Το καπέλο ταξιδεύει στην Τέχνη
Συνεχίζοντας την υλοποίηση του προγράμματος “Το καπέλο ταξιδεύει στην τέχνη” ασχοληθήκαμε με τον πίνακα «Το ψάθινο καπέλο» του Νικολάου Λύτρα. Ο πίνακας αυτός απεικονίζει μια νεαρή κοπέλα με ένα ψάθινο καπέλο σε ασπρισμένο αυλόγυρο σε νησιώτικο τοπίο μια ζεστή καλοκαιρινή ημέρα. Κυριαρχούν δυο συμπληρωματικά χρώματα, διαβαθμισμένα όμως σε διάφορους τόνους και απλωμένα στη σύνθεση παρατακτικά: όλα τα γκριζογάλανα ψυχρά χρώματα στο κάτω μέρος, όλα τα πορτοκαλοκίτρινα θερμά προς τα πάνω.
Προσεγγίσαμε το περιεχόμενο του έργου με ερωτήσεις όπως:
- Πού βρίσκεται το πρόσωπο του πίνακα;
- -Είναι μέρα ή νύχτα; Πώς το καταλάβατε;
- -Τι εποχή λέτε να είναι; πώς το καταλάβατε;
- -Είναι άντρας ή γυναίκα; Μπορούμε να το καταλάβουμε από τα ρούχα; τι φοράει;
- -Πού λέτε να ήταν; Πού λέτε να πηγαίνει;
- -έχει ζέστη ή κρύο;
- -αν αρχίσει να φυσάει δυνατός αέρας τι λέτε να γίνει;(…θα της πάρει το καπέλο….πού θα το πάει;
Στην ερώτηση αυτή κάθε παιδί χρησιμοποίησε τη φαντασία του και ζωγράφισε την πιθανή περιπέτεια του καπέλου….. προσγειώθηκε σε δέντρο και το κάνανε φωλιά τα πουλιά, έπεσε στη θάλασσα κι έγινε βαρκούλα για ένα περίεργο χταπόδι, το επέλεξε η χελώνα για να της κάνει σκιά και να μη ζεσταίνεται το καβούκι της….
Με την μουσική του Μανώλη Φιλιππάκη στο τραγούδι « Καπέλο καπελίνο» χόρεψαν και αυτοσχεδίασαν με τα καπέλα που υπήρχαν.
Το τραγούδι όμως άκουσε η αλεπού η καπελού και κατέφθασε στο νηπιαγωγείο μας για να μας πει για το όνειρό της που βγήκε αληθινό!!!!
Στο τέλος της ιστορίας η αλεπού απευθυνόμενη στα παιδιά είπε: « Σας αναθέτω την εξής αποστολή: Έχω φτιάξει καπέλα πολλά ξεχωριστά και μοναδικά. Μα από την τόση δουλειά δεν προλαβαίνω να ετοιμάσω καπέλα ζωγραφιστά. Βρείτε ζωγράφους από διαφορετικές μεριές της γης και ζωγραφίστε τα παιδιά!!»
Τα παιδιά πήραν πολύ σοβαρά την υπόσχεση που έδωσαν στην αλεπού και θέλησαν πριν ξεκινήσουν αυτό το ταξίδι να δημιουργήσουν πρωτότυπα καπέλα με υλικά που είχαμε στο νηπιαγωγείο και με την τεχνική του κολάζ.
Το πρώτο ταξίδι μας για να γνωρίσουμε κάποιο ζωγράφο και να ζωγραφίσουμε καπέλα ,έγινε στη Ρωσία, στη Μόσχα
όπου και συναντήσαμε τον ζωγράφο WassilyKandinsky μέσα από ένα κατατοπιστικό βίντεο:
Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες του 20ού αιώνα και ήταν ένας από τους πρωτοπόρους της αποκαλούμενης αφηρημένης τέχνης. Έλαβε μέρος σε ορισμένα από τα σημαντικότερα ρεύματα της μοντέρνας τέχνης εισάγοντας τις δικές του καινοτομίες και μία νέα αντίληψη για τη ζωγραφική, καταγράφοντας ένα πλούτο θεωριών και ιδεών στην πραγματεία Για το πνευματικό στην τέχνη.
Tα παιδιά γνώρισαν τους πίνακες του, έμαθαν για την αγάπη του στα έντονα χρώματα, στα γεωμετρικά σχήματα και στα μαθηματικά.
και με τη σειρά τους πειραματίστηκαν με χρώματα και πινέλα εμπνευσμένα από το έργο του και….έτοιμα τα καπέλα για την συλλογή της καπελούς!
Από την Μόσχα ,το καπέλο, έφυγε και πήγε στην Ισπανία
για να γνωρίσει έναν άλλον σπουδαίο ζωγράφο και γλύπτη ,τον Ζουάν Μιρό.
Υπήρξε ένας από τους πρώτους υπερρεαλιστές καλλιτέχνες που τόνισε τις φανταστικές εικόνες και αποτέλεσε εκπρόσωπο του κινήματος του σουρεαλισμού που ξεκίνησε στις αρχές του εικοστού αιώνα. Ο Μιρό ανέπτυξε μια δική του ιδιαίτερη εξατομικευμένη εικαστική γλώσσα που προέρχεται από τους προϊστορικούς χρόνους και τις πηγές της φύσης. Τα παιδικά, σπιρτόζικα, ευφάνταστα μα και απλοποιημένα σχήματα στους πίνακές του, με καθαρά βασικά χρώματα, συν μαύρο και άσπρο, έκαναν πολλούς να πουν ότι “ζωγράφιζε σαν παιδί, αλλά γεννήθηκε παππούς”. Με τη χρήση λαμπερών χρωμάτων και σχημάτων επεδίωκε να δημιουργήσει περίεργα πλάσματα, παραμορφωμένες φιγούρες ζώων και διασκεδαστικά αντικείμενα που αιωρούνται ακανόνιστα στον χώρο.
Παρακολουθήσαμε μια εκπαιδευτική παρουσίαση, η οποία υλοποιήθηκε από το 2ο και 8ο νηπιαγωγείο Νεάπολης Θεσ/νίκης, στα πλαίσια του προγράμματος eTwinning “Η παρέα των ζωγράφων – η παλέτα των χρωμάτων”. Πρόκειται για μία πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη της Πινελούδας με το Μιρό η οποία αναδεικνύει κάποια στοιχεία για τη ζωή και τα έργα του ζωγράφου.
Εντυπωσιαστήκαμε από τον πίνακα του , «Ο κήπος»
και τον είδαμε να ζωντανεύει….
Με ενθουσιασμό στην συνέχεια ζωγραφίσαμε τα καπέλα της αλεπούς της καπελούς, όπως ο Ζουάν Μιρό
και τραγουδήσαμε το «Εκεί μακριά στην Ισπανία…ΟΛΕ! Έχει ψηλά βουνά και θάλασσα πλατιά και ήλιο λαμπερό…..»
Συνεχίζοντας το ταξίδι πήγαμε στη Γαλλία, μια χώρα που βρίσκεται πολύ κοντά στην Ισπανία .
Εκεί μείναμε αρκετά γιατί γνωρίσαμε δυο σπουδαίους επίσης ζωγράφους.
Γνωρίσαμε τον Claude Monet
η τέχνη του οποίου ,κατά τη διάρκεια της ζωής του, δέχτηκε έντονη κριτική. Κυρίως επειδή εγκατέλειψε τις παλιές και παραδοσιακές τεχνικές ζωγραφικής. Ο Μονέ δημιούργησε πράγματι κάτι επαναστατικό στην τέχνη και αποτέλεσε τη βάση για την Μοντέρνα Τέχνη. Και το επαναστατικό στοιχείο του ήταν εντελώς άγνωστο για την εποχή.
Ο ιμπρεσιονισμός του Μονέ αφορά κυρίως τη φύση. Είχε στόχο να «συλλάβει» τη φύση όπως του φαινόταν εκείνη τη στιγμή. Στο στυλ του είναι επίσης γνωστά τα πειράματά του με το φως και τη σκιά, αλλά και η εναλλαγή φωτός και σκιάς κατά τη διάρκεια μιας μέρας. Ακόμη, ο Μονέ χρησιμοποιούσε συνήθως πολύ έντονα χρώματα – ωστόσο, δεν τα ανακάτευε.
Τα έργα τέχνης του χαρακτηρίζονται από πολύ μικρές πινελιές, ζωγραφισμένες στον καμβά. Σκεπτόμενος κυρίως το χρώμα και τα σχήματα, ο Μονέ δεν επικεντρώθηκε σε σκηνές και αντικείμενα. Απέρριψε εντελώς τη ζωγραφική θεωρία της εποχής του και αγκάλιασε το νέο και προσωπικό του στυλ, το οποίο δεκαετίες μετά θαυμάζεται από όλους τους ανθρώπους και εμπνέει μεταγενέστερους καλλιτέχνες.
Μάθαμε τι είναι οι καρικατούρες που του άρεσαν πολύ και είδαμε πολλά έργα του στα παρακάτω βίντεο: “Biography of Claude Monet” και “Η ζωή και το έργο του Claude Monet”
Θαυμάσαμε τον « Κήπο» του Μονέ ,
Μετά από όλα αυτά αποφασίσαμε να πειραματιστούμε με πινέλα και χρώματα για να ζωγραφίσουμε κι εμείς με «πινελιές» όπως ο Μονέ, άλλο ένα καπέλο για την συλλογή της καπελούς. Μας βοήθησε ιδιαίτερα το βίντεο: “Impressionism for kids”
Ο George Seurat είναι ο 2ος ζωγράφος που γνωρίσαμε στην Γαλλία.
Δημιούργησε ένα είδος ζωγραφικής, τον πουαντιγισμό , με το οποίο μικρές κουκίδες καθαρού χρώματος αναμειγνύονται για να δώσουν ένα συγκεκριμένο χρώμα. Για παράδειγμα κουκίδες κίτρινου και μπλε δίνουν πράσινο χρώμα. Από τους κύριους εκφραστές είναι : GeorgeSeurat (Σερά) , PaulSignac (Σινιάκ), Οι πουαντιγιστές απέρριψαν τη χρήση των γραμμών και ζωγράφιζαν με κουκκίδες διαφόρων χρωμάτων, δημιουργώντας την εντύπωση μιας ενιαίας απόχρωσης. Μπορεί το κόκκινο και το μπλε μαζί να δίνουν πράσινο, μα οι μπλε και κόκκινες βούλες των πουαντιγιστών ποτέ δεν ενώθηκαν σε παλέτα ζωγράφου. Αυτός που τις ένωσε ήταν ο εγκέφαλος του θεατή, παρατηρητή: από την απόσταση που συνήθως αντικρίζουμε ένα πίνακα, το χρώμα φαινόταν ένα – πράσινο. Μας βοήθησαν ιδιαίτερα τα παρακάτω βίντεο:
Παρατηρήσαμε με μεγάλη προσοχή το έργο του ,Ένα κυριακάτικο απόγευμα στο νησί, το οποίο το ολοκλήρωσε σε δυο χρόνια.
Μας εντυπωσίασε ο τρόπος ζωγραφικής αλλά μάθαμε και πολλά για το ντύσιμο και την ψυχαγωγία των ανθρώπων εκείνης της εποχής, παρατηρώντας προσεκτικά τον πίνακα.
Με πολύ ενθουσιασμό πήραμε τους μαρκαδόρους μας, τα πινέλα μας, τα χρώματά μας, τις μπατονέτες, μολύβια με στρόγγυλη σβήστρα και……….δείτε ΤΙ ωραία καπέλα ετοιμάσαμε κι αυτή την φορά εφαρμόζοντας τον πουαντιγισμό!
Όμως έφτασε το Καλοκαίρι και η αλεπού η καπελού μας ζήτησε να σταματήσουμε το ταξίδι μας και να επιστρέψουμε στην Πατρίδα μας, την Ελλάδα.
Για να μας παρακινήσει να ζωγραφίσουμε το τελευταίο καπέλο για την συλλογή της , μας έστειλε 2 πίνακες με Έλληνες ζωγράφους και θέμα σχετικό με το καλοκαίρι
του Γ. Παραλή: Πεύκο στ’ ακρογιάλι
και του Κ. Παρθένη, Το λιμάνι της Καλαμάτας
αλλά και μας παρακίνησε να δούμε πώς το ζωγράφισαν μερικοί ζωγράφοι ακόμη στο παρακάτω βίντεο:
Πριν πιάσουμε τα πινέλα μας να ζωγραφίσουμε το τελευταίο καπέλο της συλλογής συζητήσαμε και περιγράψαμε την εποχή αυτή που αρέσει σε όλους μας……
Τι υπέροχο ταξίδι μας χάρισε το καπέλο και η αλεπού η καπελού!!!!!! Η χαρά , οι καινούριες γνώσεις κι εμπειρίες ,συνόδευαν τα παιδιά σε όλες τις δραστηριότητες !!
