Ο Εβαρίστ Γκαλουά (25 Οκτωβρίου 1811 – 31 Μαΐου 1832) ήταν ένας Γάλλος μαθηματικός του 19ου αιώνα, του οποίου η ζωή ήταν τόσο σύντομη όσο και επαναστατική για τα μαθηματικά.
Παρόλο που πέθανε σε ηλικία μόλις 20 ετών, το έργο του έθεσε τις βάσεις για τη σύγχρονη άλγεβρα και τη θεωρία ομάδων, η οποία χρησιμοποιείται σήμερα σε πολλούς τομείς, από την κρυπτογραφία μέχρι τη φυσική.
Η Επανάσταση της Θεωρίας Ομάδων
Το πιο σημαντικό επίτευγμα του Γκαλουά ήταν η ανάπτυξη μιας νέας θεωρίας για την επίλυση εξισώσεων, γνωστή ως Θεωρία Γκαλουά (Galois Theory). Μέχρι τότε, οι μαθηματικοί προσπαθούσαν να βρουν γενικούς τύπους για την επίλυση πολυωνυμικών εξισώσεων. Ο Γκαλουά όμως, αντί να αναζητήσει τύπους, μελέτησε τη δομή των ριζών των εξισώσεων και χρησιμοποίησε την έννοια της ομάδας για να καθορίσει ποιες εξισώσεις μπορούν να επιλυθούν με ριζικά. Η προσέγγισή του ήταν πρωτοποριακή και έδειξε γιατί οι πολυωνυμικές εξισώσεις πέμπτου βαθμού και άνω δεν μπορούν να λυθούν με έναν γενικό τύπο, όπως οι εξισώσεις δευτέρου βαθμού (με τη γνωστή σε όλους μας διακρίνουσα).
Μια Σύντομη και Τραγική Ζωή
Η ζωή του Γκαλουά χαρακτηρίστηκε από ατυχίες και δυσκολίες. Απορρίφθηκε δύο φορές από την École Polytechnique, ένα από τα κορυφαία μαθηματικά ιδρύματα της Γαλλίας, και ταυτόχρονα ανέπτυξε έντονη πολιτική δράση ως υποστηρικτής των δημοκρατικών ιδεών της εποχής, κάτι που τον οδήγησε και στη φυλακή.
Το τέλος του ήταν τραγικό. Πέθανε σε μονομαχία, πιθανότατα για λόγους προσωπικής τιμής ή εξαιτίας πολιτικών αντιπαλοτήτων. Την προηγούμενη νύχτα, γνωρίζοντας το επικείμενο τέλος του, έγραψε μανιωδώς τις τελευταίες του σκέψεις και μαθηματικές ανακαλύψεις σε ένα γράμμα προς τον φίλο του. Αυτό το γράμμα περιείχε την ουσία της θεωρίας του και αποτέλεσε τη μαθηματική κληρονομιά του.
Το έργο του αναγνωρίστηκε μόλις 14 χρόνια μετά τον θάνατό του. Καθιερώθηκε έτσι ως μια από τις πιο λαμπρές και τραγικές μορφές στην ιστορία των μαθηματικών.
Copyright © 2025. Με την επιφύλαξη όλων των δικαιωμάτων.
