Οι προτεινόμενες δραστηριότητες μπορούν να εφαρμοστούν σε διαφορετικά μαθήματα και διαφορετικές τάξεις, αλλά και να λειτουργήσουν διαθεματικά (Νέα Ελληνική Λογοτεχνία, Νέα Ελληνική Γλώσσα, Αισθητική Αγωγή/ Εικαστικά, Ιστορία). Η ίδια η χρήση του βίντεο ως αφόρμηση για την περαιτέρω επεξεργασία αποτελεί μια ιδιαίτερη τεχνική αξιοποίησης οπτικοακουστικού υλικού στην εκπαιδευτική διαδικασία. Οι δραστηριότητες μπορούν να είναι κατά περίπτωση ατομικές ή ομαδικές – συνεργατικές, να εκπονηθούν παραδοσιακά ή διαδικτυακά.
Στόχοι
- Να γνωρίσουν οι μαθητές τα πρόσωπα, την εποχή, τους τόπους.
- Να προβληματιστούν και να στοχαστούν πάνω στη σημασία της συνάντησης, στην αξία της φιλίας, στο ρόλο της πατρίδας, της παράδοσης.
- Να μάθουν ιστορικά περιστατικά αλλά και το κοινωνικό πλαίσιο – προϋπόθεση της παραγωγής τέχνης (ποίηση, ζωγραφική).
- Να διευρύνουν την παρατηρητικότητά τους.
- Να αγαπήσουν την τέχνη.
- Να ασκηθούν σε πολλαπλές μορφές μάθησης αλλά και στην ομαδική εργασία.
- Να χρησιμοποιήσουν τα νέα μέσα τόσο για άντληση υλικού όσο και για παραγωγή και ανάρτηση περιεχομένου, και να αναπτύξουν σχετικές δεξιότητες.
- Να «συνομιλήσουν» με τα έργα τέχνης και να αναστοχαστούν σχετικά.
- Να προβληματιστούν και πάνω σε προσωπικές εμπειρίες και να τις αξιοποιήσουν αναστοχαστικά.
- Να δημιουργήσουν είτε σε επίπεδο παραγωγής λόγου είτε σε επίπεδο τέχνης.
Προτεινόμενες δραστηριότητες
Οι δραστηριότητες προκύπτουν:
- Με αφορμή τους πίνακες
- Με αφορμή τα ποιήματα
- Με αφορμή την αναφορά στα ιστορικά γεγονότα
- Με αφορμή το ταξίδι
- Με αφορμή τη συνάντηση, τη φιλία, την αλληλογραφία
- Με αφορμή τη σύνδεση με τον τόπο, τις παραδόσεις
- Με αφορμή την επιστροφή στα παιδικά χρόνια
Οι μαθητές καλούνται:
- Να περιγράψουν ένα δικό τους ταξίδι, που τους καθόρισε ή τους αποκάλυψε κάτι σημαντικό. Θα μπορούσε να συσχετιστεί και με τον τόπο καταγωγής του καθενός.
- Να γράψουν ένα ποίημα ή κείμενο ελεύθερης γραφής για τον τόπο καταγωγής ή διαμονής τους ή όποιον τόπο θα μπορούσαν να θεωρήσουν ως πατρίδα.
- Να αναφερθούν σε μια συνάντηση ή φιλία που τους καθόρισε (με συνομήλικο ή και μεγαλύτερο).
- Να γράψουν ένα γράμμα στο φίλο τους, στο οποίο θα αναφέρονται σε κάποιο προβληματισμό τους, σε κάποιο θέμα που τους απασχολεί, αναμένοντας τη συμβουλή του, τη συμβολή του.
- Να γράψουν γράμμα στον Σεφέρη και (ή) στον Διαμαντή. Τι θα ήθελαν να τους πουν σήμερα.
- Να ζωγραφίσουν τον τόπο καταγωγής τους ή διαμονής τους.
- Να δημιουργήσουν με βίντεο το δικό τους οδοιπορικό σε τόπο που τον νιώθουν ως πατρίδα.
- Να ζωγραφίσουν τον φίλο τους.
- Να κάνουν φωτογραφικό πορτρέτο του φίλου τους.
- Να φωτογραφίσουν την πόλη τους ή το χωριό τους.
- Να περιγράψουν το φίλο τους εξωτερικά και εσωτερικά.
- Να βρουν (ή να συνθέσουν) συνοδευτική μουσική για τις ζωγραφιές τους ή για τα κείμενά τους.
- Να βρουν (ή να συνθέσουν) συνοδευτική μουσική για τους πίνακες του Διαμαντή.
- Να βρουν (ή να συνθέσουν) συνοδευτική μουσική για τα ποιήματα του Σεφέρη.
- Να συνταιριάξουν πίνακες του Διαμαντή με ποιήματα του Σεφέρη από το Ημερολόγιο Καταστρώματος Γ΄ (ή στίχους υπό μορφή λεζάντας).
- Να επιλέξουν επιχειρηματολογώντας το αγαπημένο τους ποίημα από τα παρουσιαζόμενα στην ταινία ή στη συλλογή.
- Να επιλέξουν επιχειρηματολογώντας τον αγαπημένο τους πίνακα του Διαμαντή από τους παρουσιαζόμενους στην ταινία.
- Να κάνουν ψηφιακό κολλάζ με έργα του Διαμαντή.
- Να γράψουν ένα «διήγημα», μια ιστορία για έναν πίνακα του Διαμαντή.
- Με αφορμή τη σειρά πινάκων του Διαμαντή με τίτλο «Αγωνίες» να αποπειραθούν την απεικόνιση ενός συναισθήματος.
- Με βάση το έργο του Διαμαντή «Ο κόσμος της Κύπρου» να φτιάξουν τον κόσμο της δικής τους πόλης (εικαστικά ή περιγραφικά).
- Να επιλέξουν μια φιγούρα από τον «Κόσμο της Κύπρου» και να γράψουν την ιστορία του.
- Να «οπτικοποιήσουν» ψηφιακά με όποιον τρόπο θέλουν κυπριακά ποιήματα του Σεφέρη.
- Να γράψουν ένα δικό τους ποίημα με αφορμή την ταινία ή ένα πεζό κείμενο ελεύθερης γραφής που να εκφράζει τα συναισθήματά τους.
- Να εντοπίσουν στο χάρτη της Κύπρου τα αναφερόμενα στην ταινία μέρη.
- Να τοποθετήσουν σε χρονικό άξονα τα αναφερόμενα στην ταινία ιστορικά γεγονότα.
- Να τοποθετήσουν σε χρονικό άξονα επιλεγμένες από την ταινία φωτογραφίες αρχειακού υλικού.
- Να συγκρίνουν τα πλάνα της Αθήνας κατά τη δεκαετία του 50 με τη σημερινή συνοδεύοντας την περιγραφή τους από φωτογραφίες (αν ζουν στην Αθήνα δικές τους).
- Να δημιουργήσουν την αφίσα της ταινίας.
- Να δημιουργήσουν μια αφίσα για τον Διαμαντή.
- Να δημιουργήσουν μια αφίσα για τον «Κυπριακό» Σεφέρη.
- Να αποδομήσουν και να αναδομήσουν (ψηφιακά) πίνακες του Διαμαντή (π.χ. αλλάζοντας το φόντο, τα χρώματα, αφαιρώντας στοιχεία, κλπ) και να σχολιάσουν το αποτέλεσμα.
- Να κρίνουν την ταινία από αισθητικής και όχι μόνο πλευράς. Να αντιπροτείνουν.
- Να καταγράψουν τα ιδιαίτερα λαογραφικά στοιχεία της Κύπρου, που παρουσιάζονται στην ταινία.
- Να καταγράψουν τα υλικά που χρειάζεται μία ταινία ειδικά για να ανασυνθέσει το κλίμα μιας εποχής. Να αποπειραθούν ενδεχομένως να παραγάγουν το δικό τους βίντεο που θα αναφέρεται σε παλαιότερη εποχή.
- Να χωριστούν σε ομάδες με στόχο να προσκομίσουν υλικό και να παραστήσουν μια περίοδο της Κυπριακής ιστορίας (αντι-αποικιοκρατικό αγώνα) ή της ελληνικής (δικτατορία).
- Να μελετήσουν τη συλλογή «Ημερολόγιο Καταστρώματος Γ΄» και να ανακαλύψουν τα ιστορικά δεδομένα ή τα πραγματικά περιστατικά πίσω από τα ποιήματα.
- Να επιλέξουν μια φωτογραφία (έτοιμη ή δική τους) για κάθε ποίημα.
- Να καταρτίσουν την εργοβιογραφία των δύο δημιουργών.
- Να αναλύσουν συγκεκριμένους στίχους ή φράσεις του κειμένου της ταινίας και να καταγράψουν τις σκέψεις τους (π.χ. «να νοσταλγείς τον τόπο σου ζώντας στον τόπο σου τίποτε δεν είναι πιο πικρό»).
- Να ανασυστήσουν την ατμόσφαιρα της δεκαετίας του 50 και να βρουν χαρακτηριστικά αντικείμενα και στοιχεία της εποχής. Χωρισμένοι σε ομάδες να αναλάβουν διαφορετικές πλευρές της ζωής και, τέλος, να παρουσιάσουν είτε σε δραματοποίηση είτε σε ταμπλώ βιβάν μια σκηνή εκείνων των χρόνων (αστική, αγροτική, ιστορική, κλπ.).
- Να καταγράψουν τα παραπάνω υπό μορφή ημερολογίου.
- Να χωριστούν σε ομάδες (Κύπριοι, Ελλαδίτες, Άγγλοι) και, αφού μελετήσουν εφημερίδες της εποχής (ψηφιακό αρχείο Βουλής) να αναπτύξουν ένα δρώμενο ή μια ανταγωνιστική συζήτηση.
Οι υπεύθυνες της ταινίας
Γιούλη Χρονοπούλου, Σχολική Σύμβουλος Φιλολόγων
Λίλα Πάτση, Εκπαιδευτικός ΠΕ08