ΑΙΝΟΣ 30-10-2015

 ΑΙΝΟΣ – ΙΣΤΟΡΙΑ

ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 12^ος αι.- 8^ος αι. π.Χ

Α. ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΦΥΛΩΝ – Α΄ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΑΠΟΙΚΙΣΜΟΣ

Με τις κινήσεις των ελληνικών φύλων που σημειώνονται κατά τη διάρκεια του 12ου αιώνα π.Χ. και την εγκατάστασή τους στις διάφορες περιοχές της Ελλάδας σταθεροποιείται η διανομή τους στην εδαφική έκταση και διαμορφώνονται τα μόνιμα πλέον χαρακτηριστικά τους. Ο γεωγραφικός παράγοντας έπαιζε πρωταρχικό ρόλο σε αυτές τις μετακινήσεις. Γενικώς, παρατηρείται μια κίνηση από τα βόρεια προς τα νότια. Οι Δωριείς, το τελευταίο ελληνικό φύλο που μετακινείται μαζικά, από την Πίνδο όπου ζούσαν, μετακινήθηκαν προς το Νότο και εγκαταστάθηκαν στην Πελοπόννησο και σε ένα τμήμα της Στερεάς. Στη συνέχεια προωθήθηκαν σε μερικές από τις Κυκλάδες (Μήλο, Θήρα) και αργότερα στην Κρήτη. Οι Θεσσαλοί, που ζούσαν και αυτοί στην περιοχή της Πίνδου, εγκαταστάθηκαν στη σημερινή Θεσσαλία, εξαναγκάζοντας τους παλαιούς κατοίκους της, Βοιωτούς και Αιολείς, τους μεν πρώτους να μετακινηθούν προς τη σημερινή Βοιωτία, τους δε δεύτερους να μεταναστεύσουν στη Λέσβο, στην Τένεδο και στα βόρεια της Μικράς Ασίας. Τέλος, οι Ίωνες των βόρειων παραλίων της Πελοποννήσου καταφεύγουν στην Αττική, στην Εύβοια και στις Κυκλάδες. Οι νέες κοινότητες είναι φυλετικές. Και το κράτος που δημιουργείται από τη συνένωση πολλών κοινοτήτων είναι φυλετικό. Αρχηγός του είναι ο βασιλιάς, ο οποίος εκλέγεται από τη συνέλευση των πολεμιστών. Αργότερα το αξίωμα μεταβάλλεται σε κληρονομικό. Η κυριότερη αρμοδιότητα του βασιλιά είναι η αρχιστρατηγία, γι’ αυτό στο αξίωμα του βασιλιά εκλέγεται ο ικανότερος πολεμιστής.

ΑΙΤΙΑ Α΄ ΑΠΟΙΚΙΣΜΟΥ : α. Η ανώμαλη κατάσταση που επικράτησε στην Ελλάδα μετά τις μετακινήσεις των ελληνικών φύλων κατά τον 12ο αιώνα π.Χ. β. η γενική στενότητα του χώρου και γ. ο οικονομικός μαρασμός και η ανασφάλεια υποχρέωσαν συμπαγείς ομάδες Ελλήνων να μεταναστεύσουν προς τα νησιά του Αιγαίου και τα δυτικά παράλια της Μικράς Ασίας. Η μετακίνηση πραγματοποιήθηκε κατά φυλετικές ομάδες και τον 10ο αιώνα η μετανάστευση αυτή έλαβε τη μορφή ενός ευρύτατου αποικισμού. Η κίνηση αυτή έμεινε γνωστή ως Πρώτος ελληνικός αποικισμός.

ΑΙΟΛΕΙΣ: πιεζόμενοι από τους Θεσσαλούς, εγκαταστάθηκαν αρχικά στη Λέσβο και στην Τένεδο και στη συνέχεια ίδρυσαν αποικίες στο βόρειο τμήμα της μικρασιατικής παραλίας, σε μια περιοχή που εκτείνεται από την Τρωάδα στα βόρεια μέχρι τον κόλπο της Σμύρνης. Είναι η περιοχή της Αιολίδας.

ΙΩΝΕΣ: ξεκινώντας από την Αττική, την Εύβοια και τη βορειοανατολική Πελοπόννησο εγκαταστάθηκαν στη Χίο, στη Σάμο και στο κεντρικό τμήμα των παραλίων της Μικράς Ασίας. Είναι η περιοχή που ονομάστηκε Ιωνία.

ΔΩΡΙΕΙΣ:  εγκαθίστανται στη Ρόδο, στην Κω και στο νότιο τμήμα των παραλίων της Μικράς Ασίας, όπου ιδρύουν τη δωρική εξάπολη.

Οι πρώτοι Έλληνες άποικοι ασχολούνται στην αρχή με τη γεωργία. Γρήγορα όμως επιδίδονται στο εμπόριο και ταχύτατα οι ελληνικές πόλεις της Μικράς Ασίας αναπτύσσονται σε εύρωστα εμπορικά κέντρα. Την οικονομική ανάπτυξη ακολουθεί η πολιτισμική άνθηση.

Β. ΑΙΝΟΣ : αρχαιότατη πόλη της Θράκης κτισμένη πάνω στη χερσόνησο της λιμνοθάλασσας Στεντορίδος όχι μακριά από τη θάλασσα στην αριστερή όχθη του ποταμού Έβρου, γνωστή ήδη από τα ομηρικά χρόνια με το όνομα «Αίνος» το οποίο και τελικά επικράτησε.

 

ΟΝΟΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ

Πολτυοβρία: από το μυθικό βασιλιά Πόλτυ + βρία ( = πόλη στη θρακική γλώσσα ) σύμφωνα με το Στράβωνα [ Έλληνας γεωγράφος, φιλόσοφος, ιστορικός , «Γεωγραφικά», 64μ.Χ- 24 μ.Χ].

Άψινθος ή Άψυνθος : από κάποιο ποτάμι της Θράκης με το όνομα Άψινθος σύμφωνα με το Διονύσιο τον Περιηγητή [ αρχαίος Έλληνας γεωγράφος , 2^ος αι. μ.Χ ]. Με το όνομα αυτό αναφέρεται και στο Σουίδα/ Σούδα [ λεξικό του 10^ου αι. μ.Χ με 30.000 λήμματα: πηγή, ετυμολογία, σημασία λέξεων + απόσπάσματα συγγραφέων κειμένων πολιτικής ,εκκλησιαστικής και λογοτεχνικής ιστορίας]

Αίνος : από τον Αινεία ο οποίος μετά την καταστροφή της Τροίας κατέφυγε στα θρακικά παράλια σύμφωνα με το Βιργίλιο [ αρχαίος Ρωμαίος ποιητής, 70 π.Χ- 19 π.Χ, σπουδαιότερο έργο του η «Αινειάδα» , ρωμαϊκό έπος ] , Αινειάδα ΙΙΙ, 17. Όπως φαίνεται από τους στίχους της Αινειάδας ο Αινείας ονόμασε τους κατοίκους Αινειάδες και από αυτή την επωνυμία των κατοίκων η πόλη ονομάστηκε Αίνος. Σύμφωνα και με άλλες πηγές η πόλη κτίσθηκε από τον Αινεία. Ο Ηρόδοτος [ αρχαίος Έλληνας, ιστορικός, γεωγράφος, περιηγητής του 5^ου π.Χ αι. ]  αναφέρει ότι η Αίνος ήταν αποικία αιολική και την ονομάζει «Αιολίδα» πόλη. Σε κάποιες πηγές αναφέρεται ότι εποικίστηκε από Αιολείς της Λέσβου και σε κάποιες άλλες ότι οι πρώτοι άποικοι της Αίνου ήταν οι Αλωπεκοννήσιοι κατά τον 7^ο αι. π.Χ , τους οποίους διαδέχθηκαν άποικοι Λέσβιοι και Κύμιοι και οι οποίοι και ονόμασαν την πόλη από Πολτυοβρία , Αίνο.  Τέλος σύμφωνα με άλλη παράδοση η πόλη κτίσθηκε από τον Αίνο, αδελφό του Γουνέα ο οποίος ήλθε με 22 καράβια, ως σύμμαχος των Τρώων, από τη Θεσσαλία. Μυθικοί βασιλείς της Αίνου: Πόλτυς, Πολυμήστωρ, Πείρος, Ίμβρασίδης κ.ά

ΕΡΓΑΣΙΕΣ

1. Να βρείτε ονόματα και άλλων πόλεων που έχουν κατάληξη – βρια και να τις εντοπίσετε τοπικά.
2. Να βρείτε πληροφορίες για τους μυθικούς βασιλείς της Αίνου καθώς και για τον Αινεία και τον τρωικό πόλεμο.
3. Ποια είναι η περιοχή της Αλωπεκοννήσου ;
4. Να μελετήσετε τα αίτια και το χρονικό του Α΄ αποικισμού. Φανταστείτε ότι ήσασταν κάτοικος της Θεσσαλίας κατά τον 12^ο αιώνα π.Χ. Θα μπορούσαν κάποιοι επίγονοί σας να εγκατασταθούν στην Αίνο; Με ποιο τρόπο και ποια χρονική περίοδο περίπου;

 ΑΙΝΟΣ – ΣΥΝΤΕΧΝΙΕΣ

Με τον όρο «συντεχνία» εννοείται συνεργατικός και συνεταιρικός θεσμός μεταξύ τεχνιτών. Η συντεχνία μεταφορικά είναι ενίοτε γνωστή και ως “αδελφότητα”, δηλαδή μία οργάνωση ή ένας σύλλογος ανθρώπων που έχουν κάποιο κοινό ενδιαφέρον, δοξασία ή/και προσδοκία για το μέλλον. Τα μέλη των συντεχνιών, όταν αυτές έχουν την έννοια της αδελφότητας, είναι συνήθως συνδεδεμένα μεταξύ τους με σταθερούς δεσμούς και με την ίδια την συντεχνία με ισχυρές δεσμεύσεις. Οι περισσότερες συντεχνίες εφαρμόζουν περιοριστικά κριτήρια για την αποδοχή κάποιου ατόμου στο δυναμικό τους.

[https://el.wikipedia.org]

Συντεχνία: γενικά κάθε οργάνωση ατόμων που απασχολούνται στον ίδιο επαγγελματικό κλάδο. Κατά το μεσαίωνα επαγγελματική ένωση μαστόρων ή τεχνιτών ή εμπόρων με αυστηρή ιεραρχία στην οποία δεν μπορεί κανείς να ενταχθεί εύκολα και η οποία έχει ως σκοπό να  προασπίσει τα συμφέροντα των μελών της και να μην επιτρέψει την είσοδο ξένων στο επάγγελμα.

[ Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, Γ. Μπαμπινιώτη]

 

ΕΡΓΑΣΙΑ : Να μελετήσετε τους παραπάνω ορισμούς και τις σελίδες 124-126 από το βιβλίο « Η καθημερινή ζωή των Ελλήνων στην Τουρκοκρατία» , Ι.Μ Χατζηφώτης και να συνθέσετε ένα κείμενο στο οποίο να αναφέρονται :

• Τι εννοούμε με τον όρο «συντεχνίες»
• Τη χρονική περίοδο κατά την οποία εμφανίζονται ισχυρές συντεχνίες και την αλλαγή στην ονομασία τους με την πάροδο του χρόνου.
• Την οργάνωση των συντεχνιών
• Τη σπουδαιότητα της συντεχνίας των γουναράδων
• Τις σημαντικότερες συντεχνίες κατά την οθωμανική περίοδο.

 

ΑΙΝΟΣ – ΗΘΗ/ΕΘΙΜΑ/ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ

 

ΠΑΡΑΜΥΘΙ : είναι μια σύντομη ή λαϊκή ιστορία. Το παραμύθι είναι μια επινόηση, μια μυθιστοριογραφία, μια φανταστική αφήγηση που κάνει μεταφορική χρήση κάποιου ζώου ως κεντρικό χαρακτήρα του ή εισάγει στερεότυπους χαρακτήρες όπως ο κατεργάρης. Ως είδος το παραμύθι ανήκει στην προφορική ή λαϊκή λογοτεχνία. Στην Ελλάδα το ενδιαφέρον για το παραμύθι εντάσσεται στο γενικότερο ενδιαφέρον για τα προϊόντα της δημώδους λογοτεχνίας, τα οποία συμβάλλουν κυρίως στη διαμόρφωση της εθνικής ταυτότητας.

ΕΡΓΑΣΙΑ:

Να μελετήσετε τις σελίδες 15,17,20-22 από το βιβλίο «Λαϊκά παραμύθια της Θράκης» Μ.Γ Βαρβούνης και να συνθέσετε ένα κείμενο στο οποίο να αναφέρονται:

• Πότε καταγράφτηκαν και από ποιους προήλθαν οι αφηγήσεις των λαϊκών παραμυθιών της Ανατολικής Θράκης.
• Τα χαρακτηριστικά τους.
• Η σπουδαιότητά τους.

ΑΙΝΟΣ – ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ/ ΣΧΟΛΕΙΑ

ΕΡΓΑΣΙΑ :

 Να μελετήσετε τις σελίδες 306-310 από την ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ, τόμος ΙΑ΄ και να συνθέσετε ένα κείμενο σχετικό με την εκπαίδευση κατά την οθωμανική περίοδο που να περιέχει πληροφορίες για:

 

• Τους κύκλους των γνώσεων/τύπους σχολείων αυτή την περίοδο (σελίδες 306-307 )
• Τους Φορείς της εκπαίδευσης (σελ.308 )
• Το ρόλο της Εκκλησίας στην εκπαίδευση ( σελ. 308 )
• Την αλλαγή στους φορείς και στο πνεύμα της εκπαίδευσης στο τελευταίο τέταρτο του 18^ου αιώνα μ.Χ [ κυρίως μετά τη συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή το 1774 μ.Χ ] , τη δημιουργία συλλογικών οργάνων/ φιλολογικών εταιρειών ( σελίδες 308,309,310 ).

ΑΙΝΟΣ – ΕΠΙΦΑΝΕΙΣ ΑΙΝΙΤΕΣ

 

«Μία από τις μεγάλες συμβολές της Αίνου είναι η συμμετοχή πολλών ναυτικών στον απελευθερωτικό αγώνα του 1821. Η συνδρομή των Αινιτών , ο ηρωισμός πολλών αξίων τέκνων της με κορυφαίους τον Αντώνη Βιζβίζη και τη γυναίκα του Δόμνα είναι άγνωστα στο ευρύ κοινό και το εθνικό σύστημα εκπαίδευσης. Η συμβολή της Αίνου στον αγώνα του 1821 είναι ανάλογη με την παρουσία των Ψαρών, της Χίου, της Ύδρας και άλλων νησιών»

«Μνήμης οδοιπορία. ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΘΡΑΚΗ», Χρήστος Ζαφείρης, ΑΙΝΟΣ, σελίδα 250

 

ΕΡΓΑΣΙΑ : Το ζεύγος Βιζβίζη και η συμβολή του στην ελληνική επανάσταση.

 

ΑΙΝΟΣ  – ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

 Διαβάζουμε σταδιακά και παρουσιάζουμε τμηματικά το μυθιστόρημα του Δ. Μαργαριτόπουλου

«Αχ, Θράκη μου» ~~~~~~~~~

καταγράφοντας : τον τόπο, το χρόνο , τα πρόσωπα

και

αποδίδοντας το νόημα περιληπτικά

ΑΙΝΟΣ 6-11- 2015

ΑΙΝΟΣ  – ΙΣΤΟΡΙΑ

Η Αίνος χτίστηκε τον 6^ο αιώνα από Αιολείς αποίκους στη θέση της αρχαίας πόλης Πολτίμβριας.

Κατά τον 5^ο και 4^ο αιώνα π.Χ η Αίνος άκμαζε όσο λίγες πόλεις της Θράκης. Μέσω αυτής ο Ξέρξης πέρασε με το στρατό του κατά την εκστρατεία του στην Ελλάδα. Εκεί στο Δορίσκο τη μετέπειτα  Τραϊανούπολη όπου υπήρχε τείχος και περσική φρουρά από την εποχή της σκυθικής εκστρατείας του Δαρείου αρίθμησε τον πολυάριθμο στρατό του κατά τον Ηρόδοτο.

Κατά το έτος 477-476 π.Χ  η Αίνος αποτελούσε μέρος της ναυτικής ηγεμονίας των Αθηναίων και απαντά πολλές φορές το όνομά της στους φορολογικούς καταλόγους των Ελληνοταμιών.

Στη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου ήταν μία από τις υποτελείς συμμαχικές πόλεις των Αθηναίων, σύμφωνα με τον Θουκυδίδη. Όταν ο δημαγωγός Κλέων υποχώρησε από την Πύλο ανάμεσα στους στρατιώτες του είχε παραλάβει και πελταστές από την Αίνο. Κατά τη Σικελική εκστρατεία το 415 π.Χ η Αίνος ήταν συμμαχική πόλη , υποτελής των Αθηναίων και συμμετείχε σ` αυτήν με τις ναυτικές της δυνάμεις.

Στην εποχή του Φιλίππου του Μακεδόνα ( 359 – 346 π.Χ ) η Αίνος υπέστη την τύχη ολόκληρης της Θράκης και αποτέλεσε μέρος του Μακεδονικού βασιλείου.

 

ΕΡΓΑΣΙΑ : Εάν ήσαστε κάτοικος της Αίνου κατά τον 5^ο και 4^ο αιώνα π.Χ ποια μεγάλα γεγονότα που συνέβησαν στον ελλαδικό χώρο θα είχατε ζήσει; Ποια θα ήταν η συμμετοχή σας;

[Να μελετήσετε τα αντίστοιχα κεφάλαια από το βιβλίο της Ιστορίας της Α΄ Γυμνασίου]

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:- Ιστορία Α΄ Γυμνασίου, σχολικό βιβλίο

–           Αχιλλέας Σαμοθράκης: «Λεξικόν Γεωγραφικόν και Ιστορικόν της Θράκης»

– Χρήστος Ζαφείρης: «Μνήμης Οδοιπορία» ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΘΡΑΚΗ

ΑΙΝΟΣ – ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

 ΕΡΓΑΣΙΑ: Να μελετήσετε τις σελίδες 310 – 316 από την ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ, τόμος ΙΑ΄ και να συνθέσετε ένα κείμενο σχετικό με την κτιριακή συγκρότηση και εξέλιξη  κατά την οθωμανική περίοδο που να περιέχει πληροφορίες για:

• Τους παράγοντες που συνέβαλαν στην εξεύρεση λύσεων για την κτιριακή συγκρότηση κατά τους πρώτους αιώνες της Τουρκοκρατίας στην Ελλάδα και να αναφέρετε ποια ήταν τα πρώτα οικήματα που χρησιμοποιήθηκαν για αυτό το σκοπό ( σελίδες 310, 311 ).
• Το ρόλο του Μελέτιου Βατοπεδινού στην κτιριακή εξέλιξη και το ρόλο της αστικής τάξης σε αυτήν ( σελίδα 312 ).
• Δύο παραδείγματα ( επιγραμματικά ) που να καταδεικνύουν πως το πρόβλημα της σχολικής εγκατάστασης βρίσκει μια ολοκληρωμένη λύση ( σελίδα 312 ).
• Τις βασικές επιδιώξεις σχετικά με την κτιριακή συγκρότηση την μετέπειτα περίοδο, 17^ο , 18^ο αιώνα ( σελίδες 314, 315, 316 ).

ΑΙΝΟΣ – ΣΥΝΤΕΧΝΙΕΣ

ΕΡΓΑΣΙΑ : Αφού μελετήσετε το υλικό που σας δόθηκε, να συνθέσετε ένα κείμενο στον οποίο να καταγράψετε τις συντεχνίες στην Αίνο και να καταδείξετε το ρόλο τους στην οικονομική και την κοινωνικοπνευματική ζωή της Αίνου.

ΣΥΝΤΕΧΝΙΕΣ ΑΙΝΟΥ

Γουναράδες

Ραπτάδες

Καπάδες

Πραγματευτάδες  Καβετζήδες  ( καφετζήδες )

Γεωργοί ( ριντζηπέρηδες )

Μπακάληδες

Τζουκαλάδες

Ψαράδες   μαγαζητζήδες

Καραβοκυραίοι

Ψωμάδες

Ντουλγέρηδες ( χτίστες )

Αμπελουργοί

Πραγματευτάδες  Μπεζασήδες ( υφασματέμποροι )

Αλπάνηδες ( πεταλωτές )

Κηπουροί ( μπαγτζεβάνηδες )

ΑΙΝΟΣ 13-11-2015

ΑΙΝΟΣ – ΙΣΤΟΡΙΑ

ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΟΙ – ΡΩΜΑΪΚΟΙ ΧΡΟΝΟΙ

 

Ο θάνατος του Αλέξανδρου (323 π.Χ.) άφησε δυσαναπλήρωτο κενό. Οι στρατηγοί του προχώρησαν σε αγώνα αλληλοεξόντωσης με αποτέλεσμα την πολυδιάσπαση του απέραντου κράτους. Ο ελλαδικός χώρος χάνει τη ζωτικότητά του. Αντίθετα, ο ανατολικός αναζωογονείται οικονομικά και πολιτισμικά, ενώ η ελληνική καθιερώνεται ως επίσημο γλωσσικό όργανο. Παράλληλα στη Δύση η Ρώμη υψώνεται σε ισχυρή δύναμη, υποτάσσει την Καρχηδόνα και επιβάλλει τη θέλησή της στον ελλαδικό (146 π.Χ.) και στον ελληνιστικό χώρο (30 π.Χ.).

Ο Αλέξανδρος πέθανε χωρίς να αφήσει διάδοχο. Ο ετεροθαλής αδελφός του Φίλιππος Αρριδαίος δεν είχε τα απαραίτητα προσόντα. Δεν μπορούσε, ως εκ τούτου, να αποτελέσει λύση στο οξύ πρόβλημα της διακυβέρνησης του κράτους˙ το ίδιο επίσης ίσχυε και για τον γιο του Αλέξανδρου, που στο μεταξύ είχε γεννηθεί.Η σύγκρουση των «διαδόχων» υπήρξε άγρια. Ο καθένας προσπαθούσε με κάθε τρόπο να υπερισχύσει. Παρατηρήθηκε μάλιστα το φαινόμενο να στρέφονται όλοι κατά του εκάστοτε ισχυρού. Η πιο αποφασιστική μάχη, στην οποία πήραν μέρος οι κυριότεροι διεκδικητές, έγινε στην Ιψό (301 π.Χ.). Η αυτοκρατορία του Αλέξανδρου διασπάστηκε οριστικά. Τα κράτη που προέκυψαν ήταν: της Μακεδονίας, της Θράκης, της Συρίας και της Αιγύπτου.

Το βασίλειο της Μακεδονίας

Ήταν το πιο ομοιογενές και το πιο δημοκρατικό από τα άλλα βασίλεια. Παρόλο που ο πληθυσμός του είχε ελαττωθεί λόγω του μεταναστευτικού ρεύματος προς την Ανατολή, εντούτοις η ανάπτυξή του συνεχιζόταν. Μεγάλη ώθηση στο εμπόριο έδωσε η Θεσσαλονίκη, που είχε στο μεταξύ ιδρυθεί από τον Κάσσανδρο (316 π.Χ.).

Αυτή την εποχή στον ελλαδικό χώρο δημιουργήθηκαν δύο συμπολιτείες, η Αιτωλική και η Αχαϊκή. Ήταν μια προσπάθεια των κατοίκων των περιοχών αυτών να αντιμετωπίσουν με αποτελεσματικό τρόπο τα προβλήματά τους

Η Αιτωλική συμπολιτεία αναφέρεται για πρώτη φορά τον 4ο αιώνα π.Χ. Αποτελεί ομοσπονδία πόλεων βασισμένη σε δημοκρατικές αρχές. Κύρια πηγή εξουσίας ήταν η ομοσπονδιακή συνέλευση, στην οποία λάμβαναν μέρος οι πολίτες, όσοι δηλαδή ήταν «Αιτωλοί». Η συνέλευση αποφάσιζε για πόλεμο ή ειρήνη, εξέλεγε τους άρχοντες και ψήφιζε τους νόμους.

Αχαϊκή συμπολιτεία        Η Αχαϊκή συμπολιτεία εμφανίζεται στο ιστορικό προσκήνιο το 280 π.Χ. ως ένωση τεσσάρων πόλεων της βόρειας Πελοποννήσου. Στη συνέχεια προστέθηκαν κι άλλες.

Το κράτος της Αιγύπτου ίδρυσε ο στρατηγός του Αλέξανδρου, Πτολεμαίος. Η ζωή οργανώθηκε με βάση τα ελληνικά πρότυπα, ενώ στη διοίκηση διατηρήθηκε γενικά το σύστημα των Φαραώ.

Το κράτος της Συρίας, του οποίου ιδρυτής υπήρξε ο Σέλευκος (312-281 π.Χ.), αποτελούσε ένα μωσαϊκό εθνοτήτων με ασταθή σύνορα. Πρωτεύουσα του κράτους έγινε η Αντιόχεια και επίσημη γλώσσα η ελληνική.

Η περιοχή της Περγάμου που παραχωρήθηκε από τον Σέλευκο στον Φιλέταιρο (281 π.Χ.) εξελίχθηκε σταδιακά σε ανεξάρτητο κράτος. Η Πέργαμος απέκτησε μεγάλη δύναμη επί Αττάλου Α’ (241-197 π.Χ.), ο οποίος, αφού νίκησε τους Γαλάτες, διεύρυνε τα όρια του κράτους και περιέλαβε τη μικρασιατική περιοχή του βασιλείου της Συρίας. Η πρωτεύουσα είχε κτιστεί κλιμακωτά πάνω σε λόφο, τον οποίο στεφάνωνε η ακρόπολη, λαμπρό θρησκευτικό και πολιτισμικό κέντρο.

Τα ελληνιστικά βασίλεια δέχθηκαν ένα μεγάλο μεταναστευτικό ρεύμα από την Ελλάδα και απέβησαν για πολλά χρόνια κυψέλες του ελληνικού πολιτισμού. Βαθμιαία παρήκμασαν και υπέκυψαν στη Ρώμη, τη νέα δύναμη που πρόβαλε στη Δύση. Την εποχή που ο ελληνικός κόσμος σπαράσσεται από έριδες και συγκρούσεις, στην ιταλική χερσόνησο ο αντίστοιχος ιταλικός σταδιακά ενοποιείται. Η ένωση αυτή γίνεται με κέντρο τη Ρώμη, η οποία σε μικρό χρονικό διάστημα έγινε κοσμοκράτειρα. Η Ρώμη απέκτησε γρήγορα δύναμη χάρη στην προνομιακή της θέση. Ήταν κτισμένη στις όχθες του Τίβερη ποταμού, μέσω του οποίου έφθαναν εκεί τα ελληνικά και φοινικικά πλοία με άφθονα εμπορεύματα. Η ανάπτυξή της αποτέλεσε πόλο έλξης για πολλούς κατοίκους της υπαίθρου. Μετά τη νίκη επί των Καρχηδονίων (202 π.Χ.) οι Ρωμαίοι έστρεψαν τα βλέμματά τους προς τον ελληνικό κόσμο. Την εποχή αυτή οι Έλληνες παρουσιάζονται διαιρεμένοι και αποδυναμωμένοι. Οι μόνες δυνάμεις που μπορούσαν να προβάλουν αντίσταση στον ρωμαϊκό επεκτατισμό ήταν η Μακεδονία και οι δύο Συμπολιτείες. Η κατάσταση που παρουσιαζόταν στην Ελλάδα ήταν ευνοϊκή για τα σχέδια των Ρωμαίων. Οι ίδιοι εφάρμοσαν πολύ αποτελεσματικά την πολιτική του «διαίρει και βασίλευε». Πέτυχαν εύκολα να επεμβαίνουν στις υποθέσεις των Ελλήνων και να τους κρατούν αποδυναμωμένους.Έτσι, όταν δημιουργήθηκε ένας συνασπισμός εναντίον του Φιλίππου Ε’ της Μακεδονίας, οι Ρωμαίοι έσπευσαν να προσφέρουν τη βοήθειά τους. Ο Ρωμαίος στρατηγός Φλαμινίνος, υποστηριζόμενος και από τις δυνάμεις της Αιτωλικής συμπολιτείας, κατάφερε να νικήσει τον Φίλιππο στη θέση Κυνός Κεφαλές (197 π.Χ.). Η Μακεδονία αναγκάστηκε να πληρώσει πολεμική αποζημίωση και να αναγνωρίσει την ελευθερία των πόλεων κι των Συμπολιτειών.  Παρά την ήττα της, η Μακεδονία διατηρούσε αρκετές δυνάμεις. Ο Φίλιππος είχε αρχίσει μάλιστα μια συστηματική προσπάθεια για να αναμετρηθεί και πάλι με τους Ρωμαίους. Το έργο ανέλαβε να συνεχίσει ο γιος του Περσέας. Νικήθηκε όμως στην Πύδνα (168 π.Χ.) από τον Αιμίλιο Παύλο και πιάστηκε αιχμάλωτος. Η Μακεδονία έχασε την ανεξαρτησία της.

Από κει και πέρα οι Ρωμαίοι μπορούσαν εύκολα να υποτάξουν και τις υπόλοιπες ελληνικές δυνάμεις. Τελευταία αντίσταση προέβαλαν οι δυνάμεις της Αχαϊκής συμπολιτείας στη Λευκόπετρα κοντά στον Ισθμό, όπου νικήθηκαν (146 π.Χ.). Βαρύ τίμημα πλήρωσε η Κόρινθος. Ο Ρωμαίος στρατηγός Μόμμιος έδωσε εντολή να καταστραφεί η πόλη και οι κάτοικοι να πουληθούν ως δούλοι.Τελευταία πράξη του δράματος υπήρξε η κατάληψη της Αλεξάνδρειας από τον Οκταβιανό (30 π.Χ.), με συνέπεια τη μετατροπή της Αιγύπτου σε επαρχία του ρωμαϊκού κράτους.

 

Η ΑΙΝΟΣ κατά τα ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΑ και ΡΩΜΑΪΚΑ ΧΡΟΝΙΑ

Στα χρόνια των διαδόχων του Μεγάλου Αλεξάνδρου και των Επιγόνων , η Αίνος καταλαμβανόταν διαδοχικά από τον ισχυρότερο. Γύρω στο 250 π.Χ προσχώρησε στους Σελευκίδες της Συρίας. Το 220 π.Χ περιήλθε στην κατοχή των Πτολεμαίων της Αιγύπτου, οι οποίοι εκείνη την εποχή ήταν κύριοι σχεδόν όλων των νησιών του Αιγαίου πελάγους και παρέμεινε στην κατοχή τους μέχρι το θάνατο του Πτολεμαίου του Φιλοπάτορος το 205 π.Χ. Το 200 π.Χ την πολιόρκησε ο Φίλιππος ο Γ’ , βασιλιάς της Μακεδονίας η κατοχή του οποίου σε αυτήν δε διήρκεσε πολύ και η Αίνος περιήλθε στην εξουσία του Αντίοχου Γ΄ , βασιλιά της Συρίας. Το 189 π.Χ  η φρουρά που στάλθηκε στην πόλη εκδιώχθηκε από τους Ρωμαίους οι οποίοι ανάγκασαν τον Αντίοχο να την αφήσει ελεύθερη. Από τότε η Αίνος άκμασε ως ελεύθερη πόλη , απέκτησε πολιτικά και οικονομικά προνόμια από τους Ρωμαίους οι οποίοι δεν την παρέδωσαν στον Άτταλο , βασιλιά της Περγάμου , σύμμαχο και φίλο τους, όπως του είχαν υποσχεθεί. Ο Πλίνιος την αναφέρει ως civitas libera ( ελεύθερη πόλη ).

ΑΙΝΟΣ – ΗΘΗ/ΕΘΙΜΑ/ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ

Διαβάστε το παραμύθι «Ο Σταχτοπέπελης» από την Ανατολική Θράκη και «Ο Κελς» από την περιοχή «Βαβά Εσκί» και «Σαράντα Εκκλησιές» από το βιβλίο «Λαϊκά παραμύθια της Ανατολικής Θράκης». Αποδώστε το νόημα του καθενός περιληπτικά. Δώστε ένα δικό σας τίτλο στο καθένα από αυτά.

Στη συνέχεια:

 

• Να τα κατατάξετε σε κατηγορία ( σελ. 143, 144, Λουκάτος «Εισαγωγή στην ελληνική λαογραφία»)
• Να εντοπίσετε τα χαρακτηριστικά τους ( σελ. 140, 141,145, 146 Λουκάτος «Εισαγωγή στην ελληνική λαογραφία» )
• Να προσδιορίσετε την αξία τους ( σελ. 147, 148 Λουκάτος «Εισαγωγή στην ελληνική λαογραφία»)

ΑΙΝΟΣ – ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΕΡΓΑΣΙΑ: Να μελετήσετε τις σελίδες 316 – 319 από την ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ, τόμος ΙΑ΄ και να συνθέσετε ένα κείμενο σχετικό με το διδακτικό προσωπικό των εκπαιδευτηρίων κατά την οθωμανική περίοδο που να περιέχει πληροφορίες για:

• Για την προέλευση του διδακτικού προσωπικού κατά την πρώτη οθωμανική περίοδο στην κατώτερη βαθμίδα και να καταδείξετε τους λόγους που οδήγησαν σε αυτήν. ( σελ. 316 )
• Τους τύπους «δασκάλου» που διαμορφώθηκαν στην ανώτερη βαθμίδα και τους παράγοντες που συνέβαλαν στην ανάδειξη της προσωπικότητας του δασκάλου; ( σελ 316)
• Την κοινωνική προέλευση του διδακτικού προσωπικού ( σελ. 317 ).
• Την αμοιβή των δασκάλων ( σελ 317 + 318 μέχρι μισθός)
• Τη συμμετοχή των γυναικών στην εκπαιδευτική διαδικασία ( σελ. 319 )

ΑΙΝΟΣ – ΕΠΙΦΑΝΕΙΣ ΑΙΝΙΤΕΣ

 Αχιλλέας Σαμοθράκης  : ζωή – έργο

ΑΙΝΟΣ  20-11-2015

 

ΑΙΝΟΣ – ΙΣΤΟΡΙΑ

 ΕΡΓΑΣΙΑ

Να κάνετε ένα ppt παρουσιάζοντας την ιστορία της Αίνου κατά την αρχαία εποχή αφού πρώτα κάνετε μια αναφορά στα γενικά χαρακτηριστικά της κάθε ιστορικής περιόδου.

ΑΙΝΟΣ – ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ – ΕΜΠΟΡΙΟ – ΣΥΝΤΕΧΝΙΕΣ

Δημιουργία ppt με θέμα τις συντεχνίεςΕΠΙΦΑΝΕΙΣ ΑΙΝΙΤΕΣ

ΕΡΓΑΣΙΑ: Να κάνετε ένα ppt με θέμα τη ζωή και το έργο του Αχιλλέα Σαμοθράκη.

ΑΙΝΟΣ – ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΕΡΓΑΣΙΑ: Να μελετήσετε τις σελίδες 321- 329 από την ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ, τόμος ΙΑ΄ και να συνθέσετε ένα κείμενο σχετικό με το πρόγραμμα, την ύλη και τα βιβλία στο πλαίσιο της εκπαίδευσης κατά την οθωμανική περίοδο που να περιέχει πληροφορίες για:

• Τους παράγοντες από τους οποίους εξαρτάται η νεοελληνική εκπαίδευση σε ό,τι αφορά την εσωτερική της οργάνωση ( σελ. 321-322 )
• Το πρόγραμμα σπουδών, τη χρονική διάρκεια που προτείνει ο Δημήτριος Καταρτζής στα τέλη του 18^ου αιώνα ( σελ.323 )
• Τον εισηγητή των παιδαγωγικών θεωριών και το σχετικό με αυτές έργο του ( σελ.323 ), τα χρονικά όρια των σπουδών (Καταρτζής, σχολή Βουκουρεστίου ), την αντίληψη για τις θερινές διακοπές, το διδακτικό περιεχόμενο των κύκλων και το χαρακτήρα των κοινών σχολείων στον κατώτερο κύκλο σπουδών ( σελ.323-324 )
• Τη συμβολή του Κοραή στην παιδαγωγική μέθοδο σχετικά με τη διδασκαλία των στοιχειωδών γνώσεων του κατώτερου κύκλου (σελ. 324 )
• Τους παράγοντες από τους οποίους εξαρτάται η ίδρυση, η οργάνωση και η λειτουργία των σχολών του ανώτερου κύκλου. Το χαρακτήρα των σχολών αυτών και τα μειονεκτήματά του (σελ. 324 )
• Τους κύκλους μαθημάτων των σχολών του ανώτερου κύκλου ( με άξονα την Πατριαρχική Ακαδημία ) και τον «Αριστοτελισμό» ( σελ. 326 )
• Το πνεύμα που κυριαρχεί στη μέθοδο της διδασκαλίας και τη γλώσσα που επικρατεί στη σχολική πράξη ( σελ. 326-327 )
• Το θέμα του σχολικού βιβλίου ( σελ. 328 )

ΑΙΝΟΣ 27-11-2015 και 4-12-2015

ΑΙΝΟΣ – ΙΣΤΟΡΙΑ

Εμπλουτισμός ppt με πληροφορίες από το άρθρο του Δ. Σαμπερτζούδη « Η δημιουργία και η ιστορική πορεία της πόλεως της Αίνου»

ΑΙΝΟΣ – ΣΥΝΤΕΧΝΙΕΣ

Δημιουργία ppt με θέμα «ΣΥΝΤΕΧΝΙΕΣ» της Αίνου και εμπλουτισμός με πληροφορίες από το βιβλίο της Καλλιόπης – Παπαθανάση Μουσιοπούλου «Επαγγέλματα και Συντεχνίες στην Ανατολική Θράκη»

ΑΙΝΟΣ  – ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Συνθετική εργασία με βάση τις πληροφορίες από την «Ιστορία του Ελληνικού Εθνους» για την εκπαίδευση κατά την οθωμανική περίοδο.

ΑΙΝΟΣ – ΗΘΗ/ΕΘΙΜΑ/ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ

Εικονογράφηση ενδεικτική παραμυθιών και σύνθεση τελικής εργασίας με βάση το υλικό

ΑΙΝΟΣ – ΕΠΙΦΑΝΕΙΣ ΑΙΝΙΤΕΣ

Προβολή DVD με θέμα τη ζωή της Δόμνας Βιζβίζη

ΦΎΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΑΙΝΟΣ – ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Συνέχιση ανάγνωσης του βιβλίου

ΑΙΝΟΣ – 11-12-2015

ΑΙΝΟΣ- ΙΣΤΟΡΙΑ

Αποδελτίωση πληροφοριών για την ιστορία της Αίνου κατά τη βυζαντινή περίοδο από το άρθρο του Δ. Σαρμπετζούδη «Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ ΤΗΣ ΑΙΝΟΥ»

ΑΙΝΟΣ – ΣΥΝΤΕΧΝΙΕΣ

Αφού μελετήσετε το υλικό που σας δόθηκε από το Διαδίκτυο και το βιβλίο του Χρήστου Ζαφείρη «Μνήμης Οδοιπορία. Ανατολική Θράκη», γράψτε ένα κείμενο σχετικό με την ανάπτυξη του εμπορίου στην Αίνο

( λόγοι ανάπτυξης, λιμάνι, προϊόντα, εμπορική κίνηση, η σημασία του ποταμού Έβρου, λόγοι παρακμής ).

ΑΙΝΟΣ – ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Αποδελτίωση υλικού από το βιβλίο της Κλεονίκης Δρούγκα « Η δομή και η λειτουργία του ελληνικού σχολείου στην Ανατολική Θράκη» / Εισαγωγή / Καζάς Αδριανούπολης

ΑΙΝΟΣ – ΗΘΗ/ΕΘΙΜΑ/ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ

Συγκέντρωση και επεξεργασία υλικού για τις «Παραδόσεις» από το βιβλίο της Κ. Παπαθανάση – Μουσιοπούλου « Παραδοσιακές εκδηλώσεις του λαού μας» και το βιβλίο του Δ. Λουκάτου “Εισαγωγή στην Ελληνική Λαογραφία”

ΑΙΝΟΣ – ΕΠΙΦΑΝΕΙΣ ΑΙΝΙΤΕΣ

Δημιουργία ppt για τον Αθηνόδωρο

ΑΙΝΟΣ – ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Συνέχιση του βιβλίου

 

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ για την ταινία με θέμα τη ζωή της Δόμνας Βιζβίζη

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:

• Ποιες πληροφορίες για τη ζωή της Δόμνας Βιζβίζη αντλείτε από την παρακολούθηση της ταινίας;

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

• Ποια η προσφορά της Δόμνας Βιζβίζη στην ελληνική επανάσταση; Αξιολογήστε την. Με την προσφορά ποιων άλλων  ηρωίδων της ελληνικής επανάστασης μπορεί να συνδεθεί;

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

• Ποιες σκέψεις και συναισθήματα σάς δημιουργήθηκαν από την παρακολούθηση της ταινίας;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ΑΙΝΟΣ 18-12-2015

ΑΙΝΟΣ – ΙΣΤΟΡΙΑ

Αποδελτίωση από το άρθρο του Δ. Σαρμπεζούδη « Μέρος Δ΄»

Λατινοκρατία /η πολιορκία της πόλης το 1265 από τους Βουλγαρο – Τατάρους / Η πρώτη εμφάνιση των Τούρκων στην Αίνο/ Η πολιορκία της πόλης από τους Καταλανούς

ΑΙΝΟΣ – ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ/ΕΜΠΟΡΙΟ/ΣΥΝΤΕΧΝΙΕΣ

Δημιουργία ppt με το υλικό για το εμπόριο και την οικονομία της Αίνου.

ΑΙΝΟΣ – ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Αποδελτίωση από το βιβλίο της Κλεονίκης Δρούγκα  «Η ελληνική παιδεία στην Ανατολική Θράκη ( 1352-1922 ) σελίδες 17-25 / 145-156

ΑΙΝΟΣ – ΕΠΙΦΑΝΕΙΣ ΑΙΝΙΤΕΣ

Παρουσίαση Αινιτών ηρώων στο πλαίσιο της συμβολής στους ναυτικούς αγώνες κατά την περίοδο της ελληνικής επανάστασης με έμφαση στον Μαργαρίτη Κούταβο

Καπετάν Κούταβος

http://www.sferikos.gr/i-simmetochi-ton-thrakon-ston-kata-thalassa-agona-tou-1821/

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Στο «θαύμα» του 1821 μεγάλο μερίδιο δόξης έχει η ελληνική ναυτιλία και ναυτοσύνη. Οι απλοί Έλληνες ναυτικοί έγιναν πυροβολητές και αγήματα. Οι Έλληνες εμποροπλοίαρχοι μετέτρεψαν τα «σιτοκάραβα» τους σε πολεμικούς «πάρωνες» και «βρίκια» ενώ οι ίδιοι έγιναν κυβερνήτες πολεμικών και ναύαρχοι. Έτσι, στο Αιγαίο ξεπήδησε μια θαλάσσια δύναμη που αντιπαρατάχτηκε, καταναυμάχησε και κατανίκησε όχι μόνο του τον τουρκικό πολεμικό στόλο αλλά και ενωμένο με τον κραταιό αιγυπτιακό.

Αναμφισβήτητα, πρωτοπόροι στον κατά θάλασσα αγώνα οι φημισμένοι ναυτικοί της Ύδρας των Σπετσών και των Ψαρών. Αλλά εφάμιλλη και η προσφορά των Θρακών, με πρώτους τους Αινίτες. Η Αίνος, το επίνειο της Θράκης στην τουρκοκρατία, το 1821, αριθμούσε 300 καράβια και τα ‘δωσε όλα, μαζί με τους ναυτικούς της, στον αγώνα.

Καπετάν Κούταβος( Μαργαρίτης Χατζή-Φραντζής Κούταβος), πλοίαρχος και ιδιοκτήτης του εμπορικού πλοίου «ΠΟΣΕΙΔΩΝ», το όπλισε με 12 κανόνια και 30 ναύτες. Πήρε μέρος στην εκστρατεία του Ολύμπου, μετέφερε τα επιζήσαντα γυναικόπαιδα από την καταστροφή της Χίου και μαζί με τον Καπετάν Γιάννη Καραβέλη ανέλαβε την πολιορκία του Ευρίπου. Τον Απρίλιο του 1824, βύθισε το πλοίο του για να μην περιέλθει στον εχθρό και χάνοντας το ένα του μάτι, κολυμπώντας διεσώθη στα παράλια του Ταλαντίου. Δεν σταμάτησε όμως τον αγώνα αλλά κατατάχτηκε Οπλαρχηγός δίπλα στον Βάσο και τον Κριεζιώτη στα επαναστατικά σώματα της Στερεάς Ελλάδας.

ΠΟΛΛΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ στο site http://sitalkisking.blogspot.gr/2010/06/1821.html gia

 

ΑΛΛΟΙ ΚΑΠΕΤΑΝΙΟΙ

http://elthraki.gr

[ προσθήκη]

«… Οι Βισβίζηδες έδωσαν πρόθυμα και χωρίς βαρυγκωμιά στην Πατρίδα ό,τι είχαν, ως που δεν είχαν… »

(Από τον επιτάφιο λόγο στον Χατζη-Αντώνη Βισβίζη)

Καπεταν Γιάννης Καραβέλης, πλοίαρχος και ιδιοκτήτης του εμπορικού πλοίου ‘’ΑΓΙΟΣ ΣΥΜΕΩΝ’’. Διέθεσε το πλοίο του με το πλήρωμα του στον αγώνα.

Καπεταν Εμμανουήλ Τέρογλου, πλοίαρχος και ιδιοκτήτης του εμπορικού πλοίου ‘’ΠΟΣΕΙΔΩΝ’’ Διέθεσε το πλοίο του με το πλήρωμα του στον αγώνα.

Καπεταν Ελευθέριος Παλαιός, πλοίαρχος και ιδιοκτήτης του εμπορικού πλοίου ‘’ΜΙΧΑΗΛ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ’’ το οποίο συμμετείχε στον αγώνα και στο τέλος μετετράπη από τους Πρόκριτους της Ύδρας σε πυρπολικό.

Καπεταν Γρηγόριος Κομνηνού, πλοίαρχος και ιδιοκτήτης εμπορικού πλοίου ‘’ΛΕΩΝΙΔΑΣ’’, βρέθηκε κατά την έκρηξη της επανάστασης στα Ψαρά και αγωνίστηκε μαζί με τους Ψαριανούς ναυτικούς.

Καπεταν Βασίλειος Χριστοφόρου, το 1825 με το πλοίο και το πλήρωμα του τέθηκε στη διάθεση των Υδραίων αγωνιστών.

Καπεταν Στρατής Σκόρδος, διέθεσε το πλοίο του με το πλήρωμα του, αποτελούμενο από 32 άνδρες, στη ναυμαχία πλησίον του Μολύβδου Λέσβου.

Καπεταν Αγγελής Αργυρίου, διέθεσε το πλοίο του (σκούνα) με το πλήρωμα του στον αγώνα.

Καπεταν Καζάζογλου Κωνσταντίνος, μαζί με Ψαριανούς ναυτικούς πήρε μέρος στις ναυμαχίες της Σάμου, της Κέας, του Καφηρέως και του Ευβοϊκού.

Είναι γεγονός ότι οι εδαφολογικές συνθήκες της Θράκης και η γειτνίασή της με την Πόλη, δεν επέτρεψαν τη συμμετοχή της, στην Επανάσταση του 1821, με τον ίδιο τρόπο, όπως στη Ρούμελη και το Μοριά.

Ίσως γι αυτό η προσφορά των Θρακών του 1821, δεν προβλήθηκε, όσο θα έπρεπε.

ΑΙΝΟΣ – ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Αρχή ανάγνωσης του βιβλίου του Μιχάλη Μπουναρτζίδη «Προσευχή για τις καινούργιες πατρίδες»

ΑΙΝΟΣ – ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ

Σημειώσεις από το βιβλίο της Καλλιόπης Παπαθανάση Μουσιοπούλου “Παραδοσιακές εκδηλώσεις του λαού μας” για τα «Ευτράπελα» και «Χριστουγεννιάτικα κάλαντα» από την Αίνο + «το χριστουγεννιάτικο δέντρο» ( συμβολισμός , προέλευση εθίμου ) σελ. 32-36.

ΑΙΝΟΣ 8-1-2016

 Ακρόαση ραδιοφωνικής εκπομπής Μαριάννας Κορομηλά για την Αίνο και αποδελτίωση υλικού σε καρτέλες ανάλογα με το θέμα της κάθε ομάδας.

ΑΙΝΟΣ –  15-1-2016

 

ΟΜΑΔΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ:

Εργασία και ppt για την ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ-ΕΜΠΟΡΙΟ στην Αίνο με βάση το δοθέν υλικό.

ΟΜΑΔΑ ΙΣΤΟΡΙΑ

Αποδελτίωση υλικού για την περίοδο της τουρκικής κατάκτησης στην Αίνο.

ΟΜΑΔΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Εργασία για τα σχολεία της Αίνου.

ΟΜΑΔΑ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ

Αποδελτίωση υλικού για «λαϊκούς χορούς» και πανηγύρια

( εισαγωγή – Αίνος )

ΟΜΑΔΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Επεξεργασία περιληπτικής απόδοσης του νοήματος των λογοτεχνικών βιβλίων «Αχ, Θράκη μου» και «Προσευχή για τις καινούργιες πατρίδες»

ΟΜΑΔΑ ΕΠΙΦΑΝΕΙΣ ΑΙΝΙΤΕΣ

Αποδελτίωση υλικού και δημιουργία ppt για Αγαθάγγελο Εσφιγμένο

Ο νέος Οσιομάρτυς του Χριστού Αγαθάγγελος

Ποιός θα ακούσει χωρίς να δακρύσει και να συγκινηθεί το ένδοξο και κατανυκτικό μαρτύριο του Οσιομάρτυρα και Νεομάρτυρα Αγαθαγγέλου, με το οποίο δοξάσθηκε ο Θεός, η Ορθοδοξία και το Γένος μας, ιδιαίτερα δε η Σεβασμία Μονή μας, η οποία τον προετοίμασε γιά τον δοξασμένο θρίαμβο;

Ο Άγιος καταγόταν από την πόλη της Θράκης Αίνο από γονείς φτωχούς αλλά ευσεβείς και ονομάσθηκε στο άγιο Βάπτισμα Αθανάσιος.

Εξαιτίας της φτώχειας του ανέλαβε υπηρεσία στο πλοίο κάποιου Τούρκου, για να εξοικονομεί τα αναγκαία προς το ζην. Βλέποντας ο μιαρός Τούρκος τα προτερήματα και την επιδεξιότητα του Αθανασίου, σκέφθηκε να τον μεταστρέψει στο μωαμεθανισμό για να τον κάνει κληρονόμο του. Γνωρίζοντας όμως τη σταθερότητα και την ευσέβεια του νέου και ότι με κολακείες δεν μπορεί να τον πείσει, κράτησε το σκοπό του μυστικό, γιά να μεταχειρισθεί βίαια μέσα. Ενώ ταξίδευαν μία φορά από Κωνσταντινούπολη στη Σμύρνη, ο άνομος κριτής των Αγαρηνών της Σμύρνης, βλέποντας και αυτός την προθυμία και επιμέλεια του Αθανασίου, παρακινούσε τον πλοίαρχο να προσπαθήσει με κάθε τρόπο να τον αλλαξοπιστήσει. Μόλις έφθασαν στη Σμύρνη, την ίδια νύχτα διέταξε ο Αγαρηνός τον Αθανάσιο να ανάψει ένα φανάρι και να προπορεύεται απ’ αυτόν, τάχα ότι θα πάει σε κάποιο μέρος. Ενώ προχωρούσαν σ’ένα δρόμο κοντά σε τουρκικά μνήματα, διέταξε το νέο να μπεί στο τουρκικό νεκροταφείο και όταν προχώρησαν στο βαθύτερο μέρος, ξαφνικά έβγαλε μαχαίρι ο μιαρός Τούρκος και επιχειρώντας δήθεν να τον σκοτώσει τον πλήγωσε αρκετά. Ο νέος ξαφνιάστηκε και τον παρακαλούσε έμφοβος και με θρήνους, εκείνος όμως του απάντησε ότι είναι αδύνατο να τον αφήσει ζωντανό, εκτός αν γίνει ομόπιστός του. Ο νέος σκέφθηκε ότι η μαρτυρία του Τούρκου εκείνου δεν ίσχυε, διότι όλοι τον ήξεραν σαν ψεύτη, οπότε είπε στον εαυτό του «ας πω αυτόν το λόγο να λυτρωθώ από αυτόν τον αιμοβόρο και αύριο τον αρνούμαι και φεύγω». Τούτο ήταν παγίδα του σατανά, γιά να εξομώσει. Μόλις είπε ότι γίνεται Οθωμανός, αμέσως ο ασεβής εκείνος τον φίλησε και του έδωσε οθωμανικό όνομα και την ίδια ώρα του μεσονυκτίου τον έσυρε στο κριτήριο και δεν τον άφησαν πλέον έως ότου του έκαναν και την περιτομή. Μετά από λίγες μέρες ασθένησε βαριά καί λυπόταν φοβούμενος μήπως πεθάνει στην ασέβεια, αλλ’ ο Θεός τον λυπήθηκε. Μετά από πολλές ταλαιπωρίες και κινδύνους αναχώρησε από τον αφέντη του, ο οποίος πάλι λίγο έλειψε να τον σκοτώσει, γιά οικονομική όμως διαφορά· από τότε άρχισε να σηκώνεται από το βάθος της ασεβείας και χρησιμοποιούσε το χριστιανικό του όνομα.

Αφού διασώθηκε από πολλούς κινδύνους με τη βοήθεια του Θεού, ήρθε στο Άγιον Όρος και πρώτα επισκέφθηκε μερικά μοναστήρια και σκήτες, όπου εξομολογήθηκε σε πολλούς πνευματικούς ζητώντας καταφύγιο· ύστερα, κατόπιν συμβουλής κάποιου εναρέτου πνευματικού, ήρθε στο ιερό Κοινόβιο του Εσφιγμένου, όπου τον δέχθηκε ο ηγούμενος Ευθύμιος, αφού τον εξομολόγησε και έμαθε όλη την ιστορία του. Απ’ αυτόν διωρίσθηκε τραπεζάρης, δηλαδή να υπηρετεί στην τράπεζα των πατέρων, όπου υπηρετούσε με πολλή προθυμία.

Ο διάβολος του προξένησε πολλούς και δυσδιήγητους πειρασμούς και φαντασίες, αλλά ο Αθανάσιος με την εξομολόγηση και την προσευχή νικούσε τον πειράζοντα, επικαλούμενος τον Κύριο και τη Θεοτόκο.

Μία μέρα, υπηρετώντας σε μέρος όπου υπήρχε καπνός, πόνεσαν τα μάτια του και πήγε στο κελλί του, όπου άρχισε να κλαίει λέγοντας «Αλλοίμονο σε μένα, αν τόσο λίγο πόνο δεν μπορώ να υποφέρω, πώς θα υπομείνω το μαρτύριο;» Προσευχήθηκε γιά πολλή ώρα με μεγάλες μετάνοιες κι έπειτα που κοιμήθηκε λίγο είδε σε όραμα την Κυρία Θεοτόκο, η οποία του είπε «Τι λυπάσαι παιδί μου και αδημονείς;» Ο άγιος είπε, «Πώς να μη λυπάμαι ο τρισάθλιος, που εκτός από τις άλλες αμαρτίες μου αρνήθηκα τον Κύριό μου;» Η Κυρία Θεοτόκος του είπε «Έχε θάρρος, παιδί μου, διότι θα απολαύσεις το ποθούμενο μαρτύριο.» Όλα αυτά τα διηγήθηκε στο διδάσκαλό του τον Γερμανό, τον οποίον όρισε ο ηγούμενος να τον καταρτίζει και να δέχεται τους λογισμούς του. Ο ηγούμενος έστειλε τον Γερμανό στον Πατριάρχη Γρηγόριο τον Ε’ που ησύχαζε τότε στη Μονή των Ιβήρων κι εκείνος βεβαίωσε ότι αυτά είναι εκ Θεού και ευχήθηκε στον Αθανάσιο να τελειώσει το μαρτύριο, αφού προετοιμασθεί μέχρι το τέλος της αγίας Τεσσαρακοστής.

Όταν έφθασε η αγία Τεσσαρακοστή, κατ’ εντολή του ηγουμένου, πήγαν με το διδάσκαλο Γερμανό στην Σκήτη των Ιβήρων, γιά να προετοιμασθεί ο Αθανάσιος από το μοναχό Γρηγόριο, ο οποίος προετοίμασε παλαιότερα τους Οσιομάρτυρες Ευθύμιο, Ιγνάτιο, Ακάκιο και Ονούφριο. Εκεί προσκύνησαν τα άγια Λείψανά τους, τα οποία όταν είδε ο Αθανάσιος, αγαλλίασε η ψυχή του και θερμάνθηκε περισσότερο στο μαρτύριο. Αφού επέστρεψαν στην Μονή του Εσφιγμένου, άρχισε να προετοιμάζεται με μεγάλους αγώνες, με νηστεία και προσευχή. Κατ’ εντολή του ηγουμένου κλείσθηκε στό βορεινό πύργο πάνω από τη θάλασσα, όπου έτρωγε μόνο λίγο ψωμί και νερό και έκανε κάθε μέρα χίλιες πεντακόσιες μεγάλες μετάνοιες και άλλες τέσσερις χιλιάδες μικρές. Προηγουμένως ο πνευματικός του διάβασε τις ιλαστικές ευχές γιά οκτώ μέρες και στο τέλος τον έχρισε με το Άγιο Μύρο. Την Τετάρτη Κυριακή των Νηστειών στη Λειτουργία έλαβε το σχήμα του σταυροφόρου και ονομάσθηκε Αγαθάγγελος.

Αφού κοινώνησε τα Άχραντα Μυστήρια, επέστρεψε στον πύργο. Το πρόσωπό του άλλαξε και φωτίσθηκε και στην καρδιά του άναψε θεϊκή φλόγα, που τον παρώτρυνε σε περισσότερους αγώνες. Βρήκε και μια αλυσίδα βάρους πάνω από δέκα οκάδες και δέθηκε με αυτήν κατάσαρκα ὡς αληθής Εσφιγμένος· επίσης φόρεσε και ένα σάκκο τρίχινο και πλήθυνε τις μετάνοιες, ώστε υπερέβηκε τις τρεις χιλιάδες μεγάλες και οκτώ χιλιάδες μικρές. Διάβαζε τους Χαιρετισμούς της Θεοτόκου δύο φορές τη μέρα, το Ευαγγέλιο, το Νέο Μαρτυρολόγιο και άλλα βιβλία, προσευχόμενος με την ευχή του Ιησού και ποθούσε ολόψυχα το θάνατο γιά το Χριστό.

Μη μπορώντας να συγκρατήσει τον πόθο του γιά το μαρτύριο, παρακαλούσε τον ηγούμενο να τον στείλει όσο το δυνατόν πιό γρήγορα. Ο ηγούμενος σύστησε στους αδελφούς να προσευχηθούν γιά να αποκαλύψει ο Θεός αν είναι τούτο θέλημά Του και κατά την ίδια νύκτα είδε ο ηγούμενος τον άγιο Νικόλαο, ο οποίος έλεγε προς τον Αγαθάγγελο: «Καλό έργο επιθύμησες παιδί μου, κάνε γρήγορα λοιπόν και θα ευδοκιμήσεις». Έκτοτε άρχισαν οι τελικές ετοιμασίες γι’αυτό.

Κατά θεία οικονομία, το Μέγα Σάββατο έφθασε μπροστά στη Μονή ένα Χιώτικο πλοίο, το οποίο ταξίδευε για τη Σμύρνη. Το απόγευμα της Δευτέρας της Διακαινησίμου έντυσε ο ηγούμενος τον Αγαθάγγελο το μέγα και αγγελικό Σχήμα και τον χαιρέτησαν οι αδελφοί με δάκρυα, προσευχόμενοι στον Κύριο να τον ενισχύσει στον αγώνα της άθλησης. Επιβιβάσθηκαν στο πλοίο ο Αγαθάγγελος με τον Γερμανό και έφθασαν την Κυριακή του Θωμά στην Σμύρνη. Την επόμενη Πέμπτη, αφού τον ξύρισαν, τον έντυσαν τουρκικά φορέματα και του έδωσαν στα χέρια ξύλινο σταυρό και εικόνα της Αναστάσεως του Χριστού. Έπειτα ήρθε στο κριτήριο των ασεβών, ρωτήθηκε τι ζητάει και είπε ότι έχει διαφορά με τον πρώην αφέντη του. Προσκάλεσαν τον Τούρκο εκείνον και ρώτησαν τον Αγαθάγγελο ποιά διαφορά είχε με αυτόν. Ο άγιος αποκρίθηκε με θάρρος: «Όταν με προσέλαβε στη δούλεψή του ο άνθρωπος αυτός ήμουν Χριστιανός. Αυτός δια της βίας με τούρκεψε, εγώ όμως είμαι πάλι Χριστιανός και πιστεύω στόν Ιησού Χριστό, τον οποίο ομολογώ Θεό αληθινό». Οι παριστάμενοι Αγαρηνοί άρχισαν να τον επιπλήττουν κι εκείνος τότε έβγαλε από τα ρούχα του και ύψωσε το Σταυρό και την εικόνα της Αναστάσεως, κήρυττε πάλι τον Χριστό και κατέκρινε τη μιαρή τους θρησκεία. Γιά πολλή ώρα τον κολάκευαν υποσχόμενοι πολλά επίγεια αγαθά, αλλά ο μάρτυς σιωπούσε και προσευχόταν. Μετά τις κολακείες άρχισαν τις φοβερές απειλές και τα παιδευτήρια και ακολούθως τον έστειλαν στον ηγεμόνα. Αυτός μεταχειρίσθηκε ομοίους τρόπους και επειδή έμενε ο ομολογητής στερεός στην ομολογία του, τον έκλεισαν στη φυλακή.

Την άλλη μέρα τον οδήγησαν πάλι στο κριτήριο και καθ’ οδόν τον απειλούσαν με το ξίφος, αλλ’ εκείνος μάλλον το ξίφος ποθούσε. Τον οδήγησαν πάλι ενώπιον του κριτή και του ηγεμόνα και με μεγαλύτερες υποσχέσεις και απειλές δεν πέτυχαν τίποτε, διότι ο ομολογητής ούτε τους άκουγε, αλλά έλεγε την ευχή και κήρυττε τον Χριστό Θεό αληθινό, οπότε τον έρριξαν πάλι δεμένο στη φυλακή. Άκουσε τότε εκεί στη φυλακή ότι οι Χριστιανοί μεσίτευαν για να τον απαλλάξουν και έγραψε αμέσως επιστολή παρακαλώντας και εξορκίζοντάς τους στο Θεό να μην ενεργήσουν κατ’αυτό τον τρόπο, αλλά να αφήσουν να τον βασανίσουν οι ασεβείς όπως θέλουν και μόνο να εύχονται γι’ αυτόν οι Χριστιανοί να τον ενισχύσει ο Κύριος στο δρόμο του. Όταν διαβάστηκε αυτή η επιστολή μπροστά στον αρχιερέα και τους προύχοντες, δόξασαν όλοι με δάκρυα το Θεό και διαβάστηκαν επιστολές του ηγουμένου Ευθυμίου, ο οποίος παρακαλούσε ομοίως να εύχονται οι Χριστιανοί γιά τον αθλητή. Πράγματι δε κατά την υπόδειξη του αρχιερέα και των κληρικών οι Χριστιανοί έκαναν την νύκτα εκείνη εκτενή δέηση προσευχόμενοι με δάκρυα.

Το πρωί της επόμενης μέρας τον άρπαξαν οι δήμιοι και τον έφεραν στον τόπο του μαρτυρίου. Μέχρι την τελευταία στιγμή δεν έπαψαν οι υπηρέτες της πλάνης με ποικιλότροπες πανουργίες να προσπαθούν να τον διαστρέψουν, αλλά αυτός ούτε καν τους άκουγε και μόνον προσευχόταν «Κύριε Ιησού Χριστέ Υιέ του Θεού, ελέησόν με». Αποκεφαλίσθηκε την πέμπτη ώρα του Σαββάτου 19 Απριλίου του 1819.

Ποιός όμως μπορεί να διηγηθεί τη χαρά και την αγαλλίαση πού ένιωσαν οι Χριστιανοί με τη νίκη του Μάρτυρα και τη δόξα του Θεού; Δοξολογούσαν το Θεό και εγκωμίαζαν το Μάρτυρα και έλεγαν «πολλές φορές δοκιμάσαμε χαρές διάφορες κατά καιρούς, αλλά την χαρά αυτή που πήραμε από το μαρτύριο του Αγίου, όχι μόνο άλλοτε δεν την αισθανθήκαμε, αλλ’ ούτε με λόγια μπορούμε να την περιγράψουμε». Το σώμα του Μάρτυρα, το οποίο θαυματούργησε και ευωδίασε αφ’ ότου ακόμη βρισκόταν στον τόπο του μαρτυρίου, κατά μία μαρτυρία κατατέθηκε στον τάφο του Αγίου Νεομάρτυρα Δήμου στη Σμύρνη.

Κατά άλλη εκδοχή όμως το σεπτό σκήνωμα του Αγίου το έρριξαν στον περίβολο του Ιερού Ναού του Αγίου Γεωργίου Σμύρνης. Ειδοποιήθηκε γι’αυτό ο εκεί διαμένων τότε (1808 – 1809) σαν Διδάσκαλος της περιώνυμης Σχολής Σμύρνης Μέγας Οικονόμος Κωνσταντίνος ο εξ Οικονόμων και κατέβηκε στον Ιερό Ναό, ο περίβολος του οποίου επικοινωνούσε με τη Σχολή και στη θέα του ιερού σκηνώματος του μαρτυρήσαντος για το Χριστό και το Έθνος συνέθεσε αυτοσχεδίως αντί του «Δεύτε τελευταίον ασπασμόν» το ακόλουθο τροπάριο:

«Πληθύς η των Σμυρναίων εν ωδαίς ευφημήσωμεν ημών πολιούχον και της Αίνου το βλάστημα, πρόμαχον θερμόν Αγαθάγγελον ιερομάρτυρα εσθλόν· επλάκη γαρ γενναίως τω δυσμενεί και τούτον κατηκόντισεν^. όθεν στεφηφορών ουρανομάρτυσι συναγάλλεται υπέρ ημών εξευμενίζων τον μόνον φιλάνθρωπον»(27. «Θρακικά» Τόμος 10ος, σ.376.)

Το ιερό σκήνωμα του Νεομάρτυρα Αγαθαγγέλου τάφηκε στον περίβολο του ιερού Ναού του Αγίου Γεωργίου Σμύρνης, στη ρίζα υπεραιωνοβίου πλατάνου και ο τάφος του σωζόταν μέχρι τη μικρασιατική καταστροφή το 1922.

 

ΑΙΝΟΣ 22-1-2016

 

ΟΜΑΔΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ:

Επεξεργασία της γραπτής εργασίας για την οικονομία και το εμπόριο της Αίνου

ΟΜΑΔΑ ΙΣΤΟΡΙΑ

• Η καταστροφή από τους Βενετούς
• Γατελούζοι

ΓΑΤΕΛΟΥΖΟΙ

1. άρθρο του Σαρμπεζούδη
2.  Γατελούζοι ή Κατελούζοι greek_greek.enacademic.com/210807/Γατελούζοι_ή_Κατελούζοι
3.  Οίκος των Γκαττιλούζι – Βικιπαίδεια https://el.wikipedia.org/wiki/Οίκος_των_Γκαττιλούζι

ΟΜΑΔΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Εργασία για τα σχολεία της Αίνου.

ΟΜΑΔΑ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ

Δημοτικά τραγούδια : εισαγωγή + συγκέντρωση/ καταγραφή δημοτικών τραγουδιών για την Αίνο.

Στὰ πρῶτα χρόνια τῆς ζωῆς τῆς ἀνεξάρτητης Ἑλλάδας, ἔπρεπε νἄχουν ἡρωϊσμὸ οἱ διπλωματικοὶ ἐκπρόσωποί της γιὰ ν’ ἀντιμετωπίζουν τὶς αὐθαιρεσίες τῶν πασάδων, στὶς ἐπαρχιακὲς πόλεις τῆς ὀθωμανικῆς αὐτοκρατορίας, ὅπου ἐπικρατοῦσε ἡ κατάσταση, ποὺ περιγράφει Αἰνίτικο δημοτικὸ τραγούδι :

« Βασιλιᾶς στέλνει φιρμάνι ― στοῦ Ρουστὲμ – πασσᾶ τὸ χάνι

» κι ὁ Ρουστέμ’ς βάλλει τελάλη ― καὶ καλνάει μικροὶ μεγάλοι

» Θ’ ἀναγνώσουν τὸ φιρμάνι ― πράσινο νὰ τὸ φορέσουν

» ταχτικὰ νὰ πορπατοῦνε ― φόργετε καὶ μὴ φοβᾶστε

» καὶ παράδες μὴ λυπᾶστε !

» Ἔκαμε γιασάκ’ (ἀπαγόρευση) κοντοῦρες ― κρίμα τὶς καστρινοποῦλες

» Ἔκαμε γιασάκ’ τζομπέδες ― ἀπὸ δῶ ὡς τοὺς μπαχτσέδες. . .».

 

Καλλιόπη Παπαθανάση-Μουσιοπούλου, Ἑλληνικὰ προξενεία στὴ Θράκη, Ἀθήνα 1976, 73.

Άλλα δημοτικά τραγούδια

Για τη Δόμνα Βισβίζη στο άρθρο του Σαρμπεζούδη

Για τη ναυτοσύνη της Αίνου στο sitakisking. Blogspot + Φιλούμενος  ( βλέπε σελιδοδείκτες )

Στη Μουσιοπούλου

ΟΜΑΔΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Έντυπο βιβλιοπαρουσίασης για τα βιβλία «Αχ, Θράκη μου» και «Προσευχή για τις καινούργιες πατρίδες»

 ΕΝΤΥΠΟ ΓΡΑΠΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ

ΤΙΤΛΟΣ ΒΙΒΛΙΟΥ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΕΙΔΟΣ

ΤΟΠΟΣ

ΧΡΟΝΟΣ

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

ΠΡΟΣΩΠΑ

ΑΦΗΓΗΤΗΣ ( ταυτότητα, τύπος )

ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ ΑΞΟΝΑΣ

ΠΕΡΙΛΗΠΤΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΟΥ ΝΟΗΜΑΤΟΣ

Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΜΟΥ ΑΠΟΨΗ

ΓΡΑΦΩ  ΚΑΤΙ  ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΠΟΥ ΜΕ ΣΥΓΚΙΝΗΣΕ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ή ΖΩΓΡΑΦΙΖΩ ΚΑΤΙ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

 

ΟΜΑΔΑ ΕΠΙΦΑΝΕΙΣ ΑΙΝΙΤΕΣ

Αποδελτίωση υλικού και δημιουργία ppt για :

α. την Οσία Σοφία     β. την Καλλιόπη Μουσιοπούλου – Παπαθανάση

ΟΣΙΑ ΣΟΦΙΑ

Ἡ Αἶνος, μιά ἀπό τίς σημαντικότερες βυζαντινές πόλεις τῆς Θράκης εἶχε σημαντική πνευματική παρουσία κατά τή βυζαντινή[1] καί μεταβυζαντινή περίοδο[2] καί ἔντονα ἀνεπτυγμένη θρησκευτικότητα, ὅπως φαίνεται ἀπό τήν πληθώρα τῶν ναῶν καί μοναστηριῶν τῆς πόλεως καί τῆς περιφέρειᾶς της[3]. Μέσα σέ ἕνα τέτοιο περιβάλλον εἶναι σχεδόν ἀναμενόμενη ἡ ἀνάδειξη κάποιων ἀνθρώπων, οἱ ὁποῖοι ζῶντας μιά πολύ κοντινή σχέση μέ τό Θεό ἀξιώθηκαν ἀπό Αὐτόν νά γευθοῦν τό δῶρο τῆς ἁγιότητας. Μεταξύ τῶν πολλῶν ἀνά τούς αἰῶνες ἀνωνύμων σέ μᾶς, ὄχι ὅμως καί στό Θεό, ἁγίων ἡ θεία χάρη ἐπέτρεψε νά γνωρίσουμε πρός ἐνίσχυσή μας ἀπό τήν Αἶνο δύο ξεχωριστά της τέκνα, τήν ὁσία Σοφία ἀπό τή μεσοβυζαντινή περίοδο, καί τόν ὁσιομάρτυρα Ἀγαθάγγελο ἀπό τή μεταβυζαντινή. Ἡ μνήμη τῆς πρώτης τιμᾶται τήν 4η Ἰουνίου, ἐνῶ τοῦ δεύτερου τή 19η Ἀπριλίου. Ἄς εὐχηθοῦμε ἡ σύντομη αὐτή ἀναφορά νά ξαναφέρει στή μνήμη μας τούς δύο αὐτούς ἁγίους, οἱ ὁποῖοι ἄν καί λίγο λησμονημένοι ἀναμφίβολα ἀποτελοῦν ἀπό πνευματικῆς ἀπόψεως μέγιστη αἰτία καυχήσεως γιά τήν πόλη τῆς Αἴνου, καί νά λειτουργήσει ὡς ἔναυσμα γιά μιά προσπάθεια ἑορτασμοῦ τῆς μνήμης τους.

Ὁ σύντομος Βίος τῆς ὁσίας Σοφίας τῆς Αἴνου σώζεται σέ πέντε κώδικες τοῦ 12ου-14ου αἰώνα[1] καί ἔχει δημοσιευτεῖ ἀπό τόν H. Delehaye σέ κριτικό ὑπόμνημα τοῦ Synaxarium Ecclesiae Constantinopolitanae[2]. Ἄν καί ὁ Βίος τῆς ὁσίας δέν παρέχει χρονολογικές ἐνδείξεις, εἶναι δυνατή ἡ ὑπόθεση ὅτι ἡ ὁσία Σοφία ἔζησε κατά τή μεσοβυζαντινή ἐποχή κάπου μεταξύ 9ου καί 12ου αἰώνα, ὁπότε ἔχουμε καί τό παλαιότερο σωζόμενο κείμενο τοῦ Βίου της[3]. Ἀκολουθῶντας τή διήγηση τοῦ βίου της μποροῦμε νά φανταστοῦμε τή ζωή τῆς ὁσίας μέσα στήν ἀκμαία μεσοβυζαντινή Αἶνο πού ἐκτεινόταν περίπου στήν ἔκταση τῆς μεταβυζαντινῆς πόλεως[4].

Ἀξίζει νά παραθέσουμε τήν ἐλεύθερη ἀπόδοση τοῦ Βίου ἀπό τόν ἅγιο Νικόδημο τόν ἁγιορείτη:

«Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τῆς ὁσίας μητρὸς ἡμῶν Σοφίας, τῆς ἀσκητικῶς καὶ ὁσίως βιωσάσης.

Αὕτη ἡ ἁγία κατήγετο ἀπὸ τὴν Αἶνον, θυγάτηρ γονέων εὐσεβῶν καὶ περιβοήτων κατὰ τὸν τόπον ἐκεῖνον· φθάσασα δὲ εἰς ἡλικίαν συνεζεύχθη ἀπὸ τοὺς γονεῖς της μὲ νόμιμον ἄνδρα, μὲ τὸν ὁποῖον ἐγέννησεν ἕξ παιδία. Ἄν δὲ καὶ ἦτο ἀνάμεσον τῶν φροντίδων καὶ ταραχῶν τοῦ κόσμου, μόλον τοῦτο ἔδειξε διὰ τῶν ἔργων ὅτι αἱ φροντίδες τοῦ κόσμου καὶ ταραχαὶ δὲν εἶναι διόλου ἐμπόδιον εἰς τὸ νὰ εὐαρεστήσῃ τῷ Θεῷ ὅποιος θέλει, ἐὰν μόνον ἐργάζηται τὰς ἐντολὰς τοῦ Κυρίου καὶ μεταχειρίζηται τὰς θεοφιλεῖς πράξεις καὶ ἀρετάς[1]. Διότι αὕτη ἡ μακαρία δὲν ἔλειπεν ἀπὸ τὴν ἐκκλησίαν τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ καὶ εἰς τὸν οἶκόν της εὑρισκομένη ἠγρύπνει ὅλην τὴν νύκτα καὶ κατεγίνετο εἰς προσευχάς· καί, ἐπειδὴ

ἀπέθανον τὰ παιδία της, ἔγινε μήτηρ ἄλλων ὀρφανῶν παιδίων καὶ βοήθεια μεγάλη τῶν χηρῶν. Διαμοιράσασα δὲ τὰ ὑπάρχοντά της εἰς τοὺς πτωχοὺς διήρχετο ἔκτοτε τὴν ζωήν της μὲ δίαιταν ἀσκητικήν· καὶ φαγητὸν μὲν εἶχε τὸν ξηρὸν ἄρτον, ποτὸν δὲ τὸ ἁπλοῦν ὕδωρ· τὸ δάκρυον δὲν ἔλειπεν ἀπὸ τοὺς ὀφθαλμούς της, οἱ ψαλμοὶ τοῦ Δαβὶδ ἦσαν ἀκαταπαύστως εἰς τὸ στόμα της· δὲν ἀδυνάτησεν οὐδὲ ἠμέλησεν εἰς τὴν προσευχήν· ἡ ταπείνωσίς της πρὸς πάντα ἄνθρωπον καὶ εἰς αὐτοὺς ἀκόμη τοὺς τυχόντας καὶ παρανικρούς ἦτο ἄμετρος, ἡ ἐλεημοσύνη τὴν ὁποίαν ἔκαμνεν εἰς ὅλους τοὺς προσερχομένους πτωχούς, ἦτο ἱλαρὰ καὶ πλουσία. Ἐνόμιζε δὲ ἡ τρισολβία ὅτι ἦτο προτιμότερον νὰ στερῆται αὐτή, παρὰ νὰ ἀφήσῃ τὸν πτωχὸν νὰ φύγῃ ἄδειος ἀπὸ τὸν οἶκόν της· καὶ περισσότερον ἔχαιρεν ὅταν ἔδιδε, παρὰ ὅταν ἐλάμβανε[1].

Διὰ τοῦτο ἠκολούθει εἰς αὐτὴν θαῦμα παράδοξον· εἶχε δηλαδὴ ἕν ἀγγεῖον γεμάτον κρασίου καὶ διωρισμένον διὰ νὰ τὸ μοιράζῃ εἰς τοὺς πτωχούς. Ὅθεν ὅσον αὐτὴ ἐλάμβανεν ἀπὸ τὸ ἀγγεῖον ἐκεῖνο μὲ τὰς δύο της χεῖρας καὶ τὸ ἔδιδεν εἰς τοὺς πτωχούς, τόσον ἔβλεπε θαῦμα ἐξαίσιον, διότι εὕρισκε πάντοτε τὸ ἀγγεῖον γεμάτον, χωρὶς νὰ ὀλιγοστεύῃ ὁλοτελῶς[2]· καὶ ἐν ὅσῳ μὲν ἔκρυπτε τὸ θαῦμα καὶ δὲν τὸ ἐφανέρωνεν εἰς ἄλλον, εὑρίσκετο γεμάτον τὸ ἀγγεῖον, ὅτε ἤνοιγεν· ἀφ’ οὗ ὅμως θέλουσα νὰ κηρύξῃ τὰ μεγαλεῖα τοῦ Θεοῦ ἐφανέρωσεν εἰς ἕνα συγγενῆ της τὸ θαῦμα, δὲν εὑρέθη πλέον τὸ ἀγγεῖον γεμάτον καθὼς τὸ πρότερον, ἀλλ’ ἐφαίνετο ἄδειον καὶ ἐλλιπές· τοῦτο δὲ ἐλύπησε τὴν μακαρίαν κατάκαρδα. Ὅθεν ἐκ τούτου λαβοῦσα ἀφορμὴν καὶ στοχαζομένη ὅτι διὰ τὴν ἀναξιότητά της ἠκολούθησεν ἡ τῆς δωρεᾶς τοῦ Θεοῦ στέρησις περισσότερον ηὔξησε τὴν ἄσκησιν, τόσον ὥστε ἐξηράνθη τὸ σῶμά της εἰς τὸ ἄκρον καὶ οὔτε νὰ ἀναπνεύσῃ ἐδύνατο. Μὲ τοιοῦτον λοιπὸν τρόπον καλῶς ἀγωνισαμένη ἡ ἀοίδιμος καὶ τελείως μὴ ἐμποδισθεῖσα εἰς τὴν ἀρετὴν ἀπὸ τὰς φροντίδας καὶ δυσκολίας τοῦ βίου ἔζησε χρόνους τριάκοντα τρεῖς καὶ ἐπέκεινα. Τελευταῖον δὲ κουρευθεῖσα καὶ γενομένη μοναχὴ πρὸς Κύριον ἐξεδήμησεν»[3].

Ἐν κατακλείδι, ὁ Βίος τῆς ὁσίας Σοφίας τῆς Αἴνου προβάλλει, ἕνα εὐσύνοπτο καί διαχρονικό ὑπόδειγμα ἐκπληκτικοῦ σέ ἔνταση καί προσπάθεια ἀγωνιστικοῦ ἀσκητικοῦ φρονήματος, σέ συνδυασμό μέ ἀσύλληπτη καρτερία καί ταπείνωση. Τά στοιχεῖα αὐτά εἶναι πού οἱ ἄνθρωποι κάθε ἐποχῆς ἔχουν κατεξοχήν ἀνάγκη γιά νά παρακάμπτουν τούς ποικίλους ὑφαλοσκοπέλους τῆς ζωῆς καί δείχνουν καθαρά τά μέσα μέ τά ὁποῖα θά πρέπει ἡ κοινωνία μας νά ἀντιμετωπίσει τίς σύγχρονες προκλήσεις.

ΑΙΝΟΣ 29-1-2016

ΑΓΙΟΣ ΕΥΠΛΟΥΣ

•  Το μνημείο στην Αίνο

• Η εκκλησία του Αγίου Εύπλου στην Αλεξανδρούπολη

•  Ο Άγιος Εύπλους

• Η σημασία του ναού για τους Αινίτες και για τους σύγχρονους Αλεξανδρουπολίτες

• Σύνδεση με το διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη “Το Αγνάντεμα”

  «ΤΟ ΑΓΝΑΝΤΕΜΑ», Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη

  Ηθογραφικό διήγημα : αποδίδει πιστά τα ήθη και τη ζωή των ανθρώπων της υπαίθρου σε συνδυασμό με την οξύτατη ψυχογραφία των ηρώων του, την εύστοχη κατάβαση στα βάθη της ψυχής τους. Εντάσσεται στο ρεύμα του ρεαλισμού και κυρίως του νατουραλισμού σε συνδυασμό με μια ποιητική λυρική πνοή. Γλώσσα : προσωπική και ιδιότυπη. Στα αφηγηματικά μέρη καθαρεύουσα επηρεασμένη και από τη γλώσσα της εκκλησίας και της υμνογραφίας σε συνδυασμό με τη δημοτική ( στους διαλόγους ομιλούμενη λαϊκή γλώσσα με στοιχεία του σκιαθίτικου ιδιώματος ) στις περιγραφές και στις λυρικές παρεκβάσεις προσεγμένη αυστηρή καθαρεύουσα.

  ΚΕΙΜΕΝΟ

  Επάνω στον βράχον της ερήμου ακτής, από παλαιούς λησμονημένους χρόνους, ευρίσκετο κτισμένον το εξωκκλήσι της Παναγίας της Κατευοδώτρας*. Όλον τον χειμώνα παπάς δεν ήρχετο να το λειτουργήση. O βορράς μαίνεται* και βρυχάται ανά το πέλαγος το απλωμένον μαυρογάλανον και βαθύ, το κύμα λυσσά και αφρίζει εναντίον του βράχου. Κι ο βράχος υψώνει την πλάτην του γίγας ακλόνητος, στοιχειό ριζωμένο βαθιά στην γην, και το ερημοκκλήσι λευκόν και γλαρόν, ως φωλιά θαλασσαετού, στεφανώνει την κορυφήν του.

  Όλον τον χρόνον παπάς δεν εφαίνετο και καλόγηρος δεν ήρχετο να δοξολογήση. Μόνον την ημέραν των Φώτων κατέβαινεν από το ύψος του βραχώδους βουνού, από το λευκόν μοναστηράκι του Αγίου Χαραλάμπους, σεβάσμιος, με φτερουγίζοντα κάτασπρα μαλλιά και κυματίζοντα βαθιά γένια, ένας γέρων ιερεύς, «ως νεοττός* της άνω καλιάς* των Αγγέλων», διά να λειτουργήση το παλαιόν λησμονημένον ερημοκκλήσι. Εκεί ήρχοντο τρεις-τέσσαρες βοσκοί, βουνίσιοι, αλειτούργητοι,αλιβάνιστοι*, ήρχοντο με τις φαμίλιες των, τις ανέβγαλτες και άπραχτες, με τα βοσκόπουλά των τ’ αχτένιστα και άνιφτα*, που δεν ήξευραν να κάνουν το σταυρό τους, διά να αγιασθούν και να λειτουργηθούν εκεί· και εις την απόλυσιν της λειτουργίας ο γηραιός παπάς με τους πτερυγίζονταςβοστρύχους* εις το φύσημα του βορρά και την βαθείαν κυμαινομένην γενειάδα, κατέβαινε κάτω εις τον μέγαν απλωτόν αιγιαλόν, ανάμεσα εις αγρίους θαλασσοπλήκτους βράχους, διά να φωτίση κι αγιάση τα αφώτιστα* κύματα.

  Τον άλλον καιρόν ήρχοντο, συνήθως την άνοιξιν, γυναίκες ναυτικών και θυγατέρες, κάτω από την χώραν, με σκοπόν ν’ ανάψουν τα κανδήλια και παρακαλέσουν την Παναγίαν την Κατευοδώτραν να οδηγήση και κατευοδώση τους θαλασσοδαρμένους συζύγους και τους πατέρας των. Ωραίες κοπέλες με υποκάμισα κόκκινα μεταξωτά, με τραχηλιές* ψιλοκεντημένες, με τους χυτούς βραχίονας και τα στήθη τα γλαφυρά, ήρχοντο να ικετεύσουν διά τα αδελφάκια των, που εθαλασσοπνίγοντο δι’ αυτάς, διά να τις φέρουν προικιά από την Πόλιν, στολίδια από την Βενετιάν, κειμήλια από την Αλεξάνδρειαν. «Πάντα να ‘ρχωνται, πάντα να φέρνουν». Βοϊδάκια λογικά, που όργωναν αντί της ξηράς την θάλασσαν· φρόνιμα, όπως τα δύο εκείνα τέκνα της ιερείας της Δήμητρος*, τα μακαρισθέντα. Νεαραί γυναίκες ρεμβάζουσαι και μητέρες συλλογισμέναι ήρχοντο διά να καθίσουν και αγναντέψουν.

  Άμα είχαν φωτισθή τα νερά, ή οψιμότερα, αφού είχαν περάσει κι αι Απόκρεω, συνήθως περί την β´ εβδομάδα των Νηστειών, αφού είχαν γευθή πλέον αχινούς και στρείδια αρκετά, οι ναυτικοί μας επέβαιναν εις τα βρίκια*, εις τις σκούνες* των, κι εμίσευαν· επήγαιναν να ταξιδέψουν. Τον καιρόν εκείνον, καράβια και γολέτες «έδεναν» μεσούντος του φθινοπώρου. Oι θαλασσινοί μας αγαπούσαν πολύ της εστίας την θαλπωρήν*, τον καπνόν του μελάθρου*, και το θάλπος της αγκάλης. Και όταν επανήρχετο η άνοιξις εις την γην, τότε αυτοί επέστρεφαν εις την θάλασσαν.

  Εσηκώνοντο στα πανιά τα αιμωδιασμένα* και ναρκωμένα από την μακράν ραστώνην* σκάφη ανά δύο ή τρία την αυτήν ημέραν· και η σκούνα έφερνε βόλτες εις τον λιμένα, αν ήτο εναντίος, ή και ούριος αν ήτο, ο άνεμος. Η βάρκα επερίμενε διπλαρωμένη έξω εις την προκυμαίαν. O καπετάνιος δεν ετελείωνε τους αποχαιρετισμούς εις την οικίαν· και ο λοστρόμος εμάκρυνε τις παινετάδες* εις τα καπηλειά*. Κι η βάρκα επερίμενε. Και ο μούτσος* έχασκε καθήμενος έξω, επάνω εις το κεφαλόσκαλον. Και ο νεαρός ναύτης, όστις είχεν έλθει με τον μούτσον τώρα από την σκούναν, που ήτον στα πανιά, εγίνετο άφαντος. Δύο άλλοι σύντροφοι, περασμένοι στα χαρτιά, ναυτολογημένοι, έλειπαν. Κανείς δεν ήξευρε πού ήσαν. Και μέσα εις το πλοίον, οπού έφερνε βόλτες-βόλτες κι εστρέφετο ως δεμένον περί κέντρον αόρατον –το κέντρον ήτο μέσα εις τας καρδίας και τας εστίας των ναυτικών– άλλος δεν ήτο ειμή ο πηδαλιούχος, ο μάγειρος, κι ένας επιβάτης, ξένος κι έρημος, εις τον οποίον είχαν ειπεί, «τώρα, στη στιγμή, να, τώρα-τώρα θα φύγουμε», κι είχε μπαρκάρει, ο άνθρωπος, από δώδεκα ώρας πριν.

  O πλοίαρχος έπρεπε να βάλη εμπρός την καπετάνισσαν· αυτή ώφειλε να προπορευθή, επειδή ήτον τυχερή, βέβαια· κι έτσι απεφάσιζε να μπαρκάρη. Τέλος εσυμμαζεύετο ο λοστρόμος, ανεκαλύπτοντο οι δύο απόντες σύντροφοι, εξεκολλούσεν ο πλοίαρχος, έπεφταν τρομπόνια* αρκετά, τρομπόνια από το πλοίον, τρομπόνια έξω από την πόλιν· έκοφταν, εψαλίδιζαν τες βόλτες* ταχύτερα, συντομότερα, ως να εσφίγγοντο διά να κόψουν την αόρατον εκείνην κλωστήν, το λεπτόν ισχυρόν νήμα, ως μίαν τρίχα ξανθής μακράς κυματιζούσης κόμης· και το σκάφος έβαλλε πλώρην προς βορράν.

  Την ημέραν εκείνην, και τας άλλας ημέρας της αρχής του έαρος, καραβάνια* γυναικών, ασκέρια, φουσάτα* γυναικών ανείρπον, ανέβαινον, ανήρχοντο επάνω στην ρεματιάν, το ρέμα-ρέμα τον ελικοειδή δρομίσκον, όστις διαχαράσσεται ανά τους λόφους τους τερπνούς με τας χιλιάδας των ελαιοδένδρων, τον αειθαλή πρασινόφαιον στολισμόν της μεγάλης κοιλάδος με τας ράχεις, με τας κορυφάς, με τας εσοχάς και εξοχάς, ανετότερον από την κυματίζουσαν ποδιάν της βοσκοπούλας του βουνού, πολυπτυχότερον από την χρυσοκέντητον εσθήτα* της νύμφης. Επάνω εις τον βράχον της ερήμου βορινής ακτής, πλησίον εις το λησμονημένον παρακκλήσι της Παναγίας της Κατευοδώτρας, εκεί εγίνετο το μάζεμα των γυναικών, η σύναξις η μεγάλη.

  Τότε έλαμπον με μεγάλες φωτιές τα κανδήλια της Παναγίας της Κατευοδώτρας. Η γραία Μαλαμίτσα, η κλησάρισσα του αγίου Νικολάου, έβαλλε τις φωνές· έκανε το κακό… εμάλωνε με όλες τις γυναίκες. Αυτή επήρε το καλαθάκι της, την ρόκα* της, τ’ αδράχτι* της, και ήλθεν από τον άγιον Νικόλαον επίτηδες, κατά παραγγελίαν του κυρ Αγγελή, του επιτρόπου,… διά να μαλώση τις γυναίκες τις ευλαβητικές (αλίμονον! η ευλάβειά μας είναι για το συφέρο, έλεγε σείουσα την κεφαλήν), να μην το παρακάνουν και χύνουν λάδια πολλά και καταλαδώνουν το έδαφος του ναού, και τα στασίδια, και τ’ αναλόγι, και τα δύο-τρία παμπάλαια βιβλία που ήσαν εκεί, και τα μανάλια*, και τον τοίχον, και το τέμπλο, και τις ποδιές, και αυτάς τας αγίας εικόνας. Αλλ’ οι γυναίκες δεν την άκουαν. Τι χρειάζονται τόσες φωτιές, σαν πυροφάνια, εφώναζεν η γριά Μαλαμίτσα. Αυτή είχε μάθει από τον γέροντά της, τον παπα-Γεράσιμον, ότι οι φωτιές των κανδηλιών πρέπει να είναι μικρές, τόσες δα, σαν λαμπυρίδες. Του κάκου. Κανείς δεν την ήκουε.

  Oι ορμαθοί των γυναικών ομάδες-ομάδες, συγγενολόγια… διεσπείροντο εις μικρούς όχθους, εις πτυχάς του βράχου, ανάμεσα εις θάμνους και χαμόκλαδα, εις μέρη υψηλά και εις μέρη υπήνεμα· ήρχοντο με τα καλαθάκια τους, με τα μαχαιρίδιά τους… διότι πολλαί εξ αυτών ησχολούντο να βγάλουν αγριολάχανα… με τα προγεύματά τους τα σαρακοστιανά, και αφού είχαν ανάψει τα κανδήλια της Παναγιάς, αφού είχαν κάνει μετάνοιες στρωτές πολλές, κι είχαν κολλήσει αφιερώματα εις την εικόνα, κι είχαν χορτάσει τ’ αυτιά τους από τας νουθεσίας της γρια-Μαλαμίτσας, εστρώνοντο εκεί εις την δροσεράν χλόην κι αγνάντευαν κατά το πέλαγος.Τα βοσκόπουλα εκείνα, τ’ άγρια και αχτένιστα κι απλοϊκά, που τις έβλεπαν από μακράν σαν σκιασμένα, απορούσαν κι έλεγαν:

  –Κοίτα τις! στα μάτια έκαμαν.

  Ως τόσον αι γυναίκες των θαλασσινών αγνάντευαν. Ιδού το βρίκι του καπετάν-Λιμπέριου του Λημνιού· είχε σηκωθεί στα πανιά αργά την νύκτα· με το απόγειο της νυκτός ηύρε το ρέμα και απεμακρύνθη κι εχώνεψε. Κατευόδιο καλό. Η προσευχή των μικρών παιδιών τους ας είναι η πνοή στα πανιά, στα ξάρτια του καραβιού σας… στο καλό, στο καλό! Ιδού το καράβι του καπετάν-Σταμάτη του Σύρραχου. Υπερήφανα, καμαρωμένα, αδελφωμένα τα δυο, αυτό κι ο πλοίαρχός του πάνε να μας φέρουν καλά, να μας φέρουν στολίδια. Στο καλό, πουλί μου, στο καλό!Ιδού και η γολέτα του καπετάν-Μανώλη του Χατζηχάνου… Η ψυχή μου, η πνοή μου, να είναι πάντα στα πανιά σου, ωσάν λαμπάδα του Επιταφίου, να διώχνη τα μαύρα, τα κατακόκκινα τελώνια, πριν προφτάσουν να κατακαθίσουν στα πινά* σου. Σύρε, πουλί μου, στο καλό, και στην καλή την ώρα! Στο καλό!…Να κι η σκούνα του καπετάν-Αποστόλη του Βιδελνή, καινούριο σκαρί, η τέταρτη ή πέμπτη την οποίαν κατορθώνει εντός δεκαετίας να σκαρώση, μ’ όλην της τύχης την καταδρομήν. Έπεσε πολύ γιαλό, δεν την ηύρε καλό το απόγειο κι άργησε. Διακρίνεται το πλήρωμα, οι άνθρωποι σαν ψύλλοι, που πηδούν εμπρός κι οπίσω στην κουβέρτα*. Δούλευά τα, καπετάνιο μου! Η Παναγιά μπροστά σας! Στο καλό, στο καλό!

  – Παιδιά μου, κορίτσια μου, αρχίζει να ομιλή η γριά Συρραχίνα, παλαιά καπετάνισσα· με το ραβδάκι της και με το καλαθάκι της στο χέρι, με τα ογδόντα χρόνια στην πλάτη της, μπόρεσε κι ανέβη τον ανήφορον και ήλθε διά να καμαρώση, ίσως διά τελευταίαν φοράν, το καράβι του γιου της που έφευγε. Ξέρετε τι μεγάλη χάρη έχει και πόσο καλό έκαμε στους θαλασσινούς αυτό το εκκλησιδάκι της Μεγαλόχαρης;

  – Πώς δεν το ξέρουμε, είπαν αι άλλαι, ας έχη δόξα το όνομά της!

  – Το εξωκκλήσι αυτό αγίωσε και μέρωσε όλο το άγριο κύμα· πρωτύτερα είχε κατάρα όλος αυτός ο γιαλός.

  – Γιατί;

  – Βλέπετε κείνον τον βράχο, κάτω στο κύμα, που ξεχωρίζει απ’ το γιαλό;… που φαίνεται σαν άνθρωπος με κεφάλι και με στήθια;… που μοιάζει σαν γυναίκα; Εκείνη είναι το Φλανδρώ.

  – Ναι, το Φλανδρώ, είπεν η υπερεξηκοντούτις Χατζηχάναινα. Κάτι έχω ακουστά μου. Εσύ θα το ξέρης καλύτερα, θεια-Φλωρού.

  – Το βλέπετε κι είναι ξέρα, είπεν η Φλωρού, η Συρραχίνα· μια φορά κι έναν καιρό ήταν άνθρωπος.

  – Άνθρωπος;

  – Άνθρωπος καθώς εμείς. Γυναίκα.

  Αι άλλαι ήκουον με απορίαν. Η γριά Συρραχίνα ήρχισε να διηγήται.

  «Στον καιρό των παλαιών Ελλήνων, ήτον μία κόρη αρχοντοπούλα, που την έλεγαν Φλάνδρα ή Φλανδρώ. Η Φλανδρώ είχε νοματιστεί* έτσι, καθώς μου ‘πε ο πνεματικός, απάνω στον Αϊ-Χαράλαμπο· όσο τον θυμούμαι, μακαρία η ψυχή του. Ήμουν μικρό κορίτσι, δώδεκα χρονώ, και μ’ επήγε η μάνα μου να ξαγορευτώ* τη Μεγάλη Τετράδη… τι να ξαγορευτώ, εγώ τίποτα δεν ήξερα, τα ξεράματά μου… το τι μόλεε ο πνεματικός δεν αγροικούσα*, φωτιά που μ’ έ!… Το νόημά του δεν το καταλάβαινα, τα λόγια τα θυμούμουν κι ύστερ’ από χρόνια… το κορίτσι πρέπει να ‘ναι φρόνιμο και ντροπαλό, να ‘ναι υπάκουο, να μην κοιτάζη τους νιους, ν’ αγαπά τον κύρη του και τη μανούλα του· και σαν μεγαλώση, και δώση ο Θιος και παντρευτή, με την ευκή των γονιών της, άλλον να μην αγαπά απ’ τον άνδρα της.

  »Μόφερε το παράδειγμα των παλαιών Ελλήνων… οι παλιοί Έλληνες, που προσκυνούσαν τα είδωλα… Κείνον τον καιρό ήτον μια που την έλεγαν Φλάνδρα ή Φλανδρώ. Φλανδρώ θα πη Φιλανδρώ. Φιλανδρώ θα πη μια που αγαπά τον άνδρα της. Φλανδρώ την είπαν, Φλανδρώ βγήκε. Αγάπησε ολόψυχα τον άνδρα της, όσο που έχασε τ’ αγαθά του κόσμου, και έγινε πέτρα γι’ αυτό. Τον καιρό εκείνο ήτο ένας καραβοκύρης, όμορφο παλληκάρι, κι αγάπησε το Φλανδρώ, και την εγύρεψε, και της έδωσε αρραβώνα. Σαν της έδωσε αρραβώνα, εσκάρωσε* καινούργιο καράβι· και σαν εσκάρωσε το καράβι, έγινε κι ο γάμος· και σαν έγινε ο γάμος, έριξε το καράβι στο γιαλό, κι εμπαρκάρισε κι επήγε να ταξιδέψη. »Τότε το Φλανδρώ ήλθε ν’ αγναντέψη, σαν καλή ώρα, σ’ αυτόν τον έρμο το γιαλό. Ξεκολλούσε η ψυχή της που έφευγε ο άνδρας της· δεν μπορούσε να το βαστάξη, να στυλώση την καρδιά της. Αγνάντεψε το καράβι που έφευγε, κι έκλαψε πικρά κι έπεσαν τα δάκρυά της στα κύματα· και τα κύματα επικράθηκαν, κι εφαρμακώθηκαν, και θύμωσαν, κι αγρίεψαν κι εθέριεψαν… και στο δρόμο τους που ηύραν το καράβι, έπνιξαν τον άνδρα της Φλανδρώς, κι έγινε αγυρισιά του… Και το Φλανδρώ ήρθε και ξαναήρθε σ’ αυτόν τον έρμο γιαλό κι εκοίταζε κι αγνάντευε… κι επερίμενε, κι εκαρτερούσε, κι απάντεχε… Πέρασαν μήνες, πέρασε χρόνος, πέρασαν δυο χρόνια, πέρασαν τρία… και το καράβι πουθενά δεν εφάνηκε… και το Φλανδρώ έκλαψε, και καταράστηκε την θάλασσα, και τα μάτια της εστέγνωσαν, και δεν είχε πλια δάκρυ να χύση… και παρακάλεσε τους θεούς της που ήταν είδωλα, πέτρες, να της κάμουν τη χάρη να γίνη κι αυτή είδωλο, βράχος, πέτρα… και το ζήτημά της έγινε και την έκαμαν βράχο, ξέρα… με το σκήμα τ’ ανθρωπινό, που τρίβηκε και φθάρηκε απ’ τα κύματα ύστερ’ από χιλιάδες χρόνια· και το ανθρωπινό σκήμα φαίνεται ακόμα, και να ο βράχος εκεί, η πέτρα που θαλασσοδέρνεται και χτυπά και βογγά απάνω της το κύμα… κι η φωνή της, το βογγητό της γίνεται ένα με το βογγητό της θάλασσας… Να η ξέρα εκεί. Αυτή ‘ναι η Φλανδρώ. »Ύστερα με χρόνια πολλά, σαν ήρθε ο Χριστός ν’ αγιάση τα νερά, για να βαφτιστή η πλάση, μια χριστιανή αρχόντισσα, η Χατζηγιάνναινα, που είχαν σκαρώσει τα παιδιά της δυο καράβια, έταξε στην Παναγία, κι έχτισε αυτό το παρακκλήσι, για το καλό κατευόδιο των παιδιώνε της… Ας δώσ’ η Παναγία και σήμερα να ‘ναι καλό κατευόδιο στους άνδρες σας, στ’ αδέρφια σας, και στους γονιούς σας».

  – Φχαριστούμε· ομοίως και στα παιδάκια σου, θεια-Φλωρού.

  O ήλιος εχαμήλωσε κατά το βουνόν, τα πρώτα πλοία είχαν γίνει άφαντα προ ώρας· και η τελευταία γολέτα, μικρόν κατά μικρόν, εχώνευεν εις το μέγα πέλαγος. Τα συγγενολόγια και τα φουσάτα* των γυναικών, με τα καλαθάκια και τα μαχαιράκια τους, διεσπάρησαν* ανά τους λόφους κι έβγαζαν καυκαλήθρες και μυρόνια, κι έκοφταν φτέρες κι αγριομάραθα. Σιγά-σιγά κατέβη ο ήλιος εις το βουνόν και αυταί κατήλθον εις την πολίχνην. Η νυκτερινή αύρα εσύριζεν εις τα δένδρα, και οι λογισμοί των γυναικών επετούσαν μαζί της κι έστελλαν πολλάς ευχάς εις τα κατάρτια, εις τα πανιά και εις τα εξάρτια των καραβιών. Και βαθιά, εις την σιωπήν της νυκτός, τίποτε άλλο δεν ηκούσθη ει μή το λάλημα του νυκτερινού πουλιού και το άσμα μιας τελευταίας συντροφιάς ναυτικών, μελλόντων ν’ αναχωρήσωσι αύριον: «Σύρε, πουλί μου, στο καλό – και στην καλή την ώρα!».

  ΣΧΟΛΙΑ

  Το εκκλησάκι της παναγιάς της Κατευοδώτρας: περιγραφή της περιοχής όπου ήταν χτισμένο το εκκλησάκι: στην παρυφή ενός βράχου σε μια έρημη ακτή. Το λευκό εκκλησάκι εκεί πάνω έμοιαζε «σαν φωλιά θαλασσαετού» κι όλο το χειμώνα το κύμα έσκαζε με μανία πάνω στο βράχο. Η προσωνυμία της Παναγίας «Κατευοδώτρα» στην οποία είναι αφιερωμένο το εκκλησάκι, που αγνάντευε το πέλαγος, μας προϊδεάζει πως έχει να κάνει με όσους ταξίδευαν στη θάλασσα. Η Παναγία λοιπόν από την περίοπτη αυτή θέση ξεπροβοδίζει, αποχαιρετά αυτούς που αναχωρούν με την ευλογία της, ώστε να έχουν καλό και ασφαλές ταξίδι.

  Πρόσωπα

  Οι ναυτικοί : πόνος για τον αποχωρισμό , απροθυμία να φύγουν, προφάσεις για να παραμείνουν έστω και λίγο παραπάνω στο νησί. Οι γυναίκες: πόνος αποχωρισμού και στέρησης των αγαπημένων τους προσώπων, αγωνία για τη ζωή τους, λαχτάρα για την επιστροφή τους. Ανεβαίνουν στο εκκλησάκι της Παναγιάς της Κατευοδώτρας για να προσευχηθούν και να ξεπροβοδίσουν τους αγαπημένους τους με ευχές αγναντεύοντάς τους να φεύγουν. Η γριά Μαλαμίτσα : ηλικιωμένη νεωκόρισσα προσπαθεί να νουθετήσει τις γυναίκες, αλλά δεν εισακούεται , γραφική. Η γριά Συρραχίνα: ηλικιωμένη, γυναίκα και μάνα ναυτικών έχει βιώσει πολλούς αποχωρισμούς. Μέσα από την ιστορία της Φλανδρώς προσπαθεί να παρηγορήσει τις γυναίκες και να τις νουθετήσει να επιδεικνύουν κι αυτές συζυγική πίστη και αγάπη όπως η Φλανδρώ. Η ιστορία της μαλακώνει τον πόνο των γυναικών και τους δίνει δύναμη.

  Η ιστορία της Φλανδρώς ( αιτιολογικός μύθος) : λειτουργεί παρηγορητικά και ηθικοπλαστικά Αγάπη του Παπαδιαμάντη για : τους απλούς ανθρώπους του νησιού του/ τη φύση/ Βαθιά θρησκευτικότητα.

   

ΑΙΝΟΣ 4-2-2016

 

ΕΡΓΑΣΙΑ για τον « ΑΓΙΟ ΕΥΠΛΟΥ»

 Να γράψετε ένα κείμενο σχετικό με τον Άγιο Εύπλου με τα εξής θέματα:

• Ο Άγιος Εύπλους
• Το μνημείο του Αγίου Εύπλου στην Αίνο και ο σύγχρονος ναός του Αγίου Εύπλου στην Αλεξανδρούπολη
• Η σημασία του ναού για τους Αινίτες και τους σύγχρονους κατοίκους της Αλεξανδρούπολης.
• Κοινά σημεία ως προς τη σημασία του ναού του Αγίου Εύπλου και της Παναγιάς της Κατευοδώτρας  (στο διήγημα του Αλ. Παπαδιαμάντη «Το Αγνάντεμα») για τους κατοίκους της Αίνου και της Σκιάθου αντίστοιχα (σύνδεση με την ελληνική ναυτοσύνη )

 Μπορείτε να εμπλουτίσετε το κείμενό σας με φωτογραφίες.

 

ΥΛΙΚΟ για την ΕΡΓΑΣΙΑ

• Power Point για τον Άγιο Εύπλου.
• Φυλλάδιο σχετικό με το διήγημα «Το αγνάντεμα» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη.
• Ιστοσελίδες στο Διαδίκτυο:

• http://www.alexpolisonline.com/2013/08/i-ainos-kai-o-agios-euplous.html
• http://sitalkisking.blogspot.gr/2011/08/blog-post_11.html
• http://www.oldalexandroupoli.gr/2011/02/blog-post_17.html

•  http://dimotesalex.blogspot.gr/2013/08/blog-post_9.htm

ΑΙΝΟΣ 12-2-2016

Δημιουργία αφίσας σχετικής με την Αίνο από όλες τις ομάδες.

ΑΙΝΟΣ 19-2- 2016

 Παρακολούθηση της ταινίας « Έβρος – Αδριανούπολη» της Μάγιας Τσόκλη.

ΑΙΝΟΣ   27-2-2016

Παρουσίαση μνημείων της Αίνου – Ακρόπολη

ΟΜΑΔΑ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑΣ

Υλικό για έθιμα σχετικά με τον Άγιο Γεώργιο, τις Απόκριες και το Πάσχα.

ΟΜΑΔΑ ΑΡΧΑΙΑΣ ΠΟΛΗΣ

Υλικό σχετικά με την αρχαία πόλη και τις θεότητες λατρείας στην Αίνο κατά την αρχαιότητα.

 

ΑΙΝΟΣ 4-3-2016

 

 ΔΡΑΣΗ σχετική με την Ακρόπολη της Αίνου.

 

ΟΜΑΔΑ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑΣ

Υλικό για την ψαρική στην Αίνο και καταγραφή δημοτικών τραγουδιών που έχουν σχέση με αυτήν.

 

 

ΑΙΝΟΣ 11-3-2016

 Δημιουργία κολλάζ φωτογραφιών με θέμα το κοινό Πρόγραμμά μας.

ΟΜΑΔΑ ΕΠΙΦΑΝΕΙΣ ΑΙΝΙΤΕΣ

Υλικό για τον Ευφραίμ τον Αινίτη.

ΟΜΑΔΑ ΛΑΪΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

 Επεξεργασία υλικού για την «ΨΑΡΙΚΗ»  στην Αίνο.

ΟΜΑΔΑ ΜΝΗΜΕΙΩΝ

Υλικό για συγγραφή πρωτότυπης ιστορίας με θέμα την Αγία Κυριακή και έναν πύργο της Ακρόπολης.

Προβολή υλικού από το Ιστολόγιό μας.

ΑΙΝΟΣ 18-3- 2016

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΣΗ ΑΦΙΣΩΝ ΚΑΙ ΚΟΛΑΖ

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΥΛΙΚΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ.