Ο Νομπελίστας Φυσικός Λεβ Λαντάου 22/1/1908 – 1/4/1968

Στα πλαίσια της Διπλωματικής μου, στο Ε.Α.Π , με επιβλέπων καθηγητή τον κ. Νικόλαο Καραχάλιο, ήρθα σε επαφή με τον θεωρητικό Φυσικό κ. Λεβ Λαντάου.

Ο Λεβ Λαντάου , γεννήθηκε σαν σήμερα 22/1 του 1908. Ακολουθούν λίγα λόγια για τη ζωή του.

Λίγα Λόγια για τον Νομπελίστα Λεβ Λαντάου

Ο Λεβ Νταβίντοβιτς Λαντάου (22 /01/1908 – 1/04/1968) ήταν γιος μιας οικογένειας Ρωσοεβραίων του Μπακού, στο Αζερμπαϊτζάν, όπου και γεννήθηκε.

Αναγνωρίσθηκε από νωρίς ως «παιδί-θαύμα» στα μαθηματικά και αναφέρεται ότι έλεγε πως σχεδόν δεν θυμόταν την εποχή που δεν ήξερε απειροστικό λογισμό.

Ο Λαντάου αποφοίτησε σε ηλικία 13 ετών από το γυμνάσιο και, καθώς ήταν υπερβολικά μικρός για να εγγραφεί στο πανεπιστήμιο, παρακολούθησε την οικονομική τεχνική σχολή του Μπακού.

Σε ηλικία 14 ετών (το 1922) εγγράφηκε στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Μπακού, ταυτόχρονα σε δύο τμήματα: το φυσικομαθηματικό και το χημικό. Το 1924 πήρε μετεγγραφή για το Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου του Λένινγκραντ, από όπου και αποφοίτησε το 1927.

Στη συνέχεια έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο «Φυσικο-τεχνικό Ινστιτούτο του Λένινγκραντ» (σήμερα Ινστιτούτο Ioffe) και στα 21 του πήρε διδακτορικό.

Το 1929 ταξίδεψε για πρώτη φορά στο εξωτερικό, με μία υποτροφία της σοβιετικής κυβερνήσεως. Μετά από σύντομη παραμονή στο Γκέτινγκεν και στη Λειψία, πήγε στην Κοπεγχάγη και εργάσθηκε στο Ινστιτούτο Νιλς Μπορ για τη Θεωρητική Φυσική.

Ο Λαντάου σε όλη την υπόλοιπη ζωή του θεωρούσε τον εαυτό του μαθητή του Μπορ και η στάση του απέναντι στη φυσική επηρεάσθηκε πολύ από το παράδειγμά του.

Μετά την παραμονή του στην Κοπεγχάγη, επισκέφθηκε το Καίμπριτζ και τη Ζυρίχη προτού επιστρέψει στην ΕΣΣΔ.

Από το 1932 ως το 1937 ήταν επικεφαλής του Τμήματος Θεωρητικής Φυσικής στο Ινστιτούτο Μηχανικής και Μηχανολογίας του Χάρκοβο.

Έλυσε πολλά σημαντικά ζητήματα της θεωρητικής φυσικής.

Τα επιτεύγματά του περιλαμβάνουν,

• την κβαντική θεωρία του διαμαγνητισμού,
• τη θεωρητική ερμηνεία της υπερρευστότητας,
• τη θεωρία των μεταβολών φάσεως δεύτερης τάξεως,
• τη θεωρία Γκίνσμπουργκ-Λαντάου για την υπεραγωγιμότητα,
• την ερμηνεία του φαινομένου της «αποσβέσεως Λαντάου» στη φυσική πλάσματος,
• τον πόλο Λαντάου στην κβαντική ηλεκτροδυναμική,
• τη θεωρία των νετρίνων
• και τη συμβολή στην επινόηση της μεθόδου του πίνακα πυκνότητας στην κβαντομηχανική.

Του απονεμήθηκε το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής του 1962 για την ανάπτυξη μιας μαθηματικής θεωρίας της υπερρευστότητας που εξηγεί όλες τις παράδοξες ιδιότητες του υγρού ηλίου σε θερμοκρασίες κάτω των 2,17 K (−270,98 °C).

Πήραν το όνομα του ,

• ο κρατήρας Λαντάου στην αόρατη πλευρά και το βόρειο ημισφαίριο της Σελήνης και
• ο αστεροειδής 2142 Λαντάου, που ανακαλύφθηκε το 1972.

Ο Λαντάου υπήρξε ο βασικός γεννήτορας της μακράς παραδόσεως της ΕΣΣΔ στη θεωρητική φυσική, που επικεντρώθηκε στο Χάρκοβο (σήμερα στην Ουκρανία).

Ο ίδιος ίδρυσε μαζί με τον μαθητή του Εβγκένι Λίφσιτζ ένα «Ινστιτούτο Προβλημάτων Φυσικής» στη Μόσχα, που αναφέρεται κάποτε και ως «Σχολείο του Λαντάου».

Ανέπτυξε μια γενική εισαγωγική εξέταση για το «Σχολείο» του, που αποκαλούσε «Θεωρητικό Ελάχιστο». Αυτή κάλυπτε όλες τις πλευρές της θεωρητικής φυσικής και για να γίνουν δεκτοί οι υποψήφιοι στο «Σχολείο» του έπρεπε να την περάσουν, πράγμα που το κατόρθωσαν μόνο 43 υποψήφιοι στην ιστορία. Υποτίθεται ότι οι εξεταζόμενοι έπρεπε να είναι σε θέση να λύσουν οποιοδήποτε ολοκλήρωμα, και η «φιλοσοφία» ήταν να γίνουν οι μαθητευόμενοι «σωστοί φυσικοί». Στο ινστιτούτο αυτό ήταν επικεφαλής του «Θεωρητικού Τμήματος» από το 1937 μέχρι το 1962.

Ανάμεσα στους σπουδαστές του ξεχώρισαν οι Λεβ Πιταέφσκι, Αλεξέι Αμπρικόσοφ, Λεβ Γκορκόφ, Ισαάκ Χαλάτνικοφ και Μπαρίς Ιόφε.

Ο Λαντάου κρατούσε ένα κατάλογο φυσικών που βαθμολογούσε σε αντίστροφη λογαριθμική κλίμακα από το 0 ως το 5.

Τον υψηλότερο βαθμό, 0, τον έδινε στον Νεύτωνα, ενώ ο Αϊνστάιν πήρε 0,5.

Το 1 είχαν οι Νιλς Μπορ, Βέρνερ Χάιζενμπεργκ, Πωλ Ντιράκ και Έρβιν Σρέντινγκερ, οι θεμελιωτές της Κβαντομηχανικής, όπως και οι Σατυέντρα Μπόουζ και Γιουτζίν Γουίγκνερ.

Ο Λαντάου βαθμολογούσε τον εαυτό του με 2,5 αλλά στο τέλος τον «προήγαγε» στο 2.

Παρά την αυτοαξιολόγηση του ταλέντου του στην κλίμακα αυτή, ο Λαντάου θεωρείται από πολλούς ισάξιος με τους Ντιράκ, Βόλφγκανγκ Πάουλι, Ενρίκο Φέρμι και Ρίτσαρντ Φάινμαν, ως ένας ικανότατος φυσικός με ξεχωριστή διάνοια.

Στις 7 Ιανουαρίου 1962, σε διασταύρωση στη Μόσχα, το αυτοκίνητο που οδηγούσε ο Λαντάου συγκρούσθηκε πλαγίως με βυτιοφόρο εξαιτίας της ολισθηρότητας του παγωμένου οδοστρώματος.

Ο Λαντάου τραυματίσθηκε σοβαρά στο κεφάλι και πέρασε τρεις μήνες σε κώμα. Δεν συνήλθε ποτέ εντελώς και ήταν πλέον πολύ λιγότερο δημιουργικός από ό,τι πριν.

Ο θάνατός του 6 χρόνια αργότερα υπήρξε επίσης συνέπεια του τραυματισμού του στο ατύχημα.

ΠΗΓΗ