Η δράση που παρουσιάζεται παρακάτω συμπεριλήφθηκε στο εργαστήριο δεξιοτήτων της θεματικής «Ενεργώ» με τίτλο «Εγώ κι εσύ μαζί» (Γ’ τάξη, σχ. έτος 2024-25).
Το βιβλίο της Ντανιέλα Παλούμπο των εκδόσεων Κέδρος εμπεριέχει 4 ιστορίες παιδιών εβραϊκής καταγωγής που εκτυλίσσονται την εποχή πριν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Παρόλο που πρόκειται για φανταστικές ιστορίες, αυτές έχουν τα θεμέλιά τους σε όλα εκείνα τα πραγματικά γεγονότα που άλλαξαν τον κόσμο και έδειξαν πόσα η ανθρωπότητα μπορεί να προκαλέσει αλλά και πόσα μπορεί να υπομένει.
Λόγω της έκτασης του βιβλίου, η από τον/την εκπαιδευτικό μεγαλόφωνη ανάγνωσή του καλό είναι να ξεκινάει μέρες πριν έρθει η ώρα για την πιο αναλυτική παρουσίαση της θεματικής, ώστε λίγο κείμενο να διαβάζεται κάθε φορά. Έτσι δεν είναι κουραστικό άκουσμα για τα παιδιά αλλά και τα κρατάει σε εγρήγορση για τη συνέχεια των ιστοριών. Στη δική μας περίπτωση επιλέξαμε να διαβάσουμε την πρώτη και την τέταρτη από τις τέσσερις ιστορίες του βιβλίου, ένα σύνολο λίγο κάτω από 100 σελίδες.
Κατά τη διάρκεια των αναγνώσεων τα παιδιά άκουσαν με προσήλωση το κείμενο και είχαν ερωτήσεις για την εποχή εκείνη και τις καταστάσεις που ήταν πρωτάκουστες γι’ αυτά. Φροντίζαμε να εξηγούμε με όσο πιο απλά λόγια μπορούσαμε το πλαίσιο της εποχής κάθε φορά.
Πορεία Διδασκαλίας:
- Γίνεται τμηματική μεγαλόφωνη ανάγνωση ορισμένων ενοτήτων του βιβλίου. Εμείς προτιμήσαμε τα κεφάλαια 1 & 4.
- Οι απορίες των παιδιών αλλά και ιδιαίτερα γεγονότα εξηγούνται με απλά λόγια τη στιγμή που ανακύπτουν από την ανάγνωση. Στη δική μας περίπτωση συνδέθηκαν και με την περσινή δράση για την ημέρα μνήμης του Ολοκαυτώματος των Εβραίων όπου μελετήσαμε το Φ.Ε. Τα κίτρινα καπέλα (2 δ.ώ.).
- Πολύ σύντομα θα προκύψει απορία για το τι είναι τα στρατόπεδα συγκεντρώσεων. Οπότε δείχνεται ανάλογο βίντεο με ξενάγηση στους χώρους του. Ο/η εκπαιδευτικός έχει την ευκαιρία να μιλήσει για συνθήκες διαβίωσης των κρατουμένων.
https://youtu.be/MntdDaWBwDw
- Με το τέλος του 4ου κεφαλαίου, αναρωτιόμαστε αν τα γεγονότα αυτά αφορούσαν και τον Ελλαδικό χώρο. Παρουσιάζεται ένας χάρτης όπου ο/η εκπαιδευτικός δείχνει σε ποιες περιοχές είχε εξαπλωθεί η προπαγάνδα των Γερμανών ώστε να διαπιστώσουν ότι ανάλογα γεγονότα συνέβησαν και στον ελλαδικό χώρο.
- Έπειτα ανακύπτει το ερώτημα «Υπήρχε κάτι παρόμοιο και στη δική μας περιοχή;». Έπειτα από σχετική βιβλιογραφική και διαδικτυακή αναζήτηση, στη δική μας περίπτωση προκύπτει πως υπήρξε εβραϊκή κοινότητα στην πόλη μας. Οπότε με τα στοιχεία που έχει συλλέξει η εκπαιδευτικός, την αναδείξαμε.
- Μιλάμε για το πώς συστάθηκε η εβραϊκή κοινότητα της Δράμας, γνωρίζουμε άτομα που έζησαν την εποχή μεταξύ 1933-1945 εδώ και τι δουλειές έκαναν, αναφέρουμε τις σχέσεις που είχαν με τους υπόλοιπους Δραμινούς και όλα μέσα από το αφιέρωμα της τοπικής εφημερίδας «Πρωινός Τύπος» που μπορείτε να βρείτε εδώ.
- «Εκδιώχθηκαν οι Εβραίοι από την περιοχή μας;»
Η απάντηση είναι ναι. Και, μάλιστα, με σκληρό τρόπο, ανάλογο όσων συνέβησαν σε όλη την Ευρώπη. Αξιοποιώντας πρώτα μαρτυρίες που βρήκαμε στο άρθρο του «Πρωινού Τύπου» αλλά και το ακόλουθο βίντεο, βοηθάμε τα παιδιά να σχηματίσουν μια εικόνα του διωγμού. Το βίντεο είναι η συνέντευξη του τελευταίου Εβραίου της Δράμας, του Ιάκωβου Κοέν, που έγινε στα πλαίσια κινηματογράφησης σχετικού ντοκιμαντέρ.
- Από το παραπάνω άρθρο μαθαίνουμε και πιο ήταν το τέλος των περισσότερων Δραμινών Εβραίων αλλά και το τι απέγινε η εβραϊκή κοινότητα της Δράμας όταν τελείωσε ο πόλεμος.
- Η αναφορά μας τελειώνει με την παρουσίαση σχετικού μνημείου που έχει στηθεί στο πάρκο της Αγίας Βαρβάρας, έξω ακριβώς από τον χώρο όπου είχαν συγκεντρώσεις τους Εβραίους προτού τους φορτώσουν στα τρένα. (Σημ. κάποια από τα βαγόνια που τους/τις μετάφεραν) υπάρχουν ακόμη στον Σιδηροδρομικό Σταθμό της πόλης μας).
Είναι χρέος μας να διαφυλάξουμε τη μνήμη τέτοιων αδιανόητων γεγονότων σε μια προσπάθεια να μην επαναληφθούν. Είναι επίσης χρέος μας να αναδείξουμε όχι μόνο τις «κακές» στιγμές της ανθρωπότητας αλλά και το πόσο όμορφα πράγματα μπορούμε να κάνουμε αν έχουμε σωστούς στόχους και θεμέλια ζωής.
Επέκταση: Τις πληροφορίες που πήραμε από τις παραπάνω πηγές τις αξιοποιήσαμε για τη διοργάνωση της εορτής της 28ης Οκτωβρίου στο σχολείο μας συμβάλλοντας έτσι στον διαμοιρασμό της γνώσης και την καλλιέργεια της μνήμης.
Φωτογραφικό υλικό εδώ:
