Ο κόσμος των πουλιών είναι μοναδικός και μαγευτικός! Η επικοινωνία και η μετανάστευση είναι σίγουρα κάποια απ’ τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των πουλιών.
Πώς επικοινωνούν τα πουλιά
Τα πουλιά παράγουν διάφορους ήχους που τους επιτρέπουν να επικοινωνούν μεταξύ τους. Οι ήχοι διακρίνονται σε δύο κατηγορίες, το κελάηδημα (ή τραγούδι), το οποίο συνήθως είναι μελωδικό και πολυσύλλαβο, και τα καλέσματα, τα οποία συνήθως είναι σύντομα και απλά.
Τα περισσότερα είδη πουλιών που συναντάμε στην πόλη ανήκουν στην ομάδα των ωδικών πτηνών, δηλαδή στην ομάδα των πουλιών που έχουν μελωδικό κελάηδημα. Ωστόσο, δεν κελαηδούν όλα τα είδη της ομάδας αυτής (π.χ. τα κορακοειδή), ούτε ανήκουν στα ωδικά πτηνά όλα τα είδη που κελαηδούν (π.χ. ο τσαλαπετεινός).
Στα είδη της περιοχής μας, μόνο τα αρσενικά άτομα κελαηδούν, ενώ τα θηλυκά κάνουν μόνο καλέσματα. Τα αρσενικά κελαηδούν κυρίως την άνοιξη, δηλαδή την περίοδο του ζευγαρώματος, και σπανιότερα το χειμώνα. Με τον τρόπο αυτό, προσπαθούν να προσελκύσουν και να βρουν ταίρι, αλλά και διαφημίζουν και υπερασπίζονται την επικράτειά τους.
Οι ήχοι των πουλιών μας βοηθούν πολύ στην αναγνώριση των ειδών, ιδιαίτερα όταν είναι κρυμμένα μέσα σε δέντρα και θάμνους, γιατί συνήθως είναι χαρακτηριστικοί για κάθε είδος. Ωστόσο, κάποια είδη, όπως για παράδειγμα η κίσσα και τα ψαρόνια, έχουν την ικανότητα να μιμούνται κάποια άλλα.
ΕΠΟΠΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ: ΚΑΡΤΕΛΕΣ ΠΟΥΛΙΩΝ




ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΠΟΥΛΙΩΝ
Αναφορά στα σωματικά χαρακτηριστικά τουςφτερά,πούπουλα,ράμφη,μάτια,πόδια.

ΦΩΛΙΕΣ-ΑΥΓΑ-ΝΕΟΣΣΟΙ

ΑΠΟΔΗΜΗΤΙΚΑ ΠΟΥΛΙΑ
Χωρίς χάρτη και πυξίδα
Κάθε χρόνο τέτοια εποχή εκατομμύρια πουλιά κάνουν με απόλυτη επιτυχία το ίδιο ακριβώς ταξίδι! Το ταξίδι προς τις θερμές περιοχές, κυρίως της Αφρικής. Δεν έχουν χάρτες και πυξίδα, αλλά συγκεκριμένα σημεία που τα βοηθούν στον προσανατολισμό τους. Μπορεί να είναι κάποια ουράνια σώματα, όπως ο Ήλιος, η Σελήνη ή τ’ αστέρια, ίσως οι θάλασσες, τα βουνά, τα ποτάμια… Μετά το Φεβρουάριο θα επιστρέψουν ξανά στην Ευρώπη για να ζευγαρώσουν, να φτιάξουν τις φωλιές τους, να μεγαλώσουν τα μικρά τους και να αναχωρήσουν εκ νέου…
Καθώς προχωράει το φθινόπωρο, τα μεταναστευτικά πουλιά φεύγουν ομαδικά από τους τόπους αναπαραγωγής τους για να περάσουν το χειμώνα σε εύκρατο κλίμα. Τα οστά τους είναι ελαφριά, ενώ τα φτερά τους που κινούνται από δυνατούς μυς, τους επιτρέπουν να διασχίζουν τον αέρα διανύοντας πολλά χιλιόμετρα, μέρα και νύχτα. Όπως αναφέρει στη Νatura nrg ο κ. Νίκος Προμπονάς, μέλος της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας «Οι πιο πολλοί άνθρωποι έχουν ταυτίσει τη μετανάστευση με τα χελιδόνια, όμως δεκάδες είδη της ορνιθοπανίδας πραγματοποιούν δύο φορές το χρόνο το μακρύ, επίπονο και επικίνδυνο ταξίδι προς και από Αφρική. Η φθινοπωρινή μετανάστευση όχι μόνο διαρκεί μεγαλύτερη περίοδο από την ανοιξιάτικη, αλλά είναι και πολυπληθέστερη, αφού πλέον στα σμήνη με τους γονείς έχουν προστεθεί και τα νεαρά παιδιά τους που γεννήθηκαν πρόσφατα!
Και πριν προλάβουν καλά-καλά να αναχωρήσουν, κάποιοι άλλοι φτερωτοί επισκέπτες καταφθάνουν, θαρρείς και έρχονται για να αναπληρώσουν το κενό τους. Είναι οι Χειμερινοί Επισκέπτες, τα πουλιά δηλαδή που θα ξεχειμωνιάσουν στη νότια Ευρώπη και στη βόρεια Αφρική. Στην πλειοψηφία τους προέρχονται από τις χώρες της βόρειας και της κεντρικής Ευρώπης, την Ουκρανία και τη Ρωσία». Στη χώρα μας, χιλιάδες πουλιά βρίσκουν καταφύγιο και τροφή, καθ΄όλη τη διάρκεια του έτους, στην προστατευόμενη περιοχή του Δέλτα του Έβρου, συνολικής έκτασης 69.000 στρεμμάτων.

ΕΠΟΠΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ:ΑΠΟΔΗΜΗΤΙΚΑ ΠΟΥΛΙΑ

ΚΑΡΤΕΛΕΣ ΑΠΟΔΗΜΗΤΙΚΩΝ ΠΟΥΛΙΩΝ
apodimitika-poulia-1
ΧΕΛΙΔΟΝΙΑ
Πόσα πράγματα γνωρίζεις τελικά για τα πανέμορφα χελιδόνια που λατρεύονται από μικρούς αλλά και μεγάλους;
Γνωρίζεις από πού έρχονται, τι τρώνε και πώς καταφέρνουν να φτιάχνουν τόσο περίτεχνα το ”σπιτικό” τους;

Ας γνωρίσουμε λοιπόν καλύτερα τα χελιδόνια, τα πανέμορφα αυτά πουλιά!
Από πολύ παλιά οι άνθρωποι είχαν συνδυάσει την άφιξη των χελιδονιών με την άνοιξη. Αυτό και μόνο θα ήταν αρκετό για να καταλάβουμε γιατί τα χελιδόνια είναι τόσο αγαπητά στους ανθρώπους.
Ωστόσο, ακόμα ένας λόγος είναι και η τροφή τους αφού τρέφονται με έντομα, όπως τα κουνούπια και οι μύγες γλυτώνοντας έτσι τους ανθρώπους από χιλιάδες ενοχλητικά τσιμπήματα και όχι μόνο.

Τα χελιδόνια διανύουν πάρα πολλά χιλιόμετρα για να φτάσουν σε εμάς αντιμετωπίζοντας παράλληλα πάρα πολλούς κινδύνους όπως τα αρπακτικά πουλιά, τους δυνατούς ανέμους και τις καταιγίδες.

Τα τέσσερα από τα πέντε είδη χελιδονιών που υπάρχουν, φτιάχνουν τη φωλιά τους από πηλό (λάσπη) ενώ μόνο το ένα (το οχθοχελίδονο) ανοίγει τρύπες στο έδαφος συνήθως εκεί που υπάρχει νερό. Μαζεύουν μικρά κομμάτια λάσπης από κάποιο κοντινό σημείο και τα μεταφέρουν εκεί που θέλουν για να χτίσουν τη φωλιά τους.
Χρειάζονται 700 – 1500 σβόλους για την κάθε φωλιά. Το «χτίσιμο» μπορεί να κρατήσει από 3 έως 16 ημέρες.
ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΑ ΧΕΛΙΔΟΝΙΑ


ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: ΜΑΘΑΙΝΩ ΓΙΑ ΤΑ ΠΟΥΛΙΑ
Την παρουσίαση του μαθήματος όπως πραγματοποιήθηκε μέσα στη ψηφιακή μας τάξη μπορείτε να τη βρείτε παρακάτω:
Μαθαίνω για τα πουλιά.pptx
VIDEO ΧΕΛΙΔΟΝΙΩΝ
https://youtu.be/tQ0IP8kSwcA
https://youtu.be/Od9qb1CBUfs
ΧΕΛΙΔΟΝΙΣΜΑΤΑ
Χελιδόνισμα
Την πρώτη μέρα του Μάρτη τα παιδιά επισκέπτονται τα σπίτια τραγουδώντας το τραγούδι της Χελιδόνας για να δείξουν το τέλος του χειμώνα και τον ερχομό της άνοιξης.

Ήρθε, ήρθε χελιδόνα,
ήρθε κι άλλη μεληδόνα,
κάθισε και λάλησε,
και γλυκά κελάηδησε:
«Μάρτη, Μάρτη μου καλέ,
και Φλεβάρη φοβερέ,
κι αν φλεβίσεις κι αν τσικνίσεις*,
καλοκαίρι θα μυρίσεις.
Κι αν χιονίσεις, κι αν κακίσεις,
πάλιν άνοιξη θ’ ανθίσεις».
Δημοτικό τραγούδι από τη Θράκη
* τσικνίζω: ψήνω φαγητό τόσο ώστε να «ψιλοκαεί» και να μυρίσει

Στις παρακάτω εικόνες βλέπεις τη «Χελιδόνα». Μπορείς να φτιάξεις τη δική σου και την πρώτη μέρα του Μάρτη να πεις τα κάλαντα.
β. «Χελιδόνα»
από τη Θεσσαλία
α. «Χελιδόνισμα»
από την Αγριανή Σερρών
Αν ρωτήσεις τους γονείς, τους παππούδες ή και άλλους μεγαλύτερους, θα σου πουν και άλλα τραγούδια (κάλαντα) που λέγανε, όταν ήταν παιδιά. Παρόμοια τραγούδια μπορείς να βρεις σε διάφορα CD, όπως στην Περπερούνα και άλλα τραγούδια του λαού μας για παιδιά της Δόμνας Σαμίου.
![Άκουσε τα χελιδονίσματα [πηγή: youtube] Άκουσε τα χελιδονίσματα [πηγή: youtube]](http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2160/Anthologio_A-B-Dimotikou_html-empl/extras/images/youtube.png)

ΠΑΡΑΜΥΘΙ
Το παραμύθι μπορούμε και να το διαβάσουμε σε μορφή pdf όπως έγινε και στο μάθημα.
Διώνη, το πρώτο χελιδόνι – Ντέμη Ρούσσα (1)
ΑΙΝΙΓΜΑ
Με το πιο κάτω φύλλο εργασίας χελιδονιού,αφού το ζωγραφίσαμε, το κόψαμε ,το κολλήσαμε και δημιουργήσαμετον δικό μας πίνακα με χαρτοκολλητική.