Άρθρα κατηγορίας ΑΡΘΡΑ
Δηλώσεις ζημιών εκ πολέμου 1941-45 και η Αιανή Κοζάνης: οικονομία και κοινωνία στον 20ό αιώνα
ανακτένιση 5/5/2020 Διαφυλλίζονται δηλώσεις ζημιών εκ πολέμου έτους 1945 του οικισμού Αιανή Κοζάνης, πορεία ανάμεσα στην πραγματικότητα και την υπερβολή, την απτή καθημερινότητα και την ιδεολογική επικάλυψη με εφόδια πρωτότυπες πηγές, προφορικές καταθέσεις κι άλλες μαρτυρίες, η οποία, αν εξαιρεθεί … Συνέχεια
Η γέφυρα Ρυμνίου στη ζωή και την ποίηση
ανακτένιση 7/2/2020 Σε αναδίφηση του αρχείου του πατέρα μου πριν από λίγες εβδομάδες βρέθηκε άτιτλο, ιαμβικό σατιρικό τετράστιχο ποίημα 30 στροφών. Το επιμελήθηκε άνδρας ονόματι Γιώργης τον Ιανουάριο του 1976 στην πόλη Ουρμπάν (Al ‘Urban العربان) της Λιβύης, 87 χλμ … Συνέχεια
Η Καμήλα της Αιανής και η δημιουργία ενός εθίμου
Το 1945 είναι το έτος γέννησης της Καμήλας. Πατέρας της ο Απόστολος Καραγιάννης, γαμπρός στην Αιανή από τη Λευκοπηγή. Εξαιρετικά κινητικός για την εποχή του φαίνεται ότι είδε παρόμοιο έθιμο σε μετακίνησή του για εργασία ή περιήγηση ή όντας φαντάρος … Συνέχεια
Φράξος ή μελία και το ρόπαλο του Ηρακλή
Ανακτένιση 18 Ιουνίου 2019/09.09′ Εξηγώντας αρχικά την ονομασία αναρριχητικών διαδρομών, με αφορμή ένα μοναχικό, βαθύσκιο δέντρο, τη μελία, που συναντήσαμε δίπλα στο μονοπάτι, ασχολούμαστε με το δίπολο μυθολογίας-πραγματικότητας ως προς το υλικό κατασκευής του ροπάλου του Ηρακλή. Κατεβαίνοντας από το … Συνέχεια
Λίρες και χρήμα στο νομό Κοζάνης 1940-50
ανακτένιση 9.6.2019/11:51΄ Η ευτυχία των Ελλήνων δεν βρίσκεται στις παχυλές υποσχέσεις των αθλίων πρακτόρων της ξένης προπαγάνδας και των λιροσυντήρητων κομμουνιστών, αφεντάδων των βουνών και των πόλεων….[1] έγραφε σε προεκλογική προκήρυξη το Μάρτιο του 1946 κεντρώος υποψήφιος βουλευτής από τη … Συνέχεια
Οι πρώτοι αντάρτες στον Όλυμπο 1942-1943
Ανακτένιση 11.11.2018 Ληστές και φυγόδικοι προϋπάντησαν τους πρώτους αντάρτες του Ολύμπου το καλοκαίρι του 1942. Εξαρθρώνοντας βίᾳ την τοπική εξουσία, όσους θεωρούσαν συνεργάτες του εχθρού και τις άλλες αντιστασιακές οργανώσεις κυριάρχησαν στο ορεινό πεδίο. ΣΙΔΗΡΟΦΟΡΙΑ Ο Όλυμπος, παγκοσμίως φημισμένη έδρα αρχαίων θεών, … Συνέχεια
Ηθική και προπαγάνδα: η περίπτωση της ΕΣΟ Κοζάνης 1944
Το παρόν κείμενο ξεδιπλώνει μια προσωπικής φύσεως μομφή, η οποία εκτοξεύτηκε εναντίον του ηγέτη των Εθνικοσοσιαλιστών της Κοζάνης. Αφού ενταχθεί αδρά το πλαίσιο της εποχής, διαπιστώνεται ότι δεν έχει ακόμα πλήρως εξακριβωθεί για να γίνει τελεσίδικα αποδεκτή. Παράλληλα επισημαίνεται τόσο … Συνέχεια
Άλογα κι αναβάτες: κατοχή κι εμφύλιος στην περιφέρεια Κοζάνης
ανακτένιση 31/10/2018 Το κείμενο διαπραγματεύεται τα άλογα στη δεκαετία του 1940. Μαζί και τους αναβάτες τους, τον Ελληνικό Στρατό το 1941 και 1946-49, τους αντάρτες, τους Γερμανούς και τους αντικομουνιστές οπλίτες. Ήταν τα βαρβάτα και οι φοράδες απαραίτητα μέσα μετακίνησης … Συνέχεια
Οι ταυτότητες στην περιοχή της Κοζάνης
Ανακτένιση 30.10.2008 Οι Τούρκοι δεν παραχωρούσαν δελτία ταυτοτήτων στους υπηκόους τους, δεν χρειάζονταν. Οι σημαίνοντες ληστές της εποχής δεν φορούσαν μάσκες, είχαν τα πρόσωπα όπως και τα σπαθιά ακάλυπτα, η πιστοποίηση της ύπαρξής τους ήταν φανερή. Για τον κάθε ραγιά … Συνέχεια
Ένας Ελασίτης στα γερμανικά στρατόπεδα: ανακτένιση 18-12-2019
Η κάτωθι συνέντευξη με τον αντάρτη του ΕΛΑΣ Παναγιώτη Καρακούλα από την Αιανή Κοζάνης δημοσιεύτηκε πρώτη φορά στο περιοδικό Παρέμβαση [Κοζάνης], τ. 99 (Καλοκαίρι 1997) σ. 15-6. Ανακτενίστηκε πέρυσι βαθιά ως προς το ιστορικό περικείμενο και σχολιάστηκε πλουσίως. Τότε προστέθηκε βιβλιογραφία κι ερμηνεύτηκαν … Συνέχεια
Ο φανός της Αιανής: η καταγωγή, η ιστορία και οι ρομαντικές παρακρούσεις ενός βαλκανικού εθίμου
Φανός στην πλατεία του χωριού το Μάρτη του 2008. Διακρίνεται η τεράστια φανοδόκη, όπου καίγονται διάφορα είδη ξύλων Kαλογέρ(οι) Zαμπουργιανοί πως παέντι απού μνι; Aς είν’ καλά η (Α)ιανή μια δραχμή έχει του μνι! (αποκριάτικο τετράστιχο της Κοζάνης)
Η απελευθέρωση της Κοζάνης από τους Γερμανούς 28 Οκτωβρίου 1944
απόσπασμα από τη διδακτορική διατριβή του γράφοντος 5/4/2024 ανακτένιση Καμία επίθεση του ΕΛΑΣ και κατά τη διάρκεια του Οκτωβρίου του 1944 δεν αντιμετώπισαν οι Γερμανοί –με την εξαίρεση του Βατερού- ώστε να προσφέρουν την αρωγή τους στους αμυνόμενους οπλίτες του … Συνέχεια
Αντίποινα στη Δυτική Μακεδονία 1941 -1944
Το παρακάτω κείμενο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Together, τ. 15, Μάιος 2016, σ. 24 Θερμαίνεται στις μέρες μας η επιστροφή στο πρόσφατο παρελθόν, στα πολεμικά αντίποινα, ιδιαίτερα των αρχών Κατοχής, τα οποία υπέστησαν οι κάτοικοι της χώρας μας την δεκαετία 1940 -1950. … Συνέχεια
Τα πολυβολεία της Κοζάνης
Κατηγορούσαν και μέμφονταν ως πρότινος την Αλβανία για τα εκατοντάδες χιλιάδες πολυβολεία, τα οποία είχαν εγερθεί ή χωθεί στο έδαφός της. Την ίδια όμως πρακτική, σε μικρότερη έκταση αλλά όχι σε μαεστρία κι επιβλητικότητα, είχε ακολουθήσει και η Ελλάδα από … Συνέχεια
Οι έδρες του ΓΑ του ΔΣΕ (1946 -1949): πολιτικά και στρατιωτικά κριτήρια
Προλεγόμενα Επιλέχτηκε προς παρουσίασιν το παρόν θέμα, οι αλλαγές δηλαδή της έδρας του Γενικού Αρχηγείου (ΓΑ) των ανταρτών των ΟΔΕΚ/ΔΣΕ (Ομάδων Δημοκρατικών Ενόπλων Καταδιωκόμενων/ Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας) κατά την περίοδο του κυρίως Εμφυλίου Πολέμου 1946 -1949, επειδή συνάδει με τον … Συνέχεια
Η «Λευκή Τρομοκρατία» στη Δυτική Μακεδονία: 1945 -46
Κάτωθι παρατίθενται ορισμένα χωρία από την αρχή και το τέλος ευρύτερου κειμένου του γράφοντος, το οποίο συμπεριελήφθη στο βιβλίο Έθνος, Κράτος και Πολιτική, Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη 2009 (τιμητικός τόμος για τον Ι. Σ. Κολιόπουλο), σ. 115 -149, επιμ: Β. Γούναρης. 1. Η … Συνέχεια
Τζήκας Ντιντίνος: ο κομμουνιστής – πρότυπο. Ιστορία της σύγχρονης πολιτικής ιδεολογίας μέσα από την αφήγηση ενός καπνεργάτη
Αλλά θα φτιάξω μια ζωή κοινή, ίδια για όλους[1] Τον παρατηρούσα από χρόνια. Τον ήξεραν όλοι στο χωριό. Γέμιζε με το σεμνό του παρόν όλες τις πολιτικές εκδηλώσεις. Μια σκυφτή, αμίλητη μορφή, με νευρικό βάδισμα κι ένα μόνιμο τσιγάρο στο … Συνέχεια
Οὔτε ἄντλημα ἔχεις, καὶ τὸ φρέαρ ἐστὶ βαθύ
Κουβὰ δὲν ἔχεις καὶ τὸ πηγάδι εἶναι βαθύ είχε απαντήσει σε ευαγγέλιο αποδιδόμενο στον Ιωάννη, μια Σαμαρίτισσα, πεντάκις παντρεμένη και με 6ο μνηστήρα, όταν ο Ιησούς που καθόταν στο χείλος του την υποσχέθηκε πως θα την έδινε να πιει ζωντανό … Συνέχεια