«ΔΙΑΛΟΓΟΙ» με επιστημονικές εργασίες…
1. Στο άρθρο μου «Η προσέγγιση λογοτεχνικών κειμένων, με βάση τις θεωρίες της αισθητικής ανταπόκρισης», (από τον τόμο: Λογοτεχνία και Εκπαίδευση, επιμ. Β. Αποστολίδου-Ε. Χοντολίδου, εκδ. Τυπωθήτω-Γ. Δαρδανός, 1999, ISBN: 960-8041-01-5, σσ. 157 – 165 / Πρακτικά συνεδρίου), αναφέρεται εκτενώς η παρακάτω εισήγηση διεθνούς συνεδρίου:
«Θα συνεχίσω με μια ενδεικτική, κυρίως εξαιτίας των λόγων στους οποίους θεμελιώνεται,
δήλωση πίστης στη χρησιμότητα των αναγνωστικών θεωριών: Μέσα από την έμφαση [των θεωριών της αναγνωστικής ανταπόκρισης] στον αναγνωστικό ρόλο, το παιδί-αναγνώστης αισθάνεται δημιουργικό υποκείμενο. Καθώς η γοητευτική επίδραση που ασκεί η λογοτεχνία συνδέεται με τις αντιληπτικές διεργασίες που επιτελεί το παιδί κατά την ανάγνωση, αυτό αισθάνεται ικανοποίηση και αυτοεκτίμηση. Τα περιθώρια για διαφορετική ερμηνευτική προσέγγιση επιτρέπουν τη βαθύτερη και ουσιαστικότερη γνωριμία του εκπαιδευτικού με τους μαθητές του και συντελούν στην αυτογνωσία των ίδιων των παιδιών. Δίνοντας ο εκπαιδευτικός προτεραιότητα στα κείμενα με έντονο το υποδηλωτικό στοιχείο, που κατά συνέπεια προκαλούν εντατικοποιημένη αναγνωστική δραστηριοποίηση, εξασφαλίζει τη μεγαλύτερη δυνατή παιδαγωγική επίδραση της λογοτεχνίας και συμβάλλει στην αύξηση της
οξυδέρκειας του παιδιού-αναγνώστη[3] (Ηλία, 1999). Το επιχείρημα εδώ βασίζεται στην έκδηλη επιθυμία να δοθεί έμφαση στον αναγνωστικό ρόλο του μαθητή, να απενοχοποιηθεί και να νομιμοποιηθεί ο δημιουργικός του ρόλος, να του αναγνωριστεί το δικαίωμα στην αυτοεκτίμηση. Για αυτούς τους ηθικής και ψυχολογικής υφής λόγους, επιλέγονται ως εργαλείο οι αναγνωστικές θεωρίες και ως προνομιακό πεδίο εφαρμογής τους τα κείμενα με έντονο το υποδηλωτικό στοιχείο. Το παιδαγωγικό πλαίσιο στο οποίο θα ενταχθεί η χρήση των λογοτεχνικών θεωριών είναι προδιαγεγραμμένο και, κατά τη γνώμη μου, εύστοχο· θα μπορούσε να συνοψιστεί σε μια φράση όπως «εκτίμηση και προτεραιότητα στον μαθητή».
(Απόσπασμα από την εισήγηση με τίτλο Θεωρίες εύχρηστες, εύληπτες και ευσύνοπτες; Στιγμιότυπα από τη συνάντηση των λογοτεχνικών θεωριών με τη διδακτική της λογοτεχνίας του Απόστολου Λαμπρόπουλου, Ο ελληνικός κόσμος ανάμεσα στην εποχή του Διαφωτισμού και στον εικοστό αιώνα, 3ο Πανευρωπαϊκό Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Νεοελληνικών Σπουδών, Βουκουρέστι, 2-4 Ιουνίου 2006, τ. 2, επιμέλεια Κωνσταντίνος Α. Δημάδης, Αθήνα : Ελληνικά Γράμματα, 2007, σσ. 37-50, Βουκουρέστι, 2-4 Ιουνίου 2006).
https://www.eens.org/eens-congress-access/?
main__page=1&main__lang=de&eensCongress_cmd=showPaper&eensCongress_id=114
Στο ίδιο άρθρο μου γίνεται η εξής αναφορά σε εισήγηση άλλου συνεδρίου:
«Μέσα από την έμφασή τους (των θεωριών της αναγνωστικής ανταπόκρισης) στον
αναγνωστικό ρόλο, το παιδί-αναγνώστης αισθάνεται δημιουργικό υποκείμενο. (Ηλία, 2006: 164)». (Στη σ. 51),
Απόσπασμα από την εισήγηση «Δημιουργική ανάγνωση και δημιουργική γραφή στη
Λογοτεχνία, Μαρίλη Δουζίνα , ΕΡΚΥΝΑ Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών- Επιστημονικών Θεμάτων, Πρακτικά Συνεδρίου (ΕΙΔΙΚΟ) ΤΕΥΧΟΣ 13, 2017, ISSN: 2241-8393, σ. 40-53.
Πανελλήνιο Συνέδριο: Προγράμματα Σπουδών για ένα δημιουργικό σχολείο 5 – 6 Μαΐου 2017, Αθήνα. Οργάνωση Συνεδρίου: Πανελλήνια Παιδαγωγική Εταιρεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ΠΑ.Π.Ε.Δ.Ε., Τομέας Παιδαγωγικής του Φ.Π.Ψ. του Ε.Κ. Πανεπιστημίου Αθηνών και Ελληνοαμερικανικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα «Κολλέγιο Αθηνών- Κολλέγιο Ψυχικού».
https://erkyna.gr/e_docs/periodiko/teyxos/teyxos-13-13_2017.pdf
Ανακτήθηκε από http://www.erkyna.gr
Επίσης από το άρθρο μου «Η προσέγγιση λογοτεχνικών κειμένων, με βάση τις θεωρίες της αισθητικής ανταπόκρισης», μια μεταπτυχιακή εργασία αναφέρει τα εξής:
«Προωθείται ο αναγνωστικός ρόλος του μαθητή, ενθαρρύνονται οι αντιληπτικές διεργασίες της ανταπόκρισης, όπως η διαμόρφωση στάσης απέναντι στους ήρωες, η ανάπτυξη προσδοκιών για την εξέλιξη της υπόθεσης, η έκφραση συναισθημάτων που προκαλεί η επαλήθευση ή η διάψευση των υποθέσεων. Δίνεται το προβάδισμα σε κείμενα με έντονο υποδηλωτικό στοιχείο, ώστε να εντατικοποιείται η αναγνωστική ανταπόκριση, ενώ παράλληλα τονίζεται η διαφοροποίηση των ερμηνευτικών προσεγγίσεων (Ηλία 1999:157-164) » (Στην υποσ. 9).
Η ίδια εργασία στη συνέχεια, στην ενότητα 2.2.2.4 Αναγνωστικές Θεωρίες, αναφέρει: «Η
αναγνωστική εμπλοκή στον αφηγηματικό κόσμο οφείλεται στην υποδηλωτική φύση της
Λογοτεχνίας. Το στοιχείο υποβολής απορρέει από ένα πλήθος αφηγηματικών τεχνικών που ενεργοποιούν και εντατικοποιούν τις αντιληπτικές διεργασίες του αναγνώστη, εμπλέκοντάς τον στον κόσμο της αφήγησης (Ηλία 1999:158)».
(Από την εργασία της Αθανασίας Γιαννακοπούλου, «Η Λογοτεχνία ως πηγή για το μάθημα της Ιστορίας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση», Α. Π. Θ. Φιλοσοφική Σχολή, Τμήμα Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής, Τομέας Παιδαγωγικής, Μεταπτυχιακός Κύκλος Σπουδών, Κατεύθυνση: σχολική παιδαγωγική, επιβλ.: Δημήτρης Μαυροσκούφης, Θεσσαλονίκη 2007).
Στο ίδιο άρθρο μου αναφέρονται επίσης τα εξής, υπό την οπτική τελειόφοιτου
Παιδαγωγικού τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης : «Δεν θα πρέπει να παραβλέψουμε το ότι η αναγνωστική ανταπόκριση κάθε αναγνώστη ποικίλλει ανάλογα με τα ενδιαφέροντα, την κοινωνική του τάξη, τις απόψεις και τα υπάρχοντα ερεθίσματά του. Όμοια, η επίδραση που ασκεί ένα λογοτεχνικό έργο στο κάθε παιδί είναι διαφορετική. Τα περιθώρια διαφορετικής ερμηνευτικής προσέγγισης επιτρέπουν τη βαθύτερη και ουσιαστικότερη γνωριμία του/της εκπαιδευτικού με τους/τις μαθητές/τριες του/της. Ταυτόχρονα, συμβάλλουν στην ενίσχυση της οξυδέρκειας των παιδιών-αναγνωστών, προωθούν τη δημιουργική φαντασία των παιδιών και οδηγούν σε σημαντικά επίπεδα αυτογνωσίας (Ηλία, 2006, σελ. 157 – 165)».
Από την πτυχιακή εργασία «Διδακτικές προσεγγίσεις στη λογοτεχνία. Η αρχή της δημιουργικής γραφής ως παράγοντας ανάπτυξης της δημιουργικότητας των παιδιών» του Α. Ανδρέου, Επιβλ. Παπαρούση Μαρίτα, Βόλος 26 Ιουνίου 2008, σ. 15.
https://ir.lib.uth.gr/xmlui/bitstream/handle/11615/14024/P0014024.pdf?
sequence=1&isAllowed=y
2. Στο άρθρο μου «Η ανταπόκριση των μικρών παιδιών σε λογοτεχνικά κείμενα στο πλαίσιο εκπαιδευτικών λογοτεχνικών δραστηριοτήτων», (από τον τόμο: Περιπλανήσεις στην παιδική λογοτεχνία. Μελετήματα, επιμ. Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά, εκδ. Ακρίτας, ISBN: 960-328-205-7, σσ. 81 – 104),
αναφέρονται εκτενώς οι τρεις παρακάτω μεταπτυχιακές διπλωματικές εργασίες:
α) «Ανατρέχοντας τη σχετική βιβλιογραφία, διαπιστώνεται ότι καταγράφεται ελάχιστη ερευνητική δραστηριότητα στον Ελληνικό χώρο σχετικά με εκπαιδευτικές εφαρμογές που ερευνούν την αναγνωστική ανταπόκριση μαθητών στο Λογοτεχνία. Εξαίρεση αποτελούν οι εμπειρικές έρευνες της Ελένης Ηλία (2003) και των Moschovaki και Meadows (2005) που πραγματοποιήθηκαν με μαθητές νηπιαγωγείου». (Επισκόπηση συγγενών ερευνών, Εισαγωγή, σ. 30)
«Η Ελένη Ηλία (2003) διεξήγαγε μία εμπειρική έρευνα διδασκαλίας της λογοτεχνίας, διάρκειας μιας σχολικής χρονιάς στο 2ο Νηπιαγωγείο Μαγούλας, προκειμένου να διερευνήσει την ανταπόκριση των παιδιών σε λογοτεχνικά κείμενα στο πλαίσιο παιγνιωδών δραστηριοτήτων, προκειμένου να δοθεί στα παιδιά η δυνατότητα να εκφραστούν δημιουργικά, εκδηλώνοντας την ανταπόκρισή τους στο κείμενο (σ. 94). Από την περιγραφή των δραστηριοτήτων αυτών από τη συγγραφέα προκύπτει ότι όλοι οι μαθητές ανταποκρίθηκαν αισθητικά, εκφράζοντας με επιτυχία προσωπικά τους στοιχεία και συμμετέχοντας με ευφάνταστο, πρωτότυπο και ευρηματικό τρόπο καθ’ όλη τη διεξαγωγή του προγράμματος». (Στο : Έρευνες αναγνωστικής ανταπόκρισης παιδιών προσχολικής ηλικίας, σ. 36).
(Αποσπάσματα από την εργασία «Η αναγνωστική ανταπόκριση μαθητών του δημοτικού σχολείου σε διαδοχικές αναγνώσεις διασκευών του ίδιου παραμυθιού», Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στις Επιστήμες της Αγωγής, Κατεύθυνση: Διδακτική της Γλώσσας, Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία Μάρθας Μελενικιώτου, Θεσσαλονίκη, Μάρτιος 2008, Επιβλέπουσα: Βενετία Αποστολίδου).
β) « Έχοντας ως πρωταρχικό στόχο την ένταξη της παρούσας έρευνας στο ευρύτερο ερευνητικό πλαίσιο που αφορά την αναγνωστική ανταπόκριση, επιχειρείται η παράθεση ερευνών που πραγματοποιήθηκαν, τα τελευταία χρόνια τόσο στο διεθνή όσο και στον Ελληνικό χώρο. Διαπιστώνεται, ωστόσο, ότι η ερευνητική δραστηριότητα που καταγράφεται στον Ελληνικό χώρο, σχετικά με διδακτικές εφαρμογές που στόχο έχουν τη διερεύνηση της αναγνωστικής ανταπόκρισης των μαθητών/μαθητριών στη Λογοτεχνία, είναι αρκετά περιορισμένη. Εξαίρεση αποτελούν οι έρευνες της Ελένης Ηλία (2003) και των Moschovaki και Meadows (2005) που πραγματοποιήθηκαν σε μαθητές/μαθήτριες νηπιαγωγείου… Τα αποτελέσματα έρευνας (όπως αυτά προέκυψαν μέσα από την περιγραφή των δραστηριοτήτων) στη διδασκαλία της Λογοτεχνίας που πραγματοποίησε η Ελένη Ηλία (2003), στο 2ο Νηπιαγωγείο Μαγούλας, προκειμένου να διερευνήσει την ανταπόκριση των μαθητών/μαθητριών σε λογοτεχνικά κείμενα στο πλαίσιο παιγνιωδών δραστηριοτήτων, ώστε να δοθεί στους μαθητές/στις μαθήτριες η δυνατότητα να εκφραστούν δημιουργικά, εκδηλώνοντας την ανταπόκρισή τους στο κείμενο, έδειξαν ότι όλοι οι μαθητές/όλες οι μαθήτριες ανταποκρίθηκαν αισθητικά, εκφράζοντας τα προσωπικά τους/τις στοιχεία και συμμετέχοντας με έναν πρωτότυπο και ευρηματικό τρόπο καθ’ όλη τη διάρκεια της διεξαγωγής του προγράμματος (Ηλία, 2003: 94)». Στο: 5.5.3. Επισκόπηση ερευνών σχετικών με την αναγνωστική ανταπόκριση.
(Απόσπασμα από την εργασία «Η διδακτική αξιοποίηση της αναγνωστικής και κοινωνιοκριτικής θεωρίας στο πλαίσιο της προσέγγισης έμφυλων ρόλων και ταυτοτήτων στη Λογοτεχνία», ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ, ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ, ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ, ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ «Σύγχρονα περιβάλλοντα μάθησης και παραγωγή διδακτικού υλικού», Κατεύθυνση Β ́ – Επιστήμες του Ανθρώπου, Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία Μαχαιρά Ελευθερίας, Βόλος 2014, https://docplayer.gr/53544845-I-didaktiki-axiopoiisi-tis-anagnostikis-kai-koinoniokritikis-theorias-sto-plaisio-tis-proseggisis-emfylon-rolon-kai-taytotiton-sti-logotehnia.html?fbclid=IwAR2m7-KufrZMpwjhh2AlY-LHR1oGJaBHnYQnT9u-j-3L8iMtXnViTKRqfjA
Επιβλέπουσα: Παπαρούση Μαρία, Συνεπιβλέποντες: Χανιωτάκης Νίκος, Τσιλιμένη Τασούλα, Institutional Repository – Library & Information Centre – University of Thessaly 19/09/2017 16:34:08 EEST – 46.3.201.205.
γ) «Συνακόλουθα, τα αποτελέσματα έρευνας από τη διδασκαλία της Λογοτεχνίας που πραγματοποίησε η Ελένη Ηλία (2003), στο 2ο Νηπιαγωγείο Μαγούλας, προκειμένου να διερευνήσει την ανταπόκριση των μαθητών/μαθητριών σε λογοτεχνικά κείμενα στο πλαίσιο παιγνιωδών δραστηριοτήτων, ώστε να δοθεί στους μαθητές/στις μαθήτριες η δυνατότητα να εκφραστούν δημιουργικά, εκδηλώνοντας την ανταπόκρισή τους στο κείμενο, έδειξαν ότι όλοι οι μαθητές/όλες οι μαθήτριες ανταποκρίθηκαν αισθητικά, εκφράζοντας τα προσωπικά τους στοιχεία και συμμετέχοντας με έναν πρωτότυπο και ευρηματικό τρόπο καθ’ όλη τη διάρκεια της διεξαγωγής του προγράμματος (Ηλία, 2003: 94)». Στο: 12. Παρόμοιες έρευνες, σ.77.
(Απόσπασμα από την εργασία «Σχεδιασμός διδακτικού υλικού για την προσέγγιση αντιθετικών εννοιών στο νηπιαγωγείο με τη συμβολή αναγνωστικών θεωριών», Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας΄, ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ, ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ «Σύγχρονα περιβάλλοντα μάθησης και παραγωγή διδακτικού υλικού» Κατεύθυνση Β΄ – Επιστήμες του Ανθρώπου, Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία ΜΠΟΥΜΠΟΔΗΜΟΥ ΜΑΡΙΑΣ, ΒΟΛΟΣ 2019, https://core.ac.uk/download/pdf/228081309.pdf?fbclid=IwAR21U80ObZUQanVNBRvOdiNN8Ke5miVlOwpcLMbRUl68Xn69CwBOUaNsvms
Επιβλέπουσα : Παπαρούση Μαρία, Συνεπιβλέποντες: Φιλιππάτου Διαμάντω, Χανιωτάκης Νίκος.
Institutional Repository – Library & Information Centre – University of Thessaly 04/06/2020 22:34:38 EEST – 137.108.70.13)
δ) «Σχετικά με την αναγνωστική ανταπόκριση στο Νηπιαγωγείο και στις πρώτες τάξεις του Δημοτικού υπάρχουν έρευνες που αφορούν τον τρόπο πρόσληψης της αναγνωστικής εμπειρίας από τα παιδιά στα πλαίσια και του γραμματισμού, δηλαδή της ανάπτυξης της ικανότητας για γραφή και ανάγνωση, οι οποίες δείχνουν τη σχέση της αναγνωστικής εμπειρίας με τη σχολική εξέλιξη αλλά και το σημαντικό ρόλο της προσωπικής εμπειρίας του παιδιού και της διάδρασης ανάμεσα στο παιδί και στον αφηγητή. Αναφέρουμε σχετικά… την έρευνα της Ελένης Ηλία που αφορά την αναγνωστική ανταπόκριση των παιδιών στη Λογοτεχνία μέσα από παιγνιώδεις δραστηριότητες που βοήθησαν τα
παιδιά στη δημιουργική έκφραση και κατανόηση (Ηλία, 2003: 8- 104)».
(Απόσπασμα από τη διπλωματική εργασία της Παλαιολόγου Ευθυμίας, «Το “Θέμα Ταυτότητας” των παιδιών προσχολικής ηλικίας και η ανταπόκρισή τους στην αφήγηση λαϊκών παραμυθιών μέσα από την Ψυχαναλυτική Θεωρία του Norman Holland», ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ (Τ.Ε.Ε.Α.Π.Η), ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ, ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: Λόγος, Τέχνη και Πολιτισμός στην Εκπαίδευση, ΠΑΤΡΑ 2016.
3. Βιβλιογραφικές παραπομπές στο άρθρο μου «Οι Έλληνες και οι Τούρκοι στο έργο του Ηλία Βενέζη», περιοδικό Νέα Εστία, έτος ΟΑ΄, τόμος 141, τεύχος 1677, 15 Μαϊου 1997, σσ. 771-775:
…”όπως παρατηρεί και η Ελένη Ηλία σε άρθρο της στη Νέα Εστία για τη θέαση Ελλήνων και Τούρκων στο έργο του Βενέζη, η σύγκρουση των ατόμων ή των λαών γίνεται χωρίς τη θέλησή τους, στοιχείο που δείχνει μια τραγικότητα της ζωής, ενώ ταυτόχρονα οι σχέσεις που δημιουργούνται μεταξύ μελών από αντίπαλες πλευρές λειτουργούν ως ανάχωμα στη
βαρβαρότητα του πολέμου» (υποσημείωση 12, στη σελ. 8 της εργασίας)
” Όπως έχει αναφερθεί και πιο πάνω με παραπομπή σε άρθρο της Ελένης Ηλία ο Βενέζης θεωρεί τον πόλεμο ως επιβολή στους ανθρώπους που υπερνικά τις προσωπικές τους επιλογές» (υποσημείωση 62, στη σελ. 20 της εργασίας).
Οι παραπάνω παραπομπές περιλαμβάνονται στην εργασία: Η ΕΛΛΗΝΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΟ ΕΡΓΟ «ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ» ΤΟΥ ΗΛΙΑ ΒΕΝΕΖΗ, του Χρυσόστομου Τρύφωνος, ΕΚΠΑ, Φιλοσοφική Σχολή, Τμήμα Φιλολογίας, Κατεύθυνση: Μεσαιωνικής και Νεοελληνικής Φιλολογίας, Διδάσκουσα: Πέγκυ Καρπούζου (Εργασία Σεμιναρίου)
https://www.academia.edu/14714673/%CE%97_%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B1_%CF%83%CF%84%CE%BF_%CE%AD%CF%81%CE%B3%CE%BF_%CE%A6%CE%B8%CE%B9%CE%BD%CF%8C%CF%80%CF%89%CF%81%CE%BF_%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD_%CE%99%CF%84%CE%B1%CE%BB%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%97%CE%BB%CE%AF%CE%B1_%CE%92%CE%B5%CE%BD%CE%AD%CE%B6%CE%B7?auto=download .
4. Βιβλιογραφικές παραπομπές στο βιβλίο μου «Ο Αναγνώστης και η Λογοτεχνική
Δημιουργία του Ηλία Βενέζη», εκδ. Αστήρ, Αθήνα, 2000:
«Ο συγγραφέας δεν περιορίζεται μόνο στην περιγραφή των εξωτερικών χαρακτηριστικών του βασικού πρωταγωνιστή της ιστορίας αλλά μας αποκαλύπτει τον εσωτερικό του κόσμο, τις ενδόμυχες σκέψεις του, τις βλέψεις για το μέλλον ακόμη και το υποσυνείδητό του, όπως αυτό εκφράζεται μέσα από τα όνειρά του (υποσημείωση 6).
6: (Ηλία, 2000, σελ. 177).
” Καθώς οι προσδοκίες του αναγνώστη επιβεβαιώνονται, η τραγική έκβαση δε συνιστά
απρόοπτο γεγονός, αλλά κάτι που είναι προβλέψιμο και αναμενόμενο από την εξέλιξη της
δράσης (υποσημείωση 11)”.
11: (Ηλία, 2000, σελ. 177).
Οι παραπάνω παραπομπές περιλαμβάνονται στην εργασία «Σημειώσεις από μια ανάγνωση: Το ταξίδι που σκοτώνει του Μ. Κοντολέων» της Φωτεινής Κυριάκου, που έχει δημοσιευτεί στα Πρακτικά του 6ου Πανελληνίου Συνεδρίου του Ελληνικού Ινστιτούτου Εφαρμοσμένης Παιδαγωγικής και Εκπαίδευσης (ΕΛΛ.Ι.Ε.Π.ΕΚ.), 5-7 Οκτωβρίου 2012, ISSN 1790-8574.
5. Στο κείμενό μου Μαθητές – δημιουργικοί αναγνώστες στο πλαίσιο μιας απόπειρας διδασκαλίας της λογοτεχνίας στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Στο Α. Κατσίκη-Γκίβαλου (επιμ. , Η Λογοτεχνία Σήμερα. Όψεις, Αναθεωρήσεις, Προοπτικές (σσ. 331-336), Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα
https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/object/1032908
αναφέρεται η παρακάτω μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία:
«Αξιοσημείωτη τέλος, είναι η αναφορά της Ηλία (2004) στις απόψεις των Ελλήνων
δασκάλων αναφορικά με τη διδασκαλία της λογοτεχνίας, η μεταξύ των οποίων σχέση
αναδεικνύει μια συγκεκριμένη προβληματική. Οι προσωπικές τραυματικές εμπειρίες που είχαν οι ίδιοι ως μαθητές από την προσέγγιση του μαθήματος στη Μέση Εκπαίδευση, η παντελής έλλειψη αντίστοιχου μαθήματος στα πανεπιστημιακά προγράμματα σπουδών τους, καθώς και η γενική επίκληση της απλοϊκότητας των κειμένων που προορίζονται για μικρά παιδιά, είναι μερικές από τις αιτίες που καθιστούν –σύμφωνα με τους δασκάλους- δύσκολη και προβληματική τη διδασκαλία της λογοτεχνίας στο Δημοτικό σχολείο».
(Η Βιβλιογραφική αναφορά στη σελ. 98).
Απόσπασμα από τη μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία «Παιγνιώδεις δραστηριότητες για την προώθηση της Δημιουργικής Γραφής στο πλαίσιο της Παιδικής Λογοτεχνίας», της Αλίκης-Μαρίας Ζαρκάδα, (από το κεφάλαιο ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: ΜΙΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗ ΣΧΕΣΗ, σ. 10), Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Σχολή Επιστημών της Αγωγής, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Επιστήμες της Αγωγής», Κατεύθυνση: Ανθρωπιστικές Επιστήμες στην Εκπαίδευση / Ειδίκευση: Γλώσσα και Παιδική Λογοτεχνία, Επιβλέπουσα: Σμαράγδα Παπαδοπούλου – Μανταδάκη, Ιωάννινα 2016.
https://olympias.lib.uoi.gr/jspui/bitstream/123456789/27723/1/%CE%9C.%CE%95.%20%CE%96 %CE%91%CE%A1%CE%9A%CE%91%CE%94%CE%91%20%CE%91%CE%9B%CE%99%CE%9A%CE %97-%CE%9C%CE%91%CE%A1%CE%99%CE%91%202016.pdf
Η βιβλιογραφική αναφορά «Μαθητές –δημιουργικοί αναγνώστες στο πλαίσιο
μιας απόπειρας διδασκαλίας της λογοτεχνίας στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση»,
περιλαμβάνεται στην παρουσίαση εκπαιδευτικού προγράμματος
δημιουργικής γραφής, που αναπτύσσεται συγχρονικά σε πολλά σχολεία, τα οποία
συνεργάζονται σχηματίζοντας μικρές ομάδες. Στο πρόγραμμα συμμετέχουν οι 2η και 7η
Εκπαιδευτική Περιφέρεια Ν. Θεσσαλονίκης, η 3η του Ν. Πέλλας, η 3η του Ν. Σερρών και η 1η του Ν. Φλώρινας. Βλ. εδώ: http://docplayer.gr/9424828-Mia-istoria-taxideyei-anakalyptontas-ta-mystika-ton-epohon.html?fbclid=IwAR0spD6YfN9RBEG_CuqTp6mRrFmwXc9G5gg2grM6aCuiK0-
L1CPghT4becQ
Σχετικά με ΗΛΙΑ ΕΛΕΝΗ A.
Δρ. Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Ε.Κ.Π.Α., Συγγραφέας
Διδακτική της Λογοτεχνίας, Εφαρμοσμένα Εκπαιδευτικά Προγράμματα.
Διαχειρίστρια τoυ ιστολογίου του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου:
α) iliaeleni’s blog. teacher and author sch. gr (όπου βρίσκεται συγκεντρωμένο το μεγαλύτερο μέρος της εργογραφίας μου)
β) Διαχειρίστρια της ομάδας Δημιουργικοί Εκπαιδευτικοί. Στο Ιστολόγιο blogs.sch.gr/eisk και στα Αρχεία της ομάδας μπορείτε να αναζητήσετε το περιεχόμενο δημοσιευμένων άρθρων μου και εισηγήσεων σε συνέδρια. γ) Διαχειρίστρια της ομάδας meta_ton_mikro_prigipa στην οποία περιλαμβάνονται αναρτήσεις σχετικές με το βιβλίο Μετά τον Μικρό Πρίγκιπα (Συγγραφέας: Ελένη Ηλία, Εικονογράφος: Λήδα Βαρβαρούση, Εκδότης: Ηριδανός, 2012)
δ) Διαχειρίστρια της ομάδας ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΓΡΑΦΗΣ από την Ελένη Ηλία blogs.sch.gr/paidikakeimena
Περισσότερες πληροφορίες
