Αρχείο μηνός Δεκέμβριος 2010

Ένα απόσπασμα από το 1ο Διεθνές Συνέδριο της Ελλην. Ακαδημίας Κινημ/φου για τη Σημασία της Οπτικοακουστικής Παιδείας: CINEMA SPEAKING

Η ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ ΣΤΗΝ ΤΥΠΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ – Ένα στρογγυλό τραπέζι με πολλές … αιχμές

Γράφει η Γιούλη Χρονοπούλου, Δρ Φιλολογίας

Κατερίνα Ευαγγελάκου: Σκηνοθέτις
Με αφορμή αλλά και κατάληξη την αριστοτελική διατύπωση «η ψυχή δε σκέφτεται ποτέ χωρίς εικόνα», η Κ. Ευαγγελάκου κατήγγειλε την αντίληψη που διακρίνει τα μηνύματα των αισθήσεων από αυτά της λογικής, αντίληψη που επιμένει να κυριαρχεί στο εκπαιδευτικό σύστημα και να εξοβελίζει ως υποδεέστερες τις καλές τέχνες. Αναρωτήθηκε δίκαια γιατί ένα σύστημα που υποχρεώνει τα παιδιά να μελετούν πάνω από 1500 ώρες ετησίως ήδη από τις μικρές τάξεις παράγει μαθητές που δε χρησιμοποιούν πάνω από 2000 λέξεις και αγνοούν το πολιτικό σύστημα της χώρας. Πρότεινε την εισαγωγή της τέχνης και δη του κινηματογράφου στα σχολεία ως μέσου εκμάθησης κατά το πρότυπο της Γαλλίας, όπου αποφασίστηκε η εισαγωγή 1500 ταινιών στα σχολεία, για να μεταδώσουν αξίες στα παιδιά.

Μένης Θεοδωρίδης:Σκηνοθέτης, Παιδαγωγός
Ο Μ. Θεοδωρίδης τόνισε την αξία της οπτικοακουστικής παιδείας στην τυπική εκπαίδευση, η οποία μπορεί να λειτουργήσει αφενός ως αγωγή για τα Μέσα (γραμματισμός), αφετέρου ως σύστημα επικοινωνίας αλλά και υποστήριξης σε όλα τα μαθήματα του σχολείου. Πρότεινε την παραγωγή ομαδικών ο/α προϊόντων στην εκπαίδευση, π.χ. μικρά ρεπορτάζ στο χώρο του σχολείου, ασκήσεις animation, ο/α απόδοση της λογοτεχνίας, κλπ. με συμμετοχή όλων των μαθητών. Τόνισε ιδιαίτερα την αξία του κινηματογράφου εκτιμώντας ότι ο κινηματογράφος αποτελεί για τον ο/α χώρο ό, τι η λογοτεχνία για τη διδασκαλία της γλώσσας, καθώς και τα δυο οδηγούν στην κριτική κατανόηση αλλά και παραγωγή «κειμένων» καθώς και στη γνωριμία με την καλλιτεχνική έκφραση.

Βασίλης Κοσμόπουλος: Σκηνοθέτης
Ο Β. Κοσμόπουλος μετέφερε την εμπειρία από την πιλοτική εφαρμογή του προγράμματος ΜΕΛΙΝΑ στο νομό Χανίων, αποτιμώντας ως ανεκτίμητη τη συνεισφορά του όχι απλώς στη οπτικοακουστική παιδεία αλλά και στην εκπαίδευση γενικότερα. Το πρόγραμμα, που διακόπηκε παρά την επιτυχημένη του πορεία, στόχευε πρωτίστως στην επιμόρφωση και ευαισθητοποίηση των εκπαιδευτικών και μέσω αυτής στην ανάδυση της πολιτιστικής διάστασης της εκπαίδευσης.

Μαρία Λεωνίδα: Σκηνοθέτις
Η σκηνοθέτις, που ειδικεύεται στο ντοκιμαντέρ, μετέφερε κι αυτή την εμπειρία της από την πολύχρονη εμπλοκή της σε εκπαιδευτικά προγράμματα σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, παρουσιάζοντας και παραδείγματα αυτής της δραστηριότητας, η οποία, όπως αποδεικνύεται, μπορεί να αναπτυχθεί ακόμη και με πενιχρά μέσα. Έτσι, σ’ ένα δημοτικό σχολείο με αφορμή τη μελέτη των λέξεων «συμφωνία», «διαφωνία», «διαπραγμάτευση» οι μαθητές τράβηξαν στο διάλειμμα φωτογραφίες που απέδιδαν αυτές τις έννοιες. Σε άλλη περίπτωση παρουσίασαν μια σειρά από φωτογραφίες υπαγόμενες στην ενότητα «Το σχολείο μου κι εγώ», οι οποίες συνοδευμένες από λεζάντες και μουσική έγιναν τελικά ταινία. Η δυνατότητα που προσφέρουν τα σύγχρονα μέσα για παραγωγή και η ευκολία στη χρήση της οπτικοακουστικής γλώσσας μας επιτρέπει την άμεση χρησιμοποίησή τους στο χώρο της εκπαίδευσης, ενώ μας βοηθά να δημιουργήσουμε ασκήσεις και να επεξεργαστούμε έννοιες και σχέσεις, που απασχολούν το χώρο του σχολείου. Ό, τι μαθαίνει κανείς προσπαθώντας να το κάνει κινηματογραφική αφήγηση το μαθαίνει μ’ έναν εκπληκτικό και αποτελεσματικό τρόπο.

Τσαγκαράκης Νίκος: Κριτικός κινηματογράφου
Ο ομιλητής τόνισε την υποτίμηση της καλλιτεχνικής αγωγής στην τυπική εκπαίδευση αλλά και την υποβάθμιση της κινηματογραφικής παιδείας ακόμη και στο καλλιτεχνικό σχολείο. Τα καλλιτεχνικά σχολεία είναι απαραίτητα, ωστόσο χρειάζονται την αρωγή και την υπεύθυνη στάση της πολιτείας για να λειτουργήσουν με αξιώσεις.

Ένας απών συνομιλητής: Η Εκπαιδευτική Τηλεόραση
Η Εκπαιδευτική Τηλεόραση θα έπρεπε να ήταν εδώ, όχι μόνο γιατί εκ της φύσεώς της συνδυάζει την οπτικοακουστική παιδεία και την τυπική εκπαίδευση, αλλά και γιατί διανύει ένα δρόμο μετασχηματισμού προς περισσότερο δυναμικές και άμεσες μορφές παρέμβασης στα σχολεία (όχι απλώς ως … φιλική συμμετοχή).

Ένα συμπέρασμα
Το σχολείο χρειάζεται την εικόνα, ενώ ταυτόχρονα την προσφέρει (ζωντανή, παλλόμενη), χρειάζεται την καλλιτεχνική πνοή, χρειάζεται τα ελεύθερα ανοίγματα, τα ανοιχτά παράθυρα, για να μπει στις αίθουσες το πουλάκι του Ζακ Πρεβέρ, αυτού του κινηματογραφικού ποιητή και σεναριογράφου.

Ζακ Πρεβέρ
Σελίδα γραπτού
Δύο και δύο τέσσερα
τέσσερα και τέσσερα οχτώ
οχτώ κι οχτώ κάνουν δεκάξι.
Επαναλάβατε! λέει ο δάσκαλος.
……..
Μα να το πουλί-λύρα
που περνά στον ουρανό.
Το παιδί το βλέπει,
το παιδί το ακούει,
το παιδί το φωνάζει:
Σώσε με,
παίξε μαζί μου,
πουλί!
……
Τέσσερα και τέσσερα οχτώ
οχτώ κι οχτώ κάνουν δεκάξι
δεκάξι και δεκάξι πόσα κάνουν;
Δεν κάνουν τίποτα δεκάξι και δεκάξι
και προπάντων όχι τριάντα δύο
…….
Και το πουλί-λύρα παίζει
και το παιδί τραγουδάει
κι ο καθηγητής φωνάζει:
Πότε θα πάψετε να κάνετε τον καραγκιόζη!
Μα όλα τ’ άλλα παιδιά
ακούν τη μουσική
και οι τοίχοι της τάξης
σωριάζονται ήσυχα.
Και τα τζάμια ξαναγίνονται άμμος
το μελάνι ξαναγίνεται νερό
τα θρανία ξαναγίνονται δένδρα
η κιμωλία ξαναγίνεται ακρογιαλιά
το φτερό ξαναγίνεται πουλί.