θυμηθείτε τα εξής, σχετικά με τα παιδιά:
Νήπια (έως 4 ετών)
• Τους αρέσουν τα βιβλία με πολλές και ζωηρόχρωμες εικόνες
• Ακούν με ευχαρίστηση όταν οι μεγάλοι τους διαβάζουν μικρά ποιήματα ή απλές σύντομες ιστορίες γύρω από τα θέματα ή τα αντικείμενα που τους είναι γνώριμα.
• Συνήθως δεν αγαπούν τις ιστορίες που τα τρομάζουν.
Παιδιά προσχολικής ηλικίας/πρώτης σχολικής ηλικίας (5-8 ετών)
• Τα παιδιά που δεν μπορούν ακόμα να διαβάσουν καλά μόνα τους προτιμούν βιβλία με ιστορίες καιπαραμύθια τυπωμένα με μεγάλα γράμματα και πολλές εικόνες.
• Τα παιδιά που διαβάζουν με ευκολία μπορούν να χαρούν συλλογές παραμυθιών, μικρά διηγήματα, ποιητικές συλλογές ή βιβλία με περιπέτειες.
• Για τα παιδιά της ηλικίας αυτής υπάρχουν και βιβλία που προσφέρουν στο παιδί γνώσεις με ευχάριστο τρόπο.
Παιδιά μεγαλύτερα (9-12 χρόνων)
Τα παιδιά που έχουν μάθει να αγαπούν το διάβασμα ενθουσιάζονται με μυθιστορήματα από τη σύγχρονη ζωή, περιπετειώδη, ή ιστορικά ή μυθιστορηματικές βιογραφίες.
Το ενδιαφέρον των παιδιών που δεν έχουν μάθει ακόμα να αγαπούν το διάβασμα θα κινηθεί με συλλογές μικρών διηγημάτων, σύντομα μυθιστορήματα ή αστείες ιστορίες. Τέτοια βιβλία άλλωστε θα ξεκουράσουν τα παιδιά που διαβάζουν πολύ.
Έφηβοι
Στην εφηβική ηλικία αρχίζει το διάβασμα βιβλίων που είναι γραμμένα για τους μεγάλους. Οι έφηβοι όμως έχουν τα δικά τους ενδιαφέροντα και προβλήματα και χαίρονται όταν διαβάζουν βιβλία ειδικά γραμμένα για την ηλικία τους. Τέτοια βιβλία υπάρχουν αρκετά, και γραμμένα από Έλληνες συγγραφείς και μεταφρασμένα ξένα. Σε αυτά οι έφηβοι θα αναγνωρίσουν τον εαυτό τους, θα νιώσουν συντροφευμένοι, θα πάρουν θάρρος για τον αγώνα της ζωής.
Ο Κύκλος του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου συμβουλεύει:
• Μη διαλέγετε βιαστικά. Το παιδικό βιβλίο είναι μια απεριόριστη επένδυση στο ανθρώπινο μυαλό και στο πνεύμα.
• Έχετε πάντα στο νου σας το συγκεκριμένο παιδί για το οποίο αγοράζετε το βιβλίο, τα ενδιαφέροντά του, τις προτιμήσεις του, την ηλικία του.
• Υπάρχουν πολλά παιδικά βιβλία Ελλήνων και ξένων συγγραφέων που γράφτηκαν πριν από πολλά χρόνια θεωρούνται πιο κλασικά και διαβάζονται πάντα με ενδιαφέρον. Υπάρχουν όμως και πάμπολλα βιβλία σύγχρονων Ελλήνων συγγραφέων που ασφαλώς θα ενθουσιάσουν τους μικρούς αναγνώστες. Αναζητήστε τα.
• Τα μεγάλα παιδιά και οι έφηβοι προτιμούν τα βιβλία με μαλακό εξώφυλλο. Είναι πιο οικονομικά και εύχρηστα. Αντίθετα, τα μικρά παιδιά προτιμούν τα βιβλία που έχουν χοντρό εξώφυλλο.
• Πολλοί εκδοτικοί οίκοι σημειώνουν στο εξώφυλλο ή στις μέσα σελίδες για ποια ηλικία νομίζουν ότι είναι το βιβλίο. Αυτή η ένδειξη όμως δεν είναι απόλυτη. Αν ένα παιδί διαβάζει πολύ και από πολύ μικρό, σίγουρα μπορεί να διαβάσει και βιβλία που θεωρούνται κατάλληλα για μεγαλύτερη ηλικία από τη δική του. Αντίθετα, ένα παιδί που δεν έχει συνηθίσει να διαβάζει θα διασκεδάσει με ένα βιβλίο για μικρότερα παιδιά.
• Η ποίηση είναι απαραίτητη και στα μικρά και στα μεγάλα παιδιά. Μη διστάζετε να προσφέρετε στα παιδιά ποιητικές συλλογές. Τις χρειάζονται στη στεγνή και πεζή τεχνολογική εποχή που ζούμε. Θα τα βοηθήσουν να διατηρήσουν την ευαισθησία και την ανθρωπιά τους.
• Ποίηση και παραμύθι είναι οι βασικές τροφές της φαντασίας. Και η φαντασία είναι από τα πρώτα και τα βασικά που πρέπει να έχει ο μελλοντικός επιστήμονας.
• Τα καλά βιβλία απομακρύνουν τα παιδιά από τα κακόγουστα εικονογραφημένα και βλαβερά περιοδικά.
• «Το καλό παιδικό βιβλίο ωριμάζει τους μικρούς και ξανανιώνει τους μεγάλους» είναι κάτι σοφό που έχει ειπωθεί. Διαβάστε και εσείς οι μεγάλοι παιδικά βιβλία όσο και όταν σας είναι δυνατό. Θα σας προσφέρουν αισθητική απόλαυση και θα σας βοηθήσουν να αναπτύξετε διάλογο με τα παιδιά.
• Υπάρχουν ειδικά βιβλία και περιοδικά, που κυκλοφορούν για να πλουτίσουν τις γνώσεις σας γύρω από την παιδική λογοτεχνία και τα βιβλία για παιδιά. Αναζητήστε τα. Θα σας βοηθήσουν.