Σαν σήμερα, 20 Σεπτεμβρίου 1971, πέθανε ο Γιώργος Σεφεριάδης-Σεφέρης, ο ποιητής που χάρισε στην Ελλάδα το πρώτο της Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1963 (ακολούθησε ο Οδυσσέας Ελύτης το 1979). Η κηδεία του, στις 22 Σεπτεμβρίου δεν εξελίχθηκε μόνο σε λαϊκό προσκύνημα, αλλά σε διαδήλωση εναντίον της χούντας με πλήθος νέων να κατακλύζουν την Αθήνα ακολουθώντας τη νεκρώσιμη ακολουθία ως το Α’ Νεκροταφείο και τραγουδώντας το απαγορευμένο “Στο περιγιάλι το κρυφό”, σε μουσική του Μίκη Θεοδωράκη.
Ο Οδυσσέας Ελύτης δήλωνε τότε:«Κανείς άλλος δεν στάθηκε τόσο ικανός ν’ ανιχνεύσει, να βρει και να κινήσει τα νήματα της ζωντανής ελληνικής παράδοσης όσο αυτός… Καλλιέργησε το αίσθημα της ευθύνης και κράτησε ψηλά τη σημαία της ελεύθερης συνείδησης, που τόσο την έχουν ανάγκη, σήμερα προπάντων, οι νέοι». Αλλά και ο Γιάννης Ρίτσος αναφέρθηκε στο χαμό του Γιώργου Σεφέρη: «Αυτή την ώρα, τα λόγια μου φαίνονται μικρά για το ανάστημα του ποιητή, μικρά για τη λύπη και την περηφάνια που μας γεμίζει το έργο του και το ήθος του. Εδώ και πολλά χρόνια, σε κρίσιμες στιγμές της ελληνικής ιστορίας, ο ποιητής έσμιξε ποίηση και ελευθερία, αισθητική και ηθική, σε μια γνήσια και φυσική ενότητα, αφήνοντας μιάν υψηλή, παραδειγματική κληρονομιά σ’ ολόκληρο τον ελληνικό πολιτισμό. Ακόμα μια φορά «σ’ αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα».
Αποσπάσματα από την ομιλία που εκφώνησε στη σουηδική ακαδημία κατά την απονομή του Νόμπελ Λογοτεχνίας
«…Ανήκω σε μια χώρα μικρή. Ένα πέτρινο ακρωτήρι στη Μεσόγειο, που δεν έχει άλλο αγαθό παρά τον αγώνα του λαού του, τη θάλασσα, και το φως του ήλιου. Είναι μικρός ο τόπος μας, αλλά η παράδοσή του είναι τεράστια και το πράγμα που τη χαρακτηρίζει είναι ότι μας παραδόθηκε χωρίς διακοπή. Η ελληνική γλώσσα δεν έπαψε ποτέ της να μιλιέται. Δέχτηκε τις αλλοιώσεις που δέχεται καθετί ζωντανό, αλλά δεν παρουσιάζει κανένα χάσμα. Άλλο χαρακτηριστικό αυτής της παράδοσης είναι η αγάπη της για την ανθρωπιά· κανόνας της είναι η δικαιοσύνη. Στην αρχαία τραγωδία, την οργανωμένη με τόση ακρίβεια, ο άνθρωπος που ξεπερνά το μέτρο πρέπει να τιμωρηθεί από τις Ερινύες. O ίδιος νόμος ισχύει και όταν ακόμη πρόκειται για φυσικά φαινόμενα: «Ήλιος ουχ υπερβήσεται μέτρα» λέει ο Ηράκλειτος· «ει δε μη, Ερινύες μιν Δίκης επίκουροι εξευρήσουσιν»……
…..Σ’ αυτό τον κόσμο, που ολοένα στενεύει, ο καθένας μας χρειάζεται όλους τους άλλους. Πρέπει ν’ αναζητήσουμε τον άνθρωπο, όπου και να βρίσκεται. Όταν, στο δρόμο της Θήβας, ο Oιδίπους συνάντησε τη Σφίγγα κι αυτή του έθεσε το αίνιγμά της, η απόκρισή του ήταν: ο άνθρωπος. Τούτη η απλή λέξη χάλασε το τέρας. Έχουμε πολλά τέρατα να καταστρέψουμε. Ας συλλογιστούμε την απόκριση του Oιδίποδα. . (Περιλαμβάνεται στις «Δοκιμές» του, στον Β’ τόμο, εκδόσεις Ίκαρος).
Πηγή : Andro.gr [ http://www.andro.gr/empneusi/giwrgos-seferis/
Κοντά σου δεν αχούν άγρια οι άνεμοι
Κοντά σου είναι η γαλήνη και το φως
Στου νου μας τη χρυσόβεργη ανέμη
ο ρόδινος τυλιέται στοχασμός
Κοντά σου η σιγαλιά σαν γέλιο μοιάζει
Που αντιφεγγίζουν μάτια τρυφερά,
κι αν κάποτε μιλάμε, αναφτεριάζει
πλάι μας κάπου η άνεργη χαρά
Κοντά σου η θλίψη ανθίζει σαν λουλούδι
κι ανύποπτα περνά μες στη ζωή
Κοντά σου όλα γλυκά κι όλα σαν χνούδι,
σα χάδι, σαν δροσούλα σαν πνοή
Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον (Ποίηση: Κωνσταντίνος Καβάφης, Μουσική: Δήμος Μούτσης, Ερμηνεία: Άλκηστις Πρωτοψάλτη)
Σαν άξαφνα ώρα μεσάνυχτα
ακουστεί αόρατος θίασος να περνά
με μουσικές εξαίσιες με φωνές
την τύχη σου που ενδίδει πια
τα έργα σου που απέτυχαν
τα σχέδια της ζωής σου
που βγήκαν όλα πλάνες
μη ανωφέλετα θρηνήσεις
προπάντων να μην γελαστείς
μην πεις πως ήταν ένα όνειρο
μάταιες ελπίδες τέτοιες μη καταδεχτείς
σαν έτοιμος από καιρό σαν θαρραλέος
σαν που ταιριάζει σε
που αξιώθηκες μια τέτοια πόλη
πλησίασε σταθερά προς το παράθυρο
κι άκουσε με συγκίνηση
αλλ’ όχι με των δειλών τα παρακάλια
και παράπονα
ως τελευταία απόλαυση τους ήσους
τα εξαίσια όργανα του μυστικού θιάσου
κι αποχαιρέτα την την Αλεξάνδρεια που χάνεις
Τα παιδάκια που παίζουν στ’ ανοιξιάτικο δείλι
μια ιαχή μακρυσμένη
Τ’ αεράκι που λόγια με των ρόδων τα χείλη
ψιθυρίζει και μένει
Τ’ ανοιχτά παραθύρια που ανασαίνουν την ώρα,
η αδειανή κάμαρά μου
Ένα τρένο που θα `ρχεται από μια άγνωστη χώρα,
τα χαμένα όνειρά μου
Οι καμπάνες που σβήνουν, και το βράδυ που πέφτει
ολοένα στην πόλη,
στων ανθρώπων την όψη, στ’ ουρανού τον καθρέφτη,
στη ζωή μου τώρα όλη…
Για σένα στις επιθυμίες μου (Ποίηση: Κική Δημουλά, Μουσική: Κώστας Παρίσης, Ερμηνεία: Μάνος Ξυδούς & Μαριάννα Γερασιμίδου)
Για σένα στις επιθυμίες μου
λόγος δε γίνεται ποτέ.
Δε σε προέβλεψαν ποτέ
τα όνειρά μου
Οι προαισθήσεις μου
ποτέ δε σε συνάντησαν.
Ούτε η φαντασία μου.
Κι όμως μια ανεξακρίβωτη στιγμή
σ`εξακριβώνω μέσα μου
ένα έτοιμο κιόλας αίσθημα.
Γράφει το φεγγάρι γράφει
μ’ ασημένια κιμωλία
στο σμαράγδινο χωράφι
την καινούρια μας φιλία.
Γράφει και στις πόρτες πάνω
και στις μάντρες και στους δρόμους
δίπλα σου να γύρω κάνω
και μ’ ασήμωσε τους ώμους.
Τ’ ανοιξιάτικο φεγγάρι
θα με πάρει
κράτα με απ’ το χέρι.
Κοίτα τ’ άλλο το ζευγάρι
είναι ένα αστέρι
( αστέρι γιά μαχαίρι; )
κόψαν τ’ αξεδιάλυτο κουβάρι
και φιλί με το φιλί
σκαλί σκαλί
ανεβαίνουν στο φεγγάρι.
Ρίξε τα κλειδιά στον αέρα
κλείσε το πικρό βιβλίο
το φεγγάρι λάμπει ως πέρα
σαν τζαμένιο ανθοπωλείο,
Μήτε ξέρω τι `ναι δάκρυ
τ’ άστρα σε ραντίζουν ρύζι
τα χρυσά γαλάζια μάκρη
ο διπλός μας ίσκιος σκίζει.
Τ’ ανοιξιάτικο φεγγάρι
θα με πάρει
κράρα με απ’ το χέρι.
Κοίτα τ’ άλλο το ζευγάρι
είναι ένα αστέρι
( αστέρι γιά μαχαίρι; )
κόψαν τ’ αξεδιάλυτο κουβάρι
και φιλί με το φιλί
σκαλί σκαλί
ανεβαίνουν στο φεγγάρι.
Βρες χρόνο για δουλειά –
αυτό είναι το τίμημα της επιτυχίας.
Βρες χρόνο για σκέψη –
αυτό είναι η πηγή της δύναμης.
~~~~~
Βρες χρόνο για παιχνίδι –
αυτό είναι το μυστικό της αιώνιας νιότης.
Βρες χρόνο για διάβασμα –
αυτό είναι το θεμέλιο της γνώσης.
~~~~~
Βρες χρόνο να είσαι φιλικός –
αυτό είναι ο δρόμος προς την ευτυχία.
Βρες χρόνο για όνειρα –
αυτά θα τραβήξουν το όχημά σου ως τ’ αστέρια.
~~~~~
Βρες χρόνο ν’ αγαπάς και ν’ αγαπιέσαι –
αυτό είναι το προνόμιο των Θεών.
Βρες χρόνο να κοιτάς ολόγυρα σου –
είναι πολύ σύντομη η μέρα για να ‘σαι εγωιστής.
~~~~~
Βρες χρόνο να γελάς –
αυτό είναι η μουσική της ψυχής.
Βρες χρόνο να είσαι παιδί –
για να νιώθεις αυθεντικά ανθρώπινος.
~~~~~
Τ’ όνειρο του παιδιού είναι η Ειρήνη.
Τ’ όνειρο της μάνας είναι η Ειρήνη.
τα λόγια της αγάπης κάτω από τα δέντρα είναι η Ειρήνη..
Ειρήνη είναι ένα ποτήρι ζεστό γάλα,
κι ένα βιβλίο μπροστά στο παιδί που ξυπνάει.
Η 21η Μαρτίου έχει ορισθεί ως Διεθνής Ημέρα για την εξάλειψη των φυλετικών διακρίσεων και του ρατσισμού. Ταυτόχρονα έχει ορισθεί και ως Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης.
Η ποίηση μπορεί να συμπυκνώσει με τρόπο μοναδικό αξίες όπως η ισότητα, η ανθρώπινη αξιοπρέπεια και η κοινωνική δικαιοσύνη.
Ποίημα ανώνυμου παιδιού από την Αφρική (προτάθηκε από τα Ηνωμένα Έθνη ως το καλύτερο ποίημα του 2006)
Όταν γεννιέμαι, είμαι μαύρος
Όταν μεγαλώσω, είμαι μαύρος
Όταν κάθομαι στον ήλιο, είμαι μαύρος
Όταν φοβάμαι, είμαι μαύρος
Όταν αρρωσταίνω, είμαι μαύρος
Κι όταν πεθαίνω, ακόμα είμαι μαύρος
Κι εσύ λευκέ άνθρωπε
Όταν γεννιέσαι, είσαι ροζ
Όταν μεγαλώνεις, γίνεσαι λευκός
Όταν κάθεσαι στον ήλιο, γίνεσαι κόκκινος
Όταν κρυώνεις, γίνεσαι μπλε
Όταν φοβάσαι, γίνεσαι κίτρινος
Όταν αρρωσταίνεις, γίνεσαι πράσινος
Κι όταν πεθαίνεις, γίνεσαι γκρι
Και αποκαλείς εμένα έγχρωμο…
Ποίημα του Γερμανού ιερέα Martin Niemöller
Όταν οι Ναζί έπαιρναν τους κομμουνιστές σιώπησα,
δεν ήμουν δα κομμουνιστής.
Όταν φυλάκιζαν τους σοσιαλδημοκράτες σιώπησα,
δεν ήμουν δα σοσιαλδημοκράτης.
Όταν έπαιρναν τους συνδικαλιστές σιώπησα,
δεν ήμουν δα συνδικαλιστής.
Όταν έπαιρναν εμένα,
δεν είχε μείνει κανείς να διαμαρτυρηθεί.
Από τις “Γειτονιές του κόσμου” του Γιάννη Ρίτσου
Είναι μεγάλος τούτος ο άνεμος
είναι πελώριος τούτος ο άνεμος
είναι χαρούμενος, χαρούμενος, χαρούμενος,
ρίχνει τα τείχη που ύψωσαν ανάμεσα στους λαούς
ρίχνει τα τείχη του θανάτου
ρίχνει τα τείχη ανάμεσα στο νου και στην καρδιά
τα τείχη ανάμεσα σε σένα και σε μένα
κι ανοίγει διάπλατα, πάνου απ’ τον κόσμο, του ήλιου παράθυρο.
Ακούστε πώς σφυρίζει τούτος ο άνεμος
μέσα στις ματωμένες γειτονιές του κόσμου.
Σας ενημερώνουμε ότι η Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Π.Ε. Δράμας και ο ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ eκπ@ιδευτικός κύκλος, προκηρύσσει για το έτος 2015-2016 τον 4ο Πανελλήνιο Λογοτεχνικό Διαγωνισμό Εφηβικού Διηγήματος και Ποίησης «Γρηγόρης Πεντζίκης».
Ο Γρηγόρης Πεντζίκης (1945-2012) γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη και έζησε στη Δράμα, όπου δίδαξε ως φιλόλογος καθηγητής. Έχει εκδώσει ποιητικές συλλογές, δοκίμια κριτικής, βιβλία, ενώ λογοτεχνικά και κριτικά του κείμενα έχουν δημοσιευτεί σε εφημερίδες και περιοδικά.
Ο Διαγωνισμός απευθύνεται σε μαθητές/τριες της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.
ΤΡΟΠΟΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ
α) Κατηγορία Εφηβικού Διηγήματος
Κάθε μαθητής/τρια Γυμνασίου ή Λυκείου ή ΕΠΑΛ μπορεί να συμμετέχει με ένα (1) διήγημα έως έξι (6) σελίδες μεγέθους Α4, δακτυλογραφημένες με γραμματοσειρά Times New Roman 12, στην ελληνική γλώσσα και θέμα ελεύθερο.
β) Κατηγορία Εφηβικής ποίησης
Κάθε μαθητής/τρια Γυμνασίου ή Λυκείου ή ΕΠΑΛ μπορεί να συμμετέχει με ένα (1) ποίημα, γραμμένο με ομοιοκαταληξία ή με ελεύθερο τρόπο, μέχρι τριάντα στίχους, στην ελληνική γλώσσα και θέμα ελεύθερο.
ΟΡΟΙ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ
Τα έργα θα πρέπει να είναι ανέκδοτα και αδημοσίευτα και να υποβληθούν σε δύο (2) δακτυλογραφημένα αντίτυπα με ψευδώνυμο, το οποίο θα αναγράφεται στο πάνω δεξιό μέρος του κειμένου, όπου θα αναγράφεται και η βαθμίδα εκπαίδευσης (Γυμνάσιο / Λύκειο ή ΕΠΑΛ). Εκτός από τα παραπάνω αντίτυπα απαιτείται και ψηφιακό αντίγραφο του κειμένου σε μορφή αρχείου κειμένου αποθηκευμένο σε CD με αναγραμμένο πάνω του το ψευδώνυμο. Τα πραγματικά στοιχεία (ονοματεπώνυμο, διεύθυνση και τηλέφωνο) του διαγωνιζόμενου θα πρέπει να κλεισθούν σε μικρό φάκελο και στο εξωτερικό του μέρος να αναγραφεί το ψευδώνυμο. Τα δύο αντίτυπα, ο μικρός φάκελος καθώς και το CD θα πρέπει να σταλούν με την αντίστοιχη ένδειξη Διαγωνισμός Εφηβικού Διηγήματος «Γρηγόρης Πεντζίκης» στη διεύθυνση: ΔΔΕ Δράμας, (γραφείο 223) Διοικητήριο, Δράμα, Τ.Κ. 66133. Στο επάνω μέρος του φακέλου αποστολής θα αναγράφεται το ψευδώνυμο και οπωσδήποτε η βαθμίδα εκπαίδευσης (Γυμνάσιο / Λύκειο ή ΕΠΑΛ). Η καταληκτική ημερομηνία υποβολής συμμετοχών είναι η 29η Ιανουαρίου 2016 (σφραγίδα ταχυδρομείου).
Τα υποβαλλόμενα κείμενα δεν επιστρέφονται. Η αξιολόγηση των κειμένων θα γίνει κατά το διάστημα 01 Φεβρουαρίου έως 31 Μαρτίου 2016 και όσοι διακριθούν θα ενημερωθούν τον Απρίλιο του 2016. Η απονομή των Βραβείων του διαγωνισμού θα γίνει στη διάρκεια των «Ημερών Εκπαίδευσης» που διοργανώνει η ΔΔΕ Δράμας κάθε έτος με τη λήξη της σχολικής χρονιάς.
Η συμμετοχή στο διαγωνισμό προϋποθέτει και την αποδοχή των όρων του.
Η κριτική επιτροπή του διαγωνισμού αποτελείται από εν ενεργεία και συνταξιούχους εκπαιδευτικούς που αξιολογούν τις συμμετοχές εθελοντικά.
Απονέμεται κάθε έτος 1ο, 2ο και 3ο Βραβείο στους διακριθέντες μαθητές/τριες Γυμνασίου / Λυκείου ή ΕΠΑΛ.
Επιπρόσθετες πληροφορίες για το διαγωνισμό παρέχονται στην ιστοσελίδα http://educircle.gr/pentzikis/
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: Καθημερινώς στα τηλέφωνα της Δ.Δ.Ε. Δράμας 2521351223, 2521351224, 2521351225.
Ο Δ/ντής Δ/νσης Δ/Θμιας Εκπ/σης Δράμας
Δρ. Κιουλάνης Σπυρίδων
Να θυμάστε ότι τις καλύτερες διαδρομές σας δεν τις ταξιδέψατε ακόμα…
Σας αφιερώνουμε
ΑΝ ΜΠΟΡΕΙΣ…
Αν μπορείς να κρατάς το κεφάλι ψηλά όταν γύρω σου όλοι
τον εαυτό τους εχάσαν δειλά, και για τούτο μαζί σου τα βάζουν,
στον εαυτό σου αν μπορείς να ’χεις πίστη όταν όλοι για σένα αμφιβάλλουν
μα κι αδιάφορος να ’σαι κι ορθός στις δικές τους μπροστά αμφιβολίες,
αν μπορείς να υπομένεις χωρίς ν’ αποστάσεις ποτέ καρτερώντας,
ή μπλεγμένος με ψεύτες, μακριά να σταθείς, αν μπορείς απ’ το ψέμα
κι αν γενείς μισητός, να μη δείξεις στρατί στο δικό σου το μίσος,
κι ούτε τόσο καλός να φανείς κι ούτε τόσο σοφά να μιλήσεις,
αν μπορείς να ονειρεύεσαι δίχως να γίνεις του ονείρου σου σκλάβος,
αν μπορείς να στοχάζεσαι δίχως τη σκέψη να κάνεις σκοπό σου,
αν μπορείς την λαμπρήν ανταμώνοντας Νίκη ή τη μαύρη φουρτούνα,
να φερθείς με τον ίδιο τον τρόπο στους δυο κατεργάρηδες τούτους,
αν μπορείς να υποφέρεις ν’ ακούς την αλήθεια που ο ίδιος σου είπες,
στρεβλωμένη από αχρείους, να γενεί μια παγίδα για ηλίθιους ανθρώπους,
ή αν τα όσα η ζωή σού έχει δώσει αντικρίσεις συντρίμμια μπροστά σου,
κι αφού σκύψεις, ν’ αρχίσεις ξανά να τα χτίζεις με σκάρτα εργαλεία,
αν μπορείς να σωριάσεις μαζί τ’ αγαθά και τα κέρδη σου όλα,
κι αν τολμήσεις με μια σου ζαριά όλα για όλα να παίξεις
και να χάσεις τα πάντα και πάλι απ’ την πρώτη σου αρχή να κινήσεις,
και να μην ψιθυρίσεις ποτές ούτε λέξη για τα όσα έχεις χάσει,
κι αν μπορείς ν’ αναγκάσεις με βία, την καρδιά σου, τα νεύρα, το νου σου,
να δουλέψουν για σέναν ακόμα κι αφού τσακιστούνε στο μόχθο,
και ν’ αντέξεις σ’ αυτό σταθερά όταν τίποτε εντός σου δεν θα ’χεις
άλλο εξόν απ’ τη θέληση που όρθια θα κράζει σε τούτα «Κρατάτε»,
αν μπορείς να μιλάς με τα πλήθη κι ακέριος στο ήθος να μένεις,
ή αν βρεθείς με ρηγάδες χωρίς τα μυαλά σου να πάρουν αέρα,
κι αν ποτέ, ούτε οι φίλοι ούτε οι εχθροί να σε κάνουν μπορούν να πονέσεις,
τον καθένα αν ζυγιάζεις σωστά και κανέναν πιο πρόσβαρα απ’ άλλον,
αν μπορείς να γεμίζεις το αμείλιχτο ένα λεφτό της κάθε ώρας
στην αξία των εξήντα μοιραίων δευτερόλεφτων της διαδρομής του,
τότε θα ’ναι όλη η Γη σα δικιά σου, ως και κάθε που υπάρχει σε τούτη,
και —περισσότερο ακόμα— θε να ’σαι ένας άνθρωπος πλέριος, παιδί μου.
18 Μαρτίου 1996. Πέθανε από ανακοπή καρδιάς στο σπίτι του στην Αθήνα ο ποιητής Οδυσσέας Ελύτης. Στο πλευρό του, η Ιουλίτα Ηλιοπούλου, η οποία τον συντρόφευε τα τελευταία 13 χρόνια της ζωής του.
Για τον Ελύτη ο θάνατος δεν ήταν παρά ακόμη ένα ταξίδι.
«Είπα θα φύγω. Τώρα. Μ’ ό,τι να ‘ναι: τον σάκο μου τον ταξιδιωτικό στον ώμο, στην τσέπη μου έναν οδηγό, τη φωτογραφική στο χέρι. Βαθιά στο χώμα και βαθιά στο σώμα θα πάω να βρω ποιος είμαι. Τι δίνω, τι μου δίνουν και περισσεύει το άδικο. Χρυσέ της ζωής αέρα» («Ο μικρός Ναυτίλος», 1985).
Οδυσσέας Ελύτης (1911-1996)
Φιλολογικό ψευδώνυμο του Οδυσσέα Αλεπουδέλη. Γεννήθηκε στο Ηράκλειο. Κατάγεται από τη Λέσβο. Σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Στα ελληνικά γράμματα εμφανίστηκε το 1935 με ποιήματα στο περιοδικό Τα Νέα Γράμματα.
Ενώ ο Γ. Σεφέρης ανανεώνει την ελληνική ποίηση επηρεασμένος από το συμβολισμό, ο Οδ. Ελύτης γράφει αφομοιώνοντας τα πιο ουσιώδη στοιχεία του υπερρεαλισμού.
Από την ποιητική του παραγωγή ξεχωρίζουν οι τρεις πρώτες συλλογές του, που τα κύρια χαρακτηριστικά τους μπορούν να συνοψιστούν στα εξής: α) Το ποίημα εκφράζει μια βαθιά αίσθηση της ζωής, υγεία και νεανικό σφρίγος, που εξωτερικεύονται με τη συνεχή παράθεση απροσδόκητων εικόνων. β) Οι εικόνες συνδέονται μεταξύ τους συνειρμικά και διακρίνονται για την ανανεωμένη και συναισθηματικά φορτισμένη γλώσσα τους.
Σημαντική όμως τομή στην ποιητική του γραφή αποτελεί το Άξιον Εστί, γιατί όσο κι αν διατηρεί τα βασικά συστατικά της, κατορθώνει να μετουσιώσει τα πιο γόνιμα στοιχεία της ποιητικής μας παράδοσης. Με το Άξιον Εστί αρχίζει η ώριμη περίοδος του Ελύτη.
Γενικά, θεωρείται ως ένας από τους πιο σημαντικούς νεοέλληνες ποιητές, που με την πλούσια φαντασία του ανανέωσε την ελληνική ποίηση.
Το 1979 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ της λογοτεχνίας.
Το έργο του: α) Ποιητικές συλλογές: Προσανατολισμοί (1940), Ήλιος ο Πρώτος (1943), Άσμα Ηρωικό και Πένθιμο για το Χαμένο Ανθυπολοχαγό της Αλβανίας (1945), Το Άξιον εστί (1959), Έξι και Μια Τύψεις για τον Ουρανό (1960), Το Φωτόδεντρο και η Δέκατη Τέταρτη Ομορφιά (1971), Ο Ήλιος ο Ηλιάτορας (1971), Θάνατος και Ανάσταση του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου (χειροποίητη έκδοση του γλύπτη Κουλεντιανού, Παρίσι 1971), Το Μονόγραμμα (1972), Τα Ετεροθαλή (1974), Μαρία Νεφέλη (1978), Ο μικρός ναυτίλος (1985), Δυτικά της λύπης (1995) κ.ά.
β) Δοκίμια: Ο Ζωγράφος Θεόφιλος (1973), Ανοιχτά χαρτιά (1974), Η Μαγεία του Παπαδιαμάντη (1976).
γ) Μεταφράσεις: Δεύτερη Γραφή (1976), μεταφράσεις ποιημάτων των Ρεμπώ, Λωτρεαμόν, Ελιάρ, Ζουβ, Ουγκαρέτι, Λόρκα, Μαγιακόφσκι. Μετέφρασε επίσης τα θεατρικά έργα: Νεράιδα του Ζιροντού, Ο Κύκλος με την Κιμωλία του Μπρεχτ και Δούλες του Ζενέ. (Από το διαδραστικό βιβλίο της Β΄τάξης)
Λίγο πριν το θάνατό του, το 1995, εκδόθηκε μια συλλογή δοκιμίων του ποιητή με τίτλο «Ο κήπος με τις αυταπάτες». Απ’ αυτήν τη συλλογή διαβάζουμε:
ΣΤΗ ΣΧΟΛΗ ΤΩΝ ΑΝΕΜΩΝ
ΑΕΡΑΣ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟΣ, δεν πιάνεται. Σύμφωνοι. ίδιος όμως από πού πιάνεται; Από την άκρη του σεντονιού της θάλασσας, που τ’ ανασηκώνει κάποτε τόσο ψηλά ώστε για μια στιγμή να βλέπεις την γυμνή πλάτη τ’ ουρανού γεμάτη αφρούς και κοχύλια;
Απ’ τις αυλές και τους φωταγωγούς των παλαιών σπιτιών όπου λουφάζει και μουγκρίζει ολονυχτίς, ώσπου με το πρώτο ξύπνημα ξεσπά και ξετυλίγει μια σειρά κατάλευκους φλόκους στην Πάρο, την ΄Ιο, την Μύκονο; Ή μήπως απ’ τα ξεχαρβαλωμένα πορτοπαραθυρόφυλλα, όπου μάλιστα αν συμβεί και θυμώσει αρχίζει να μιλά και στην παλιομαραγκική;…
Άνεμε, άνεμε,
ο μονογενής της Τήνου
και πολύτεκνος των Κυκλάδων,
που με λυτό μαλλί κοριτσιών ξέρεις να υπογράφεις
και καρέκλες πλαταγιστές να τυμπανίζεις,
κέρνα μια σωφροσύνη απ΄αυτήν που διδάσκει ο υιός της Ήρας.
Έτσι, ώστε ούτε ο κίνδυνος να γίνεται αντίπαλος του πλου
ούτε ο πλους αντίπαλος του κινδύνου …..
«Ο κήπος με τις αυταπάτες»
Εκδόσεις Ύψιλον, 1995
Παρακάτω μπορείτε να ακούσετε κάποια τραγούδια σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη:
Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία στη σελίδα μας. Εάν συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε τη σελίδα, θα υποθέσουμε πως είστε ικανοποιημένοι με αυτό.ΕντάξειΔιαβάστε περισσότεραΜη αποδοχή
Σαν σήμερα, 20 Σεπτεμβρίου 1971, πέθανε ο Γιώργος Σεφεριάδης-Σεφέρης, ο ποιητής που χάρισε στην Ελλάδα το πρώτο της Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1963 (ακολούθησε ο Οδυσσέας Ελύτης το 1979). Η κηδεία του, στις 22 Σεπτεμβρίου δεν εξελίχθηκε μόνο σε λαϊκό προσκύνημα, αλλά σε διαδήλωση εναντίον της χούντας με πλήθος νέων να κατακλύζουν την Αθήνα ακολουθώντας τη νεκρώσιμη ακολουθία ως το Α’ Νεκροταφείο και τραγουδώντας το απαγορευμένο “Στο περιγιάλι το κρυφό”, σε μουσική του Μίκη Θεοδωράκη.
ή. Ένα πέτρινο ακρωτήρι στη Μεσόγειο, που δεν έχει άλλο αγαθό παρά τον αγώνα του λαού του, τη θάλασσα, και το φως του ήλιου. Είναι μικρός ο τόπος μας, αλλά η παράδοσή του είναι τεράστια και το πράγμα που τη χαρακτηρίζει είναι ότι μας παραδόθηκε χωρίς διακοπή. Η ελληνική γλώσσα δεν έπαψε ποτέ της να μιλιέται. Δέχτηκε τις αλλοιώσεις που δέχεται καθετί ζωντανό, αλλά δεν παρουσιάζει κανένα χάσμα. Άλλο χαρακτηριστικό αυτής της παράδοσης είναι η αγάπη της για την ανθρωπιά· κανόνας της είναι η δικαιοσύνη. Στην αρχαία τραγωδία, την οργανωμένη με τόση ακρίβεια, ο άνθρωπος που ξεπερνά το μέτρο πρέπει να τιμωρηθεί από τις Ερινύες. O ίδιος νόμος ισχύει και όταν ακόμη πρόκειται για φυσικά φαινόμενα: «Ήλιος ουχ υπερβήσεται μέτρα» λέει ο Ηράκλειτος· «ει δε μη, Ερινύες μιν Δίκης επίκουροι εξευρήσουσιν»……
