Αυτές τις μέρες σπαταλώ πολύ χρόνο μπροστά στη ντουλάπα μου. Όχι πως είμαι ιδιαίτερα απαιτητικό άτομο, όσον αφορά στις ενδυματολογικές μου επιλογές, αλλά επειδή δεν μπορώ να θυμηθώ εξ’ αρχής, γιατί πήγα και άνοιξα την ντουλάπα… Με κάποιο μυστήριο τρόπο, κατά τη μετάβασή μου από το καθιστικό στην κρεβατοκάμαρα, όλη μου η μνήμη σχετικά με το τι ήθελα να κάνω εξαφανίστηκε, αφήνοντάς με άναυδη μπροστά στα ράφια της ντουλάπας. Το ίδιο μου συμβαίνει και όταν μπαίνω σε ένα δωμάτιο. Περπατάω μονολογώντας, «τί ήθελα να κάνω τώρα;». Το θέμα «κλειδιά», να μην το θίξουμε. Θα πικραθούμε. Φαίνεται ότι προϊούσης της ηλικίας μου η μνήμη μου θέλει ένα defragment, να το πώ, service ή ένα ηλεκτροσόκ μπάς και έλθει στα σύγκαλά της. Θυμάμαι βέβαια όλα τα βασικά: στοιχεία ταυτότητας, παιδιά, τους γερόντους μου, αν πέρασε κανένα μάθημα ο προκομένος ο γυιός μου, βασικούς φίλους και γνωστούς. Όμως, αυτό που με προβληματίζει είναι, ότι μου διαφεύγουν λεπτομέρειες του τύπου: Βρέ πού τον ξέρω αυτόν που με χαιρετάει; Πώς λεγόταν το βιβλίο που διάβασα πρόσφατα; Τί έργο είδα στον κινηματογράφο την προηγούμενη εβδομάδα; Με παρηγορεί ότι ίσως κάποιοι απο σας βρίσκεται «παρηγορίαν» με τα χαϊρια μου! Το έψαξα το θέμα και έμαθα ότι οι ειδικοί υποστηρίζουν, ότι είναι φυσιολογικό να μας διαφεύγουν τέτοιες «σημαντικές στιγμές» και ότι δε θα έπρεπε να μας ανησυχούν, ακόμη και αν είμαστε νεότεροι των 40 ετών! Εμένα μου λές! Εξαρτάται τί ξεχνάμε και πόσο συχνά.
Τι φταίει όμως και μειώνεται η μνήμη; Το βασικότερο από όλα δεν είναι η πρόοδος της ηλικίας που προκαλεί φυσιολογική φθορά σε εγκεφαλικές λειτουργίες, αλλά η συνήθειές μας που συνήθως από την ηλικία των 35 και μετά είναι η ίδιες και συνήθως απόλυτα επαναλαμβανόμενες. Οι επιστήμονες προειδοποιούν πως το μυαλό μας χρειάζεται καθημερινή εκπαίδευση σε εναλλασσόμενους ρυθμούς. Τί παραπάνω να του κάνω δηλαδή; Πόσο να το εκπαιδεύσω πιά; Αλλά ας μη βιάζομαι να γκρινιάξω. Όταν μια εγκεφαλική λειτουργία γίνει πλέον ρουτίνα, η περαιτέρω εξάσκησή της, δεν έχει να προσφέρει καμία αλλαγή στον εγκέφαλο, την οποία χρειαζόμαστε. Όλες οι έρευνες που έχουν γίνει έως σήμερα συγκλίνουν στο ότι οι επαναλαμβανόμενες εργασίες και οι καθημερινές συνήθειες (ρουτίνα), -όπως το εάν επιλέγουμε καθημερινά τον ίδιο δρόμο για να πάμε στη δουλειά μας, τι τρώμε, το κάθε πότε παίρνουμε τα χάπια μας, το πώς ξεκουραζόμαστε, ακόμη και το επίπεδο αυτοπεποίθησής μας – επηρεάζουν σημαντικά τις λειτουργίες του εγκεφάλου μας. Και ερωτώ η αφελής: Στην ηλικία των 35 ετών πάς σύνους εργάζεται τουλάχιστον 10 ώρες την ημέρα για να τα φέρει βόλτα. Μπορεί να γίνει αλλοιώς ή θα «ξεμωραθούμε» οι νέοι και θα μας «νεοκομούν» (νεολογισμός, για να μην παρεξηγηθώ) οι γονείς μας;
Η ξαδέλφη μου η Σταματούλα -ιατρός το επάγγελμα- μου είπε ότι τα οργανικά αίτια που συμβάλλουν στην «κατάντια» της μνήμης μας μπορεί να είναι:
1. Τα επίπεδα σιδήρου στο αίμα μας.
2. Τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης αποτελούν παράγοντα που συμβάλλει στην εμφάνιση συμπτωμάτων της νόσου Αλστχάιμερ. Δηλαδή: Τυράκια, παϊδάκια με… μέτρο.
3. Μια φαρμακευτική αγωγή που ενδέχεται να έχει επίδραση στην εξασθένηση της μνήμης
4. Το multi-tasking. Ναι, ναι πιστέψτε το. Η ταυτόχρονη εκτέλεση πολλαπλών εργασιών, μειώνει θεαματικά την ικανότητα μάθησης ενός ατόμου, διότι οι άνθρωποι αδυνατούν να απορροφήσουν όλον τον όγκο των σχετικών πληροφοριών. Δηλαδή: Σιδερώνεις και ταυτόχρονα ρίχνεις και μια ματιά στην κατσαρόλα. Σκέφτεσαι και το αυριανό meeting, πας και μέχρι τον υπολογιστή να δεις το mail σου. Αν δε, σου λάχει και κανένα πονεμένο τηλεφώνημα απο φίλο που ζορίζεται, ήλθε κι έδεσε το γλυκό! Ευτυχώς, αυτού του είδους πρόβλημα μνήμης, έχει εύκολη λύση. Με απλά λόγια, φροντίστε να επικεντρώνετε την απόλυτη προσοχή σας σε οποιοδήποτε θέμα, το οποίο πραγματικά θέλετε να θυμάστε στο μέλλον. Ποιό απο όλα; Στις περιπτώσεις που πρέπει να διαχειριστείτε πολλά πράγματα μαζί, βάλτε τις προτεραιότητές σας και επικεντρωθείτε σε όσο το δυνατό λιγότερα. Αν γίνεται…Τί κάνουμε γιατρέ μου;
? Τα άτομα τα οποία ενασχολούνται, σε συχνή βάση, με ασκήσεις χαλάρωσης και αυτοσυγκέντρωσης, έχουν δει τρομερή βελτίωση στη λειτουργία της μνήμης τους. Είναι γνωστό, πως οι ασκήσεις χαλάρωσης και αυτοσυγκέντρωσης συμβάλλουν στη μείωση του άγχους, το οποίο με την πάροδο των χρόνων ευθύνεται για την καταστροφή των εγκεφαλικών κυττάρων και την ανικανότητα συγκράτησης πληροφοριών. Κι όμως, οι παλιές και δοκιμασμένες τακτικές χαλάρωσης έχουν και κάτι ακόμη να σας προσφέρουν, εκτός από το να κατευνάσουν το πνεύμα σας: μπορούν να οξύνουν τη μνήμη σας. Προσοχή: Ασκήσεις χαλάρωσης δεν νοούνται: άδειες απο την «σημαία», ατελείωτο zapping και ξάπλα στον καναπέ μετά το φαγητό.
? Φάτε …μήλα! Η γνωστή σε όλους μας φράση «Ένα μήλο την ημέρα, τον γιατρό τον κάνει πέρα» είναι σοφή και σε αυτή την περίπτωση. Τα μήλα διαθέτουν ακριβώς την κατάλληλη δόση αντιοξειδωτικών ουσιών, που αυξάνουν τα επίπεδα ακετυλοχολίνης (ένας -αναγκαίος για την καλή απόδοση της μνήμης- νευροδιαβιβαστής), τα οποία μειώνονται με την πάροδο του χρόνου.
? «Ζωντανέψτε» την καρδιά σας με αεροβικές ασκήσεις. Θυμηθείτε, λοιπόν, ότι το περπάτημα κανει καλό! Μία ώρα γρήγορου βαδίσματος, 3 φορές την εβδομάδα έχει τη δυνατότητα να επιφέρει θεαματικά θετικά αποτελέσματα στην αναζωογόνηση της μνήμης σας.
Μήπως πιάνετε τον εαυτό σας να ανησυχεί για την τάση του να ξεχνά; Εγκαταλείψτε αμέσως αυτή τη σκέψη! Η αγωνία που αισθάνεστε κάθε φορά που η μνήμη σας απατά (παίζοντας σας περίεργα παιχνίδια), συνδράμει στο ενδεχόμενο της μελλοντικής γένεσης προβλημάτων που συνδέονται με τη μνήμη. Γι αυτό…διασκεδάστε το! Λύστε σταυρόλεξα ή σπαζοκεφαλιές, δοκιμάστε να χαλαρώσετε απολαμβάνοντας ένα ποτήρι κόκκινο κρασί. Το κρασί, όντως βοηθάει στη συντήρηση της καλής κατάστασης της μνήμης. «Οίνος ευφραίνει καρδίαν», αλλά και «νουν», οπότε υιοθετήστε τη συνήθεια του να πίνετε ένα ποτηράκι κόκκινο κρασί σε καθημερινή βάση για να τονώσετε τη μνήμη σας ή για να “πνίξετε τον …πόνο σας. Μήν το παρακάνετε όμως και γίνετε…κουρούμπελα! Γιατί, ελοχεύει ο κίνδυνος να (ξε)χάσετε τα αυγά και τα πασχάλια! Υπάρχουν και άλλοι τρόποι εξάσκησης της μνήμης. Πιο παιγνιώδεις! Πιο τζιριντζατζουλιστοί! Θέλετε να θυμάστε; Θέλετε να μην παίζουν τα νεύρα των οικείων σας με τα μυαλά που κουβαλάτε; Τότε… παίξτε! Παίξτε ηλεκτρονικά παιχνίδια. Για να γίνω πιο σαφής, για τους λάτρεις άλλων παιχνιδιών, δεν εννοώ να πάρετε τα «βουνά», τα “Λουτράκια” και τους «κουλοχέρηδες»! Εννοώ κάτι σε Nintendo, Wii και ότι άλλο έχει επινοήσει η σύγχρονη τεχνολογία. Αν στο περιβάλλον σας υπάρχουν …μαθητές Λυκείου ή φοιτητές απευθυνθείτε σ΄αυτούς άφοβα και …δωρεάν. Οι γνώσεις τους θα σας καταπλήξουν.

Προβληματισμός: Αν όλες αυτές οι ασκήσεις μνήμης, γίνονται σε ρυθμό ας πούμε ημερήσιο, πότε θα γίνονται αι άλλαι επίποναι και αναγκαίαι εργασίαι τύπου: μαγείρεμα, σιδέρωμα, διάβασμα παιδιών, προετοιμασία για τη δουλειά; Ερωτώ.
Αναστοχασμός: Αν τώρα, η αφεντιά μου θυμηθεί να ελέγξει την ποσότητα σιδήρου στο αίμα, την χοληστερίνη μου, την αλληλεπίδραση των φαρμάκων που παίρνω, όπως επίσης θυμηθεί (η αφεντιά μου, πάντα) να τρώει 2-3 μήλα την ημέρα, να κάνω 1 ώρα πορεία, να μην πολυμερίζω την ενέργειά μου, να κάνω γιόγκα, να πίνω και κανένα ποτηράκι και να “ανεβαίνω” πίστες στο Pacman, νομίζω οτι ουδείς λόγος ανησυχίας περί της μνήμης μου θα συντρέχει. Θα χάσω και το λίγο μυαλό που μου απέμεινε και θα κυκλοφορώ σαν την …Αστέρω, μ΄ένα μήλο στο στόμα, ένα ποτήρι κόκκινο κρασί και το game-boy παραμάσχαλα…

Η “ιδέα” εδώ.