Σε αυτή τη δράση -φιλαναγνωσίας και δημιουργικής γραφής- επεξεργαζόμαστε το ποίημα του Κωστής Παλαμάς «Η ελιά» που φιλοξενείται στο βιβλίο Γλώσσας της Δ’ δημοτικού, στην 7η ενότητα (β’ τεύχος, Β.Μ., σελ 28). Σκοπός είναι μέσα από την επεξεργασία του να αντιληφθούνε τα παιδιά πώς έχει στηθεί το ποίημα, με ποια στοιχεία συνδέεται η ελιά και πώς ο ποιητής μέσα από την περιορισμένη χρήση λέξεων μπορεί να περιγράψει τόσο έντονα σκηνικά και συναισθήματα. Σε επόμενο χρόνο, τα παιδιά θα κληθούν να δημιουργήσουν ένα ποίημα για το δικό τους αγαπημένο φυτό.

Πορεία Διδασκαλίας

1. Παρουσιάζεται το ποίημα κάνοντας αναφορά στον τίτλο και δίνοντας λίγα βιογραφικά στοιχεία για τον ποιητή.
2. Ακολουθεί μεγαλόφωνη ανάγνωση του κειμένου και επεξήγηση τυχόν άγνωστων λέξεων.
3. Από κοινού με τα παιδιά αριθμούμε τις στροφές του ποιήματος, μετράμε από πόσους στίχους αποτελούνται και εξετάζουμε αν έχει ομοιοκαταληξία. Επιχειρούμε να εξηγήσουμε γιατί ο ποιητής επαναλαμβάνει τον ίδιο στίχο στο τέλος («Είμαι η ελιά η τιμημένη»).
4. Περνάμε στη μελέτη κάθε στροφής ξεχωριστά. Δίνουμε έναν πλαγιότιτλο για κάθε μια. Παρατηρούμε ότι κάθε στροφή μιλάει για την ελιά αλλά από διαφορετική σκοπιά κάθε φορά.
5. Με το πέρας της ανάλυσης διαβάζουμε ακόμη μια φορά το ποίημα για να αποκτήσουν τα παιδιά μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα.
6. Για την επόμενη συνάντηση τα παιδιά θα πρέπει να σκεφτούν ένα δικό τους αγαπημένο φυτό και να συλλέξουν τουλάχιστον τέσσερα στοιχεία γι’ αυτό. Ζητάμε να μη μοιραστούν μεταξύ τους για ποιο φυτό θα προετοιμαστεί ο καθένας διότι μετά θα περιοριστούν οι ιδέες τους και θα καταλήξουν να γράφουν όλα για τα ίδια φυτά. Ως έξτρα κίνητρο αναφέρουμε ότι τα στοιχεία που θα φέρει κάθε παιδί θα χρησιμοποιηθούν για να μαντέψουν το φυτό τα υπόλοιπα.
7. Κατά την επόμενη συνάντησή μας, και εφόσον όλα τα παιδιά έχουν φέρει το υλικό τους, διαβάζουμε ακόμη μια φορά το ποίημα του Παλαμά (είτε ο/η εκπαιδευτικός είτε τα ίδια τα παιδιά) ώστε να θυμηθούμε το ύφος γραφής του.
8. Αναφέρουμε στα παιδιά πως θα πρέπει να γράψουν ένα παρόμοιο ποίημα με τα στοιχεία που έχουν συλλέξει για τα φυτά που διάλεξαν. Τους δίνουμε ως χρόνο περίπου 30 – 35 λεπτά, μια και είναι από τις πρώτες τους προσπάθειες για γραφή ενός τέτοιου κειμένου και βοηθάμε όπου χρειάζεται.
9. Αφού τα παιδιά έχουν ολοκληρώσει τα κείμενά τους, ακολουθεί μεγαλόφωνη ανάγνωση από τα ίδια ώστε τα υπόλοιπα να μαντέψουν για ποιο φυτό μιλάει το ποίημα. Με τον τρόπο αυτό τα παιδιά μοιράζονται τα δημιουργήματά τους σε επίπεδο τάξης.
10. Στο τέλος μοιράζουμε στα παιδιά χρωματιστά φύλλα Α4 και τους ζητάμε να περάσουν την τελική μορφή του ποιήματός τους σε αυτό το φύλλο και να το διακοσμήσουν όπως προτιμούν αυτά. Έτσι θα δημιουργήσουμε την πρώτη ποιητική συλλογή της τάξης μας. Ανάλογα με τον διαθέσιμο χρόνο, αυτό είναι βήμα που μπορεί να δοθεί και για δραστηριότητα στο σπίτι.

Επεκτάσεις:

1. Κάποια παιδιά μπορεί να ζοριστούν ιδιαίτερα σε αυτή την κειμενική μορφή. Αυτός είναι και ο λόγος που δεν κρίνουμε το αποτέλεσμα αλλά επικροτούμε την προσπάθεια που έγινε. Ως επιπλέον κίνητρο μπορούμε να γράψουμε κι εμείς ένα ποίημα δικό μας για κάποιο φυτό την ίδια στιγμή με τα παιδιά. Τους λέμε πως θα το διαβάσουμε μετά από τα δικά τους κείμενα για να δούμε αν θα μπορέσουν να μαντέψουν για ποιο πρόκειται. Τις περισσότερες φορές αποδεικνύεται καταλυτικός παράγοντας για την παραγωγή των γραπτών τους!
2. Εάν έχουμε τη δυνατότητα μετατρέπουμε τα κείμενα των παιδιών σε ηλεκτρονική μορφή και συντάσσουμε ένα ηλεκτρονικό βιβλίο (e-book) που μπορεί να διαμοιραστεί στους γονείς ή/ και στον ιστότοπο του σχολείου.

Εμείς εδώ σας αφήνουμε την δική μας προσπάθεια και ελπίζουμε να την απολαύσετε…

Το e-book σε μορφή pdf: Το φυτό που αγαπώ