Στόχος των παρακάτω δραστηριοτήτων είναι η εξοικείωση με τη γραμμική διάταξη του λεξικού αλλά και η παραγωγή γραπτού λόγου, μέσω παιχνιδιού.
( Μπορούν να χρησιμοποιηθούν κείμενα από το ανθολόγιο ή παιδικά βιβλία και παραμύθια).
- Ο δάσκαλος διαβάζει μια λέξη του μαθήματος π.χ αετός. Οι μαθητές καλούνται να βρουν τη λέξη στο λεξικό. Ο πρώτος που βρίσκει τη λέξη διαβάζει τον ορισμό της: π.χ είναι ένα μεγάλο πουλί με δυνατό ράμφος και μυτερά νύχια. Ο νικητής αναθέτει στους συμμαθητές να βρουν μια καινούρια λέξη στο λεξικό. Η διαδικασία επαναλαμβάνεται (πχ με 7-8 λέξεις).
- Οι μαθητές μπορούν να γράψουν κείμενο ή να δημιουργήσουν μια παράγραφο, με λέξεις που θα ψάξουν στο λεξικό τυχαία : αγόρι, χωριό, ουρανός κτλ. Αν οι λέξεις δεν ταιριάζουν μεταξύ τους είναι πιο διασκεδαστικό. Για παράδειγρα οι λέξεις διάστημα και ντουλάπα θα μπορούσαν να δημιουργήσουν μια ιστορία με πολλή φαντασία. Ας γράψουμε ένα παράδειγμα με τις λέξεις που προαναφέραμε: Ο Αλέξανδρος ήταν ένα μικρό, ευτυχισμένο αγόρι που ζούσε σε ένα μικρό και μακρινό χωριό. Μια μέρα που έτρεχε στην αυλή του είδε στον ουρανό έναν αετό. Τότε ξαφνικά…
- Μπορούν να φτιάξουν μια ακροστιχίδα-ποίημα, ως άσκηση εμπλουτισμού λεξιλογίου- παραγωγή προφορικού-γραπτού λόγου (Τεχνική της «πέτρας στη λίμνη» του Ροντάρι ).
Λ…………(Λαμπερά).
Ο………….(Ολάνθιστα).
Φ…………(Φυτά)
Ο……………(Όμορφα)
Σ……………(Στέκονται)
….. προφορικά εμπλουτίζουν τις προτάσεις!
•Μπορεί να γίνει χαρτογράφηση εννοιών με χρήση λεξικού πχ Για την λέξη ελιά
Γραμματολογική χαρτογράφηση ή πιο απλά κατηγοριοποίηση σε ΡΗΜΑΤΑ-ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ- ΕΠΙΘΕΤΑ
Ρήματα Ουσιαστικά Επίθετα
τρώω λάδι/έλαια πράσινη
φυτεύω λαδόπιτα μαύρη
ποτίζω ελαιοτριβείο άγουρη
μαζεύω ελαιόλαδο ώριμη
σκαλίζω