ΑΣΚΗΣΕΙΣ HOT POTATOES ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΟΝΟΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Ν.Ε.
ΘΕΩΡΙΑ ΟΝΟΜΑΤΙΚΩΝ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΟΝΟΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙ
- Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες ονοματικές προτάσεις και να βρείτε το συντακτικό τους ρόλο.
- Έμαθα ότι απέτυχες στις εξετάσεις.
- Τον ρωτούσε πότε θα επιστρέψει.
- Πρόσεξε μην πέσεις και χτυπήσεις.
- Όποιος βιάζεται, σκοντάφτει.
- Τελικά με έπεισαν ότι είχαν δίκιο.
- Φαίνεται πως έχεις οικονομικά πρόβλημα .
- Δεν ξέρω αν αστειεύεσαι ή αν μιλάς σοβαρά.
- Ήθελε τόσο να επιστρέψει σπίτι του.
- Ανησυχούσε μήπως δεν τα καταφέρει.
- Είναι περίεργο πόσο μου έλειψε η παλιά μου γειτονιά.
- Είχαμε μάθει να σεβόμαστε τους άλλους.
- Ένας ήταν ο φόβος του, μήπως χάσει τα χρήματα του.
- Είναι παράξενο πως το θυμήθηκε.
- Δεν μου είπες αν θα το αγοράσεις τελικά.
2. Πως ή πώς . Τόνισε το ή όχι, ανάλογα με το είδος της δευτερεύουσας πρότασης που εισάγει.
- Απορούσα πως μπορούσε να τον ανέχεται.
- Είναι παράξενο πως κατάφερε να γλιτώσει.
- Δεν μας είπατε πως τα περάσατε.
- Νομίζω πως θέλει να με εξαπατήσει.
- Ζήτησαν από τον υπουργό να υποσχεθεί πως θα γίνουν συμπληρωματικοί διορισμοί.
- Δεν αποφάσισε πώς να ενεργήσει.
- Του εξήγησα πως ήταν δύσκολο να διαπιστώσουμε πως σκέφτηκαν οι συνεργάτες του σ΄ εκείνη την περίπτωση.
3. Να αντικαταστήσεις τις δευτερεύουσες ονοματικές προτάσεις μς Ο.Σ. .
- Ο φόβος μήπως αποτύχει τον κρατούσε σε αγωνία.
- Εφυγε με την ελπίδα ότι θα επιστρέψει σύντομα.
- Ο καθηγητής υπογράμμισε ότι το θέμα ήταν σοβαρό.
- Οι ρυτίδες του προσώπου της έδειχναν ότι ήταν κουρασμένη.
- Αυτή τη στιγμή ο εκφωνητής αναγγέλλει ότι ο αγώνας τελείωσε.
- Του ευχήθηκαν να αναρρώσει πλήρως.
4. Να μετατρέψεις τα ακόλουθα ονοματικά σύνολα με δευετερεύουσες ονοματικές προτάσεις.
- Δεν αναγνωρίζει το σφάλμα του.
- Δεν φοβάται την τιμωρία,
- Ο Γυμνασιάρχης μας υποσχέθηκε εκδρομή.
- Περίμενα τη βοήθειά σου.
- Περίμενα τη βοήθεια σου.
5. Στο παρακάτω κείμενο να υπογραμμίσετε τις δευτερεύουσες ονοματικές προτάσεις.
«Ο Καγκελάριος πιστεύει ότι είναι απαραίτητη μια ενδελεχής έρευνα» τόνισε ο αξιωματούχος και πρόσθεσε ότι ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Χ.Σ. θα συναντηθεί με τον ομόλογο του στη Βιέννη, για να συζητήσουν. Υπογράμμισε ότι οι εξηγήσεις που δόθηκαν σήμερα, ότι ο βομβαρδισμός της κινεζικής πρεσβείας οφείλεται σε εσφαλμένες πληροφορίες των μυστικών υπηρεσιών, δεν είναι κατανοητές. Ακόμη πρόσθεσε πως δεν έχει αποφασιστεί ποιος θα διεξαγάγει την έρευνα και ποιες θα είναι οι επιπτώσεις της. Ο Σ. αναμένεται να μεταβεί σήμερα ή αύριο στην Κίνα.
ΑΣΚΗΣΕΙΣ HOT POTATOES ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821 (Κεφ.ΔΕΥΤΕΡΟ , ΙΣΤΟΡΙΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ)
ΑΣΚΗΣΕΙΣ HT ΣΤΗ ΦΙΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
συμπλήρωση κενών:
ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ ΤΟΥ ΕΛΥΤΗ-ΠΟΛΥΜΕΣΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
Ο ΘΟΥΡΙΟΣ ΤΟΥ ΡΗΓΑ ΦΕΡΑΙΟΥ -ΠΟΛΥΜΕΣΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
ΤΟ ΚΛΑΜΠ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ- ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΒΝΤΕΟ BBC
ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΑΝΝΑΣ ΦΡΑΝΚ
Η Μηχανή του Χρόνου S05E18 Έξοδος του Μεσολογγίου
1821 «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι».SKAI.E06
ΘΟΥΡΙΟΣ ΤΟΥ ΡΗΓΑ ΦΕΡΑΙΟΥ
ΘΟΥΡΙΟΣ ΤΟΥ ΡΗΓΑ ΦΕΡΑΙΟΥ
Η ΖΩΗ ΤΟΥ ΡΗΓΑ
-Ο Ρήγας Φεραίος ή Βελεστινλής ( πραγματικό όνομα Αντώνης Κυριαζής) γεννήθηκε το 1757 στο Βελεστίνο της Θεσσαλίας.
-Είχε τη δυνατότητα να μορφωθεί λόγω της καλής οικονομικής κατάστασης της οικογενείας του.
-Το 1880 εγκαταστάθηκε στην Πόλη έγινε γραμματικός τον Υψηλάντη, ολοκλήρωσε τις σπουδές του και έγινε έπαρχος σε μικρή περιοχή της Βλαχίας.
-Επηρεάστηκε από τη Γαλλική Επανάσταση και πήγε στη Βιέννη , όπου τύπωσε τα πρώτα του βιβλία ( Χάρτα της Ελλάδας, επαναστατικό Μανιφέστο, μια εικόνα του Μ. Αλεξάνδρου.
-Άλλα έργα του: το σχολείο των Ντελικάτων εραστών, Φυσικής Απάνθισμα, Ηθικός Τρίποδας, Νέος Ανάχαρσις.
-Το 1798 παραδόθηκε από την αυστριακή αστυνομία στον Τούρκο έπαρχο και στραγγαλίστηκε στη φυλακή.
(πηγή: e-alexandria )
ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΠΟΧΗΣ
Νεοελληνικό Διαφωτισμό ονομάζουμε το σύνολο των πνευματικών και συνειδησιακών φαινομένων της νεοελληνικής ιστορίας που συνέβησαν την πεντηκονταετία 1774 – 1821. Αν και χρονικά η έναρξη του Διαφωτισμού τοποθετείται στις αρχές του 18ου αιώνα, τίθεται ως ιστορικό ορόσημο η Συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή (1774) μεταξύ Οθωμανών και Ρώσων, η οποία περιλάμβανε ευνοϊκούς κυρίως οικονομικούς όρους για τους υπόδουλους λαούς της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, γεγονός που επέτρεψε και την πνευματική ανάπτυξη των Ελλήνων. Η περίοδος αυτή της νεοελληνικής ιστορίας χαρακτηρίστηκε από τους μελετητές ως Νεοελληνικός Διαφωτισμός σε αντιδιαστολή με τον Ευρωπαϊκό Διαφωτισμό που εμφανίστηκε τον 17ο και 18ο αιώνα στην Ευρώπη και ιδιαίτερα στη Γαλλία. Διαφωτισμός ή Αιώνας των Φώτων ονομάστηκε η οικονομική, επιστημονική, πολιτική και γενικότερα ιδεολογική κίνηση που έθεσε ως στόχο τη βελτίωση της ανθρώπινης κοινωνίας. Ο Διαφωτισμός υπήρξε ένα πολύ σημαντικό κίνημα που άλλαξε τη νοοτροπία και τον τρόπο σκέψης σε ολόκληρη την Ευρώπη, επηρέασε σχεδόν όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας και οδήγησε στην Γαλλική Επανάσταση. Η τελευταία δεκαετία του 18ου αιώνα και οι δύο πρώτες του 19ου είναι χρόνια κρίσιμα και πολύ σημαντικά για το νέο ελληνισμό. Όλα δείχνουν πως το σκλαβωμένο έθνος προχωρεί προς μια καινούρια σύνθεση και τελικά προς την απελευθέρωση. Η οικονομική ευημερία, η άνοδος της μεσαίας τάξης, η διεύρυνση των ενδιαφερόντων, η δίψα για παιδεία και παράλληλα η σταδιακή εθνική χειραφέτηση και ο πόθος για ελευθερία είναι τα κύρια χαρακτηριστικά του αναγεννώμενου νέου ελληνισμού. Η κοινωνική, οικονομική και πνευματική εξέλιξη εκφράζεται αρκετά έντονα και στη συγγραφική παραγωγή. Πολυπληθείς εκδόσεις πρωτότυπων ή μεταφρασμένων έργων, περιοδικά, εφημερίδες αυξάνονται συν τω χρόνω και δίνουν στους νέους Έλληνες τη δυνατότητα να έρθουν σε επαφή με κάθε είδος γνώσης.
Όσον αφορά τα ελληνικά Γράμματα, η συγγραφική παραγωγή την περίοδο του Διαφωτισμού αναφέρεται κυρίως σε ιστορικά και φιλολογικά έργα και πολύ λιγότερο στη λογοτεχνία. Αυτό ήταν φυσικό αφού ο σκοπός σε εκείνη την ιστορική στιγμή ήταν να μάθουν οι σκλαβωμένοι ραγιάδες την εθνική και ιστορική τους καταγωγή και να συνειδητοποιήσουν την ιστορική τους προοπτική. Γι’ αυτό και την περίοδο του Διαφωτισμού οι λόγιοι στρέφονται κυρίως προς τους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς και προσπαθούν με τα έργα τους να συμβάλουν στην εθνική αυτογνωσία. Ωστόσο, δεν λείπουν και τα πρώτα αξιόλογα ποιητικά έργα που δείχνουν ακριβώς ότι η αφύπνιση των συνειδήσεων την περίοδο του Διαφωτισμού απλωνόταν σε όλο το φάσμα του πνεύματος. Έτσι, μέσα από τα κείμενα προβάλλονται οι απόψεις των τριών ιδεολογικών παρατάξεων, των υποστηρικτών της δημώδους γλώσσας (Αθ. Χριστόπουλος, Ι. Βηλαράς, Ρήγας Βελεστινλής), των αρχαϊστών (Ν. Δούκας) και των οπαδών της μεικτής γλώσσας (Αδ. Κοραής). Κριτήριο αποτέλεσε επίσης και η σημαντικότητα των κειμένων από ιστορικής πλευράς, κατά πόσο δηλαδή αποτυπώνει πολιτικά και κοινωνικά προβλήματα της εποχής (Ελληνική Νομαρχία, Ρωσσαγγλογάλλος).
(ΠΗΓΗ :ΠΟΘΕΓ)
Θούριος ήτοι Ορμητικός Πατριωτικός Ύμνος πρώτος, εις τον ήχον, μια προσταγή μεγάλη..
Για να διαβάσετε ολοκληρωμένο το ΘΟΥΡΙΟ , επιλέξτε το σπουδαστήριο του νέου ελληνισμού www.snhell.gr ή πατήστε εδώ:
Ώς πότε παλικάρια να ζούμεν στα στενά,
Mονάχοι σα λιοντάρια, σταις ράχαις στα βουνά;
Σπηλαίς να κατοικούμεν, να βλέπωμεν κλαδιά,
Nα φεύγωμ’ απ’ τον Kόσμον, για την πικρή σκλαβιά.
Nα χάνωμεν αδέλφια, Πατρίδα, και Γονείς,
Tους φίλους, τα παιδιά μας, κι’ όλους τους συγγενείς.
Καλλιώναι μίας ώρας ελεύθερη ζωή,
Παρά σαράντα χρόνοι σκλαβιά, και φυλακή.
Τι σ’ ωφελεί αν ζήσης, και είσαι στη σκλαβιά,
Στοχάσου πως σε ψένουν καθ’ ώραν στη φωτιά.
Βεζύρης, Δραγουμάνος, Aφέντης κι’ αν σταθής,
O Tύραννος αδίκως, σε κάμει να χαθής.
Δουλεύεις όλ’ ημέρα, σε ό,τι κι’ αν σοι πη,
Kι’ αυτός πασχίζει πάλιν, το αίμα σου να πιη.
Ο Σούτζος, κι’ ο Μουρούζης, Πετράκης, Σκαναβής,
Γγίκας, και Μαυρογένης, καθρέπτης, είν’ να ιδής.
Ανδρείοι Kαπετάνοι, Παπάδες, λαϊκοί,
Σκοτώθηκαν κι’ Aγάδες, με άδικον σπαθί.
Kι’ αμέτρητ’ άλλοι τόσοι, και Τούρκοι, και Ρωμιοί,
Zωήν, και πλούτον χάνουν, χωρίς καμμιά ‘φορμή.
Ελάτε μ’ έναν ζήλον, σε τούτον τον καιρόν,
Nα κάμωμεν τον όρκον, επάνω στον Σταυρόν.
Συμβούλους προκομμένους, με πατριωτισμόν,
Nα βάλλωμεν εις όλα, να δίδουν ορισμόν.
Oι νόμοι νάν’ ο πρώτος, και μόνος οδηγός,
Kαι της πατρίδος ένας, να γένη Aρχηγός.
Γιατί κ’ η αναρχία, ομοιάζει την σκλαβιά,
Nα ζούμε σα θηρία, είν’ πλιο σκληρή φωτιά.
Και τότε με τα χέρια, ψηλά στον Oυρανόν,
Aς πούμ’ απ’ την καρδιά μας, ετούτα στον Θεόν.
ΘΟΥΡΙΟΣ –ΑΝΑΛΥΣΗ
Ο Θούριος είναι μια επαναστατική φωνή , ένας πατριωτικός ύμνος, που καλεί όλους τους Έλληνες και τους βαλκανικούς λαούς σε επανάσταση για την αποτίναξη του ζυγού.
Αποτελείται από 126 δεκατρισύλλαβους στ. και μεταφέρει τις αρχές και τις επιδιώξεις της πολιτικής θεωρίας του Ρήγα με τρόπο που να αγγίζει την ευαισθησία των λαών.
ΕΝΟΤΗΤΕΣ
Ως πότε παλικάρια…φυλακή :
Πλαγιότιτλος: Συνθήκες ζωής κλεφτών κι αρματολών
: μεταφέρει με παραστατικότητα και απλότητα τη ζωή των κλεφτών και αρματολών στα βουνά. Κύριο χαρακτηριστικό τους η στέρηση των αγαπημένων προσώπων και τα παθήματα. Χρησιμοποιείται το α΄ πληθυντικό πρόσωπο , για να δηλώσει και την προσωπική συμμετοχή του Ρήγα στον αγώνα
Τι σ΄ ωφελεί…καμιά αφορμή :
Πλαγιότιτλος :Τα δεινά των Ελλήνων κάτω από την Τουρκικό ζυγό.
: οι υπόδουλοι υπόκεινται σε συνεχή βασανιστήρια και μαρτύρια από τον τύραννο. Τονίζεται ιδίως η αυθαιρεσία του δυνάστη και η αναρχία του κράτους. Ακόμη και Μεγάλοι Φαναριώτες εξοντώθηκαν από το τυραννικό καθεστώς. Χρησιμοποιείται το γ΄ ενικό που δίνει μις ισότητα ένα διδακτισμό στο έργο.
Έλατε με ζήλον…στον Θεόν
Πλαγιότιτλος: Οι προτροπές στους αγωνιστές :
προτρέπει τους υπόδουλους (προτρεπτική υποτακτική..να κάμωμεν..) να πάρουν όρκο ιερό( πρβ. όρκος Φιλικής εταιρείας) πως θα αγωνιστούν για την απομάκρυνση του τυράννου, θα εκλέξουν εκπροσώπους αδέκαστους και πατριώτες, θα ορίσουν Σύνταγμα δίκαιο και πολίτευμα φιλολαϊκό.
Ω, βασιλευ του Κόσμου…σαν καπνός:
Πλαγιότιτλος: Ο όρκος των αγωνιστών :
καλεί τους υπόδουλους να ορκιστούν αντίσταση στο δυνάστη και πειθαρχία ανυποχώρητη στον επί κεφαλής του αγώνα έως ότου νικήσουν. Μέσω της υπερβολής του τελευταίου στίχου , δίνεται η σημασία της τιμωρίας.
ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ
ΓΛΩΣΣΑ : λαϊκή δημοτική, απλή καθομιλουμένη ( στις ράχες ψαίνυν πιο)
ΜΕΤΡΙΚΗ: ιαμβικός οξύτονος στίχος με ζευγαρωτή ομοιοκαταληξία (13σύλλαβος).
ΥΦΟΣ: απλό, ορμητικό, ενθουσιώδες .
ΕΙΚΟΝΟΠΟΙΙΑ: απλή παραστατική απεικόνιση της ζωής και των παθών των υπόδουλων.
ΣΧΗΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥ: παρομοιώσεις (σα λιοντάρια, σαν καπνός ) πολυσύνδετο (να χάνωμεν αδέρφια…φυλακή) μεταφορές (πικρή σκλαβιά,το αίμα σου να πιει, καθρέφτης είναι να ιδής, με άδικον σπαθίν, συντρίβω τον ζυγόν ) παρηχήσεις( κι αμέτρητοι άλλοι τόσοι και Τούρκοι και Ρωμιοί) αντιθέσεις: (κάλλιο είναι μιας ώρας..και φυλακή) προσωποποιήσεις (Σούτσος, Μουρούζης, Σκαναβής, Νόμοι) ασύνδετο (αδέλφια, Πατρίδα, και Γονείς, τους φίλους, τα παιδιά μας ) , συνεκδοχή (σε ψαίνουν καθ΄ώραν στη φωτιά), ρητορικές ερωτήσεις (.Ώς πότε παλικάρια να ζούμεν στα στενά;, Mονάχοι σα λιοντάρια, σταις ράχαις στα βουνά;), υπερβολή (κι αν παραβώ τον όρκο, ν΄ αστράψει ο ουρανός..)
κρίσεις πάνω στο έργο του Ρήγα
Το πρόγραμμα του Ρήγα εξυπηρετούσε δύο βασικές σκοπιμότητες: -Πρώτον, τη διανοητική και ιδεολογική προπαρασκευή των υπόδουλων πληθυσμών με στόχο τη σφυρηλάτηση της εθνικής συνείδησης και την προετοιμασία της πολιτικής και κοινωνικής χειραφέτησης. -Δεύτερον, την προετοιμασία της ένοπλης εξέγερσης για την αποτίναξη του οθωμανικού ζυγού, η οποία θα γινόταν πραγματικότητα με τη σύμπραξη των υπόδουλων εθνοτήτων και τη συνδρομή του επαναστατικού γαλλικού στρατού….Επρόκειτο στην πραγματικότητα για ένα εξαιρετικά φιλόδοξο σχέδιο αναδιάταξης των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτικών σχέσεων και δημιουργίας ενός πρότυπου πολυεθνικού κράτους, που θα καθιστούσε τη Βαλκανική αναπόσπαστο τμήμα της Ευρώπης. Όμως η «αχίλλειος πτέρνα» αυτού του σχεδίου ήταν η μη συνειδητοποίηση από τον Ρήγα της εκρηκτικής δυναμικής και των ασύμβατων διεκδικήσεων των αναδυόμενων βαλκανικών εθνικισμών.
Γιώργος Κόκκινος, «Διανοητική προετοιμασία και επαναστατική πράξη», ΤΑ ΝΕΑ, 08 – 09 – 2000. (πογεθ)
Στο σύνολό της ιδωμένη η παραγωγή του έχει χαρακτήρα εθνεργετικό ή πλατιά παιδαγωγικό – διαφωτιστικό. Κάθε λοιπόν γραμμή που χαράχτηκε απ’ την πέννα του πρέπει να κριθεί με κύριο γνώμονα όχι τη λογοτεχνική της ποιότητα αλλά τις προθέσεις του. Τούτο μας απαλλάσσει από το στενόχωρο καθήκον να κρίνουμε και την ίδια τη γλώσσα του….. Αν και το εποικοδόμημα της παιδείας του ήταν φαναριώτικο, οι ρίζες της ψυχής του έμειναν πάντα στο έδαφος του απλού ανώνυμου πλήθους από το οποίο ξεκίνησε. …
Μπουγά Ν., «Ρήγας Φεραίος», Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας (1000 – 1977), εκδόσεις Σταφυλίδη, [Αθήνα], 1977, σ. 224. (πογεθ)
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΣΤΟ ΕΝΘΕΤΟ «ΕΠΤΑ ΗΜΕΡΕΣ» ΓΙΑ ΤΟ ΡΗΓΑ ΦΕΡΑΙΟ :
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ – ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΓΝΩΣΕΩΝ
ΜΙΑ ΠΟΛΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑ ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΟΥ ΨΗΦΙΑΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΜΠΕΔΩΣΗ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ..ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΠΑΙΖΕΙ…ΓΙΑ ΝΑ ΠΑΙΞΕΤΕ , ΕΠΙΛΕΞΤΕ ΤΟ ΣΥΝΔΕΣΜΟ:
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛOΓOΤΕΧΝΙΑ Γ ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ – ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΓΝΩΣΕΩΝ
ΜΙΑ ΙΔΙΑΤΕΡΑ ΕΛΚΥΣΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ ΨΗΦΙΑΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΜΠΕΔΩΣΗ ΤΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ..Για να ΠΑΙΞΕΤΕ πατήστε
Παρατακτική σύνδεση προτάσεων / Ασύνδετο σχήμα
Η ΓΕΛΟΙΟΓΡΑΦΙΑ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Σολωμός Διονύσιος Οι Ελεύθεροι πολιορκημένοι
Εφάρμοσε εις την πνευματική μορφή την ιστορία του φυτού, το οποίον αρχινάει από το σπόρο, και γυρίζει εις αυτόν, αφού περιέλθη, ως βαθμούς ξετυλιγμού, όλες τες φυτικές μορφές, δηλαδή, τη ρίζα, τον κορμό, τα φύλλα, τ’άνθη, και τους καρπούς. Εφάρμοσέ την, και σκέψου βαθιά την υπόστασι του υποκειμένου, και τη μορφή της τέχνης. Πρόσεξε ώστε τούτο το έργο να γένεται δίχως ποσώς να διακόπτεται.
Μια μεστή και ωραία δημοκρατία ιδεών, οι οποίες να παρασταίνουν ουσιαστικά τον εις τες αίσθησες αόρατο Μονάρχη. Τότε είναι αληθινό ποίημα. Ο Μονάρχης, οπού μένει κρυμμένος για τες αίσθησες, και γνωρίζεται μόνον από το πνεύμα, μέσα εις το οποίον εγεννήθηκε, είναι έξω από την περιφέρεια του Καιρού• αλλά μία δημοκρατία ιδεών ενεργεί αισθητά μέσα εις τα όρια του Καιρού.
Σκέψου βαθιά και σταθερά (μία φορά για πάντα) τη φύσι της Ιδέας, πριν πραγματοποιήσης το ποίημα. Εις αυτό θα ενσαρκωθή το ουσιαστικώτερο και υψηλότερο περιεχόμενο της αληθινής ανθρώπινης φύσης, η Πατρίδα και η Πίστις.
Ο θεμελιώδης ρυθμός του ποιήματος ας είναι, από την αρχή ως το τέλος, το Κοινό και το Κύριο (Proprio), συρριζωμένα και ταυτισμένα με τη γλώσσα• ας εργάζεται (το ποίημα) αδιάκοπα για την αληθινήν ουσία, αλλά εις τρόπον ώστε να μη το καταλάβουν ειμή οι νόες οι γυμνασμένοι και βαθείς. Εις τούτο θα φθάση τινάς με τρόπον απλό, πλούσιον όμως από δεσίματα, θρέφοντας τη Μορφή με τους τύπους δημοτικούς? λ.χ. ετοιμοθάνατος, -χρυσοπηγή,-χρυσοπράσινα, κ.ά.
Ο θεμελιώδης ρυθμός, ας στυλωθή εις το κέντρον της Εθνικότητος, και ας υψώνεται κάθετα, ενώ το νόημα από το οποίον πηγάζει η Ποίησι, και το οποίον αυτή υπηρετεί, απλώνει βαθμηδόν τους κύκλους του.
Όλο το Ποίημα ας εκφράζη το Νόημα, ωσάν ένας αυτοΰπαρχτος κόσμος, μαθηματικά βαθμολογημένος, πλούσιος και βαθύς.
Άπαντα. Ποιήματα και πεζά, Εκδόσεις Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων (ΟΕΔΒ), Αθήνα, Σσ.201-233, 277-312,445-465, Πρώτη Έκδοση Έργου:1844
ΠΗΓΗ: ΠΟΘΕΓ
Στοχασμοί του ποιητή -ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΣΟΛΩΜΟΥ ΠΑΝΩ ΣΤΟΥΣ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΣ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΟΥΣ
Στοχασμοί του ποιητή
1. Εφάρμοσε εις την πνευματική μορφή την ιστορία του φυτού, το οποίον αρχινάει από το σπόρο και γυρίζει εις αυτόν, αφού περιέλθει, ως βαθμούς ξετυλιγμού, όλες τες φυτικές μορφές, δηλαδή τη ρίζα, τον κορμό, τα φύλλα, τ’ άνθη και τους καρπούς. Εφάρμοσέ την και σκέψου βαθιά την υπόσταση του υποκειμένου και τη μορφή της τέχνης. Πρόσεξε ώστε τούτο το έργο να γένεται δίχως ποσώς να διακόπτεται.
2. Σκέψου βαθιά και σταθερά (μία φορά για πάντα) τη φύση της Ιδέας, πριν πραγματοποιήσεις το ποίημα. Εις αυτό θα ενσαρκωθεί το ουσιαστικότερο και υψηλότερο περιεχόμενο της αληθινής ανθρώπινης φύσης, η Πατρίδα και η Πίστις.
3. Ο θεμελιώδης ρυθμός ας στυλωθεί εις το κέντρο της Εθνικότητος και ας υψώνεται κάθετα, ενώ το νόημα, από το οποίο πηγάζει η Ποίηση, και το οποίο αυτή υπηρετεί, απλώνει βαθμηδόν τους κύκλους του.
4. Εις το ποίημα του Χρέους2 μακρινή πρέπει να είναι η φριχτή αγωνία μέσα εις τη δυστυχία και εις τους πόνους, όπως εκείθε φανερωθεί απείραχτη και άγια η διανοητική και ηθική Παράδεισος.
5. Κοίταξε να σχηματίσεις βαθμηδόν ωσάν μίαν αναβάθρα από δυσκολίες, τες οποίες θα υπερβούν εκείνοι οι Μεγάλοι, με όσα οι αίσθησες απορουφούν από τα εξωτερικά, τα οποία ή τους τραβούν με τα κάλλη τους ή τους βιάζουν με την ανάγκη και με τον πόνο, έως εις τη βεβαιότητα του θανάτου, αλλά εξαιρέτως με την ενθύμηση της περασμένης δόξας. Όλα αυτά, όσο μεγαλύτερα είναι και πλέον διάφορα, εις τόσο υψηλότερο στυλοπόδι σταίνουν την Ελευθερία, μεστήν από το Χρέος, δηλαδή απ’ όσα περιέχει η Ηθική, η Θρησκεία, η Πατρίδα, η Πολιτική κ.ά.
6. Κάμε ώστε ο μικρός Κύκλος, μέσα εις τον οποίον κινιέται η πολιορκημένη πόλη, να ξεσκεπάζει εις την ατμόσφαιρα του τα μεγαλύτερα συμφέροντα της Ελλάδας, για την υλική θέση, οπού αξίζει τόσο για εκείνους οπού θέλουν να τη βαστάξουν, όσο για εκείνους οπού θέλουν να την αρπάξουν, – και για την ηθική θέση, τα μεγαλύτερα συμφέροντα της Ανθρωπότητας. Τοιουτοτρόπως η υπόθεση δένεται με το παγκόσμιο σύστημα. – Ιδές τον Προμηθέα και εν γένει τα συγγράμματα του Αισχύλου. – Ας φανεί καθαρά η μικρότης του τόπου και ο σιδερένιος και ασύντριφτος κύκλος οπού την έχει κλεισμένη. Τοιουτοτρόπως από τη μικρότητα του τόπου, ο οποίος παλεύει με μεγάλες ενάντιες δύναμες, θέλει έβγουν οι Μεγάλες Ουσίες.
7. Μείνε στθερός εις τούτη την υψηλή θέση. Η θλίψη τους στέκεται εις το να θυμούνται την ευτυχισμένην κατάστασή τους, όθεν έπρεπε να βλαστήσει το καλό της πατρίδας. Τώρα αισθάνονται ότι θα χάσουν τα πάντα· το αισθάνονται βαθμηδόν, και επομένως ολικώς. Η πείνα δεν μπαίνει εις αυτόν τον κύκλον, ειμημόνον ως εξωτερική δύναμη, την οποίαν υπερνικούν καθώς όλες τες άλλες.
8. Σκέψου την ισοζυγία των δυνάμεων, μεταξύ ανδρών και γυναικών. Εκείνοι ας αισθάνονται όλα, και ας νικάνε όλα, με την ουσίαν έξυπνη· τούτες ας νικάνε και αυτές, αλλ’ ωσάν γυναίκες.
(ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ –ΣΧΟΛΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΚΝΛ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ)
| Σολωμός Διονύσιος |
(99 Παραθέματα) |
||
|
|||
| Πρέπει πρώτα με δύναμη να συλλάβει ο νους, κι έπειτα η καρδιά θερμά να αισθανθεί ό,τι ο νους εσυνέλαβε. | |
| [Στοχασμός του ποιητή. Προλεγόμενα Ιάκωβου Πολυλά], II. Ποιήματα. Ίκαρος, 1961. 12. | |
| Ανάμεσα εις τα τρομερά ή λυπηρά πράγματα, σφιχτά δεμένα, μία απλούστατη μικρή κοντυλιά τερπνή (ή αντίστροφα), καθώς η εικόνα του μικρού χλωρού βάτου εις τους άπειρους άμμους της Αφρικής. | |
| [Στοχασμός του ποιητή. Προλεγόμενα Ιάκωβου Πολυλά], IV. Ποιήματα. Ίκαρος, 1961. 18. | |
| [Εβάφτιζε τις φράσεις του λαού] εις τη διπλή κολυμπήθρα του αισθήματος και της φαντασίας. | |
| [Στοχασμός του ποιητή. Προλεγόμενα Ιάκωβου Πολυλά], X. Ποιήματα. Ίκαρος, 1961. 28. | |
| Κλείσε μέσα στην ψυχή σου την Ελλάδα [ή άλλο πράγμα], και θα αισθανθείς μέσα σου να λαχταρίζει κάθε είδος μεγαλείου. | |
| [Στοχασμός του ποιητή. Προλεγόμενα Ιάκωβου Πολυλά], XI. Ποιήματα. Ίκαρος, 1961. 30.
Παράθεμα από τα Παραθέματα του Σπουδαστηρίου Νέου Ελληνισμού. Για να μελετήσετε τα υπόλοιπα παραθέματα , πατήστε εδώ |
|
ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΑΡΑΤΑΚΤΙΚΗΣ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗΣ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ
ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΤΑΚΤΙΚΗ –ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ΣΥΝΔΕΣΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ.
1. Στο κείμενο που ακολουθεί άλλες προτάσεις μπαίνουν η μία δίπλα στην άλλη χωρίς σύνδεσμο (ασύνδετο σχήμα), άλλες συνδέονται παρατακτικά και άλλες συνδέονται υποτακτικά. Να βρείτε το είδος της σύνδεσης.
Μεγάλωσα με τη γιαγιά μου στο Μάλι. Όταν ήμουν ακόμη κοριτσάκι, μια γυναίκα ήρθε στο σπίτι και ζήτησε να με πάρει στο Παρίσι, για να προσέχω τα παιδιά της. Είπε στη γιαγιά μου πως θα μ” έβαζε στο σχολείο να μάθω γαλλικά. Μα στο Παρίσι δεν πήγα ποτέ στο σχολείο. Δούλευα. Ολημερίς σκούπιζα το σπίτι, μαγείρευα, πρόσεχα τα παιδιά, έπλενα και τάιζα το μωρό. Δούλευα από τις επτά το πρωί μέχρι τις έντεκα τη νύχτα. Η κυρά μου δεν έκανε τίποτα». Στα οκτώ της χρόνια η Σέμπα έγινε δούλα. Την έδερναν, την κλείδωναν, τη βασάνιζαν. Το μαρτύριο της πήρε τέλος, όταν κάποιοι γείτονες το κατάλαβαν και κάλεσαν την αστυνομία. Ήταν πια είκοσι ενός χρόνων.
Η ιστορία της Σέμπα θα ήταν συγκλονιστική, αν ήταν μοναδική. Όμως υπάρχουν άλλες δύο χιλιάδες σαν αυτήν σήμερα στο Παρίσι. Σε 27 εκατομμύρια υπολογίζονται οι σύγχρονοι δούλοι σε όλον τον κόσμο.
από εφημερίδα
2. Να συνδέσετε παρατακτικά ή υποτακτικά τις προτάσεις που σας δίνονται, σημειώνοντας δίπλα το είδος της σύνδεσης.(παρατκτική, υποτακτική)
1. Διάβασα πολύ ………………….δεν έγραψα καλά. ……………….
2. Λυπάμαι ………………….σε στενοχώρησα. ………………………….
3. Ήταν τόσο μεγάλη η χαρά του ………………….έφυγε χοροπηδώντας. ………………………………….
4. Θέλεις ………………….του μιλήσω εγώ ……………. Προτιμάς ………………….του μιλήσεις ο ίδιος; ………………………………….
5. Έσκυψε πάνω του ………………….του ψιθύρισε κάτι στο αυτί. ………………………………….
6…………………..μπες μέσα ………………….βγες έξω. …………….
7. Υποσχέθηκε ………………….θα με βοηθήσει. ……………………….
8. Τα είπε αυτά ………………….με δοκιμάσει. ……………………….
9. Θέλουν ………………….δεν μπορούν …………………. λησμονήσουν . ………………………………….
10. Νιώθω μεγάλη συγκίνηση …………………..πηγαίνω στο χωριό ……………………
3. Επιλέξτε από το πλαίσιο και συμπληρώστε τις παρακάτω προτάσεις. Φροντίστε να χρησιμοποιήσετε έναν κατάλληλο σύνδεσμο και να κρατήσετε το είδος της σύνδεσης που σημειώνεται . κάτω από τα παραδείγματα.
όλα έρθουν βολικά , συχνά μαλώνει μαζί του, είναι υπαίτιος για το ατύχημα, δεν είπα τίποτε , θα γίνουν ποτέ τους, φέρε μου όλα τα σύνεργα, τον μαρτύρησε ο φίλος του
1. Αγαπά τον αδελφό της…………………… παρατακτική
2. Ποτέ δεν ήταν φίλοι μας……………….. παρατακτική
3. Ομολόγησε………………………………… υποτακτική
4. Πόνεσα πολύ……………………………… παρατακτική
5. Τον είχε κυριεύσει ο φόβος……………… υποτακτική
6. Πήγαινε γρήγορα σπίτι………………… παρατακτική
7. Είμαι βέβαιος για την επιτυχία μου. ……………….υποτακτική
(Από το βιβλίο Νεοελληνική Γλώσσα για το Γυμνάσιο -Γλωσσικές ασκήσεις, ΟΕΔΒ)