Ο ΑΗ-ΝΙΚΟΛΑΣ

Saint Nicholas: The Real Santa Claus

Χρησιμοποιούμε αυτό τον τίτλο (Άγιος Νικόλαος: ο πραγματικός Άγιος Βασίλης), που υπάρχει στο διαδίκτυο για να τονίσουμε τη διαφορετική “ιδιότητα” του αγίου Νικολάου στη δυτική Εκκλησία. Αυτή του αγίου που προσφέρει δώρα στα παιδιά. Πώς όμως ξεκίνησε όλη αυτή η ιστορία;

Όπως αναφέραμε, ο άγιος Νικόλαος μοίρασε την περιουσία του στους φτωχούς και γενικότερα φημιζόταν για τη γενναιοδωρία του. Μετά τη μετακομιδή των λειψάνων του, η λατρεία του στη Δύση γενικεύτηκε. Μάλιστα, ήταν ο πλέον “δημοφιλής” άγιος απ’ ότι φαίνεται. Ένα από τα πολλά θαύματα του αγίου Νικολάου ήταν η ανάσταση τριών παιδιών.

Στην πρωτότυπη εκδοχή της, η ιστορία έχει ως εξής:

Τρεις μικροί μαθητές πηγαίνοντας στο σχολείο τους σταμάτησαν σε ένα πανδοχείο. Εκεί τα παιδιά πέθαναν.  Πέρασαν επτά χρόνια. Μια μέρα χτύπησε η πόρτα του πανδοχείου. Ήταν ο άγιος Νικόλαος, ο οποίος ζήτησε από τον πανδοχέα-δολοφόνο των παιδιών να του δείξει που τα είχε φυλάξει και έπειτα παρακάλεσε τον Θεό να τα αναστήσει, κάτι που έγινε.

Τα παιδιά επέστρεψαν στα σπίτια τους, στους έκπληκτους και χαρούμενους γονείς τους. Υπάρχουν διάφορες παραλλαγές αυτής της ιστορίας. Ο πανδοχέας είναι άλλοτε κακός κηπουρός, ο οποίος από τότε έγινε πιστός υπηρέτης και ακόλουθος του αγίου Νικολάου.

Έτσι, ο άγιος Νικόλαος έγινε ο προστάτης των παιδιών.

Όσο για τον άγιο Νικόλαο δωρητή, πιο χαρακτηριστική είναι η ακόλουθη ιστορία:

Ο άγιος Νικόλαος άκουγε για ένα φτωχό άνθρωπο ο οποίος είχε τρεις κόρες που αδυνατούσε να προικίσει. Ο άγιος έριξε τότε κρυφά από το παράθυρό του τρεις τσάντες με χρυσάφι και όταν ο φτωχός πατέρας των κοριτσιών τον αντιλήφθηκε, του ζήτησε να μην αποκαλύψει τίποτα. Αυτή η ιστορία θεωρείται ως η “πηγή” της φήμης του αγίου Νικολάου ως δωρητή. Έτσι, σύντομα στη Δύση υπήρχε ο κατάλληλος συνδυασμός για τη μετατροπή του αγίου σε αυτόν που μοιράζει δώρα στα παιδιά.

Φαίνεται ότι αυτό ξεκίνησε από την Ολλανδία με τον SinterKlaas ο οποίος αν και είναι φανερό ότι προέρχεται από τον άγιο Νικόλαο, ενσωματώνει στοιχεία από τους γερμανικούς-σκανδιναβικούς μύθους των θεών Wodan και Odin. Στην ολλανδική παράδοση, ο άγιος εικονίζεται καβαλάρης σε ένα ιπτάμενο άσπρο άλογο.

Στην Αγγλία, ο Father Christmas προέρχεται εν μέρει από τον άγιο Νικόλαο και εν μέρει από τον Sinterklaas. Το ίδιο συμβαίνει και με τον Άγιο Βασίλη και τον Santa Claus των Η.Π.Α. οι οποίοι βέβαια συνδέονται με τις ημέρες των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς.

Στην Ολλανδία, όπως είπαμε, στο Βέλγιο, το Λουξεμβούργο και την Κάτω Ρηνανία, ο Sinterklaas στις 5 ή 6 Δεκεμβρίου φέρνει δώρα σε όλα τα παιδιά. Κάτι ανάλογο γίνεται και στις υπόλοιπες χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, όπου συνήθως τα παιδιά αφήνουν τις μπότες τους στα περβάζια των παραθύρων, το βράδυ της 5ης προς 6η Δεκεμβρίου για να αφήσει εκεί ο άγιος δώρα. Το ίδιο γίνεται και στη Βόρεια Γερμανία με τον Sankt Nikolaus.
Στην ελβετική λαογραφία, ο άγιος είναι γνωστός ως Samichlaus. Ωστόσο, τα χριστουγεννιάτικα δώρα τα φέρνει ένας άλλος άγιος, ο Christchindli.

Αυτές είναι σε γενικές γραμμές οι παραδόσεις για τον άγιο Νικόλαο στην Ευρώπη, όπου έχει και μία άλλη “διάσταση” από τον άγιο της Ορθοδοξίας, τον οποίο τιμούμε σήμερα.

Πηγές: ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΠΑΠΥΡΟΣ-ΛΑΡΟΥΣ-ΜΠΡΙΤΑΝΙΚΑ, τόμος 45
WIKIPEDIA
St Nicholas Center