Ένα εργαστήριο δραστηριοτήτων που εντάσσεται στη θεματική «Ευ ζην», με υποθεματική «Υγεία: Διατροφή – Αυτομέριμνα, Οδική Ασφάλεια» και έγινε σε Δ΄ τάξη δημοτικού αλλά κάλλιστα θα μπορούσε να είναι ένα STEM εργαστήριο και για τις υπόλοιπες τάξεις, αφού έχει στηθεί με ανάλογο τρόπο. Είναι σημαντικό για τα παιδιά αυτής της ηλικίας να μπορούν να σχηματοποιούν και να οπτικοποιούν αυτό που τους προσφέρεται ως γνώση διότι με αυτόν τον τρόπο οδηγούνται σε βαθύτερη κατανόηση και εξασκούν τη μεταγνωστική τους ικανότητα. Επιπλέον, είναι περισσότερο ευχάριστο, για όλους μας, να χρησιμοποιούμε ποικιλία εργαλείων κατά τη μαθησιακή διαδικασία και δίνει την ευκαιρία στα παιδιά να ανακαλύψουν ποιο εργαλείο είναι περισσότερο βοηθητικό για αυτά.
Το εργαστήριο ολοκληρώνεται με μια δραστηριότητα όπου τα παιδιά συμπληρώνουν τα μέλη του σώματος που έχουμε μελετήσει σε ένα ταμπλό ανθρώπινου σώματος. Το υλικό αυτό το έδωσα από την αρχή στα παιδιά, ώστε ανάλογα με το μέρος που μαθαίναμε κάθε φορά να μπορούμε να το χρωματίζουμε. Θα βρείτε το εν λόγω υλικό στην τελευταίο εργαστήριο με τίτλο «Με χειρουργική ακρίβεια». Επιπλέον, κάθε εργαστήριο υπολογίζεται σε 2 διδακτικές ώρες, αν και για την ολοκλήρωση του υλικού του 7ου εργαστηρίου χρειάστηκε να δανειστώ χρόνο από άλλα σχολικά αντικείμενα.
Το αρχικό σχέδιο εργασίας μπορείτε να το βρείτε στο Με προσέχω, με μαθαίνω, με φροντίζω.
1ο Εργαστήριο: Το σώμα μας από μέσα. 2 δ.ώ.
Η αρχική μας επαφή με το ανθρώπινο σώμα έγινε με την επίσκεψή μας στο Μουσείο Ανθρώπινου Σώματος που βρίσκεται στο Πάρκο Δεινοσαύρων της Θεσσαλονίκης. Σε αυτό κάποιος μπορεί να περιηγηθεί μέσα σε ένα ανθρώπινο γυναικείο σώμα και να γνωρίσει τα διάφορα όργανά του. Η διαδρομή ξεκινά από το κεφάλι και τον εγκέφαλο και καταλήγει προς τη μήτρα και το γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα. Στους τοίχους της έκθεσης μπορείς να δεις και άλλα θέματα όπως τη σύσταση των κυττάρων, του αίματος, των δοντιών κ.ά. Αφού τελειώσαμε την ξενάγησή μας, ακολούθησε παρουσίαση για το πεπτικό σύστημα εστιασμένη περισσότερο στην υγιεινή των δοντιών και την ισορροπημένη διατροφή.
Κάπως έτσι, πήραμε μια πρώτη γεύση για τη θεματική που θα ανοίγαμε σε λίγο καιρό.
2ο Εργαστήριο: Μυοσκελετικό σύστημα.2 δ.ώ.
Σε αυτό το εργαστήριο εστιάσαμε στη δομή του ανθρώπινου σώματος αναφέροντας τα βασικά δομικά συστατικά του, μιλώντας για σκελετό και μύες. Αφόρμηση πήραμε από αντίστοιχο μάθημα της Μελέτης και το υλικό που εκμεταλλευτήκαμε ήταν από το blog «Περί παιδείας» και μπορείτε να το βρείτε εδώ.
Ως επιπλέον ερέθισμα, έδειξα στα παιδιά και την εφαρμογή zygote body στην οποία μπορούμε να δούμε όλα τα μέρη του ανθρώπινου σώματος με δυνατότητα εστίασης σε κάποιο σημείο ενδιαφέροντος. Εντύπωση προκαλεί στα παιδιά η εικόνα του ανθρώπου κάτω από την επιδερμίδα ενώ τους φαίνεται περίεργη η ύπαρξη των μυών.
Μιλώντας για αρθρώσεις, τον λόγο ύπαρξής τους και τη σύνδεση με τους μύες παρουσίασα μια κατασκευή στα παιδιά προκειμένου να καταλάβουν πώς αυτά αλληλοσυνεργάζονται. Η κατασκευή είναι απλή στη σύλληψή της, ωστόσο χρονοβόρα, οπότε επέλεξα να μη τη δημιουργήσουνε τα παιδιά αλλά να την φέρω εγώ έτοιμη στην τάξη και τα παιδιά να την δοκιμάσουν. Το αρχικό βίντεο κατασκευής μπορείτε να το βρείτε εδώ.
Με την κατασκευή τα παιδιά αντιλήφθηκαν τη σταθερότητα που προσφέρουν τα οστά, τη λειτουργικότητα των μυών, αλλά και τη χρησιμότητα των αρθρώσεων που προσφέρων ελευθερία κινήσεων. Οπότε αντιλήφθηκαν την όμορφη «μηχανική» που έχει το σώμα μας.
Στο τέλος του εργαστηρίου δόθηκε σε κάθε παιδί ένα ταμπλό με μια ανθρώπινη φιγούρα για το χρωματίσουν. Επίσης εξηγήθηκε ότι θα μας φανεί χρήσιμο στο τέλος όλου του εργαστηρίου.
Φωτογραφικό υλικό ΕΔΩ.
3ο Εργαστήριο: Δες με τα μάτια σου! 2 δ.ώ.
Φύλλο εργασίας: Δες με τα μάτια σου
Τα μάτια είναι για πολλούς από εμάς το όργανο με το οποίο αντιλαμβανόμαστε καλύτερα (?) τον κόσμο. Η όραση είναι από τις βασικότερες αισθήσεις που χρησιμοποιούμε οι άνθρωποι και ίσως η πιο εντυπωσιακή. Ως αφετηρία της σημερινή μας συνάντησης παρουσίασα το παρακάτω βίντεο και κουβεντιάσαμε τις απορίες/ διαπιστώσεις των παιδιών.
Το τέλος του βίντεο μας δίνει αφορμή να μιλήσουμε για την αξιοπιστία των ματιών μας και έτσι ακολούθησε δεύτερο βίντεο που φανερώνει και εξηγεί κάποιες οφθαλμαπάτες:
Μας δόθηκε η αφορμή να εξηγήσουμε πως η εικόνα μεταφέρεται μέσω νευρώνων στο οπτικό κέντρο του εγκεφάλου, οπότε μιλήσαμε λίγο για τον εγκέφαλο και για τον σκοπό ύπαρξής του και τη θέση του στο σώμα μας. Δηλαδή είπαμε ότι δίνει όλες τις εντολές για να λειτουργεί το σώμα μας και επειδή είναι τόσο σημαντικό όργανο, προστατεύεται μέσα στο κρανίο.
Η πρώτη μας ώρα έκλεισε με την απορία «Γιατί κυρία έχουμε 2 μάτια;». Κι έτσι μου δόθηκε η αφορμή να οργανώσω τη δεύτερη συνάντησή μας.
Με ένα απλό πείραμα, ζητώντας τους να ενώσουν τις μύτες δύο μολυβιών, πρώτα και με τα δύο μάτια ανοιχτά κι έπειτα με κλειστό το ένα, τα παιδιά διαπίστωσαν την έλλειψη βάθους. Για να τους εξηγήσω ότι η απόσταση ανάμεσα στα δύο μάτια μας συμβάλλει στη δημιουργία του βάθους, εξηγήσαμε πώς λειτουργούν οι τρισδιάστατες εικόνες. Πρόκειται για αποτύπωση της ίδιας εικόνας από ελαφρώς διαφορετική σκοπιά με σημεία που αλληλοεπικαλύπτονται. Όταν δούμε αυτές τις εικόνες μέσα από κοίλους φακούς, δημιουργείται η αίσθηση του βάθους. Τους παρουσίασα μια τέτοια κατασκευή που είχα και δοκιμάζοντάς τη είδαν και μόνοι τους την εικόνα (τις Καρυάτιδες εν προκειμένω) να «ζωντανεύει»!
Στη συνέχεια τα παιδιά κλήθηκαν να συμπληρώσουν σε ομάδες το φύλλο εργασίας που μπορείτε να βρείτε εδώ με τα μέρη του ματιού και τις λειτουργίες τους. Το φύλλο εργασίας τους φάνηκε απαιτητικό οπότε το κουβεντιάσαμε ακολούθως και στην ολομέλεια.
Στο τέλος, τους παρουσίασα μια χειροποίητη κατασκευή, μοντέλο του ανθρώπινου ματιού, και ζήτησα από τις ομάδες να διαπιστώσουν αν όλα όσα λέει το φύλλο εργασίας βρίσκονται στην κατασκευή μου. Δουλεύοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο, κάνουν μια μικρή επανάληψη των μερών που έμαθαν. Το μόνο που μου είπανε ως «λάθος» είναι ότι ζωγράφισα ένα ανάποδο λουλούδι. Αυτόματα αυτό μας έδωσε την αφορμή να θυμηθούμε πως το είδωλο που βλέπουμε απέναντί μας αποτυπώνεται αντίστροφα στον αμφιβληστροειδή χιτώνα.
Φωτογραφικό υλικό ΕΔΩ.
4ο Εργαστήριο: Εισπνοές – Εκπνοές 2 δ.ώ.
Φύλλο Εργασίας: Εισπνοές – Εκπνοές…
Αναπνευστικό σύστημα μελετήσαμε σε αυτό το εργαστήριο. Ερώτηση αφόρμησης υπήρξε το «Ποιο πιστεύετε ότι είναι το πιο σημαντικό εργαλείο για την αναπνοή μας;». Τα περισσότερα παιδιά απάντησαν τα πνευμόνια. Οπότε ακολουθεί η ερώτηση «Και πώς θα λειτουργούσαν τα πνευμόνια αν δε δεχόντουσαν αέρα;». Οπότε μερικά άλλαξαν την απάντησή τους σε μύτη και στόμα. Έτσι παρακολουθήσαμε τα ακόλουθα βίντεο για να μιλήσουμε για την λειτουργία της αναπνοής και για το ποια όργανα βοηθούν σε αυτή.
Αναφέραμε τους λόγους που είναι προτιμότερο να αναπνέουμε από την μύτη σε σχέση με την από τους στόματος αναπνοή και τους παρουσίασα τη διαδικασία κατασκευής ενός «τεχνητού» πνεύμονα. Πρόκειται για πειραματική κατασκευή που είχαμε δημιουργήσει με προηγούμενή μου τάξη κατά την περασμένη σχολική χρονιά.
Αφού τελείωσε το βίντεο, τους παρουσίασα την κατασκευή και ζήτησα να ονομάσουν τα βασικά μέρη της (παρουσιάζονται και στο βίντεο). Ακολούθως, μπόρεσαν όλα να δοκιμάσουν την κατασκευή και διαπίστωσαν πως το μπαλόνι-πνευμόνι γέμιζε κατά την κίνηση του μπαλονιού-διαφράγματος. Με την επεξήγηση που ακολούθησε, αντιλήφθηκαν καλύτερα τη λειτουργία της αναπνοής. Κάπως έτσι ολοκληρώθηκε η πρώτη ώρα της ενασχόλησής μας με το αναπνευστικό.
Στη δεύτερη συνάντησή μας, τους μοίρασα φύλλο εργασίας όπου έπρεπε ομαδικά να αντιστοιχίσουν τις ονομασίες με τις λειτουργίες του κάθε μέρους του αναπνευστικού συστήματος. Αφού είχαν λίγο χρόνο να δουλέψουν ομαδικά, ελέγξαμε από κοινού την ορθότητα των αντιστοιχίσεων και λύσαμε τις όποιες απορίες.
Ύστερα παρακολουθήσαμε σε βίντεο πειράματα που δείχνουν το πόσο επιβλαβές είναι το κάπνισμα για όλο το αναπνευστικό μας σύστημα. Εκτός από την επικάθιση της πίσσας κατά μήκος της αναπνευστικής οδού και μέσα στα πνευμόνια αναφέραμε και τον κιτρινισμό δοντιών και νυχιών, τη βραχνάδα στη φωνή, τη δυσκολία κατά την άσκηση αλλά και σε απλές καθημερινές δραστηριότητες όπως το ανέβασμα σκάλας, την εκδήλωση μορφών καρκίνου.
Στο τέλος, μοίρασα ένα πακέτο με χαρτόνια Α4 που είχαν αποτυπωμένα πάνω τους τα όργανα του σώματος που πρόκειται να μελετήσουμε. Ζήτησα από τα παιδιά να χρωματίσουν το μάτι, τον εγκέφαλο και τα μέρη του αναπνευστικού συστήματος. Υπενθύμισα ότι θα μας χρειαστούν στην τελική δραστηριότητα.
Φωτογραφικό υλικό ΕΔΩ και ΕΔΩ.
5ο Εργαστήριο: Καρδιά είσαι εσύ… 2 δ.ώ.
Φύλλο Εργασίας: Καρδιά είσαι εσύ…
Επόμενο στάδιο έρευνας η καρδιά. Είχαμε ήδη αναφέρει πως βρίσκεται στο εσωτερικό του θώρακα και ότι είναι το δεύτερο πιο σημαντικό όργανο του σώματος μας, μετά τον εγκέφαλο. Σήμερα τη γνωρίσαμε καλύτερα. Δανείστηκα από την Στ’ τάξη του σχολείου μας τον Μανώλη (έτσι είχαν ονομάσει το ανδρείκελο). Τα παιδιά έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον μόλις τον είδαν και θέλησαν να τον πλησιάσουν για να δούνε την εσωτερική μας ανατομία.
Εντόπισαν την καρδιά την οποία και αφαίρεσα από τη θέση της για να την δούμε καλύτερα. Την ανοίξαμε στη μέση για να παρατηρήσουμε το εσωτερικό της ενώ παράλληλα μοίρασα το φύλλο εργασίας που μπορείτε να βρείτε εδώ. Ως πρώτη δραστηριότητα έπρεπε να ξεχωρίσουμε και να ονομάσουμε τα μέρη της καρδιάς κατανοώντας παράλληλα τις λειτουργίες τους. Η συζήτηση έγινε στην ολομέλεια μια με προβολή του φύλλου εργασίας στον πίνακα, ώστε οι πιθανές απορίες να λύνονται εν τη γενέσει τους.
Ο τρόπος που είναι οργανωμένος ο πίνακας της πρώτης δραστηριότητας μας οδηγεί ομαλά στο σχήμα όπου επεξηγούνται οι όροι «μικρή και μεγάλη κυκλοφορία». Με τη βοήθεια του σχήματος και των χρωμάτων που έχει εξηγήσαμε πώς γίνεται η ανταλλαγή των αερίων με τη βοήθεια του αίματος τόσο στους πνεύμονες όσο και στα υπόλοιπα όργανα. Στη συνέχεια ζητήθηκε από κάποια παιδιά να επαναλάβουν τη διαδικασία βλέποντας και το σχήμα, κάτι που βοήθησε και την υπόλοιπη τάξη στην εμπέδωση.
Στη δεύτερη δραστηριότητα και αφού έχουμε ξεκαθαρίσει ότι το αίμα πλούσιο σε CO2 πηγαίνει στη δεξιά μεριά της καρδιάς και το αίμα με Ο2 στην αριστερή, ζητήθηκε από τα παιδιά να επιστρέψουν στην αρχική εικόνα όπου ονομάσαμε τα μέρη της καρδιάς και να τα χρωματίσουν με γαλάζιο και κόκκινο αντίστοιχα.
Η Τρίτη δραστηριότητα μας έδωσε την ευκαιρία να κουβεντιάσουμε κάποια ενδιαφέροντα σημεία για την καρδιά και το κυκλοφορικό σύστημα κρίνοντας ως σωστές ή λανθασμένες τις προτάσεις που περιείχε. Κάθε πρόταση μας έδωσε την ευκαιρία να ασχοληθούμε με γενικές γνώσεις και να διορθώσουμε εσφαλμένες πρότερες ιδέες ή να ενισχύσουμε τις υπάρχουσες γνώσεις μας.
Η τέταρτη δραστηριότητα, σε μορφή αντιστοίχισης, μας έδειξε τα στάδια του καρδιακού παλμού ενώ μας έδωσε την αφορμή να συμπεράνουμε ότι η καρδιά λειτουργεί ως αντλία. Μια και αυτό δεν μπορεί να είναι εύκολα αντιληπτό από όλα τα παιδιά, διοργανώσαμε ένα απλό πείραμα που προσομοιάζει αυτή την λειτουργιά προκειμένου να το οπτικοποιήσουμε. Αυτή ήταν η πέμπτη δραστηριότητα. Το βίντεο για την κατασκευή του πειράματος είναι αυτό:
Η τόσο σημαντική για τη ζωή μας αντλία μπορεί να σταματήσει. Αν όμως είμαστε κατάλληλα προετοιμασμένοι, ίσως μπορέσουμε να σώσουμε μια ανθρώπινη ζωή. Έτσι, έκρινα φρόνιμο να τους μιλήσω για την ΚΑΡΠΑ (καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση) με τρόπο που να αντιληφθούν καλύτερα τη σπουδαιότητά της αλλά και την ανάγκη του να γίνεται με σωστό τρόπο. Παρουσίασα και συζητήσαμε από κοινού τα ακόλουθα βίντεο αλλά και όλες τις απορίες που προέκυψαν.
Στο τέλος του δίωρου αυτού, τα παιδιά ζωγράφισαν την καρδιά από το υλικό που τους έχει δοθεί από την αρχή του εργαστηρίου και αφορά την τελική δραστηριότητα.
Φωτογραφικό υλικό ΕΔΩ και προεπισκόπηση φύλλου εργασίας εδώ.
6ο Εργαστήριο: Έφαγα τον κόσμο όλο να το βρω… 3 δ.ώ.
Φύλλο Εργασίας: Έφαγα τον κόσμο όλο να το βρω…
Ταμπλό για Πεπτικό σύστημα εδώ. (εκτυπώνουμε σε Α3)
Τελευταίος σταθμός στην περιοδεία μας μέσα στο ανθρώπινο σώμα υπήρξε το πεπτικό σύστημα. Μια και η δράση έπεφτε μέσα στην περίοδο των Αποκριών, σκέφτηκα ότι θα είχε ενδιαφέρον να μετατρέψω την τάξη σε χειρουργική αίθουσα και τα παιδιά σε επίδοξους χειρούργους. Χρησιμοποιήθηκαν λευκά και μπλε υφάσματα για να καλύψουν τα χειρουργικά τραπέζια (aka θρανία), μιας χρήσης ρόμπες χειρουργικές, μάσκες, γάντια κ καλύμματα για το κεφάλι. Πάνω κάθε χειρουργικό τραπέζι υπήρχε ο ασθενής (βλ. ταμπλό για πεπτικό σύστημα) και φύλλα εργασίας που θα συντόνιζαν την δράση μας.
Αφού τα παιδιά ετοιμάστηκαν, πήρα τον Μανώλη (το ανδρείκελο του σχολείου) και αναφέραμε επιγραμματικά την πορεία της τροφής μέσα από το πεπτικό σύστημα παρουσιάζοντας και τα μέρη από τα οποία αποτελείται. Έπειτα, με τη βοήθεια του προτζέκτορα, έγινε προβολή του φύλλου εργασίας στον πίνακα της τάξης. Από κοινού με τα παιδιά συμπληρώσαμε την πρώτη δραστηριότητα όπου έπρεπε να ταιριάξουμε τις ονομασίες των οργάνων με τις λειτουργίες τους αλλά και τον αριθμό τους στο αντίστοιχο σχεδιάγραμμα.
Στη συνέχεια εξήγησα στα παιδιά ότι θα πρέπει να αναπαραστήσουν με τρισδιάστατο τρόπο στο ταμπλό που έχουν μπροστά τους το πεπτικό σύστημα και να ονομάσουν τα μέρη του. Η δραστηριότητα αυτή προκαλεί την εμπλοκή σε ομαδικές διαδικασίες και βοηθάει στην απτική και οπτική κατανόηση της 1ης δραστηριότητας. Σε κάθε ομάδα δόθηκαν πλαστελίνες σε διαφορετικά χρώματα, χρωματιστά φύλλα και χρόνος για να το ολοκληρώσουν. Εντυπωσιακό είναι πως κάθε ομάδα χρησιμοποίησε δική της τεχνική για να συμπληρώσει το ταμπλό αλλά όλες τελείωσαν την ίδια περίπου στιγμή.
Μετά το μάζεμα των εργαλείων μας, περάσαμε στις επόμενες δραστηριότητες. Παρακολουθήσαμε ένα βίντεο για την ισορροπημένη διατροφή που -για κάποιο λόγο- μας οδήγησε να μιλήσουμε και για αλλεργίες και δυσανεξίες.
Ακολούθως, έκρινα σκόπιμο να μιλήσουμε για την παροχή πρώτων βοηθειών σε περίπτωση που κάποιος πνίγεται από ξένο σώμα. Εξετάσαμε πώς μπορούμε να βοηθήσουμε κάποιο παιδί και ενήλικα αλλά είδαμε και τι κάνουμε για να βοηθήσουμε ένα βρέφος που πνίγεται ή ακόμη και τον ίδιο μας τον εαυτό αν μας τύχει κάτι τέτοιο και είμαστε μόνοι μας. Βοηθοί μας σε αυτή την κουβέντα υπήρξαν τα ακόλουθα βίντεο.
Η συζήτηση που ακολούθησε κάθε βίντεο είχε εξαιρετικό ενδιαφέρον για όλους μας και οι απορίες των παιδιών έδειχναν την όρεξη τους να κατανοήσουν τις λειτουργίες του σώματός τους αλλά και το πώς μπορούνε να χειριστούν μια δύσκολη κατάσταση όπως ο πνιγμός.
Στο τέλος της δράσης τα παιδιά έπρεπε να χρωματίσουν το πεπτικό σύστημα από το υλικό που τους έχει δοθεί στην αρχές της θεματικής.
Φωτογραφικό υλικό ΕΔΩ.
7ο Εργαστήριο: Με χειρουργική ακρίβεια! 2+1 δ.ώ.
Ταμπλό και όργανα του σώματος εδώ. (εκτυπώνουμε το σώμα σε μέγεθος Α3 και τα υπόλοιπα σε Α4 χαρτόνι λευκό)
Η δράση του τελευταίου εργαστηρίου είναι μεταγνωστική ενώ επιχειρεί να ελέγξουν τα παιδιά από μόνα τους τις γνώσεις που κατέκτησαν κατά τη διάρκεια όλων των συναντήσεών μας. Τα παιδιά φόρεσαν πάλι τη χειρουργική τους αμφίεση, έβγαλαν το υλικό που είχαν χρωματίσει και το έκοψαν κάθε όργανο με το ψαλίδι. Στη συνέχεια το κάθε παιδί πήρε το ταμπλό που είχε χρωματίσει κατά το 2ο εργαστήριο (βλ. Μυοσκελετικό σύστημα) και το τοποθέτησε μπροστά του.
Το παιχνίδι επιδέχεται πολλές παραλλαγές. Εμείς αρχικά ονομάσαμε όλα τα μέρη. Η εκπαιδευτικός ονομάτιζε το όργανο και τα παιδιά έπρεπε να το δείξουν. Μόλις το βρίσκαμε όλοι, αναφέραμε ένα στοιχείο που θυμόμαστε γι’ αυτό. Έπειτα το τοποθετούσαμε στη σωστή θέση στο ταμπλό μας.
Στη συνέχεια η εκπαιδευτικός έλεγε κάποιο σύστημα και τα παιδιά έπρεπε να το στήσουν στο ταμπλό τους με τη βοήθεια των ομάδων. Στο τέλος συμπληρώθηκαν τα όργανα που μελετήσαμε ως αυτόνομα (μάτι, εγκέφαλος, καρδιά). Ερωτήσεις όπως «Πώς σχετίζεται η λειτουργία της καρδιάς με τα πνευμόνια;» βοηθούσαν ώστε να διαπιστώσουμε το επίπεδο εμπέδωσης και κατανόησης των παιδιών.
Ακολούθως το παιχνίδι μεταφέρθηκε σε επίπεδο ομάδας, όπου ένα παιδί έπρεπε να ονομάζει ένα όργανο και τα υπόλοιπα να το τοποθετούν γρήγορα στη σωστή τους θέση. Για την επιτυχία των παραπάνω παιχνιδιών τα παιδιά μπορούσαν να μελετούν τα φύλλα εργασίας των προηγούμενων εργαστηρίων.
Όλο το παραχθέν υλικό δόθηκε στα παιδιά για να το πάρουν σπίτι τους με την ελπίδα ότι κάποια στιγμή θα το ξαναχρησιμοποιήσουν.
Σύντομο βίντεο ΕΔΩ.
Αξιολόγηση του εργαστηρίου
Το εργαστήριο εκπλήρωσε τον αρχικό του σκοπό και κάλυψε τη στοχοθεσία του. Κράτησε το ενδιαφέρον των παιδιών καθόλη τη διάρκειά του και η συμμετοχή τους στις μαθησιακές διαδικασίες υπήρξε ιδιαιτέρως θερμή. Η ενημέρωση για την παροχή πρώτων βοηθειών ενθουσίασε τα παιδιά που φάνηκαν να έχουν πολλές απορίες.
Η χρονική έκταση του εργαστηρίου ξεπέρασε τον προβλεπόμενο χρόνο κατά 3 ή 4 διδακτικές ώρες μα η όρεξη των παιδιών για περισσότερες πληροφορίες δείχνει πως αυτό το θέμα είχε κι άλλα περιθώρια εκμετάλλευσης πέρα των στενών περιθωρίων που επιβάλλουν τα 7 εργαστήρια ανά θεματική ενότητα.
