Μυκηναϊκός Πολιτισμός
Χάλκινο εγχειρίδιο διακοσμημένο κατά την εμπίεστη τεχνική με παραστάσεις Νειλωτικού τοπίου
(αιλουροειδή κυνηγούν υδρόβια πτηνά ανάμεσα σε άνθη παπύρου).
Μυκήνες, Ταφικός Κύκλος Α, Τάφος V, 16ος αι. π.Χ.
Πηγή: Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο
- Ο Μυκηναϊκός Πολιτισμός πήρε το όνομά του από τις «πολύχρυσες» Μυκήνες, που ήταν το μεγαλύτερο και σημαντικότερο κέντρο της εποχής
- Αναπτύχθηκε από το 1600 έως το 1100 π.Χ.
- Τα κυριότερα κέντρα του Μυκηναϊκού Πολιτισμού
- ήταν οι Μυκήνες, η Τίρυνθα, η Πύλος, οι Αμύκλες και το Άργος στην Πελοπόννησο
- η Αθήνα, η Ελευσίνα και ο Μαραθώνας στην Αττική
- ο Ορχομενός, η Θήβα και ο Γλας στην Βοιωτία και
- η Ιωλκός στη Θεσσαλία
Τα πρώτα ανακτορικά συγκροτήματα οικοδομήθηκαν περίπου στα 1400 π.Χ. και άκμασαν μέχρι το 1200 π.Χ. Στην Πελοπόννησο βρίσκονται τα κυριότερα από αυτά: Μυκήνες, Τίρυνθα και Πύλος. Όλα τα ανάκτορα οικοδομήθηκαν σε λόφους που δέσποζαν στην περιοχή τους. Οχυρώθηκαν με «κυκλώπεια τείχη». Ο τρόπος οικοδόμησης των μυκηναϊκών βασιλικών ανακτόρων έχει δεχθεί επιρροές από τα ανάκτορα της μινωικής Κρήτης.
Η πύλη των Λεόντων
Η Πύλη των Λεόντων, το υπέροχο αυτό μεγαλιθικό μνημείο, θεωρείται ως το πρώτο παράδειγμα μνημειώδους γλυπτικής που γνωρίζουμε στην Ευρώπη. Είναι η κύρια είσοδος της ακρόπολης των Μυκηνών και κατασκευάστηκε το 1250 π.Χ. περίπου, όταν βασιλιάς ήταν ο Ατρέας. Πήρε το όνομά της από την περίφημη ανάγλυφη παράσταση των δύο λιονταριών που κοσμούν το κουφιστικό τρίγωνο. Όπως φαίνεται από την περιγραφή του Παυσανία, η πύλη ήταν ορατή από την αρχαιότητα. Το 1841 την καθάρισε ο Πιττάκης για λογαριασμό της Αρχαιολογικής Εταιρείας και το 1876 ο Σλήμαν διενήργησε συστηματική ανασκαφή. Ο μονόλιθος πάνω στον οποίο εδράζει η ανάγλυφη παράσταση ζυγίζει 12 τόνους.
Πηγή: http://odysseus.culture.gr/h/2/gh251.jsp?obj_id=13401
Στη Μεσσηνία, στη Πελοπόννησο, βρίσκεται 13 χλμ βόρεια της σύγχρονης πόλης της Πύλου το λεγόμενο «Ανάκτορο του Νέστωρα», που δεν είναι άλλο από το ανάκτορο της μυκηναϊκής Πύλου. Βρίσκεται στον επιμήκη λόφο του Επάνω Εγκλιανού, και περιελάμβανε αποθηκευτικούς χώρους, εργαστήρια, λουτρά, φωταγωγούς, χώρους υποδοχής και κεντρικό σύστημα αποχέτευσης. Πρόκειται για το πιο καλά διατηρημένο μυκηναϊκό παλάτι που έχει ως τώρα ανακαλυφθεί. Κατά τη διάρκεια της ανασκαφής του, το 1939, ταυτοποιήθηκαν επίσης περίπου 1.000 πινακίδες της γραμμικής Β. Επίσης ανακαλύφθηκαν πολλά καλλιτεχνικά αντικείμενα που χρονολογούνται από το 1300 π.Χ. Το ανακτορικό συγκρότημα, που χρησιμοποίησε ο βασιλιάς Νέστωρ, καταστράφηκε από πυρκαγιά γύρω στο 1200 π.Χ.
Ανάκτορο του Νέστορα
Οι Μυκηναίοι είχαν εμπορικές σχέσεις και επαφές με τους Μινωίτες της Κρήτης και έτσι γνώρισαν από κοντά τον Μινωικό πολιτισμό. Όταν λοιπόν κατά τον 14ο αιώνα π.Χ. η μινωική Κρήτη και τα παλάτια της καταστράφηκαν για δεύτερη φορά, άρχισε η σταδιακή κατάκτηση της Κρήτης από τους Μυκηναίους, ξεκινώντας από τα δυτικά του νησιού.
Ευεργετικές συνέπειες της κατάκτησης της Κρήτης για τον μυκηναϊκό πολιτισμό:
- Μεγάλη επιρροή στις τέχνες, όπως στις τοιχογραφίες και στις πλαστικές τέχνες
- Μεγάλη επιρροή στην αρχιτεκτονική: είναι εμφανής η επιρροή στην κατασκευή των παλατιών
- Οι Μυκηναίοι πήραν και εξέλιξαν την γραφή από την Γραμμική Α΄ στην Γραμμική Β΄
- Αντικατέστησαν τους Μινωίτες στις εμπορικές συναλλαγές στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο
Μυκηναϊκά ταφικά μνημεία
Ένα από τα γνωρίσματα της μυκηναϊκής αρχιτεκτονικής είναι οι μεγαλειώδεις θολωτοί τάφοι. Ο γνωστότερος όλων είναι ο λεγόμενος «θησαυρός του Ατρέα», που βρίσκεται στη δυτική πλαγιά της ράχης της Παναγίτσας, στα νοτιοδυτικά της ακρόπολης των Μυκηνών. Πρόκειται για έναν από τους μεγαλύτερους και τελειότερους μυκηναϊκούς θολωτούς τάφους και τον πιο εντυπωσιακό από τους εννέα, που συνολικά έχουν βρεθεί στις Μυκήνες. Χρονολογείται μεταξύ του 1350 και του 1250 π.Χ. Ήδη από την εποχή του περιηγητή Παυσανία (2ος αι. μ.Χ.) οι κάτοικοι της περιοχής γνώριζαν το μνημείο ως «θησαυρό», δηλαδή ως θησαυροφυλάκιο του ιδρυτή της μυθικής μυκηναϊκής ακρόπολης, του Ατρέως. Μέχρι σήμερα ο τάφος είναι γνωστός και ως «θησαυρός του Ατρέως» ή «τάφος του Αγαμέμνονα».
Ο τάφος του Ατρέα_Είσοδος
Μυκηναϊκή Τέχνη
Ο Μυκηναϊκός πολιτισμός μας έδωσε λαμπρά δείγματα τέχνης: πήλινα αγγεία, κοσμήματα, οικιακά σκεύη από χρυσό και ασήμι, σκεύη από χαλαζία, περίτεχνα ξίφη και εγχειρίδια, τοιχογραφίες υπέροχης ομορφιάς καθώς και εκπληκτικά αντικείμενα μικροτεχνίας. Πέραν αυτών την μυκηναϊκή τέχνη χαρακτηρίζουν και οι χρυσές νεκρικές μάσκες.
Πολυτελές σκεύος (κύμβη) από ενιαίο κομμάτι ορείας κρυστάλλου σε σχήμα πάπιας. Μυκήνες, Ταφικός Κύκλος Β, Τάφος O, 16ος αι. π.Χ.
Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο
Στη θρησκεία οι Μυκηναίοι εισάγουν το Πάνθεο, με εξαίρεση τον Απόλλωνα, που ισχύει έκτοτε στον αρχαίο ελληνικό κόσμο.
(Σημείωση: η παρουσίαση του θέματος σε Power Point με περισσότερο φωτογραφικό υλικό, χάρτες και τις πηγές των εικόνων μπορεί να αναζητηθεί εδώ στο slideshare εδώ και στο docplayer εδώ)
