… Tο βέβαιο είναι ότι κάτι πραγματικά συνέβη στη Σύνοδο του G20 στο Λονδίνο. Είναι αλήθεια ότι πολλοί από τους ηγέτες που βρέθηκαν στις 2 Απριλίου στην πρωτεύουσα της Βρετανίας είχαν κατά νου την αποτυχημένη έκβαση μιας προηγούμενης συνόδου στην ίδια πόλη το 1933. Τότε δεν είχε βρεθεί καμία θετική λύση, αντιθέτως τα επόμενα χρόνια υιοθετήθηκε ο προστατευτισμός, ο οποίος οδήγησε τελικά στον πόλεμο. Η έμμονη ιδέα λοιπόν των επικεφαλής των ισχυροτέρων οικονομιών δεν ήταν άλλη παρά να προφυλάξουν τις χώρες τους από την ύφεση που επαπειλείται στη συνέχεια της βαθιάς παγκόσμιας κάμψης που βιώνουμε σήμερα. Κι ακόμη, ο συνυπολογισμός του κινδύνου από μια ενδεχόμενη επιστροφή σε πολιτικές προστατευτισμού καθώς και η επανεκκίνηση της διαδικασίας ανάκτησης της εμπιστοσύνης. Ο Μπαράκ Ομπάμα, ερωτώμενος κατ΄ επανάληψη για το αν εκτιμά ότι τα μέτρα που ελήφθησαν στο Λονδίνο εγγυώνται πως η κάμψη δεν θα μετεξελιχθεί σε βαθιά ύφεση, απάντησε με περισσή σύνεση ότι στην οικονομία δεν μπορούμε να προδικάσουμε τίποτα, αλλά και ότι καμία χώρα δεν μπορεί να τα καταφέρει δρώντας αυτόνομα. Είναι βέβαιο ότι δεν έχουμε δει ποτέ ως σήμερα αντίστοιχη ομοφωνία σε παγκόσμιο επίπεδο. Ασφαλώς υπό την προϋπόθεση ότι κάθε χώρα θα τηρήσει τις δεσμεύσεις της κυρίως ως προς τη δεδηλωμένη αντίθεση στον προστατευτισμό.

Δεν εξετάστηκαν ωστόσο δύο ζητήματα- ίσως γιατί δεν ήταν η κατάλληλη περίσταση- αποφασιστικής σημασίας, καθώς από αυτές τις λύσεις θα εξαρτηθούν εν μέρει οι νέοι παγκόσμιοι συσχετισμοί δυνάμεων που ανατέλλουν μπροστά μας. Από το πρώτο εξαρτάται η τύχη των νομισμάτων γενικότερα και ειδικά του δολαρίου. Πρόκειται για μια χαρακτηριστική κίνηση από τη Ρωσία και την Κίνα οι οποίες ζήτησαν τη δημιουργία ενός «καλαθιού νομισμάτων» το οποίο θα αντικαταστήσει το δολάριο ως νόμισμα συναλλαγματικών αποθεμάτων. Η Κίνα ιδιαιτέρως, ως πιστωτής των ΗΠΑ, ανησυχεί για το ενδεχόμενο μιας μακράς και ανεξέλεγκτης πτώσης του δολαρίου, κάτι που θα είχε ως αποτέλεσμα τη συρρίκνωση του εξωτερικού χρέους των Αμερικανών. Φοβάται με λίγα λόγια την πιθανότητα να πληρωθεί σε ένα νόμισμα-«μαϊμού». Η Κίνα τρέμει μπροστά στην ιδέα μιας νομισματικής αναταραχής. Ωστόσο μέσω του νομίσματος διασφαλίζεται η ισχύς και η κυριαρχία μιας δύναμης. Χρειάστηκαν τριάντα χρόνια στον 20ό αιώνα για να αντικατασταθεί η βρετανική λίρα από το δολάριο ως βασικό νόμισμα των συναλλαγματικών αποθεμάτων. Ζούμε λοιπόν μια νέα περίοδο αντικατάστασης ενός εργαλείου από ένα άλλο.

Το μελλοντικό νόμισμα αναφοράς ίσως είναι το ευρώ. Αυτό είναι και το δεύτερο ζήτημα το οποίο δεν συζητήθηκε: η ενότητα δηλαδή της Ευρώπης ή, το λιγότερο, η συνοχή η οποία οφείλει να διέπει τη χάραξη της οικονομικής της πολιτικής. Οι Γερμανοί δεν θέλουν κάτι τέτοιο, ενώ οι Γάλλοι το στηρίζουν μόνο στα λόγια. Και έτσι η αταξία συνεχίζεται. Ακόμη και η Μέρκελ και ο Σαρκοζί συνέστησαν κοινό άξονα στο Λονδίνο. Σκέφτηκαν άραγε έστω και μια στιγμή τη δύναμη που θα είχε μια ισχυρή και ενωμένη Ευρώπη; Τότε το ευρώ θα έθετε δικαιωματικά υποψηφιότητα ως νόμισμα συναλλαγματικού αποθέματος. Κάτι που θα είχε ασφαλώς ευεργετικά αποτελέσματα για τις οικονομίες μας. Και όμως, σε αυτό το νέο μοίρασμα της τράπουλας η Ευρώπη μοιάζει να υστερεί. Αν επιμείνουμε στην Ευρώπη των κρατών τότε το λιγότερο που θα δούμε θα είναι η Ιστορία που θα μας αφήνει πίσω της…

Ο κ. Jean-Marie Colombani είναι ένας από τους εγκυρότερους ευρωπαίους δημοσιογράφους, πρώην διευθυντής της εφημερίδας «Le Μonde».