David Hilbert (23/1/1862-14/2/1943)

Ο Ντάβιντ Χίλμπερτ γεννήθηκε σαν σήμερα το 1862 στο  Καίνιξμπεργκ της Πρωσίας.

Ήταν Γερμανός μαθηματικός. Επινόησε και ανέπτυξε ένα ευρύ φάσμα από νέες ιδέες, στο οποίο συμπεριέλαβε την αμετάβλητη θεωρία και τα Αξιώματα Χίλμπερτ. Επίσης διατύπωσε τη θεωρία του Χώρου του Χίλμπερτ, η οποία είναι ένα από τα θεμέλια της συναρτησιακής ανάλυσης .

Υιοθέτησε και υπερασπίστηκε θερμά τη θεωρία του Γκέοργκ Κάντορ και των υπερπερασμένων αριθμών.

Ένα διάσημο παράδειγμα της ηγεσίας του στα μαθηματικά είναι η παρουσίασή του το 1900 των προβλημάτων του Χίλμπερτ, η οποία έθεσε την αρχή για περισσότερη μαθηματική έρευνα του 20ου αιώνα.

Ο Χίλμπερτ και οι μαθητές του συνεισέφεραν σημαντικά στην ίδρυση αυστηρών και στην ανάπτυξη σημαντικών εργαλείων, τα οποία χρησιμοποιούνται στη μοντέρνα μαθηματική φυσική. Είναι γνωστός ως ένας από τους ιδρυτές της αποδεικτικής θεωρίας και της Μαθηματικής λογικής, καθώς επίσης ήταν και από τους πρώτους διακεκριμένους μαθηματικούς και μέταμαθηματικούς.

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥ

Ο Χίλμπερτ ήταν το πρώτο από τα δυο παιδιά του Ότο και της Maria Therese Χίλμπερτ. Το φθινόπωρο του 1872 πήγε στο Friedrichskolleg Γυμνάσιο του Friedrichskolleg (Collegium fridericianum, το ίδιο σχολείο το οποίο παρακολούθησε και ο Ιμμάνουελ Καντ. Αποφοίτησε (άνοιξη 1880) από το Wilhelm Gymnasium, το οποίο προσανατολιζόταν στις επιστήμες. Μετά την αποφοίτηση εγγράφηκε (φθινόπωρο του 1880) στο Πανεπιστήμιο του Κενιξμπεργκ.

Την άνοιξη του 1882 ο Χέρμαν Μινκόβσκι (ο οποίος ήταν δύο χρόνια νεότερος από τον Χίλμπερτ και καταγόταν και ο ίδιος από το Κένιξμπεργκ αλλά ήταν τόσο ταλαντούχος που αποφοίτησε νωρίτερα από το το γυμνάσιο και πήγε στο Βερολίνο για τρία εξάμηνα), επέστρεψε στο Κένιξμπεργκ και μπήκε στο πανεπιστήμιο.  Παρά την αποδοκιμασία του πατέρα του , έγινε σύντομα φίλος με τον ντροπαλό, προικισμένο Μινκόβσκι. Ο Χίλμπερτ απέκτησε το διδακτορικό του το 1885, με διατριβή, γραμμένη από τον Ferdinand von Lindemann, υπό τον τίτλο “Οι αμετάβλητες ιδιότητες των ειδικών δυαδικών μορφών, κυρίως των σφαιρικών αρμονικών συναρτήσεων».

Παρέμεινε στο Πανεπιστήμιο του Κένιξμπεργκ σαν λέκτορας από το 1886 ως το 1895.

Νυμφεύτηκε την Käthe Jerosch (1864–1945), κόρη ενός εμπόρου από το Κένιξμπεργκ, μια ειλικρινή, νέα κοπέλα με ανεξαρτησία μυαλού, το οποίο ταίριαζε στο δικό του. Στο Κενιξμπεργκ απέκτησαν το παιδί τους, Φραντς Χίλμπερτ (1893–1969).

Tο 1895, ως αποτέλεσμα της παρέμβασης του Φέλιξ Κλάιν (Felix Klein), διατήρησε τη θέση του καθηγητή των μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο του Γκέτινγκεν, που εκείνη την περίοδο ήταν το καλύτερο κέντρο έρευνας μαθηματικών στον κόσμο. Παρέμεινε εκεί για το υπόλοιπο της ζωής του.

Ο γιος του, Φραντς, υπέφερε κατά τη διάρκεια της ζωής του από μη διαγνώσιμη ψυχική ασθένεια, η κατώτερη του νοημοσύνη ήταν απογοήτευση για τον πατέρα του και αυτή η ατυχία ήταν ένα θέμα θλίψης στους μαθηματικούς και στους μαθητές του Γκέτινγκεν.

Ο Μινκόβσκι, ο καλύτερος και πιο αληθινός φίλος του Χίλμπερτ, πέθανε πρόωρα από ρήξη εντέρου το 1909.

Ο Χίλμπερτ έζησε για να δει την αποχώρηση συνεργατών του λόγω του Γερμανικού Εθνικοσοσιαλισμού(Nazi), οι οποίοι ήταν εξέχοντα μέλη του Πανεπιστημίου του Καίνιξμπεργκ το 1933.

Ανάμεσα σε αυτούς που αποχώρησαν ήταν οι Χέρμαν Βέιλ , η Έμμυ Ναίτερ και και ο Έντμουντ Λάνταου .

Ο Paul Bernays, ο οποίος αναγκάστηκε να φύγει απ τη Γερμανία, είχε συνεργαστεί με τον Χίλμπερτ στην Μαθηματική λογική και συνέγραψαν μαζί το πολύ σημαντικό βιβλίο Grundlagen der Mathematik (το οποίο τελικά εκδόθηκε σε δύο τόμους το 1934 και το 1939). Aυτό, ήταν η συνέχεια του βιβλίου του Χίλμπερτ και του Άκερμαν το οποίο λεγόταν Αρχές της Μαθηματικής Λογικής του 1928.

Το 1933 ο Χίλμπερτ παρευρέθηκε σε ένα συμπόσιο και κάθισε δίπλα στον νέο Υπουργό Παιδείας, Μπέρνχαρντ Ρουστ. Ο Ρουστ τον ρώτησε:

“Πώς είναι τα μαθηματικά στο Γκέτινγκεν τώρα που ελευθερώθηκαν από την εβραϊκή επιρροή;“

ο Χίλμπερτ απάντησε “Μαθηματικά στο Γκέτινγκεν; Δεν υπάρχουν πια”.

Ως τη στιγμή που ο Χίλμπερτ πέθανε, το 1943, οι Ναζιστές είχαν σχεδόν αλλάξει ολόκληρο το προσωπικό του πανεπιστημίου, καθώς το μεγαλύτερο τμήμα του είτε ήταν Εβραίοι είτε ήταν παντρεμένοι με Εβραίους.

Στην κηδεία του Χίλμπερτ παρευρέθηκαν περισσότεροι από μια ντουζίνα άνθρωποι, μόνο δύο από τους οποίους ήταν ακαδημαϊκοί συνάδελφοι, ένας από τους οποίους ήταν ο Άρνολντ Ζόμμερφελντ, ένας θεωρητικός φυσικός από το Καίνιξμπεργκ. Τα νέα για τον θάνατο του έγιναν ευρέως γνωστά μόλις έξι μήνες αργότερα.

Στις θρησκευτικές του πεποιθήσεις ήταν αγνωστικιστής. Επίσης υποστήριζε ότι η μαθηματική αλήθεια είναι ανεξάρτητη από την ύπαρξη του Θεού ή άλλες εκ των προτέρων υποθέσεις.

Το επιτάφιο μνημείο του στο Γκέτινγκεν διακοσμείται από το περίφημο κείμενο που εκφώνησε στον επίλογο της συνταξιοδότησης του απευθυνόμενος στην Κοινωνία των Γερμανών Επιστημόνων και Φυσικών το φθινόπωρο του 1930.

Τα λόγια δόθηκαν σε απόκριση του Λατινικού αποφθέγματος: «Ignoramus et ignorabimus» ή «Δεν ξέρουμε, δεν θα γνωρίζουμε»:

Wir müssen wissen.

Wir werden wissen.

Στα Ελληνικά:

Πρέπει να γνωρίζουμε.

Θα γνωρίζουμε.

Τη μέρα πριν ο Χίλμπερτ προφέρει αυτές τις φράσεις στην ετήσια συνάντηση του συλλόγου των Γερμανών Επιστημόνων και Φυσικών, ο Κουρτ Γκέντελ – σε μια επιτραπέζια συζήτηση κατά τη διάρκεια της διάσκεψης για την Επιστημολογία και τις συναντήσεις του Συλλόγου – διστακτικά ανακοίνωσε την πρώτη έκφραση του ανολοκλήρωτου θεωρήματός του.

ΠΗΓΗ

Προσπελάστηκε 23.01.18 και ώρα 20:45.