• Τα ενεργητικά ρήματα που παίρνουν αντικείμενο λέγονται μεταβατικά, επειδή η ενέργειά τους μεταβαίνει σε έναν άνθρωπο, ζώο ή πράγμα.

• Τα μεταβατικά ρήματα χωρίζονται σε:
  • Μονόπτωτα, που έχουν 1 αντικείμενο.

Y                   Ρ                      Α

π.χ.: Η Νίκη  διαβάζει γεωγραφία . (διαβάζει: ρήμα μεταβατικό, μονόπτωτο)

• Δίπτωτα, που έχουν 2 αντικείμενα:
  • Το ένα αντικείμενο λέγεται άμεσο, είναι πράγμα και βρίσκεται σε αιτιατική πτώση. Απαντάει στην ερώτηση “τι;”
  • Το άλλο αντικείμενο λέγεται έμμεσο, είναι συνήθως πρόσωπο και βρίσκεται σε γενική ή αιτιατική πτώση ή εκφράζεται με προθετική φράση. Απαντάει στην ερώτηση “σε ποιον;”

Υ         Αεμμ.    Ρ           Ααμ.

π.χ.: Ο Κωστής μου έδωσε το μολύβι του. (έδωσε: ρήμα μεταβατικό, δίπτωτο)

Υ           Ρ                 Ααμ.           Αεμμ.

Εσύ είπες το μυστικό στην Αλεξία; (είπες: ρήμα μεταβατικό, δίπτωτο)

• Υπάρχουν και ενεργητικά ρήματα που δεν παίρνουν αντικείμενο, γιατί η ενέργειά τους δε μεταβαίνει σε κάποιον άνθρωπο, ζώο ή πράγμα. Αυτά τα

λέμε αμετάβατα.

Υ                  Ρ

π.χ.:  Ο  Νίκος   τρέχει.  (τρέχει: ρήμα αμετάβατο)

Ασκήσεις

1. Αναγνωρίστε συντακτικά τις λέξεις των παρακάτω προτάσεων (Υποκέιμενο, Ρήμα, Αντικείμενο, Αντικείμενο Άμεσο, Αντικείμενο Έμμεσο) και σημειώστε Χ στο σωστό κουτάκι, όσον αφορά αν το ρήμα είναι μεταβατικό ή αμετάβατο, μονόπτωτο ή δίπτωτο.